Historisch Archief 1877-1940
," J 'l >
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 MEI 1930
No. 2764
Een proeftocht over zee
door Melis Stoke
Waarde Mathilde,
a b. SS. , Mer du Nord".
Even buiten de territoriale grens.
NU mijn beroepslicht mij reeds drie dagen op
zee houdt als gast van de SociétéAnonyme ,.Mer
& Boire", de bekende reederij die zooals je weet
kruistochten organiseert op de Noordzee, gevoel
it behoefte je even te schrijven. Ik vertrouw dit
schrijven toe aan een der tallooze ledige
absyntheen der tallooze ledige absynth-flesschen
flesschen die om mij heen op het dek verspreid
liggen, in de hoop dat die wel ergens zal aanspoelen.
Tot dusver was onze reis zeer voorspoedig. Nadat
wij Hoek van Hollaid verlaten hadden ging het
volle kracht drie tot vier mijlen de zee in en thans
Uggen wij reeds drie etmalen geankerd tegenover
Scheveningen met een verrukkelijk uitzicht op
de kust en de blonde duinen. Met bewondering
sla ik de stoere zeerobben gade aan wier
navigatiekunst ons leven is toevertrouwd. Zooeven ver
klaarde de commandant, een in de groote
waart en het nachtleven vergrijsde zeerob, mij
d»t dit een van de voorspoedigste reizen is
die hij ooit heeft medegemaakt. Ieder half uur
laat hij het bestek opmaken en nauwkeurige
loodingen verrichten en steeds met hetzelfde
onveranderlijke resultaat. De kolenvoorraad is
. ruimschoots voldoende voor de terugreis. Het
hinderlijk stampen van de machines dat een zeereis
.dikwijls ongenietbaar maakt is bij dit schip vol
komen uitgesloten. Het eenige geluid dat men
hoort, behalve de muziek, is het zoemen van de
gratis morphlne-injecties
lieren waarmee de reddingbooten voortdurend
worden neergelaten en opgehaald ten gerieve van
passagiers die willen spelevaren in de maneschijn.
Zoo nu en dan hoort men ook het gegil van door
drank-dilirium bezetenen, of het knallen van scho
ten vari zelfmoordenaars die onvoordeelig gespeeld
hebben. Gistermorgen hingen er drie te bengelen
in de groote mast en zoo juist plompte er een vlak
naast mij in zee. Dit zijn echter uitzonderings
gevallen die, op eene bevolking van tweeduizend
personen die uitsluitend voor hun genoegen uit
zijn, gemakkelijk kunnen voorkomen.
Ik voor mij moet verklaren dat deze proeftocht
mg zeer bevalt. Het is heden Zondag en de meeste
dames zijn gaan winkelen in de prachtige
magazijnen die op dit schip zijn ingericht. Gisteravond
werd een Opera-voorstelling gegeven door uitslui
tend minderjarige acteurs en atrices waarvan de
oudste dertien jaar was. Aangezien de voorstelling
pas om half drie 's nachts was afgeloopen begon
het souper in de verschillende cabarets omstreeks
BRANDBLUSSCHER
.HOLLANDIA
SPANJAARD&C2
FABRIEK ESPAKIA
UTRECHT
drie uur. Aan de speelbank schijnt het vannacht
allergezelligst te zijn toegegaan. Er is namelijk
een allergenoegelijkste valsche-munters-familie aan
boord die iedereen amuseert met hare verdienste
lijke imitaties. Natuurlijk treft men, zooals overal,
ook mopperaa/rs aan. Die menschen hebben nu
weer dit en dan weer dat. Gisteren klaagden ze
er over dat de Opium welke de maatschappij
verstrekt van mindere kwaliteit was. Nota bene
terwijl ze er 's morgens voor het ontbijt al gretig
gebruik van zitten te maken !
Vandaag heeft de maatschappij op het aanplak
bord laten bekend stellen dat de scheepsarts eiken
avond van elf tot twaalf spreekuur houdt voor
het toedienen van gratis morphine-injecties. En
nog wordt er geklaagd. Over het algemeen echter
is de stemming cht fleurig. Ik raak er ook al
heelemaal in. Straks ga ik met een paar kenissen van
mijn tafel probeeren de scheepsbrandkast te
forceeren. Dat zijn van die grappen welke de
maatSwj.iappij gaarne ziet omdat ze aanleiding geven tot
onverwachte sensaties zooals revolvergevechten
etc. waar de passagiers dol op zijn in dit soms wat
eentonig bestaan aan boord.
Men ziet ook menschen met eigenaardige hobbies.
«es'
rondfietst zonder licht
Zoo is er een familie die eiken avond het
promenadedek rondfietst zonder licht en zonder belasting
plaatjes. Als men er maar op voorbereid is dat ze
principieel links houden is er geen gevaar voor
aanrijdingen.
Eergisteren hadden we een merkwaardige bios
coop-voorstelling. De film was geen aaneengescha
keld verhaal maar een aaneenschakeling van
stukken die door den censor geknipt waren. Wat
er dus in ontbrak aan intrige werd ruimschoots
vergoed door de sensatie van opeenvolgende scènes
van moord, worging, liefde, brandstichting, oproer
etc. Eenig! De meeste menschen hadden er de kin
deren heen gestuurd omdat die anders toch maar
op het dek rondloopen en lastig zijn doordat ze
overal met revolvers op schieten, brandende
eigooien met handgranaten
garetten en sigaren laten slingeren en oude dames
gooien met handgranaten.
Zooeven is bij de scheepsdrukkerij een
extralentenummer verschenen van het bekende week
blad Pan". De meeste passagiers waren uiterst
teleurgesteld over den inhoud. Ik moet eerlijk ver
klaren dat ik die nogal erg tam vond.
Daar begint de muziek. Die vind ik het minst
aantrekkelijke aan boord aangezien de muzikanten
om in de stemming te blijven ruimschoots gebruik
maken van de vrijheid om valsch te spelen.
Schrijf me spoedig wat ik je van de reis zal
meebrengen. Toevallig heeft mijn tafelbuurvrouw
een paarlen collier dat je goed zou staan. Bericht
mij echter spoedig want een van mijn goede ken
nissen heeft er ook een oogje op en tegen het einde
van de reis begint iedereen te zorgen voor souve
nirs voor de huisgenooten. Voor de kinderen heb
ik al wat kleinigheden verzameld o. a. een paar
gouden horloges met kettingen, wat tafelzilver en
een paar boeken uit de scheepsbibliotheek. Vertel
het ze niet want het is een verrassing.
Tot spoedig dus, als altijd je
MELIS
De psychologie in het
bedrijfsleven
DE economische toegepaste psychologie is naast
maar mér nog dan de economische aestheticar
een element in ons bedrijfsleven dat zich vooral na
(endoor) den oorlog zeer snel heeft ontwikkeld. Dez&
ontwikkeling voert soms tot vruchtbare samengang,
maar zij verleidt, wat de psychologie betreft, har&
beoefenaren in hunne vol-ijverigheid soms ook tot
op zichzelf zeer verdienstelijke, maar
nochtansovertollige arbeid. Het spijt mij, te moeten zeggen
dat tot deze oveitolligheden ook behoort het on
langs verschenen boek van Prof. Dr. G. Révész::
Psychologie van het Bedrijfsleven". (Proble
men en resultaten der Psychotechniek) *).
De hooggeleerde schrijver vergist zich n.l. waar
hij in zijn voorwoord constateert, dat dit boek een
eerste poging is om aan het Hollandsche publiek
een systematische uiteenzetting te geven van de
belangrijkste problemen der economische psycho
logie."
Want deze eerste poging verscheen rond 10 jaren
geleden reeds in den vorm van het boek: Psycho
techniek van Handel en Bedrijf", door Prof. Dr.
F. Roels.
De verklaring van dit abuis ligt vermoedelijk
in de omstandigheid dat de schrijver een buiten
lander is en dat 3 zijner 5 medewerkers dat zijn.
Hierdoor kunnen zij onbekend geweest zijn met
het bestaan van Prof. Roels' boek, waarin precies
dezelfde problemata en resultaten behandeld wor
den. Dit moet wel zoo zijn, het ware onvriendelijk,
iets anders te onderstellen.
Er is echter nog een tweede, en ditmaal zeer
bewuste vergissing" het gevolg van dat buiten
landerschap geweest. De in het hoofdstuk Psy
chologie der Reclame" (door Dr. A.
HermannCziner) aangehaalde voorbeelden zijn alle van
buitenlandschen oorsprong, bij de illustraties zijn
zijn er slechts 4 (van de 23 !) Hollandsche.
Voor een boek, dat voor het Hollandsche pu
bliek" bestemd is had men mogen verlangen dat
voorbeelden gegeven werden, welke men hier reeds
uit eigen omgeving kende.
Dat ware ongetwijfeld van grooten invloed ge
weest op de belangstelling van en tevens leerzamer
vóór dat Hollandsche publiek.
Als goed specimen van rhythmische woordvorm
in reclame noemt Prof. Révész b.v. een bekende
Berlijnsche slagzin: Sind 's die Augen? geh' zu
Ruhnke!" Maar psychologisch juister (ten aanzien
van het Hollandsche publiek) ware het geweest
om aan te'halen:
Zijn het Uw oogen? ga naar van Rooyen !"
een slagzin die bij alle Amsterdammers bekend is.
Ik moet erkennen: de leuze van Ruhnke is
rhythmigcher-zangeriger, maar het verschil is niet groot
genoeg om den voorkeur voor het Duitsche voor
beeld te motiveeren. Ook wil ik wel gelooven dat
de fa. van Rooyen hare slagzin van Ruhnke heeft
afgekeken" (zij heeft immers goede oogen?) Maar
dit is een factor die hier niet ter zake doet.
Er is tusschen dit boek en dat van Prof. Roels
slechts n essentieel onderscheid: n.l. dat het
laatstgenoemde een R.K. tintje heeft en een plei
dooi bevat voor de oprichting van een R.K. Insti
tuut voor Bedrijfs- en Handelspsychologie
teUtrecht. Waar overigens de inhoud volkomen viij
is van elke tendenz, kan dit voor andersdenkenden.
(waartoe, dit zij ter voorkoming van abuis opge
merkt, ook ondergeteekende behoort) geen bezwaar
opleveren. Zijnde het niet meer dan een sectarisch
siïb-belang in een universeel belang van grooten
omvang. Daarom kan men den arbeid en den tijd
die aan Prof. Révész boek werden besteed slechts
betreuren. WYBO MEYER
*) Psychologie van het Bedrijfsleven. Problemen
en resultatin der psychotechniek, door Prof. Dr. G.
Révész, Priraat-docent u. d. Handelsfacutteit te
Amsterdam. Haarlem, De Erven F. Bohn
Prijs ing. f 4.?, geb. f 5.25.
Vertalingen
Artur Kuhnert, Vrowren in oorlogslnnd, vertaald
door Maria de Lannoy. Kuhnert's boek beteekent
een nieuwe phase in de oorlogsliteratuur; er komen
geen loopgraven, trommelvuren, granaat trechters
en gasaanvallen in voor. Vrouwen in oorlogsland"
verhaalt wat er met de vrouwen gebeurde, die
achterbleven, toen de mannen naai het front gingen
en daar hun leven gaven.