Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 APRIL 1930
No. 2760
ZON- EN FEESTDAGEN
door Melis Stoke
Teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door E. ten Harmsen van Beek
INDIEN het U, lezer, gaat zooals mij, dan
opent ge des Maandags en op don dag na een
Algemoenen
Christelijken feestdag of ver
jaardag van 'hot Ko
ninklijk Huis met angst
en beven uw courant.
Een enkele blik op
ei de gemengde'bericht on
; \ is meestal voldoende
l~ om te constateeren dat
de pret weer verschil
lende slachtoffers aan dooden, zwaar- en licht
gewonden heeft geëischt. Door het geheele land
zijn auto's en motorfietsen gebotst, gekraakt,
geslipt en getuimeld. Geneesheeren zijn alom
ontboden, personen overgebracht naar zieken
huizen teneinde verbonden te worden of geope
reerd .... kortom het loopt nimmer af zonder
bloed, ellende of duurzame verminkingen.
En nu is het ellendigste om te bedenken dat de
snelheid waarmee die menschen zich verplaatsten
en die de rechtstreeksche aanleiding was tot al
die narigheid, geen enkel werkelijk doel had. Al
die menschen verplaatsten zich met het uitsluitend
doel van zich te verplaatsen. Niemand had een
werkelijke aanleiding tot spoed. Niemand zou
iets verzuimd hebben indien hij rustig thuis ware
gebleven.
De Zon- en feestdagen op onze wegen vertoonen
het aspect van dolle en waanzinnige kermissen.
De rustdag is door het snelverkeer gewoiden tot
een jakkerdag en de gebaande wegen door de vrije
natuur zien er uit als zekere
kermisvermakolijkheden waar de prettige beklemming van de snel
heid en de sensatie van suizende lucht verplaatsing
hoogtij vieren.
Nimmer heeft men dat gevoel zoo sterk als op de
Paaschdagen.
Een zonderling schouwspel op een weg in de
bollenstreek: daar klinkt een luide slag en midden
op den weg ligt een met bloemen versierde auto.
met de wielen naar boven. De feestelijke
narcissenguirlandes kronkelen als valsche gele slangen om
den gekneusderi radiator en de deelnemers aan het
afschuwelijk bloemen corso liggen kreunend over
den weg. Het akelige ligt in het klaarblijkelijk
feestelijke van den opzet in tegenstelling niet het
door eigen dwaasheid noodeloos gestichte onheil,
Intusschen blijft de stroom voortrazen: autos
en motorfietsen daveren en suizen voorbij, allemaal
met narcissen-kransen en in een tempo dat denken
doet aan het versneld afdraaien van een film voor
stellend een vroolijke. langzame lente-para.de.
daveren en suizen voorbij
Het is een soort wedstrijd van bezetenen. Ze
sleuren de bloemkrarisen. mee door de wolken
van stof en olie-damp en die flapperende en
veiflensde tooi symboliseert de wijze waarop die
Kunstzaal
Rokin 126
van Lier
Amsterdam*
Oostersche & Europeesche antiquiteiten
Oude en Modarne schilderijen en plastieken
Negerkunst & Ethnographica
menschen hunne bewondering voor de schoonheid
van de natuur met zich mee slieren door hun
leven.
Ik heb wel eens na een. auto-wedstrijd den win
naar een eereronde zien rijden, met een
bloeinkrans om zijn hals. Die man liad tenminste wat
voor die bloemen gepresteerd. Ten onzent echter
wordt men getroffen door het eigenaardig schouw
spel van honderden renners die zich eerst met
bloemen tooien en vervolgens den wedstrijd aan
vangen. Kr is nooit een winnaar maar de. lijst
van de verliezers staat in de eerstvolgende editie
van de couranten.
.Het feesttochtje is, alweer naar het getrouw
voorbeeld van de boven aangeduide
kormisgenoegens, een voortdurende aaneenschakeling van
heerlijk spannende en adembekleinmende momen
ten, gewekt uit snel voorbijrijden, op het laatste
moment uitwijken en rakelings passeeren. Op
zulk een feestdag is iedere gelegenheidsbestuurder
minstens een dozijn malen een held en evenveel
malen een grimmig-verbeten verslagene.
Temidden daarvan heeft men dan de kleine
cathegorie der imbecielen die werkelijk
en'c.onsequent voor huil genoegen uit zijn. ^g.
Deze verdwaasde eenlingen toeren niet een
rustig gangetje en schijnen er zich geheel onbewust
van te zijn dat ze. op hun onbezorgde hoofden
alle verwenschingeti coneeilt roeren waarin zich
de spanning van de renners ontlaadt.
^ij vertragen hef tempo va» het blooiiteiirorso
op bepaald hinderlijke wijze, worden woedend
voorbijgeredeii en scherp gecoupeerd, die]) vera.eht
en zoo gehaat als een moderne meiisch halen kan
op een zon- en feestdag.
Kn ook hier valt weer een eigenaardige inconse
quentie o]) te merken, namelijk die dat de aldus
gemhiachteii gewoonlijk de wagens berijden die
in kracht en snelheidsvel-mogen ven-e de meerderen
zijn van die der razende roelanden.
(ilanzend, geruisehloos en zelfbewust glijden ze
rechts langs de wegen, en rammelend en knarsend.
gierend on stootend jaa.gt de wedstrijd langs ze
heen. De opperste uitbuiting van mechanische
kracht is het hoogste genoegen van de zon- en
feestdagen.
*
* *
Ken handige auto-ondernemer die dat begrepen
heeft schilderde achter op zijn zware, logge auto
bussen oen verrassende reclame. Do automobilist
die zulk een log gova.arte achterop rijdt vindt
plotseling oono bevestiging van zijn instinctieve
drang wanneer hij daai op leest da.t do berijder
van een zeker bij name genoemd merk stellig de
eerste zal zijn <lie do autobus voorbij za.l rijden.
l)e rec.latue stelt a.ldus ile autobus hors-conei nirs
maar voorts in dienst v.-ui do renners gelijk een
mechanische haa.s ten opzichte van do
hazowindh< >nden-wedst ri jdeti.
Kil (liet lle/.e Ve|-ue[l | k j|lg /.ijn ZooWet de lelillel^
als het door hen In gdo doel op afdoende uijy
gekenschetst ....
de
Albarizzas
Speciai Selected
f 5.?per flesch
GEBRS. BOER
Wijnkooperij
Anno 1795
Vlaardingen - Bordeaux
*
Over schrijven en zijn
door Mr. H. Giltay
EK is veel geschreven^over .Denken en Zijn.
Waarom schrijft niemand over Schrijven en
/ijn':' Is het niet van belang;' Of schuwen de schrij
vers hier licht:'
Wie schrijft vertoont en verbergt zich iegelijk..
TI ij zit alleen met papier, pen en inkt. Niemand
ziet zijn gezicht en zijn houding. Niemand valt
hem in de rede of verhindert hem \-iort te gaan
Hij schrijft wat hij wil en verzwijgt 'vat hij wil,
.Maai' wat hij in het verborgene neerschrijft,
kiimt ondel' de oogen \un duizenden. Dr onzicht
bare vertoont zich. vertoont althans zijn woorden..
Ook zijn /ijn, zijn
WezenMen zal zeggen: dat hangt ervan af. of d,.
schrijver eerlijk is of niet. Maar zoo eenvoudig
i.de zaak niet. Want eerlijkheid is een deugd, waarin
men liet min of meer ver kan brengen, maar di.j
niemand volkomen bezit. Kn we kunnen ook
t>goeder trouw liegen. Kn dan: Mannoiiry heef'
gezegd, dat het woord daad van spreker n hoorde]
is. Dus ook van schrijver n lezer, /ooda.t een
schrijver eerlijk kan zijn en toch op zijn lezers een
oneerlijken indruk maken.
Al wat het publiek gewoonlijk van een schrijvei
te zien krijgt zijn gedrukte woorden. Men noemdi
letlerteekens vroeger ..karakters", omdat, het
karakter van den schrijver zich in zijn handschrift
openbaart. Maar driiUetters zijn altijd eveu
karakterloos, of ze van Komain Holland of van
Col ijn komen.
Hoe dikwijls liet) ik bij het lezen van een boek
of artikel gedacht: ik wou dat ik erbij was geweest.
toen ge dat neerschreef!. Dan had ik u even a.an
de mouw getrokken en reeb) in uw ge/.ieht ge
keken. Verder niets. .\Inar die kans krijgen Wt
nooit. Als mijnheer schrijf! en wij bullen aan,
luidt de boodschap: niet thuis.
Het komt er niet in de eerste plaats op aan. «at
wij zeggen of schrijven, maar wat. wij zijn. !>..
grootste meiisehen hebben weinig of niets ge
schreven: Jezus. Sokrates. \Vat zij wan n. open
baarden zij niet alle.-n door hun woordi n. maai
niet hun gansche wey.cn. met Imn oogeii. houdhi!_
en gebaar. .Maar wat blijft er over van di
meesticnzer letterkundigen, als men hun woorden
wegneemt 'f
Ik ki-n vooi' een schrijver geen nuttiger onder
werp lor overdenking dan dat der verhouding van
Schrijven en /ijn. l b-t \\ijsgeerig probleem van
I'en k(-n en /ijn is zeker ook van belang. Maar men
kan een zeer goed mens,-h zijn. -/.onder zieh hiel in
ooit te hebhen Verdiept. Terwijl eell M'] 11'ij Vel', dl.
zich niet telkens «'eer op de verhouding van zijn
schrij \vrsschap en zijn nieiisrhzijn be'/.int. een
-lecht schrijver is. die zichzelf en zijn
Iczei.bedriegt.
TUYN E N BU RGMUY5