No. 2759 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 APRIL 1930 I*e] l<'il m-iK'üer c n «Ie XeKfr-film BI.) de empiête onlangs duoi' een I'arijseh blad ik meen ..Candide" -?op louw gezet ter meer dere effect volle ..bestrijding van de Amerikaansch" tooneel-invasie" frappeerde n opmerking in hel bijzonder. Kri wel deze. dat de veroveraars in plus fours en kauwgnmmi zich bij hun triomphaal bedrijf dienden te haasten, aangezien over hun hoof den heen, een nieuwe heerscher zijn geweldigen zwarten schaduw vooruit wierp: het opkomende negerras! De vraag, in hoeverre een zeker leedvermaak hier de verhoudingen forceerde en welke impera tieve teriderizeii aan de tegenwoordige iiegromanie in redelijkheid kunnen worden vastgekoppeld mag ten aanzien van tooneel en litteratuur hier gevoegelijk onbesproken blijven. .Maai1 voor wat de film betreft, kan men veilig beweren, dat van een naderende hegemonie van liet zwarte ras als nog geen sprake is. De neger is in liet wereld-film bedrijf en bijzonderlijk in liet Amerikaaiische. dienend object en lijdend voorwerp in den meest volstrekten artistieken en conunercieelen zin. De negeifilm. zooals die tol lieden geproduceerd werd. is van volkomen ..blan ke" makelij en concept ie. De neger heeft zich Ie vertooneii. zooals de regisseur dat wil: gezien door het oog van den blanke, d.w.z. zooals de blanke hem in /,ijn ijdele superioriteit verlangt. Terecht zegt "Walter \Vhit e.de bekende schrij ver van ..The Kire in the Hint": t lie only way (o u n d e r s t a n d peoples is in their essence, nol as lias been t ried and t ried again t heir coniponnding." de Kussen hebben de waarheid van deze negerwijsheid in hun films met een kracht en een volharding bewezen, waaraan de negers-zelf in den droom nog niet toe zijn. Aldus voerde de Sovjet-kino een stroom nieuw, onvermengd en sterkend bloed toe aan het. door zijn nivelleer! ngszie kt e degenereercnde internationalis me. Walmeer de neger het nog ooit zoover mocht brengen, dat hij zijn eigen cultuur vigourens en oiibesmet in de film tot haar recht weet te doen komen, dan ivillen wij de imaginaire ijselijkheid van zijn ..zwarten schaduw" gaarne op den koop toe nemen. Ken algemeen verbreide dwaling is de ver warring va,n de populariteit, der negers, niet hun toekomst als heerschend ras. De neger, wel verre van veroveraars-allures te bezitten, is eenvoudig het meest recente speelt uig eener oververzadigde. naar nieuwe prikkels zoekende, \\estersclie cul tuur. De trieste rol van het zwarte ras in de ontJiewust of onbewust GKNEKAAJL AGEVTEX VOOK AMATETJU FOTO-SCHAAP & Co. SPUI 8 A5I8TERUAM wikkelingsgescliiedenis de treffendste bewijzen. De eerste negers, die op het project irdoek v erschenen. waren geen negers het waren zwa.rtgesehminckte blanken en zij gaven de vemedereMdste. stompzinnigste ca,ricatui-en, welke ooit den. . . westerling onteerden. In die prillen dji.gen leerden wij den zwarten man kermen als een permanent sidderend wezen. da,t zich bij iederen windvlaag op de knieën wierp en klappertajidend gebeden opdreunde. Of wel hij was het dankba.re decora.t ieve snjet om roornt aarden tegen aan te werpen en in kalkbakkell te laten vallen. Men staat verbaasd over een ridderlijkheid die zich niet ontzag een onderliggend en verdrukt ras op een dergelijke laffe en smakelooze wijze te Daniel .Haynes in Halklujah ridiculiseeren. /eli's in een ..rustig werk. als ..The l)irtli of a nat ion" van D. U', d'rilïilh. treedt c.en openlijke minachting en haat v ooi' den ..ni^ei" aan het licht die in onze dauvn nauwelijks den k ba a r is. Wanneer ooit de negerziel eens werkelijk in op stand komt. dan zal zij. naast de kwellingen en vernedering der slavernij, in dezen wonderlijken soort, humor een d lelijke beleediirini; Ie wreken hebben. Nu beleven wij dan de reactie. Met den inlliis v a.n het gesyncopeerde rvl linie, den (az/ en iiet spiritua.l. is de neuvr mik in de l'ihn het votwei-p van algemeeiic- aanhiddinu en v >-rt eedeianu -e worden, liet is echter de cultus van den neuei-in abstrncto. wel te \er~laa.n! De gemiddelde \me rikaan. die haastiu ,|,. kamer verlaat, waar een neger binnentreedt, schreit tranen met tullen. wanneer de- larniov ani ,? uesehiedeii is van l IH!,Tom's ('a.bin wordt verl id en het l- ka ra k l e. iliek voor de werkelijke v erh»ndinu'. dal hem hè! allerdierbaarst toch nog altijd de imitatie-neger blijft. Al Jolson kan hij, zonder zich zelf tekort te doen. eigenlijk eerst recht va,ii gaiischer harte bexvotideren! Xoodelooze scrupule overigens want ook de authentieke film-neger heeft mot den gekleurdcn Amerikaanschen staatsburger evenveel uitte staan, als een aap met een Hindoe. Hij vertoont zijn kunstjes hij onderwerpt zich aan de rol, welke een tamelijk kinderachtige en ijdele westersche verbeelding hem wel wil toekennen. Kn zoo zien wij dan den neger in een nieuwe gedaante: het geborneerde, onnoozele maar goedhartige en kinderlijk-vrome creatuur der /uidclijke katoenpla,ntages. \Va,nt liever dan het gelijkwaardige intellect v a.n den /.wart en man te erkennen liever dan de oerschoonheid van een zuiver en onvermeiigd ra.s te bewonderen, verlangt de wes terling in zijn huidigeii staat van verteedering het beeld v a.n een in lompen gekleed individu, dat met een vi.jgema.t opliet hoofd, onder wni vende palmen, iinberispelijken ensemble-zang ten beste geeft .'jjjjj Voor wij a,a,n de ta.lkie toe waren on derging de film-neger aldus de mntat ie van den met la.mpenzwa.rt toegetakelde!! blanke tot liet ant hentieke l'ncle Tom(ype. da.l in ..l'ncle Tom's Cabin" door Daniel llaynes het eerst werd gecreëerd. Men kan ternauwer nood v a.n een verbe tering spreken, want diende het r.iom t aart-doelwit del-eer st e dagen tot het weinig delicate amu sement van de witte heereii de nobele katoenplantaue-slaaf niet den goedhart igen grijns ,-u het eeuwige ..h v inn-book " ontleende zijn be langrijkheid uitsluitend a.a,n zijn lofwaardige toewijdum1 ten opzichte van ..massa' en ..missus". Met de klankl'ilm breekt schijnbaar een nieuwe aera \oor den film-neger aan: zijn vocale talenten krijuen ..stem in het kapittel". Kvenwe! ik zeu: schijnbaar. Want ook hier is hij het door den blanke geëxploiteerde ell gedirigeerde ,'l Illl Isel l leut s-ol ijecl. l lij wordt door den l>la.nken regisseur in allerlei schilderaehl iue situaties opgesteld ,?[) dra:iit zijn spirit i ia l s en nigücrsongs a.f. o, e re,, n k. mist i g de Wellscllen del' bla.llke eliellt e],-. ..SlloW l li iat ' ett ..liearts in Di\ie"zijn volgens clit sVsteem L econ-.1 rneerd en de all-iie^i'ofilm ..lliiUi-liijn' . -eiealiseerd dool' Killg Vldor. belool't dellZelfden . ip/.el. l iel zal ieder duidelijk /ij II. dat l le/.e |"| l n i-1), '".l-el ie niet neeer-Tilin niets uil-taande heeft. In ovei-eeii-temillill^ Illet lle mode des tijlls Worilt de l|eoe| t hans geromant iseei-d en gesent imeiit alisei'i-d. d.w.z. vernederd als immer. Slechts bij uiimpeii openbaart zich. als bij toeval, de wondere ei-eii -ehooiiheid van een eeuwenlang verdrukl en u.kelend ras. dat in de limpiede voc-hti^e ulair/.i'ip zijner oogi-n nog den weerschijn der u"uden Vl'rikaansche ziin wist te bewaren dat in de rvlh mische lenigheid van uang en gebaar c|e -loi-ie van den niensrh-in-deii-nat imrstaa.t wist va~1 Ie hou den. Maar het negervolk, dat met di-zc mysl ieke en mv^terieiise atavisiiieii in zich. den kamp iler wan hi iop -t rijdt 1 euvn de v ooroi n-dcelen eener ha rde. bui-gi'lijki- maat sehap|MJ welks bestaa.n aldus een da.^eli.jk.-ch w ederkeereiid groot scii drama, open baart, wordt in de film HOL:' steeds misbruikt tot m se h i ld era c h' me lompen u-e k l eed cabaret -nnnnner. W.-mr r /uilen \\ ij de \i-.-ia.rachl i^e n.-".er-film leereli ...'l '.;? n? \\anlleer Zllllell WIJ hel lieleVetl. dal de /v.arte knnstenaai zijn eigen leven in de fiim /al uitdrukkenr \\.mni-er znlllen de ne^-r scc'iiarist en de ne-er-eineast gi-inspireerd domliet ueheimzinniue Ihude dat hel ra.s verbindt en waarin ^een blanke vvrmau door te drin^i-n (Ie l'igeil emoties vall de lleue|-/.ie! il] rvllllne. beeld en klank openbaren': 7.0,. als ue/.eud. die tijd sehljnl Vou Verre. lle ..black shadows" Welke Vol-ells hel l'arijsehe blad lioo!' el n ( lid W a.kelld tleeel'1'as xvordeti \ i .1 ifu li ^e v\ orpen. zij n. w a.t de 11 lm aan^a.ai. v oora Ism >u n ie! s dan een ongevaarlijk seh mnneiispel. De lalkie heeft ontdekt, dat de tiener een sleln iie/.il. /.al zij ooi! erkellllell. dat hij iet- te zeuuen heel l . . . . .