No. 2763 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 17 M EI 1930 Uit de Natuur: * l " «f; j» IN PRUISEN door Dr. JAC. P. THIJSSE WIJ wachten hier nog altijd op de dikwijls en bij alleriei gelegenheden beloofde Wet op het Behoud van Natuurschoon en de bescherming van de in het wild levende planten en dieren. Thans in den lieven lentetijd doet de behoefte eraan zich dubbel gevoelen, nu we allerwegen de afgeplukte en weggeworpen bloemen op den grond zien slingeren en nu we op zoo menige plaats de bloemenschat missen, die vroeger woud en veld sierde. Ik weet heel goed, dat het misbruik van bloemen plukken en planten uitrukken en uitgraven niet alleen door een wet te keeren is, en ook dat wette lijke bepalingen in dezen soms heel ongewenscht moeten zijn. Mettertijd kunnen onderwijs en opvoeding verbetering brengen. Een algemeen verbod van bloemen plukken zou een groote dwaasheid zijn en ik zou er nooit toe willen mede werken om het plukken van bloemen zelfs afkeu renswaardig te doen achten. Zoowel kinderen als volwassen menschen mogen bloemen plukken, maar moeten leeren het ingezamelde op waardige wijze te behandelen en te verwerken, moeten vooral leeren, om met weinig en sober materiaal een schoon resultaat te bereiken: drie bloemen in een helder glas zijn mooier dan een bos van hon derd in een groene melkkan. In menig schoollokaal is al te zien, dat we den goeden weg op gaan en dat het geen utopie behoeft te heeten, om in velden en langs wegen, zelfs in parken het plukken van bloemen toe te staan of zelfs aan te moedigen. Maar daar staat dan. tegenover, dat de bloemenwereld daartegen bestand moet zijn en dat wij een uitzondering zullen maken voor de soorten van planten, die door eigenaardigheid of zeldzaam heid al spoedig uitgeroeid zouden zijn. Ook groeien er in het wild veel fraaie planten, die men voor turnen begeert en die daarom door den handels man gewoonweg van hun standplaatsen worden weggestolen. De Pruisische wet van bescherming voor planten en dieren houdt met deze omstandigheden reke ning en verdeelt de beschermde planten in twee categorieën: 1°. planten, die geheel beschermd zijn in al hun deelen, 2°. planten, waarvan de onderaardsche deelen zijn beschermd. Van de tweede groep mogen dus wel de bloemen geplukt worden, maar je mag ze niet uitgraven. Zij bevat de volgende soorten: Lelietje van dalen (Convallario majalis L) Sneeuwklokje (Galanthus nivalis); Voorjaarsklokje (Leucojum vernum); Lever bloem (Hepatica triloba) en al de soorten van Sleutel bloem (Primula). Tot de eerste groep, die dus de planten bevat waarvan menjzelfs niet plukken mag, behooren: de Struisvaren (Strulhiopteris germanica Willd); de Hertstongvaren (Scolopendrium vulgare Smith); de Dubbelloofvaren (Blechnum spicanth Smith); de Koningsvaren (Osmunda regalis L.); alle soor ten van Wolfsklauw (Lycopodium); Veergras (Stipa pennata L); Turksche lelie (Lilium Martagon L); alle soorten van Orchideeën, de Gagel (Myrica gale L.); Anemone (Anemone silvestris L.); Trollius (Trollius europaens L.); Akelei (Aquilegra vulgaris L.); Wildemanskruiden (Pulsatilla); Voorjaarskooltjevuur (Adonis vernalis L.) alle soorten van Monnikskap (Aconitum) ; Geitebaard (Aruncus silvester Kost); Vuurwerkplant (Dictammus albus); Peperboompje (Daphne mezereum L.); Blauwe zeedistel (Eryngium marilinum L.); Ledum (Ledum palustre L.); Geel vingerhoedskruid KoninkLBoomkweekerijJilheimina," ' Charles van Ginneken 6 Zoon, Zondert, N.Br. Het van ouds gunstig bekende adres voor: Dennen,terbebossching(uitsluitendlnhetmschzaad) Exotische Dennen- en Sparrensoorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Catalogi op aanvraag gratis en franco. Tel. Interc. No. 1. Telegr.-Adr.: Wilhelmina, Zundert (Digitalis ambigna Murr. en D. lutea L.); alle soorten van Gentiaan (Gentiana), Wolverlei (Arnica montana L.); Zilverdistel (Carlina acaulis L.) en de Bergcentaurie (Centaurea montana L.). De wetenschappelijke namen staan er bij, om verwarring te voorkomen. Onze jachtwet heeft dat niet willen doen en daaruit ontstaat allerlei onzekerheid. * * * Wanneer wij nu die plantenlijsten bekijken, dan zien wij dadelijk, dat die voor ons land heel anders zouden moeten zijn. Verschillende soorten, zooals Struisvaren, Vedergras, Martagonlelie, Geitebaard, Ledum, Leverbloempje komen bij ons in het wild niet voor. Ook zou ik voor de veiligheid van de Gagel nog niet beducht zijn. Maar het Peper boompje, dat in Zuid-Limburg nog al veel in het wild voorkomt, heeft daar stellig beschermingnood ig en een aantal jaren geleden werden in de buurt van Amsterdam de koningsvarens bij karrevrachten uitgegraven voor den handel. Ook de in het wild groeiende primula's hebben het hier en daar te verduren. De blauwe Zeedistel geniet op sommige plaatsen in ons land al bescherming door gemeentelijke of waterschapsverordeningen. Ook de planten in Haagsche bosch, Haarlemmerhout enz. worden op deze wijze beschermd. Indien deze plaatselijke bescherming ook uitgebreid kon worden tot de particuliere en .Staatsnatuurmonumenten, dan waren we al een heel eind verder en misschien zou onze wet goed doen, eerder in deze richt ing t e wer ken dan te komen met een algemeen verbod voor het heele land, zooals in Pruisen. Wanneer het publiek op dergelijke plaatsen de planten moet ontzien, dan zal het allicht ook elders zich niet aan buitensporigheden schuldig maken. Hierbij moet echter de overweging gelden, dat de plaatsen, waar onze merkwaardigste, zeldzaamste en unieke planten groeien tot natuurmonumenten moeten worden gemaakt. Inderdaad mankeert daar niet zoo heel veel meer aan, tenminste wanneer we binnen niet al te langen tijd er in slagen, om aan Zuid-Limburg de zorg te wijden, die het zoo bitter noodig heeft. * * * WTat de dieren betreft, de Pruisische wet voor Vogelbescherming verschilt weinig van de onze. Zij heeft ook een zwarte lijst, die van de onze verschilt, doordat de houtduif er op ontbreekt, maar daar staat tegenover, dat de fuut (Podieeps eristatus L.) de Bruine Kiekendief (Circus aerugenosus L.) en de Koet (Pulica atra L.) er wel op staan. Van de zoogdieren worden beschermd de Wilde Kat, de Edelmarter, de Nerz, de Hazelmuis, de Zevenslaper, de Bever en het Ree, voor zoover dit geen jachtdier is. Ook de moerasschildpad is beschermd evenals het vliegend hert en twee soorten van Apollovlinders. Ook wij zullen moeten overgaan tot bescherming van sommige zoogdier soorten en insecten en daarbij moeten de mannen van de wetenschap van voorlichting dienen. Natuurbescherming is een zaak van wetenschap. De Pruisische besluiten zijn dan ook in de eerste plaats onderteekend door den ,, Minister für Wissenschaft, Kunst und Volksbildung", in de tweede plaats door dien voor Landwirtschat't, Dom&nen und Forsten". Nieuwe Uitgaven Bruno Frank, Politieke Novelle. Vertaald door Alice van Nahuys. Omslagteekening door Jo Spier. Uitg. Em. Queriolo's U. M., Amsterdam. Radclijff Hall, Adam's kinderen. Vertaling door Bep Zody. Uitg. X. V. Koloniale Boek-Centrale, Amsterdam. Adacee, Een Moei partijtje TOII Allei/iinr. Bloem lezing voor Middelb. Meisjesscholen. Uitgave. J. M. Meulenhoff. Truida Kok, De Vlierk(imi>, Alkmaar, Gebr. Kluitman. Een uitstekend, vroolijk verhaal voor meisjes. Illustraties van Miep de Feyter. Paviljoen Vondelpark" Tel. 80190-82595 Oroote en kleine Zalen voor Déjeunere, Diners, Soupers, Bals en Recepties Huize ZOMERDIJK BUSSINK. KRONIEK Moederdag ALS het hier in deze west-Europeesche landen erg dierbaar gaat worden, is de redelijke mensch geneigd de handen op zijn zakken te hou den. Maar als de dierbaarheid dan bovendien nog van Amerika afkomstig is, ziet; diezelfde mensch bepaald scheel van wantronwen. Want zij hebben daarginds het talent orn zeer verheven idealen met zeer nuchtere belangen allerbroederlijkst te doen samengaai en het ..vurigst" winstbejag een edelen naam te geven. Men zou er bijna inloopen, als het spelletje niet zoo vaak vertoond werd, maar men weet nu wel, dat de reclame daar voor geen klein gerucht vervaard is en in de keus der mid delen zich allerminst scrupuleus betoont. Zoo heet een dier twijfelachtige dierbaarheden Rotary en een tweede heet Moederdag, juist den vorigen Zondag gevierd. Beide zijn naar Europa over gewaaid en Rotary bloeit hier allerwege met somptueuse banketten en plechtige samenkomsten. Wat den Moederdag betreft, zie men dit berichtje: MOEDERDAG Het Moederdag-Comitéschrijft ons : Op .den tweeden Zondag in Mei, dus a.s. Zondag, viert Amerika zijn Moederdag", en een flink aantal Nederlanders zal dit, naar wij hopen, eveneens doen ! Verschillende bij het Moederdag-Comitéaangesloten vereenigingen zullen dezen dag bijeenkomsten houden; in kerken en synagogen zal, resp. op 10 en 11 Mei, het onder werp Moederschap" in de predeking besproken worden; een groot aantal kinderen (van verschillende scholen en vereenigingen en van Ons huis"-clubjes) zullen hun moeder verrassen met zelfgemaakte geschenkjes of met een bloemen groetje. En wie sympathie voelt voor het streven, om den Moeder dag te maken tot een mooien, blijden feestdag, toone dit. o.a. door het dragen van een bloem, zooals dit ook op der» fletirigen Amerikaanschen Moederdag gebruikelijk is. Men draagt in Amerika een roode bloem, als men zijn Moeder nog bezit, een witt; als dit niet het geval is. Dit is inderdaad al wee genoeg en zeer duidelijk naar Amerikaansch model: schematisch en sen timenteel. De Moedei', in 't algemeen, te eerenT heeft hoegenaamd geen zin voor wie niet roomse!» is. En er zijn goede en slechte moeders. De eersten zullen allerminst begeeren zoo opzichtig geëerd te worden. Overigens is daar hun verjaardag. En voor de laatsten geldt het woord van Henard's l'oil de Carotte: Tont Ie monde ne peut pas tre orphelin. Maar de heele zaak heeft nog een commercieel kantje ook, dat. gelijk van Amerikanen te ver wachten valt, voortreflijk bij het schematische en sentimenteele aansluit. De dankbare kindertjes worden nl. opgewekt hun moeders geschenk je s te vereeren, en ik veim>ed, dat het Amerikaansche kroost van heden er weinig voor voelt zelf iets te knutselen. Dus moeten zij koopen: bloemen, handschoenen, een nieuwen trekpot, een naaimand, een schoothondje, wat maar te krijgen is voor het bedrag, dat zij eerst pa hebben afgebedeld. En zoo komt de Moeder-vereering ten slotte aan handel en industrie ten goede, en verkrijgt het idealisme ook weer den verwachten practischen kant, die de zaak rechtvaardigt in de oogen van den rechtgeaarden Amerikaan. Maar hier, waa? men met die ideale combinaties minder vertrouwd is, blijft dan alleen het flauwhartig lievige, ?J.s een soort hazenpeper zonder peper, d?jt wer kelijk aan niets vastzit en hoogstens het aantel menschelijke onnoozelheden met een vermeerdert. E. C.