DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 MEI 1930 No. 2762 Schopenhauer's Aphorismen van Levenswijsheid bewerkt door Gharivarius EERSTE DEEL. IK BEN XXXI Wie 7.ijn geluk begrijpt, verlangt naar VRIJEN TIJD, Den tijd waarin hij niet zijn leven lijdt, maar leidt. En, is zijn geest gezond, zijn lichaam gaaf en sterk, Dan wijdt hij dien, na 't doorgaans drukkend daaglijksch werk, Aan vrij' ontwikkeling, kunst, studie of lectuur, En voelt zich gansch zichzelf, verheugd van uur tot uur, Wat deert hem dat hij dus verdiensten derven moet? 't Is geldelijk verlies, door geestlijk goud vergoed. De dwaas verspilt dien tijd, van zorgen nimmer vrij, Aan baantjes en bestuurt jes druktemakerij. XXXII Kunst, studie of lectuur men denkt er zelden aan; De menigte verkiest naar 't Cabaret te gaan. Lectuur? Men leest, maar weinig anders dan de krant, Men smult aan sportnieuws,bankbreuk, inbraak,moord en brand. 't Theater sleept zijn kwijnend leven moeizaam voort, En teert op stukken van de detective-soort. 't Concertgebouw is leeg. 't museum evenzoo, Schoon men geen schilderij kan zien door radio. De wetenschap, 't is waar. staat nog in hooge eer Indien zij naamlijk werkt ten dienste van 't Verkeer. XXXIII Maar kunst is nutteloos. Ik liep eens langs een veld Van halmen, rijp en rank. en statig opgesteld; 'k Waardeerde dit gewas als ons toekomstig brood. Maar kleine bloemen, blauw en violet en rood, Die 'k hier en daar verspreid er fusschenin zag staan, Schakeerden schuchter schoon 't egale geel van 't graan. ,,'t Is onkruid," dacht ik, straks gewied eu weggokwakt, Omdat men brood van meel. en niet van bloemen bakt''. Dit is een beeld van 't geen de kunst aan 't leven biedt. Zij schenkt er schoonheid aan. maar nuttig is /.ij niet. XXXIV De dwaas verlangt geen vrijen tijd voor zijn geluk, Ilij voelt integendeel zoo'n rustpoos als een druk; Hij zoekt naar ..tijdverdrijf", zooals dat passend heet Verdrijft, hetgeen de man van geest gebruikt, besteedt. Zoo is in eiken kring het kaartspel zeer in 'zwang; Hiermee vermeit men zich soms uren, uren lang. Wie uitgeslapen is in list, en veinzerij, Wordt, met \vat goed geluk, de winnende partij. Kn menigeen, die in de maatschappij fraudeert, Heeft deze kunst uit 's duivels prentenboek geleerd. XXXV Men plaatse de OENOKGEXS elk in zijri rubriek. Te weten: leefkracht, spier- en hersengymtiastiek. De eerst' is die van spijs en drank, van slaap en rust. De tweede' noem ik niet het woord ,,bewegingslust", 't Is wamllen, dansen, rijden, gymnastiek of sport. Die soms, in oorlogstijd. zoo\vaar tot krijgslust wordt. Die beiden heeft het reedloos vee met ons gemeen, De laatstgenoemde groep is voor den menscli alleen; En de gedachte-sfeer, waarin de wij/.e leeft, Is 't schoonste, dat de schepping ons geschonken heeft. X XXVI De dwaas, cue zijn geluk niet in zieh/.elveii vindt. Maar in bezit, in ranur. in vriend, in vrouw en kind. En een o l' al verliest, klaagt wee niet luider stem Het zwaartepunt van zijn geluk ligt. buiten hem. De wijze wed : dat punt ligt in zijn eigen ziel. Dus zelfs als hem zijn goed. en vriend e;i vrouw ontviel. Dan waar' lii.i toch niet geestlijk gansch en al ontwricht. Omdat '/.ijn zwaartepunt niet daar. maai' in hem ligt. Doe als de wijze. \Vet uw wapen voor den strijd. Veredel en verdiep dus uw persoonlijkheid. (Einde i'dii het fierste Heet J NEGERZANG door Constant van Wessem Hampton gemengd negerkoor VTA den tegen vallei' van de IJtica Jubillce -L-Ti Singers gaf hetgeen dit Hampton Amerikaansche negerkoor van mannen- en vrouwenstemmen presteerde ongetwijfeld voldoening, al haalde het ondanks zijn toegewijd en ernstig zingen niet de sublieme expressiviteit van de Fisk jubilee Singers, vooral niet in de Spirituals, die hier in de wat liedertafel-achtige bewerking van dr. Dett werden voorgedragen Het esemble is geschoold, bezit veel muzikale beschaving en kan zelfs ware virtuozen-stukjes bestaan; doch ik voor mij had wat meer barbaarschheid" verkozen boven dit lofwaardig stre ven het welluidende en. weelderige zingen der blanke" koren te evenaren. Want juist hierin hindert ons het wat keelig en nasaal geluid, dat zelfs de mooiste stemmen in dit esemble eigen blijft en dat toch zulk een bekoring op zich zelf kan hebben wanneer de neger zijn expressie geen geweld aan doet. Het is als met de, muzikale be werkingen veel van de eigenaardigheid der oorspronkelijke melodieën gaat iu die, beschaafde" Meerstemmigheid verloren. Het boeieiids waren. die bewerkingen nog daar waar het rythniische van de oorspronkelijke melodie aan het geheel vaart en beweging verleende. Daardoor werden ook de nummers, die na de pauze kwamen en die de liederen uit de Amerikaansche neger-folklore. gezongen op een dansrythme, brachten, het meest bevredigend. Wij zien het volkslied mi cer.maal niet graag door de handen van academie en gaan en Dr. Xalhan Deft, de aanvoerder \an hel Hampton iiogerkoor, gelooft wat te veel in de alleen-zaligmakende blanke muziek. Muziek als Vak Er bestaat nergens een school waar men dichten of romanschrijven kan leeren. en onder de schilders is het geen gewoonte dat men elkander naar zijn diploma of leermeester vraagt. Onder de musici echt el' is dat wat anders; het antieke gildewezen bleef daar wel het sterkst gehandhaafd, en wie zich daaraan poogt te onttrekken heet onverbiddelijk autodidact," wat in dat verband dan zeggen wil: beunhaas of onderkruiper. Naar ik meen komt dit niet alleen, omdat nms musici in hoofdzaak reprodueeerende kunstenaars zijn, die dus een zekere garantie schuldig geacht worden tegenover den componist en diens publiek. Was dit maar waar. Maar de musicus, in. Holland vooral, voelt zich in de eerste plaats paedagoog, wat uit de maatschappelijke omstandigheden, zeer verklaarbaar is, maar wat, ook ongetwijfeld een verkeerde toestand moet wezen. Men zou moeten onderscheiden: leeraren in pianospel, zang of viool spel, zooals daar zijn leeraren iu schooiischrijven, boekhouden of nederlandsche taal- en letterkunde. En daartegenover, streng van deze paedagogen gescheiden, zou men moeten stellen de eigenlijke musici, de uitvoerende en scheppende kunstenaars. Voor tlezen en de vrije uitbloei van hun kunst is elk giklewe/.en moordend, en straft elk dilietantisme zich toch van zelf; terwijl voor de onder wijzers staatscontrole, diploma's, strenge scholing als waarborgen voor de goede uitoefening van hun Iterueji (iets anders als een A'i(».sV) alleszins gewenscht is. Tusschen muziek leeraren en musiei heei-M-ht intussehen nog een hopeioo/.c verwurrhe: ; men dringt zich elkanders taa.k op. nien stolt :i.',n de eei;e categorie eischen v\ ,-^,-i. r;1.,;; n slechts d,- atuSere hei gevolg il,\;',r\ ,! n is ereikendheid bij alle r-e l il ijdelheid .oiu den , bij de kunstenaars heerscht de noodzakelijkheid van den broode, heelt te voldoen, en slacht iglieid en ontoe partijen, Hij de leerare kunstenaar uit te ha die ze lot dillotant-pa,eda,gogeii maakt. Ik moet hier wel de nadruk leggen op dit onder scheid, alvorens tot een eerlijke, waardebepaling te komen, van Textor's ...Methodiek van het piano spel." De titel is eerlijk; het is ..een handboek bi: de studie; van het piano-onderwijs, ten dienste deimuziek-examens." Het heeft dus te voldoen aan. methodologische en didactische eischen, en in dit opzicht is he't zeker geslaagd. Over de behandeling van technische dingen. kan men het se>ms iu détails. o[ zelfs in hoofdzaken. met den schrijver al dan niet- eens zijn; hel per soonlijk inzicht heeft men te respectecren, daar dit be>e-k helder en overzichtelijk is. ^, Alleen in het hoofstuk over,.Vergeestelijkingdei' spelmanicreu" betreedt de schrijver een gev;iarlijk terrein, eLn maakt de paedagoog aanstalten zie'h met den kunstenaar te gaan bemoeien. Deze bladzijden zijn elan oeik de (Benige welke; men geïrriteerd ol.' glimlachend terzijde legt. Immers als de lieer Te'xtor bijvoorbeeld zegt: ,,l)e; gunstigste speeljnanier voor het contact, met de; zie-1 is uit den aard der zaak he't cantabile.'," dan is elat een bewering /onder meer. Ken techniek elie' contact heeft nie't de; '/ie'l zou ..uit den aard, del zaak" slechts een. ..zie'ligv" techniek zijn. Kr /ijn \eel meiischen die' heel aardig ieereii pi.'Miospelen zoneier dat hun zielen daarmeegemo(;id zijn; zoo geie'el als niemand buiten zijn /.iel eitn schoonheid kan voort breiigvn. Maar een van ele twee moment e-n. hè-t concept uee-le, uit eleii aard ele-r y.aak geeste-lijke monu-nt. \all oneler ;;e'en enkele ine-t beieliek. Het is ie;ls van een. gehei'l andere orele. Sle'cht.- het inprenten v a,n respect en onbevaniie-nhe'id hiervoor behoort lot de e-onipe'tent ie en taak <ler pacd.-cge igvn. Over het ineinieiit der \ i-rsli'fl'ehjkinu. over ele i/ee:!inie'k salt slechts oiuiei-richt tegevei:. l)(' heer 'l'ex t e, r. elie i Ie k la v ie!-- n iet hoe lic k u e/e nlijk met een uitstekend handboek verrijkte, /.al hel liierme-e we-1 e-ens meicte-n zijn. .1.0 r i,u'UT v KI. n