M *> **l ir M rqcne feekblad voor Nederland Telefoon 37964 Postgiro 72880 Gem. Giro G. 1000 ONDER HOOFDREDACTIE VAN A. C. JOSEPHUS JITTA Redacteuren: L. J. JORDAAN, F. G. SCHELTEMA EN M. KANN. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 355, AMSTERDAM C. Soliditeit ongeëvenaard OPGERICHT IN 1877 No. 2764 ZATERDAG 24 MEI 1930 De verdeeling van den zendtijd door Ds. W. Mackenzie t l f ER is geen nheid meer in ons Nederlandsche volk. Meer en meer wordt liet uit elkander ge slagen in richtingen en groepen. Op zich zelf is het bestaan van godsdienstige en politieke groepen duidelijk en gezond. Het leven is nu eenmaal ge differentieerd en. is gebaat bij zijn differentiatie. Onderscheidingen, en tegenstellingen te verdoezelen teekent geen karakter. Strijd tusschen richtingen en groepen is bewijs van levenskracht. Maai' wan neer geen hoogere nheid boven de tegenstellingen uit meer mogelijk is, wordt het bedenkelijk, zoo niet fataal, voor een volk. En. iu dit stadium schij nen wij gekomen te zijn. Er is geen nheid meer in ons Nederlandsche volk. Dit is weder gebleken, bij de verdeeling van den radio-zendtijd, zooals deze bij ministerieele beschikking is afgekomen. Volgens het radio-regle ment, zooals het op het oogenblik is, heeft de minister de bevoegdheid in de moeilijkheden der verdeeling te beslissen. Hij heeft het gedaan. En h'j heeft het gedaan op een wijze, die het sectarisme officieel deed zegevieren. Naar de groote gods dienstige en politieke tegenstellingen is eenvoudig de zendtijd verdeeld. Het bekken van den nationalen omroeper is in vier groote stukken en een paar kleine scherven geslagen. Deze oplossing is nog al eenvoudig. De knoop is doorgehakt. Velen is dit naar den zin. De voorzitter van de N. C. R. V. heeft zijn volkomen voldoening er over uitgesproken en heeft, naar dagbladen meldden, voor de microfoon er op gewezen, dat God zijn vereeniging gezegend had: zij heeft 80.000 leden en heeft h-a?/r doel bereikt. Hij heeft God niet gedankt voor het a?./ntal leden van den A.V.H.O. en den V.A.R.A. Maar anderen, die niet gewend zijn Gods naam bij a'.le menschen-beslissingen te betrekken, hebben het besluit van. d'Jn minister niet onverdeeld toe gejuicht. De A.V.ll.O. klaagt en protesteert hevig. Hij heeft ook wel een zeer groot verlies geleden en is slachtoffer van het sectarisme geworden. De V.P.B.O. ziet zijn bescheiden wensch ingewilligd. ei is daarvoor erkentelijk, maar kan principieel niet instemmen met de gevolgde methode en is diarom niet tot vreugde gestemd. * * * Was nu deze sectarische oplossing noodzakelijk? Moest nu de machtswil van enkele groepen, om een algemeene omroep te zijn. overwinnen? Moest het Nederlandsche volk ook in den aether gescheiden worden ? Vóór ons ligt het Rapport van de Kegeeringscommissie voor den nationalen draadloozen om roep, in het jaar 192(5 aan den minister op diens verzoek uitgebracht. Blijkbaar was de naam Natio nale Omroep niet gebruikt in het besluit waarbij deze commissie van regeeringswege werd ingesteld, noch aangegeven in de rede, waarmede de Minister van Waterstaat deze commissie installeerde. Maar tijdens den. arbeid dezer commissie kwam men tot dezen naam. In dit rapport der commissie, waarin o.a. een Katholiek, een rechtzinnig- en een vrijzinnig Pro testant, een socialist en een .,neutrale" zitting had den, spreekt men de wenschelijkheid van een waar achtig nationalen omroep uit, waarin de opvat tingen van de verschillende groepen gelijkelijk tot uiting zouden komen. Men meent dat het heheer van. de omroep-maatschappij zoo ingericht moet worden, dat dit eenerzijds geen weerspiege ling vormt van. machtsverhoudingen met het da?jraan verbonden gevaar van onderdrukking van minderheden, terwijl anderzijds de verschillende stroomingen in het volk toch in dat bestuur tot uitdrukking komen met waarborg voor gelijkberechtigheid. De commissie biedt den minister in dit rapport dan voorstellen aan, waarin de groote meerderheid een uitweg voor de moeilijkheden ziet. Zij wil den nationalen omroep als een centraal lichaam, uit de maatschappij voortgekomen, dat regelend op treedt en in zijn programma's de algemeene, in de neutrale zone liggende onderwerpen, verzorgt, maar de reeds bestaande en nog op te richten omroepvereenigingen gelegenheid geeft zich te ontplooien. Alle rechtspersoonlijkheid bezittende radio-vereenigingen zullen gedurende hoogstens n avond per week, desverlangd van 4?12 uur, het gebruik van een zender kunnen krijgen. De kerkdiensten worden daarnaast geregeld. De verdeeling der zenduren geschiedt dus niet van Overheidswege, maar toe zicht van Rijkswege wordt noodzakelijk geacht. om verschillende redenen. De commissie besluit haar rapport met de schoone woorden: En waar in den kring der belanghebbenden, reeds jaren aan een met groot verlangen naar een definitieve rege ling wordt uitgezien, daar hoopt zij, dat ook haar arbeid ertoe zal hebben bijgedragen, dat weldra ook in Nederland een goed georganiseerde, goed werkende omroep zal tot stand komen, ter ver breeding van onze volksontwikkeling, tot verhooging van het kunstgevoel in, breede lagen van ons volk, tot troost en bemoediging van zieken en zwakken, tot bevordering van den huiselijken geest, kortom, tot versterking van den Nederlandschen zin. zooals die in volk en taal zich open baart". * * * Wat is van deze plannen, waarmede men niet in alle onderdeelen behoeft in te stemmen om de zuiverheid en de redelijkheid ervan te erkennen. overgebleven ? En was het nu noodig geweest dat het bekken van den nationalen omroep werd in stukken ge slagen? Is een nationale omroep niet mogelijk, niet geboden? De sectarische geest zit den Nederlander veelal in het bloed. Ma?.,r sectavisrne kan tot caricatuur en tot smaad worden. Dit dreigt dunkt mij maar al te zeer in de wereld van den radio-omroep. De sma?,d is daar.' waa" de onchristelijke machtswil het wint van de christelijke broederlijkheid. De caricatuur zal in de programma's blijken. Wat is b. v. het verschil tusschen Roomsch-Katholieke, neutrale en socialistische lunchmuziek? Zal de A.V.R.O. alleen neutrale, de V.A-K.A. alleen socialistische. de N.C.R.V. alleen rechtzinnig-Protestansche gramophoonplaten voor de microfoon laten draaien? Neen, mogelijk en geboden blijft een Nationale Omroep. Van ouds is deze o.a. het ideaal geweest van den V.P.R.O., zóó georganiseerd dat alle volksstroomingen er hun plaats in zouden kunnen vinden. Door dit beginsel geleid heeft de vrijzinnig Protestantsche omroep dan ook slechts aanspraak willen maken op een zeer beperkt deel van den totalen zendtijd. Hoezeer levend uit eigen beginselen, be hoeven wij toch niet op alle menschelijke hande lingen ons etiquet te plakken ? Wij gevoelen ons toch n met het gansche volk in het bewustzijn, dat DE GROENE AMSTERDAMMER Prije per Jaargang ? 10.?bij vooruitbetaling. Per No. 25 Cent. Advertentiën ? 0.75 per regel. Postgiro 72880, Gem.-Oiro O 1000. INHOUD : 1. Ds. W. Mackenzie, De verdeeling van den zendtijd. 2. Dr. Th. H. v. d. Velde, Yoga en Psychotherapie. 3. Ir. J. B. van Loghem, Het Haagsche Raadhuis. Joh. Braakensiek, VereenigdeStatenvan Europa. 4. Melis Stoke, Een prorftocht. Wybo Meijer, Psychologie van het bedrijfsleven. 5. Dr. W. van Ravesteyn, Een historische roman. L. J. Jordaan, Practische aesthetica. 6. Otto van Tussenbroek, Toegepaste Kunst. D. Plasschaert, Permeke. 7. Dr. P. van Oist, Pluto, de nieuwe komeet. ? Mr. Frans Coenen, Kroniek. 9. Dr. N. J. Singels. Onze weken en onze maanden. 10?11. G. Simons, Negers in den hemel. 12. Mr. H. Scholte, Dramatische Kroniek. Corn. Veth. Boekbespreking. 13. A. Plasschaert, Schilderkunst. 14 C K., Beursspiegel. 15. C. A. Klaasse, De B. I. S. 17. C. van Wessem, Muziek. ??V. E. van Vriesland, Amsterdamsche Bohème, met teekeningen fiarmsen van Beek. 18. Charivarius, Schopenhauer. Cel 2, Telefoon. 19. Jantje's Kladschrift. Alida Zevenboom's CroQuante Croquctjes. 20. Charivarius, Charivaria. Letterraadsel. Bijvoegsel: Joh. Braakensiek, De verdeeling van den zendtijd. het diepste en hoogste zich in verschillende vormen uiten kan. Karakter en. orgr.t'.isr.tie-voim van den r.oodzakelijken nationalen omroep zr.l ik mij niet ver meten uit te stippelen. ,\Uv,i' redelijk lijkt mij toch dat deze den vorm va*' een. vereeniging of vennoot schap zal hebben, inderdaad uit de maatschappij vooi'tgekom 'f', wa '? 'in dus de verschillend" bij zondere omro;)p-organis;vties sc.niengivin. En dit onder noodzakelijke, ma*'.r soepele Rijkscontrole. Hij zal een positieve neutraliteit moeten betrachten. Zelf kan hij de r.lgemeene programma's uitzenden. Maar aan. de bijzondere omroep-vereeriigirig. die in zijn organisatie zijn ingeschakeld, geeft hij naar billijkheid recht eigen godsdienstig,' en politieke beginselen uit te zenden. Of de verdeeling van. deix zendtijd n?,a,r de getalsterkte van ('e bijzondere omroep-vereenigingen moet geschieden, is de vraag. Wat de Heer Ilovens Greve in zijn stuk van 21) Maart 1.1. in de verschillende bladen over deze kwestie opmerkte, is de overweging toch waard. Maar hoofdzaak is. dat wij als Nederlanders van onze sectarische bewust zijns verenging be vrijd worden en gemeenschappelijk de noodzaak onzer eenheid inzien, welke eenheid een. hoogere eenheid van gezonde tegenstellingen kan zijn. Wij mogen, het ideaal van. een nationalen omroep niet loslaten. En de Regeering, die zich toch boven de, partijen stelt, zeker niet. Zij is toch de regeering van n volk. Zij moge zich laten bezielen door de Koningsgedachte uit Ibsens ..Mededingers naai de Kroon", en van de verdeelde radio-wereld n rijk maken. De Nederlandsche omroeper schaffe zich een nieuw bekken aan, ditmaal n, dat zich niet in stukken laat slaan. BVf*