DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 MEI 1930 No. 2764 Toegepaste kunst D3OR Otto van Tussenbroek Reclame-werk van Hchwarz Ongeveer gelijktijdig zijn van den Amsterdammer Schwarz twee reclameuitgaven verschenen: een fleurig boekje van de Rotterdamsche Lloyd (gedrukt bij van Leer & Co. te Amsterdam) en een krachtig winkel biljet voor een werk van Trotzky Mijn Leven" van de Uitgevers Mij. Hm. Querido te Amsterdam (waarvan de drukker onvermeld bleef), Schwarz is, wat eerstgenoemd boek je betreft, het best op dreef als hij op zyn eigen, levendige wijze, speelsch en vlot zijne vliegende visschen, walvisschen en dolfijnen met kwistige hand in vrolijke kleuren (felle rooden, blauwen en gelen!) op het maagdelijk blanke papier kan penseelen, meer dan op de vóór-pagina met de drie stoom boot-pijpen in stijgende lijnen gegeven, waarbij hij even aan de strakheid van een Cassandre herinnert en dus minder zichzelf is. Niettemin is, als totaal beschouwd, hetgeen hij voor de Rotterdamsche Lloyd tot stand bracht buitengemeen opvallend en toch beschaafd; doel treffend (ook al zou men gaarne de typografische verzorging iets mér verantwoord wenschen) en van goeden smaak getuigend waarbij een levendig lïjn- en kleurgevoel aan de orde is. Mij 'dunkt dat wil al heel wat zeggen. . . . Strenger decoratief, soberder van teekening, strakker van compositie Sfl ook stiller van kleur (zwart en rood ?op witten grond) is het Tiotzkybiljet. n vermiljoen staat de naam van den Schrijver afgedrukt, in duidelijke, kloeke letters. Onmiddelijk daaronder, \h zwart, de titel van het boek. Boven deze twee regels belettering steekt een gebalde vuist dreigend omhoog als symbool van opstandigheid. Op den achtergrond ziet men een spoorbrug waarover een trein rijdt: het over spannen van den tijd naar nieuwe toe komst. Steenen zijn gestapeld, beeld van opbouw eener nieuwe gemeen schap ; de torens der kerken storten ineen: uit de ruïnen bloeit het nieuwe leven?.... Te roemen valt mede de knappe manier waarop hier de lithografische techniek (door gebruik te maken van inkt en vetkrijt, waardoor effen, fluweelzwarte partijen en korrelig gehouden gedeelten samengaan) is beheerscht en ook op afstand bezien spreekt de teekening sterk aan. Schwarz heeft wederom bewezen dergelijke opdrachten ten volle waard te zijn en het is te hopen dat hij meer van zulk werk zal mogen maken. Een Zweedsch reclame-lüljet Voor de Jubileum-Tentoonstelling te Karlskrona heeft E. Linnéeen ietwat leeg maar toch knap en aangenaam aansprekend biljet ontworpen. . In goed leesbare letters en cijfers is de tekst geteekend en het geheel {gedrukt door Ivar Haegstroms Lito te Stockholm) is een aardig voorbeeld geworden van tot het uiterste door gezette eenvouds-beginsel waarbij, met weglating van elk détail, de arabesk welke een aanplakbiljet eigen dient te zijn om in het oog te vallen, toch volkomen gehandhaafd bleef. Permeke, de schilder door A. Plasschaert Het schijnt mij toe, dat wie zich ingelicht wil achten over de tegenwoordige Europeesche schilder kunst, het niet meer buiten dezen schilder kan stellen. En hij kan niet zeggen, die dit werk voorbijging, ,,ik mis slechts n schakeering der schil derkunst in mijn wetenschap omtrent de schilderkunst" want hij mist meer; hij mist, hoe betwist Permeke ook zij en hoe onbekend nog in het trage Holland, meer dan n schakeering; hij mist een heele schilderkunst en hij is onkundig omtrent een groot Wezen, dat zich in de schilderkunst, en als schilder uit. Permeke is toch een Wezen, een vurig bewogen wezen, dat zich traag uit; hij is een der voor beelden van wat ik ,,de schoone lang zaamheid" heet. Hij is een schilder van menschen bovenal, van land schap, van 't gedierte, van het vee; hij is de schilder van de Aarde, met a' haar verschijningen, vurig als zij zelve is, traag als zij ons aandoet, eenvoudig als zij ons toeschijnt, maar met wondere opstroomingen uit haar diepten. Permeke heeft den zin dezer Aarde begrepen. Er zijn schilders, bij wie de aarde is als het platte vlak, waarop een spel of een drama wordt gespeeld; bij andere is zij diep en vruchtbaar, maar als zonder bewustzijn, een element zon der bezinning; bij Permeke is zij groot en vurig; als een daimoon is zij; grooter en meer verzwegen dan de verschijningen, maar dieper levend de groote Moeder, die de verschijnin gen draagt en leeft met ze mee. En zulke verschijningen zijn in de schilderkunst zeldzaam. Permeke is een zeldzame, en kende den weer stand der anderen tegen den zeldzame. Maar Permeke, ik herhaal het u, is niet zeldzaam door verfijning, hij is geen verfijnd einde; hij is een herbegin, een begin. Hij was dat niet dadelijk, maar hij werd het snel en zeker, onstuimig, rijk, verrassend. Bij zulken, wij hebben dat steeds ervaren, is de vorm het moeilijke voor de meesten. Wij zijn allen zóó eklektisch geschoold in dezen tijd, dat wij de kleuren, hoe ook ge ntoneerd, hoe ook gegroepeerd, spoedig begrijpen, maar wij verdragen minder goed den nieuwen vorm. De velen verdragen Permeke's vorm niet ge makkelijk en waarom niet? Omdat bij hem de vorm eenvoudig is boven hun mate. Subtiliteiten, dat kan altoos; maar eenvoud, en. geen gefin geerde, maar onmiskenbare, dat is het moeielijke! En een vorm, die niet tendentieus is, maar boven dat ten dentieuze uit, menschelijk: Ook dat is moeielijk voor een groot aantal; wij zijn te veel betoog gewend in teekening en schilderkunst, en vergeten dat een betoog maar een deel van den mensch is. Die mensch is stiller, en meer uitgebreid: geheimzinniger, en als een deel van de natuur wordt hij m 3e genomen in der nature grooten gang; een bezielden maar niet gansch erkenden gang ! Wanneer ge dit alles als wezentlijk kunt aanvaarden, dan zijn de vormen van Permeke's figuur en akker, en zee, en schuur en dier ^^___^^ u niet, en nooit meer vreemd. Zij zijn u niet alleen niet meer vreemd, maar zij bezitten de grootsta waarheid voor u in hun plompe ongesierde ge daante. Zij zij n lémentair met de elementen mee. LOY STERBEEK STEUNZOLEH SYST. PROF. HOFFA/ NAAR MAAT FA J.A.MASSIMG coMti.vEnrt O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterdam Vo HET BINNENGASTHUIS BEZOEKT DE lollandsclie Badplaatsen In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief ZANDVOORT: HOTEL D'ORANGE M HOTEL DRIEHUIZEN" WIJK AAN ZEE: BADHOTEL«n ZEE-DEPENDANCE. f* F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maai vanaf f 9.50 PRIMA COUPE Eigen Atelier. Sea~Horse de allerbeste nouiwyn Jenever M.P.POLLEN & ZOON ROTTERDAM KWATTA'S Manoeuvre reepen = MELK EN PUUR= MlItELOltEmiTTi-SIILDJtTIES DE DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 2.70 per kwartaal (fo.2O voor incassokosten) of f 10.?per jaar bij vooruitbetaling Nationaal Park. 3000 H. A. Bosch en heide landschappen. Te midden hiervan het unique gelegen HOTEL BEEKHUIZEN* Modern comfort. Autogarage. Telefoon 32713 VELP (Gld.) Gei' 11. prospectus op aanvrage. BLARICUM (Gooi). Pension 't Matthijssenhout" LARENSCH LANDHUIS. Modern Comfort. Voort. v.a. f 3.5O. Prosp. op aanvr. Tel. 442. HUIZE KLIM-OP" RUST- EN HERSTELLINGSOORD HOOGTEZON AANWEZIG CENTRALE VERWARMING PRIJS f 2.50 PER DAG. N. TIMMERS, Ged. Verpl. WASSENAAR TELEF.76125 KUNSTZAAL WILLEM BROK - HILVERSUM TENTOONSTELLING VAX W E K K E X DOOK M l E K ECKHART DAUKI.IJKB TOT 17 Jl XI. - gOXDAOB OP AAXYBAAO. VICTORIA-WATER Reeds meer dan 40 jaren OBERIAHHSTEIN in Nederland ingevoerd