DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 MEI 1930 No. 2762 Publieke Vermakelijkheden door Melis Stoke Teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door E. ten Harmsen van Beek SPREEKZAAL De Kiefhoek HET kenmerkende van den communist is dat hij zich volledig heeft vrijgemaakt van de be nauwende en beperkende banden waarmee de mees ten van ons zijn vastgekluisterd aan een traditiorieele en verouderde samenleving. Zijn plannen lij ken grotesk omdat ze geen rekening houden met die duizenderlei onbeduidende doch overschatte klei nigheden die ons tot slaven maken van zinlooze gewoontes en aanwendselen. Zelden is dit helderder aan den dag getreden dan in de z.g. Amsterelamsche schouwburgkwestie. Voor alle raadsleden, op slechts twee na, be stond die kwestie in de moeilijkheid om een tooneelgezelschap te vinden dat den Stads schouwburg bespelen zou. Ze staarden zich blind op dit eene punt en konden niet tot overeenstemming ge raken. Slechts de beBevrljde geesten vrijde geesten van Wijnkoop'en Lisser zagen verder: zij klampten zich niet vast aan de kleinzielige, burgerlijke dwaasheid dat slechts tooneelspelers zouden kunnen tooneelspelen. Want weliswaar stelden zij den liaad voor dat het gemeentebestuur zelve een gezelschap engageere, maar ieder raadt op den achtergrond van dit voorstel het geniale denkbeeld om den Stadsschouwburg in gebruik te nemen als vergaderzaal vai den liaad zelf. Voor bekrompen lieden moge dezes gedachtengang nog stuitend zijn, zij die zich de moeite willen geven om zich aan te passen ontwaren hier een enorm perspectief. Wat is in den huldigen tijd een Schouwburg:' Het is een lokaal waar deels ten laste van de openbare middelen, deels uit vrijwillige bijdragen beroepstooneelspelers in staat worden gesteld om denkbeelden te verkondigen die hun persoonlijk vreemd zijn. En wat een vergade!zaal van een Openbaar Col lege? Een lokaal waar ten laste van de openbare mid delen beroepsredenaars in staat worden gesteld om de denkbeelden te verkondigen van kiezers die hun persoonlijk vreemd zijn. Het is frappant hoezeer de beide structuren el kander dekken, en daardoor absoluut begrijpelijk dat de communisten die. door simpele eliminatie van het verfoeilijk instituut der vrijwillige bijdragen, willen normaliseeren. vervangen door Rijksveldwachters In dien gedachtengang zouden dus aanstonds alle schouwburgen genaast moeten worden als ver gaderzalen van openbare colleges. De Kijks-subsidies van tooneelgezelschappeii worden geschrapt en het vrijkomend bedrag wordt op de begrooting overgeheveld naar de toelagen e-n verblijfsvergoe dingen der politici. De tooneelspelers krijgen, met de andere werkloozcn, vrijen toegang tot de loges BRANDBLUSSCHER .HOLLANDIA" SPANJAARD&CS FABRIEK ESPANA UTRECHT en stalles, de suppoosten en ouvreuses worden vervangen door Rijksveldwachters, de programma's door agenda's en gedrukte stukken en de aanplak biljetten door aangenaam leesbare aankondigingen van interpellaties en hamerstukken. De gemeenteraad zetelt natuurlijk op het tooneel en geeft daar middag- en avondvoorstellingen. Het huishoudelijk reglement wordt in dier voege gewij zigd dat de publieke tribune, waarheen door de nieuwe regeling, het zwaartepunt van dn situatie verlegd wordt de ruimste gelegenheid krijgt tot interrupties, toejuichingen, afkeuringen, applaus en protest. De burgemeester-voorzitter neemt plaats in het souffleurshok opdat, voorliet publiek, het schouwspel het karakter krijge van een vrij en aangenaam bewegen der figuren op het tooneel. Het publiek kan vrij komen en gaan, ontvangt presentiegeld en gratis sigaren en consumptie en, bij jubilea e.d., enveloppen met inhoud. De periodieke verkiezingen geven het publiek ruimschoots gelegenheid tot rechtstreekscheii in vloed op de noodig geachte wijzigingen in het tableau de la troupe waarbij de in het soufleurshok onzichtbare burgemeester, ook bijaldien hij het publiek onwelvallig is, geen aanstoot geeft. Het nieuwe systeem heeft in het bijzonder aan trekkelijkheid voor hetgeen betreft de Staten Ge neraal en zeer speciaal de vereenigde eipeningszitting welke, aldus geënsceneerd, in pracht, niet zal onderdoen voor de schitterendst aangeklei.-de revue. geschenken onder enveloppe Wanneer het seizoen met die gala-vonrstelling geopend is en het werk in de afdeelingeii aan vangt, treden de kamerleden groepsgewijs tot kleine L;Vzelschappeii vereenigd in de provincie op alsmede in de voornaamste cabarets en cafécemce-i-ts. Eerst wanneer de grooto jaarlij kse-he begroot ingseyclus op de planken komt en het openbaar tooneelseizoen in volle werking gaat. worden de groole schouwburgen weer betrokken. De griffiers die belast zullen worden met de be handeling van de tooiieelverlichting, de gordijnen, het brandscherm en de kunstmatige nabootsingen van bliksem, dondei', regen etc. zullen daarvoor eene speciale opleiding moeten ontvangen, maar ook de leden der colleges zelf zullen zekere maat regelen moeten treffen met het oog op passende; grime, duidelijker articulatie; e.el. Voorts zullen zij zich moe-ten gewennen aan ele mogelijkheid van bissee-ren voor het geval dut het publiek daarop door lang aangehoiielen handge klap en gejuich aaiielringt, terwijl het voor velen een moe-ilijke zaak zal zijn elat onder liet ni uwestelsel de; keiffie-kame-.r niet meer ter beschikking staat van ele le-elen eloch inte-gendee-1 ge-re-se-i-ve-erel is voor het. publiek. Daarnaast worett e-ehte-r ele aangename moge-lijkheiel ge;e>penel van spontane en inelivielueele verhooging van gage en van geschenken onder enve loppe bij bijzondere gelegenheden, het vervullen van gastrollen hij anelcn- e:e»lle-ge-s niet ele el;i;ir;i,'m ve-rbonele-n e-inolnme-nteii etc. Voor ele pers beteekenl ele nieuwe rege-ling ten slotte liet bi jzoneleTe- \ ooreleel vauele logische oneh-rbrenging van ;(lle rubrieken betreffende < ipenhare1 rejlleges onele-r ele- I'iiblii-ke Vermakelijkheid?)( i-n d" ve-re-e-niging van ele runelies V;MI toe ineelcrit ieus e-n parlementair- of geme-e-iite-i-iuielsvi-rslit.iiu'evi-i'. De e-e-nige- n ilijkheid is gclege-n iu ele mouvlij],heiel elilt ele openbare- colli-ges zichzelf uit eli- open bare middelen zolllli-ll \villell subsidieere)), iels (|;).(. ge/.ie-ll e-ell d;l:irloe IV.'ll-, op^elllel-kle po^inn' llil ile Ee-rsti- Kamer, nie-l ;i!- uit ue-sloii-n k;i:i wordi-n beschonwel. MET belangstelling las ik het artikel in uwbla£ van 5 April van Ir. J. B. van Loghem e>ver den Kiefhoek, en dit geeft mij aanleiding het volgende op te merken. Dat ons Gemeentebestuur, na de misluktebouwwerken te Hoek van He>lland en in Tusschendijke, nog den durf heeft gehad aan den heer Ouel dit werk op te dragen is onbegrijpelijk, eveneens dat het den durf had deze ge;velteekening en in deeling der woningen te>e te passen voejr arbeiderswe>ninge-n, zijnde daarvoe>r totaal ongeschikt, ook voor z.g. modern aangelegde; arbeiders, en zeker niet voor minder valiele arbeiders en groe>te ge zinnen, waarvoe.il' ele e>pze-t be-ele>e-lel was. He^t eleu-t mij gene>egen te zie.-ii, elat ele heer van Le>ghem nie-t licht denkt e>ver he-t vraagstuk van ge>edkexn> bemwen, doch dan is elit bouwwe-rk er te>e;h vlak naast. De bouw heeft ongeveer twe;e jaar ge-eluureJ, en ve>ejr ele ge>edke>e>ple: me)e-t me-n te>ch geen kalkzanelsteen gebruiken en deze cementen met perrian cement, wat latesr weer geverfd moet wen-den. (De doen- hem ze>o gesmade eigenbouwers maken. ze>e> iets in zes maanden.) Er is veel licht e>p de elrie slaapkamertjes beiven op de trap, de)ch de eenige; woemkanier bene-eleii, waar men ze>e> maar met ele; deur in huis valt elenir een klein port aalt je; l en 2, kan daar ze-kcr nie't er] l)e)ge-n. Het fornuis staat echte-r in ele elonke-rc zijele van elit vertrek, e-n meje-t ele>or elrie e-lle-bogen aan het gat in elen muur, elat venu- sehoorste-e-r, elie;nt, ge-wremux-n woi-ele-n. De- ke-uke-n is te klein eim een kache-l te^ zetten, ele wase-h hangt aan ijze-relntele-n ge-sparme-n op het trapporta;;!, e-r is ge-e-n aiide-re; droeiggele-ge-nhe-iel, eve-nmin be-i-gruimti'. De- ve-el te) gi-emte raaniope-ningen ele>r slaapve-rtri-kji-s ve-rge-n e-norme- onkosten ve»>r ele/.e niet elraagkrachtige; be-we)ne-rs om ze me-t geirelijne-n 1< be-spanne-n, het lijkt 1111 van ))(ii(e-n we-1 ee?i boeren ke-rmis; eleze- e>nge-rie-fe-lijke- woningen worelen nu AVe-l ge-neiine-n omelat ele- hnurin-ijs sleichts op f l.2f> ge-si e-lel is. De-ze ])anelen zullen zee-1- \'e-cl aai. e)nilei-houel koste-n, het gehe-e-le; buite-nmuurwerl(eicli zal binne-n ;(,fzienb;uvn (ij<l ge-se-Jiilele-rel moete-n weireleii e-n ve>e>r liet aspee't natuurlijk nie-t witte; ve-rf, wat elit wil ze-gge-n in ons klimaat moe-t, men maar eens bede-nke-n. Bijna alli; i-omple\en door ons («e-me-e-nt ebe-st 11111' gobouwel zijn \-ol ]i)';(,e-tisclee; fouten en ge-breken>. e'ii ve-rke-e-rel ingericht. -\e>g nauwelijks afge-leve-rel aan ele Stie-hting teit be-liee-r el' van. of er k\\'amen e-)i komen e-norme onkosteii o]), waarvan niemand iets merkt, ze worelen <>]» orielerhe)iiel gehoekt, te-rwijl ine-ii ons als le-elen e-r zooveel mog'elijk buite-n hemdt om het maar nie-t te; late-ii uitlekken. Ne-en elan is \"re;e-wijk met al zijn foute-n iieij-1, 100% be-ter elan elit wanpi-e>elue-t. Deze- s 't archite-ctnu)- is goe-el vooi- tente>e»iste'lli)i,L:-st-'-ebouwi.')elie sne-1 we-e-r ve-i-elwijnen, eloe'h zeke.-r nie-t voor lange-r-elurenele- bewoning. liotte;relan F. VAX UKKltS. arehite-ct. Twee paarden T tere puurden, die niet rerder /Jiio/r, J l et, cru: den morden 1,'op tieboi/eii; 11 ei (ttiil're: met ri'r/rililenle not/e/t, Jlitnuld onthootj -naar najn(irn-»iu<tn. De ploi'/ sfifiil vast atni, 'l eind van 'l landJiHirt dan de jtl'ieijxliiui't ir/el een lntit<i