No. 2764 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 MEI 1930 Zum Kirschgarten' door G. A. Klaasse I>e B.I.8. VAN het oogenBlik af dat de Amerikaansche toeschouwers" bij de Parijsche onderhande lingen over de herziening van het Dawesplan hun ontwerp voor de oprichting van een internationale i>aik-der-b anken ter tafel hebben gebracht, heeft om dit instituut een nimbus van gewichtigheid gehangen. Een bank, opgericht met een aanvangskapitaal van 500 millioen Zwitsersohe francs, met <le officieele of officieuse (Amerikaansche) steun van de voornaamste landen, moest in de oogen van het publiek wel een instituut worden met een wijd vertakte invloedssfeer, die ongekende mogelijk heden op het terrein van de financiering zou bren gen. En die indruk werd in niet geringe mate ver sterkt door het enthousiasme waarmee in het planYoung de jonggeborene werd aangekondigd. De aanvankelijke tekst der Parijsche overeenkomst sprak van: het bevorderen van den internatio nalen handel langs wegen die tot nu toe niet be treden waren. En dat wekte verwachtingen van «xport-financiering op ruimen schaal; wat tot nu toe op beperkten basis de internationale geldmark ten met hun apparaat van acceptcredietwezen en ?discontomarkt hadden bewerkstelligd zou op grootsch opgezette schaal door de B. I. S. worden. overgenomen. En nog een tweede omstandigheid schiep voor de toekomstige bewoners van Zum Kirschgarten een zeker prestige: zij werden aan gediend als niet meer of minder dan de beschermlieeren der circulatiebanken. Waren deze elk binnen hair landsgrenzen de bank-der-banken, de nieuwe internationale bank zou weer een etappe hooger staan, zij zou de superbank-van-de-banken-derbanken worden. *' * * In hoeverre de hooggespannen verwachtingen teleurgesteld zullen worden zal de toekomst leeren. Maar voorloopig zal men wel goed doen eerst de tat eens uit den boom te kijken. Iets nieuws is niet geschapen. Ware er sprake van een nieuwe inter nationale munteenheid en van bevoegdheid der nieuwe bank om eigen biljetten uit te geven, dan aou men rekening moeten houden met geheel onge kende verhoudingen op financieel en monetair ge bied. Maar juist de bevoegdheid van biljettenemissie die de circulatiebank een geheel eigen en .200 belangrijke plaats in het nationale crediet- en bankwezen inruimt ontbreekt hier. De werkkring van de B. I. S. strekt zich principieel niets verder uit dan die van elke andere deposito- en credietbaik. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat die beteekenis niet belangrijk genoeg is om er aandacht aai te wijden. Ook de gewone credietbank heeft jtich in het economisch leven een plaats verworven van groot belang, vooral ook omdat door het steeds intensiever girale geldverkeer de particuliere bank steeds meer naast de circulatiebaik zelfstandige beteekenis krijgt op het stuk van de credietgeving. Maar toch: iets nieuws, iets ongekends brengt de wereldbank ons niet. * * * Ook voor ons land is juist dezer dagen de B. I. S. in het Hcht der actualiteit geplaatst. Immers bij Koninklijk besluit is de Nederlandsche Bank ge machtigd om deel te nemen in het kapitaal dezer instelling en tevens om deel te nemen aan hare werkzaamheden. De Nederlandsche Bank is een participatie groot Zw. frs. 10 millioen in het kapi taal van de nieuwe bank aangeboden en zij heeft -dat aanbod geaccepteerd. In het Youngplan is voorzien dat 50 pCt. van het kapitaal der inter nationale bank geplaatst wordt bij de landen die meewerkten aan de opstelling van het plan (de crediteurlanden" en Duitschland) terwijl de ?overige 44 pCt. elders kunnen worden onderge bracht. In verschillende landen (o.a. Frankrijk en België) worden de aandeelen door de circulatiebank t>ij openbare emissie aan het publiek aangeboden. In Nederland zal dat althans voorloopig niet liet geval zijn. Blijkbaar geeft men er hier de voor keur aan zelve te profiteeren van het agio dat in Frankrijk de inschrijvers in de schoot wordt ge worpen. Er blijkt in de meeste landen voor deze aandeelen zeer groote belangstelling te bestaan. In Frankrijk zouden de inschrijvingen reeds meer dan 100 maal het beschikbare bedrag overtreffen; en op de beurs wordt een voortdurend stijgende premie voor deze fondsen geboden. Hoewel, zooals ik zeide, bij ons het beleggend publiek zich voorloopig nog niet zal kunnen ver lustigen in een uitgifte waarbij men naar hartelust en vrijwel zonder risico kan majoreeren, is toch ook voor ons de vraag wel interessant: wat men nu eigenlijk van deze aandeelen kan verwachten. Heeft de nieuwe bank ongekende winstmogelijk heden; moet zij zware risico's aanvaarden; komt de winst geheel aan de aandeelhouders ten goede 'i De beantwoording van die laatste vraag kan ons wellicht tevens een verklaring geven van het feit dat blijkbaar de publieke opinie zeer optimistisch gestemd is omtrent de voor aandeelhouders te ver wachten uitkeeringen. In de Statuten der bank bepaald artikel 53 dat een gedeelte der overwinst nadat eerst O pCt. cumulatief dividend aan aandeelhouders is betaald, voorts 20 pCt. van de overwinst voor hen is gere serveerd of uitbetaald tot een maximum van ander maal pCt. van het kapitaal, en ten slotte de reservefondsen voor bepaalde bedragen zijn ge doteerd zal worden aangewend om de laatste 22 Young-annuïteiten voor Duitschland te ver lichten. En daar destijds bij de Parijsche onder handelingen aan die bepaling voor Duitschland groote waarde werd toegekend, heeft men hieraan de conclusie vastgekoppeld dat de deskundigen dau toch van de winstcapaciteit der bank wel een hoogetv dunk moeten hebben. * * * Welke zullen dan wel de winstbronnen van de bank zijn? Men zal het best doen om daartoe een vergelijking te maken met het bedrijf van een huistuin-en-keuken-credietbank. In de eerste plaats is daar dan het eigen kapitaal dat rentegevend belegd kan worden. Wanneer de bank dat ten minste niet in goud zal investeeren, wat overigens woinig waarschijnlijk is. Door de plaatsing der aandeelen bij of via de verschillende circulatiebanken krijgt de B. I. 8. op elk dier banken een vordering. Laat zij het geld daar a deposito staan dan kweekt zij geen rente. Zoodat die bedragen wel omgezet zullen worden in wissels of andere uitzettingen, waartoe artikel 22 der statuten de bevoegdheid toekent. Of zullen uit het kapitaal in de eerste plaats de middelen geput mouten worden om van circulatiebank on der kapitaalarme landen wissels in disconto te nemen en credieten te verstrekken ,.teneinde den internationalen han del te bevorderen'' ? In het eerste geval treft het op dit moment al heel ongelukkig dat de rente op prima wissels niet hooger dan 2 a 2| pCt. be draagt bij uitzetting op de geldmarkt en circa 4 J pCt. bij belegging in prima obligatiën. En zelfs wanneer men papier van de Keichsbank in disconto zou nemen dan nog zou deze toch allicht niet meer disconto kunnen betalen dan haar eigen wisseltavief (thans sedert eenige, dagen 4^ pCt.) Zoodat, wil men de 7 pCt. cumu latief dividend verdienen, andere bronnen van inkomsten moeten worden aangeboord. En dat moeten wel de rekening-houders zijn. Dat de bank deposito's zullen worden toevertrouwd staat vast. In de eerste plaats moet uitschland een renteloos depot plaatsen dat in zekere verhouding staat tot de deposito's op Annuity Trust Account, en maxi mum 100 millioen mark bedraagt. Voorts moeten de crediteuren een deel der door Duitschland op gebrachte bedragen op rekening, de z.g.n. Anuity Trust Account, bij de B. I. S. laten staan (o. m. ook in verband niet den schuldendienst der mobili satierekeningen.) Tenslotte is Frankrijk verplicht een termijndeposito aan te houden dat in zekere verhouding staat tot de ontvangen bedragen uit mobilisatieleeningen, en als garantie dient voor de overige crediteuren in geval Duitschland gebruik moet maken van de transferclausule voor de beschermde" annuïteit. Dat depot zal ten hoogste 500 millioen mark beloopen en rente dragen. Ver volgens is in de mogelijkheid voorzien dat Duitsch land een rentegevend deposito va.n 400 millioen mark onderhoudt; de regeering zal daarbij belang hebben omdat in verhouding tot den omvang van dat vrijwillige depot het winstaandeel, dat wordt aangewend tot gedeeltelijke delging der laatste 22 annuïteiten, zal worden vastgesteld. Op het rentelooze depot van Duitschland zal dus de volle opbrengst rentewinst zijn. Voor de rentegevende deposito's hangt de winst af van de marge tusschen betaalde en ontvangen rente. Voor zoover betreft het Fransche depot is de Bank verplicht belegging te doen geschieden in niet-Duitsche valuta's. Het is niet verboden om aan Duitsche debiteuren in vreemde valuta te leenen. Maar waar hier gespro ken wordt van ,.administreeren" der gelden voor de Fransche regeering zal men wel niet veel verder gaan dan prima Amerikaansch, Engelsch, HolN.V. Nederlandsche = Grondbriefbank van 1906 STELT VERKRIJGBAAR 5O/ Obligaties IQ a 99i % AMSTERDAM-C = HEERENGRACHT 495 = landsch of Fransch bankaccept te koopen. En daar aan den deposant de maximum creditrente moet worden vergoed zal de marge wel niet zoo erg groot zijn. Op het Duitsche facultatieve depot is de winst misschien wat grooter. Dan blijven daar nog andere deposito's b.v. die van centrale banken. Voorloopig zal men zich daarvan niet te veel moeten voorstellen, hoewel ongetwijfeld de mogelijkheid bestaat dat verschillende banken hun deviezenportefeuüle inplaats van via de Londensche en New-Yorksche discontomarkt via de B. 1. S. aan Duitschland zullen leenen. Daarnaast zijn nog andere inkomsten als b.v. trustloon voor de mobilisatieleeningen enz. Maar de rentemarge en de rente op het eigen kapitaal zullen toch hoofdzaak zijn. Nu is het gestorte kapi taal niet groot; 25 pCt. van het nominale, dus onge veer de tegenwaarde van 100 millioen mark. Zoodat, gegeven het rentelooze depot van Duitschland voor eenzelfde bedrag, al dadelijk dubbele intrest wordt gemaakt. En komt dan Frankrijk nog met KM. 500 millioen verplicht rentegevend en Duitsch land met 400 millioen. vrijwillig depot dan zou dat bij oen rentemarge van l pCt. ook al !) pCt. op het gestorte kapitaal uitmaken. Met dat al blijft voorloopig alles gissing. Dat de speculatie zich zoo zeer op het papier heeft ge worpen zal wel voornamelijk zijn toe te schrijven aati het prestige der bank door haar internationaal karakter; en misschien hebben ook wel de hooge koersen die aandeelen. van circulatiebanken steeds vertooiien het hunne tot deze mentaliteit bijgedra gen. Wat deze laatste betreft ten onrechte: want de winstbron bij uitnemendheid der circulatiebank: creëeren van biljetteticrediet en rente maken zon der rente te betalen, heeft de B. I. S. niet. IPENSION ier RANG! 3 POUR JEUNES FILLES 1) DE BONNE FAMILLE 3 excellente nourriture «£ C c c c c c Belle situation, chambres confortables Mademoiselles DE BROT Villa Grammont 14 Ave des Alpes LAUSANNE ^ Facultéde recevoir l'enjeignement du K C francaió el de l'anglau a la maijon, ^i (T ou de suivre led cours de l'UniveróiléJ f H N« et dej coleó de mujique. J f> Référence,) en Hoüande: o. C Mademoueüe N. At. Middelbeek | | Flalpeb. Zorgvliet Ld HAYF. |