Historisch Archief 1877-1940
No. 2761
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 MEI 1930
Dramatische Kroniek
door Henrik Scholte
De Jantjes
I>c Hjriui van «Icii Maaskant
EB zijn oogenblikken, dat do criticus voelt, dat
hij geen haar meer is dan de hotelportier, die
als een alwetend vademecum voor den vreemde
ling niet alleen voor de plaatsen heeft te zorgen,
maar zich ook nog op min of meer op geld waar
deerbare wijze garant stelt voor de kwaliteit van
het amusement, waarheen de kudde zich in goed
vertrouwen begeeft. liet van weekblad tot maand
blad gepromoveerde (?) Parijsche tooneellijdsehrift
-.Bravo", dat onlangs op den grondslag Niet
goed, geld terug" voor zijn lezers een soort
lac.liverzekering afsloot, had voor critici en hotelpor
tiers, als de zondebokken voor een teleurgesteld
publiek, wel extra voorwaarden mogen maken.
Omdat het Volkstooneel", waaraan langzamer
hand meer drukinkt verspild is dan aan de text
van alle gespeelde stukken tesamen. een paar jaar
geleden een paar opvoeringen van vleesch en bloed,
gegeven heeft, die wij maar al te grif tegenover de
bloedarme. Muze van officieelen hui/.e stolden.
trekt het betere publiek" in drommen naar het
bijna onbewoonbaar verklaarde wrak in de Plan
tage en is dan den volgenden dag in een soort
stemming om met de aldaar opgedane ervaringen
aangaande het vuistargument den armen criticus
een blauw oog te boksen.
Om de bij Herman Bouber's wederopvoering
van ,,De Jantjes" ontvangen dreigbrieven niet na
de laatste sensatie van het Rotterdamsch
volkstooneel", die thans onder bovenstaanden ijselijken
titel in de Plantage gegeven wordt, in daden om
gezet te zien, haast ik mij tot het schrijven van dit
verweer, dat mij al lang op het hart lag.
Het is zonderlinge ironie dat Boubcr, in de up en
downs van ons tooneelleven, dit jaar onderaan
de lijst der spelende gezelschappen eindigde. De
handicap door de dood van den typischen volks
acteur, die Emil Timrott was, door het over
hevelen van Klsensohn, die wel de ..ware geest"
verloren schijnt te hebben, naar het Kott.
Hofstadtooneel, en door de (misschien tijdelijke) te
leurstelling in het spel van Annio Verhulst, was
een te belangrijke verzwakking van het elftal, dan
dat men er voor het oogenblik nog belangrijke ver
wachtingen van kan hebben. Kn wat liet zoo anders
geaarde Rotterdamsohe volkstooneel betreft.
romantisch theatraal tegenover het realist
iseh-sentimeriteele van het Knsemble Houbor ? de han
dicap was hier door de dood van den eersten en
eenigen leider Marius Spreenog vrij wat gevoeliger,
want n Pietje Spree n Morriöii ri Vervoorn zijn
weliswaar goede krachten, doch zónder liet onont
beerlijke initiatief van wijlen den volkstribuun
Marius.
Maar hier wringt de schoen niet. Bouber heeft
jaar in jaar uit tusscheri vallen en opstaan gewerkt
en zoolang de grond goed is. zal de plant het eeiio
jaar bloeden en het andere jaar niet, doch voor «af
sterven is /ij te taai. De Hotterdanische groep heb
ben wij hier uttteraard minder goed kunnen volgen.
Als geheel kan men van de ,,'Hyena van de Maas
kant" slechts /.eggen, dat het beest zich blijkbaar
in de ingang van A rt is beeft vergist, doch erwasb.v.
toch een krachtig geregisseerde en ten voelen uil ge
speelde rechtzit!ing in, berekend op een harts
tochtelijk meeleven van liet volkspubliek.
Volkspubliek, voila! Sinds het ..volkstooneel"
(helaas bijna!) onldekl is. blijft de Jordaner thuis
en speelt men voor een als apaehonbal opgezette
fancy fair. Wie de charge in Schnitzler's ..(Jrüno,
Kakadu" waardeert, weet wat dat In-t eeker.t. liet
beteekenl niet alleen, dal men averechts speelt
voor een averechts voelend publiek, het beteekent
ook, dat de binocle, die de pot in de zaal verdrongen
heeft, de leiding schichtig hooft gemaakt, dat men
..hoogerop" wil. in zijn uiteraard beperkt repertoire
misgrijpt on hel contact mot ..de sfra.at" verliest.
AI moge hot dan waar zijn. dat di! Volks!ooiioel
thans meer plezy-r van de kassa, heef! d;'n vroeger
on vooral dut het (Ie nog steeds minimale ent ree's
bitter en bioodnooilig hoeft, ton sle.tte gr. ei', het
niet op kunstmest. Kn daarom is het misschien wel
goed. dat hot publiek van heden, dat aan het ..rol
letje'1 uitgekeken raakt, zich eerst . toleurü'osl old.
in zijn tor onjuister plaatse geparkeerde auto's
verspreidt. Tooneel zien en tonnoel komen '/.ion is
nu oenma,al l\vee.
VAN DER HELST SIGAREN
GOEDE SIQAREH IN EEN BESCHAAFDE VERPAKKING
Holland-Belgiëin sport en diplomatie
Komt U eens kijken, Excellentie, hoe wij onze moeilijkheden" oplossen!"
Tentoonstellingen
Bernard Houthakker, Amsterdam.
Stad.-gezichteri uit de 17e eeuw.
Stedelijk .Museum, Amsterdam. Werken van
leden van St. Lucas. Tot 10 Mei.
Arti et Amicitin.0, -Amsterdam. Werken van
loden. Tot 15 M.-i.
Kunsthandel Hofstee Deelman. VondoKlraal.
Amsterdam. \Yerken van C. Hordijk. Tot In.Mei.
Kunslzaal Kleykamp. den Ha:iL..
1'otlenUikkerskunsf \jin I.ano.A. Tot l il Mei.
Kunst/.aal van Lier, lïokin, Amsterdam. \\ ei
ken door J. .1. Voskui! on .bu-k Hamel. Tot 17 Mei.
Kunst zaal l>. <'. San toe l .:i;idwoer. Heer. n-rach! ,
Amsl( rdain. Fransehe prent kuns! . T.'t l >. M.-i.
Het scheppen van nieuwe ont
werpen, verlannt meer vakkennis
dan het verhandelen van
fabrieksproductcn en waarborgt U iets
sparts. Gaarne re i u'r: n wij U
onzen gcïlla^tr. ca^J^yus hv^ïco.
Ka! ver straat: 1O
RCHooftstraat-47