Historisch Archief 1877-1940
i6
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 MEI 1930
No. 2761
Schopenhauer's Aphorismen van Levenswijsheid
bewerkt door Gharivarius
EERSTE DEEL. IK BEN
Die zucht naar men.sehen-zien. wat is die welbeschouwd,
Is 't dat men y.oo ontzettend van de menscheri houdt;'
Welneen. Ifet is eenvoudig: angst voor d'een/.aamheid
Bij mensclieii is men van zijn poover ik bevrijd.
Maar positief genot? .Let op, en luister maar,
De vraag en 't antwoord loopeii meestal langs mekaar;
De eerste spreekt gewoonlijk over zich alleen.
Een ander luistert half. en praat erover heen,
Kn nauwlijks is er een der vrienden weggegaan,
Of daar begint gelukkig kan hij 't niet verstaan.
XXVI
Een degelijk gesprek, of 't ernst of humor zij.
Is niet geschikt voor de vulgaire maatschappij;
Want geest is zware kost voor den gewonen man,
Hij heeft er, als gevolg, een diepen afkeer van.
Dus wie wat in zich heeft, moet zich geweld aan doen
Om te behagen aan de merischen-van-faisoen.
Dan offert hij zich op; er gaat iets van hem af,
En dat is voor den man van geest een zware straf.
Het voordeel, dat zijn kring hem als vergoeding biedt,
Is meestal minimaal. Hij komt ei' dus maar niet.
XXVII
De man van intellect, die meer is dan de rest.
Is een piano op zichzelf een klein orkest ;
Die produceert muziek, zoo vol. gevarieerd,
Dat niemand daarbij nog een instrument begeert.
Ken samenkomst van grot' en aüedaagsch publiek
Is een orkest van schuiftrompettcn wanmuziek;
Eén deun, geen melodie, een gruwel voor bet oor.
Ken monotoon kabaal en ik bedank ervoor.
De pianist speelt thuis; daar klinkt de klank het best
Een pianino past niet in een blaasorkest.
X X V HI
De diepste denkers, dichters, leefden naai' de leus:
..Alleen-zijn of gemeen-zijn" dit slechts is de keus.
/o<> ziet Silesius. de ('hristenlïlosoof.
Trots zijn zacht moedigheid, de vrucht van zijn geloof.
In eenzaamheid des levens waarlijk ideaal.
Hij drukt zijn denkbeeld uit i:i dichterlijke taal:
..Herodes is de vijand. .Jozef is 't verstand;
De Heer wijst hem 't gevaar, als gids in droomeiiland:
De wereld Hethlebem. Egypte eenzaamheid.
Ontvlucht, mijn ziel. ontvlied een vruchteloozen strijd."
XXIX
Zichzelf genoeg zijn, individualiteit
Bron van geluk, van rust en van tevredenheid.
Wat d'een voor d'ander is. beduidt per slot niet veel.
Kn geest lij k' eenzaamheid wordt eerlang ieders deel.
Maar bovenal wanneer gij 't einde naadrcn /iet,
Genotzucht, vriendschap, ja zelfs liefde van u vliedt,
Wanneer de dood u maag en vriend ontnomen heeft.
En gij dus metterdaad volkomen eenzaam leeft,
Dan is uw eigen ik uw groot e toeverlaat.
l >an komt liet er op aan, wie 't is, die eenzaam staat.
XXX
Ken kudde stekelvarkens, knorrend van de kou.
Drong saam. opdat hen dit een wijle warmen zou.
Dat ging een tijdje goed. Toen prikten zij mekaar.
Kn stoven weer uiteen, beducht voor prikgevaar.
\\eer kond. \\eer bij mekaar, \\eer prikken. \Veer uiteen.
Op 't laatst een middenweg: niet lieeleinaal alleen.
Maar ook niet op-mekaar, De warmte was niet veel.
Maar 't prikken was gedaan. Herkent gij dit tafreelr
I )e maa.t scha.ppij. \\ ie <>ver warmte zelf beschikt.
Blijft weg dan prikt hij niet. en wordt hij niet L', prikt.
Beeldhouwkunst
door A. Plasschaert
F,cii Hippokratow door Oswalil
IVcuokrlnu-li l l'.>:«> l
De moeielijkstc opdrachten voor den beeld
houwer zijn die van zeer lang-geleden beroemd
heden, waarvan een aantal ,.portretten", beelden
bestaan. Deze portretten zijn dikwijls allesbehalve
wezentlijke beeltenissen, maar zij hebben door buit
langdurige bekendheid, en ook door de inertie.
nadat zij eenmaal als portret waren beschouwd.
een groote macht gekregen; zij gelden onmis
kenbaar als werkelijkheid, liet gebeurt, dat ge
beurde ook Wenekebach. dat een beeldhouwer een
opdracht krijgt, die een zoodanig ..persoon" ol'
een zoodanige ..persoonlijkheid" geldt ---- Hij kan
dan twee dingen doen: of het voorgaande geheel
vergeten en dooi' iets. wal als phant,",isic kan gelden.
zijn opdracht volvoeren, of hij kan binnen bepaalde
maten het bekende hernieuwen, en een wezentlijk
werk ook dan maken. Ik was nieuwsgierig, hoe
Wenekebach. de portret t ist van zijn Vader.
van Nijhoff, van l.oivntz binnenkort, zich van
zulke opgave zou kwijten want ik kende zijn
respect voor het klassieke; zijn realiteitszin (zie
Xijhot'f, den boekenuit gever) en zijn vermogen
een goed portret. totaal geformeerd (dat is
hier realistisch, nauwkeurig) te geven (zie dat
Kunstzaal van Lier
Rokin 126 Amsterdam»
Oostersche & Europeesche antiquiteiten
Oude en Modorne schilderijen en plastieken
Negerkunst & Ethnographlca
van zijn Vader). Wat hij gemaakt heeft van
Hippokrates. den vroegeren .Meester der medi
cijnen, is. en dat geldt ten eerste, een goed
beeidhouwerk. vol kracht en waar het buitenste (liet
oppervlak) leven bezit, spanning van het le\en;
waar het volumen, niettegenstaande alle anato
mische kennis er in opgeborgen, inderdaad er-in op
geborgen, toch een grootheid heeft, die bewijst
dat deze Wenekebach niet alleen een kundige is.
maar ook. door zijn ~<'/.r/v; ontroering, in staat is
SCHAKEL
' WE1LIGEWEG 11-17- AMSTcQOAX
Kleermakerij
Bil ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN
tot de noodige vereenvoudiging: wil het beeld
toch zich lia.ndha.ven tegenover de omgevende
ruimte, dan is die vereenvoudiging nondiu! l'.n
hoe heeft hij de t l'il.d it iolleele Voorstelling Van den
gebaarden, dikneuzigeii. urickschen art* )'?! nieuw
leven geholpen:- 11 ij heel'l dat gedaan .p een
eenvoudige manier, die in deze als klassiek zon
kunnen gelden. Hij heeft ni'-uwe nul roering
gevonden, door zich te inspireereii op den kop
va.n zijn vader, e\eiieens c'-n befaamd ^en.-e-he T.
Ilij heeft, met den kop \;;.ll II i | ipok rat e- II) yijn
herinnering levend, de/., n ,|eii bloedklop dei
\\erke!J
levenden, hem bekenden nu n-eh. di" \an li 'i.'eüd.
vak een uitmuntend \ erf e^eiiu 01 ird iger i-. I V/,
ged;;"h!e i- een Vond-t: da.t zij een \;oede I-.
heUÜ-f hel beeld: dal /"! hij del! heeldhollUe]
opkwam, bewijst /.ijn h. L'i.i' .-n inzicht.
rCÖDN VAN DER ÓLUYÓ . DEN MAAG
NOORDEINDË102 ,
?_:_3i*y
O. Wenekebach
Hippokrates