ATo. DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 MEI 1930 tfPijnloos Scheren Geen pijn en geen stukgaan meer en ook geen naschrijnen der huid, als men vóór het inzeepen de huid inwrijft met een weinigje Doos 30 en 60, Tube 80 et. PUROL Het Nieuwe Haagsche Raadhuis door Ir. J. B. van Lochem OP het Alexanderveld in den Haag zal binnen afzienbaren tijd een nieuw raadhuis gebouwd worden althans de commissieleden, die den voorbereidenden arbeid voor een prijsvraag zullen regelen, zijn aangezocht voor dit werk. We kunnen n verband met de resultaten van bijna alle prijs vragen zeggen, dat de eerste stappen zijn gezet tot het verkrijgen van een mislukt raadhuis. Dit klinkt pessimistisch, maar de tijd zal zonder twijfel de juistheid van dit pessimisme bevestigen. Men moet niet denken, dat het Rotterdamsche raadhuis een unicum zal blijven. De omstandigheden zijn nl. sinds den tijd, dat de prijsvraag daarvoor werd uitgeschreven, in groote lijnen niets veranderd.. Toen werd een jury benoemd, die geen enkele richting vertegenwoordigde in de architectuur. Nu is hetzelfde geschied. In de benoemde commissie ?zit geen architect, die baanbrekende kwalitei ten bezit. Hoewel de leden prof. J. A. G. v. d. Steur en W. Kromhout een paai- jaar ouder zijn dan Ir. G. C. Bremer en Ir. A. R. Hulshoff, is dit verschil in wezen van geen belang, daar ze alle vier tot eenzelfde generatie in de architectuur behooren. Geen dezer leden bezit een uitgesproken levenshouding, die bepalend kan zijn voor de komende architectuur. Men kan van meening zijn, dat de keuze dezer commissieleden nu juist een daad van wijs beleid van de Haagsche vroedschap is, omdat daardoor degenen voor den prijskamp overblijven, die wel in staat zullen zijn de eischen van den nieuwen tijd tot uitdrukking te brengen. Misschien heeft ook die gedachte bij B. en W. en de Stadhuiscommissie voorgezeten, maar deze ?commissies hebben dan niettegenstaande hun ^oede bedoelingen, verder weinig de consequenties van hun gedachtengang overwogen. Het ligt toch voor de hand- dat een commissie "bestaande uit den bovengenoemden groep van architecten en bovendien vergroot met Dr. J. Kalf, den directeur van het Rijksbureau voor den monumentenzorg, nooit zal komen tot het aan wijzen van een aantal prijskamparchitecten, die elk persoonlijk wel een uitgesproken levenshouding bezitten. En op die levenshouding moet het toch aan komen, als het doel van den opzet zal zijn het verkrijgen van een waarachtig kunstwerk op het .Alexanderveld ? Het is geen wonder, dat niettegenstaande de -vele loftuitingen op onze Nederlandsche archi tectuur, in de laatste 25 jaren bijna geen enkel kunstwerk op bouwkundig gebied in ons land is ? ontstaan. Dit kcmt, omdat we eigenlijk geen .architecten bezitten, die werkelijk gelooven in de collectieve verhoudingen van de toekomst. Berlage is de laatste geweest, die niet alleen in woorden, maar ook in daden heeft getoond het groote verband te beseffen tussehen de echte kunst, die de toekomst in zich draagt, en de nood zakelijke verandering der maatschappij in de rich ting der collectivisatie. Zoolang hij geloofde was zijn werk machtig. 'Toen zijn geloof verminderde leed daardoor zijn werk. Als zijn geest en hand nog frisch genoeg zijn, is het. niet uitgesloten, dat Berlage thans door herwinning van geloof in de collectieve idee, weer iets van groote waarde zal maken. De Bazel was ook een overtuigde, zijn werk was filosophischer -dan van Berlage. Nederlandsche Munt HoOud'i b«te 10 Vereenïgde Staten van Europa Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Joh. Braakensiek De nieuwste zeepbel! En als we ons nu even herinneren, dat Berlage indertijd niet werd uitgenoodigd voor mededinging in den prijskamp voor het Rotterdamsche Raad huis, juist omdat hij een overtuigde was. en dat het ontwerp van de Bazel voor dat raadhuis werd afgewezen, omdat een jury zonder ruggegraat. geen ruggegraat kan dulden bij de mededingers, dan kunnen we zonder veel kans op fiasco voorspellen, dat voor de prijsvraag van het Haagsche Raadhuis, Berlage ditmaal wel zal uitgenoodigd worden. omdat de tijd nu eenmaal altijd gelijk krijgt. Maar niet zullen worden uitgenoodigd degenen, die in den nieuwen tijd en in de nieuwe kunst der zakelijke openheid gelooven. En als er toevallig eens een van hen bij de uitgenoodigden zou verdwalen de reactie is soms uitermate vooruitstrevend dan zal bovengenoemde commissie de kwaliteiten van zijn werk toch niet kunnen herkennen, en het zal hem vergaan, zooals het de Bazel verging in de Rotterdamsche R aadhuiskwestie en nooals het Oud verging in de beursprijsvraag in Rotter dam, om van tallooze dergelijke gevallen van zeer recenten datum te zwijgen. We behoeven verder maar even te denken aan de gebleken onmondig heid van deskundigen bij verschillende schilde rij en vervalschingen van den laatsten tijd, om te beseffen, dat alleen gelijkwaardige kunstenaars elkaar kunnen beoordeelen, terwijl deskundigen d. z. menschen met een algemeen breed inzicht, de kunstwerken niet van namaak kunnen onder scheiden. Dit gebrek aan onderscheidingsvermogen is oorzaak van de verheerlijking van het werk van verschillende architecten, die terwille van de vragen van den tijd, een modern pakje hebben aangetrokken, maar wier geest even weinig over tuigd is van de groote collectieve gedachten van de komende tijden, als de geest der schilderij-vervalschers is bezeten door den scheppingsdrang, die de meesters heeft bezield, wier werk thans wordt vervalscht. ,.Das ist der Fluch dor bösen Tat, dasz Hie fortwahrend böses musz gebahren". De foutieve oerdaad is de keuze van de jury, want deze kleurlooze jury zal een gelijkwaardige kleurlooze groep mededingers tot den kamp voor dragen. Mogelijk dringt zij aan op een open idee;?nprijsvruag inplaats van een beperkte, zooals 15. en W. voorstellen. Maar d" overtuigden zouden toch niet mede doen. omdat zij alleen door gelijkgezinden willen beoordeeld worden. Toevoeging van een overtuigd modern architect in de jury zou misschien bij een open ideeenprijs vraag' een enkele moderne architect verleiden t<>t mededinging, maar het gevolg zou slechts zijn een grooter fiasco bij de jury-beoordeeling, daar n overtuigde de grootste gemeene deeler. kleur loosheid, niet tot kleur kan brengen. De gekozen jury zal dus de minste stof dot n opwaaien, als ze zichzelf niet uitbreidt en bij haar keuze van mededingers blijft binnen de perken van haar eigen vermogen. Maar de kunst zal aldus slecht gediend blijven. TUINPARASOLS FL. 17T5 MEUBELEN SPECIALE E TALAGES