De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1930 19 april pagina 9

19 april 1930 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

No. 2759 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 19 APRIL 1930 vooral van de Marowijne, de Suriname-rivier 011 dn C'ommewijne. Uaar loven zij in hun dorpen, vol gens hun eigen gebruiken bestuurd door hun eigen hoofden, daar heeft zich een Afrika ontwikkeld op het vastland van Zuid-Amerika. Ken Afrika, maar gewijzigd door de aanraking niet de blanken. L)ie wijziging komt o.a. aan het licht in de taal. Resten van de woordenschat en de taalvormen zijn er voor den kenner van de vele talen, die ge sproken worden in het reusachtige gebied tusschen. de Goudkust en Angola wel aanwezig, maar be dolven onder en haast onherkenbaar gewijzigd door de vele idiomen, die in den loop der jaren erop hebben ingewerkt. In de taal der Hoschnegers, die belangrijk afwijkt van die der stadsnegcrs, zijn be halve Engelsche en Ilollandsche bestanddeelen, vooral Portugeesche wooiden opgenomen. Vele wegloopers toch waren afkomstig van plantages van Portugeesche Israëlieten; va r. daar dat de taal hunner vroegere slaven wel aangeduid wordt als Djoe-tungo (Jodentaal). . -., + Vele slaven bleven echter op de plantages en bij hun meesters in de stad. Kii heel enkelen wer den, of door welwillende nu esters gemanumitteerd (vrijverklaard), of kochten zichzelf vrij, als do gelegenheid zich daartoe voordeed. Kn nadat in 1818 de aanvoer van slaven van buiten verboden Suriname Djoeka-vrachtvaarders, elk met hun hédéof koelaman, die aan den -voorplecht de koela of boomstok hanteert was, kregen op l Juli ]St>:> alle slaven in onze West-Indische bezittingen de vrijheid, ten getale van o2.!)72 in .Suriname en lO.ÜTt in de kolonie l'ura<;ao. Als tegemoetkoming aan de slaven-eigenaars werd door het moederland uitgekeerd f 11.87(i.2(>0, waarvan / !).S(iJ.otiO voor Suriname -??n / 2.011.900 voor de eilanden te /.amen. Van die vrijverklaarde slaven stammen in Suri name hoofdzakelijk en op ('uracao en de andere eilanden, waar uit den aard der zaak van weguopers slechts weinig of niet sprake kon zijn, de ^DN VAN DER ÓLUYÓ . DEM MAAG] NOODDEINDE 162 WIJ MAKEM OOt\ EENVOUDIGE Z.G ^NORMAAL 5ERIE?MEUDEL5. iO.M MUI5KAMED5 241 GU-5LAAPKAMER 3ÖÓQW i i i Weeping Mary ! Moderato hjNVr^ J\ | J) -J5 If there's an - y . /5 . . K t 1 -1 «' [[^?J J - bod - y here like ] ' "I i=r"^ T 1 weep - ing-_ Ma - ry, j pray - ingf_ Sam - uel,| ' doubt -iag-_ Thom-as, J ^ jl jl J- J' l J-^t Call up-onyour Je-sus, and He'll draw nig^h. O, ry, m i^ SP P^ glo-ry hal-Je - lu - jah! Glo-ry be to my God, who rules on hig*h! =^¥= = ^ teiïenwiiordig"' mei-i' bi'srlva.afde in-^ei negers," zooals* /.ij in Suriname nvnueiiid u'uril 15oselmeiiers zijn \\'e>-r tot <l('iL nat uui-si aal ter gekeei'd: stadsncgers lieij\ ei'.-u zieh. znn\e<-l nin lijk il- blanken na te vulu'en. v.mral in niterli lledell. ZOOll.ls in de kleedillg. lOell lleuel- zal lie zieli onvoldoende vo< den en in een k rul je wm dan niet ..deftig" gi-kleed te -aan. \l- ei- m eenige aanleidinu' t'"' is. /.al hij vooral gaarne zwart ]>ak met gekle.-de jas aantrekken ei hoogell hoed o]./etten. Kil alleen diegenen. , Zichzelf Volstrekt Illet res]iect eel-ell, /.illlen bloote voeten loopen. Schoen.>n ln-el't de iie volstrekt noodig als hij zich op si raat \er(o,, Vooral de Surinaamsche neger is daarop u'e>le een overt)lijfsel trouwens uit den s|a\eu!i[d, l liet. alleen vrijen veroorloofd UU-, sel Hen druu'' 'U. Ill die Voorliefde Voor ..deftige" klee.lirm kolnel, Sui'ina.a.n.sehe en ('uraeaosehe negeis o\ereen; OVeriu'i'MS Vel'Sellillell zij in Vele op/iehtell. o.:i . in de taal. Terwijl in Suriname zich in de stad en op de plantages een idioom ontwikkeld heeft. het Neger-Kngelsch hoofdzakelijk uit l loll.-.'nd.-cli.en Kngelsche bestanddeelen niet erii insla1.;- \ an Al'rikiuinsclie overblijfselen bestaande, is de om gangstaal op ('uracao en de twee andere Keiiedenwindsche eilanden hel l 'apia.ment srh. een Spaanse!. dialect niet allerlei, ook wel l follandsehe bijmeng sels. Hoe sterk het verschil del' beide idiomen is. blijkt al dadelijk bij een opsomming der meest ge wone woorden. 11 nis b.v. is in het N. K. hoso ( Knu. house); in het P:ip. «-aas iSp. eiisa): kleeivn N. l-:. krossi (l'aig. dot hes i. l'iip. ))anja (Sp. pa na i; eten is resp. njam (vermoedelijk Al'ri kaansdi) en eome (S]>. corner) en drinken drinu'i (lloll.) .-n bebe ,Sp. bebc'l'). K n wel eigenaardig is li..-t,"dat, terwijl in Suri name, dill uil -e-l rekt ?? gebied. o:)/" '.'),,'li -l.-ed-» llieei- \eid willl. /.ooiiat een l l ('l la ! idel' / ic'h l ol .|ie|) in hè! binnenland \ ei-.-1 a.a n ba i.r kan mal.en. dil. op de drie kleine Ueüedenwind-dle .'ilanden ejeetl-zin- het ^.-\;dis. Maaruonli i!-iorh r ? ii l:ri-_- In; Voorkeur IH'U -leeil~ l 'a p la t i lel il -,eh ge-pn i kei l ell, .'il moUe liet Nedei-lalldseh ook i'elli-V \ or, !.. l ,,,..?,.11 Nieuw leven, nieuwe Vormen, nieuwe kunst, dat vindt Li in onze modellen en juist in de prijzen die U wcnseht. Gaarne senden wij U onzen cataloyub. 11'ZUFER/^ I f Ka l verst ra at: 1O / / RCHooftstraat 47

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl