DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 MEI 1930 No. 2765 De ontketende luistervink door Melis Stoke Teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door E. Harmsen -van Beek \v/ een luistervink moet luisteren E ENIGE ondernemende Nederlanders, die sinds geruimen tijd op het luistervinke-touw gezeten hadden, zijn er thans in geslaagd de statuten te ontwerpen van eene organisatie die, meer dan eenige bestaande, hoopt te kunnen voldoen aan de thans wel duidelijk gebleken behoeften van het Nederlandsche publiek ten aanzien van. draadlooze ontspanning, stichting, vermaak etc. Zij hebben de juistheid van het oud-vaderlandsche spreek woord: du choc des opinions jaill.it un comitévoor de zooveelste maal aangetoond door zich eerst voorloopig te organiseeren tot het ComitéDe ontketende Luistervink dat in eene vergadering geconstitueerd is tot het bestuur van de vereeniging De Kleurlooze Luistervink. Men is hierbij van de zeer juiste gedachte uit, gegaan, dat een luistervink ' moet luisteren en niet zoo veel rumoer maken. Een groot deel van het Nederlandsche volk geeft met zooveel rumoer kennis van hetgeen het hooren wel dat de gehoororganen dreigen verwoest te worden door dat wat door de spreekorganen wordt voortgebracht. Geheel in tegenstelling hiermede is de constitueerende vergadering van De Kleurlooze Luister vink rustig verloopen. De voorstellen van het voorloopig bestuur waren zoo volstrekt logisch dat ze zonder discussie aanvaard konden worden. Voorop stond het principe dat een Nationale Omroep gewenscht was. Ten aanzien van de samenstelling van dien omroep nu kon men in nationalen zin niet anders handelen dan naar de fundamenteele richtlijnen van onze wetgeving, dus in den zin van evenredige vertegenwoordiging. In dien gedachtengang leverde de samenstelling van een honderd man sterk nationaal omroep orkest geen enkele moeilijkheid op. Dertig eerste en tweede violen werden toege wezen aan de R. K. Staatspartij met volle vrijheid daarin musici uit de R. K. Volkspartij op te nemen. Het koper, bestaande uit 24 klarinettisten, bazuinspelers etc. zal worden verzorgd door de S. D. A. P. De Anti-Revolutionairen leveren bassen en harpen tot een totaal van twaalf. De Christelijk Historischen zullen elf diverse instrumenten w. o. het orgel bedienen. H Acht liberalen zullen de (Thor)bekkens en eenig ~ aider slagwerk toegewe zen krijgen. Drie Staatkundig Gereformeerden krijgen opbassen en harpen tt ADVERTEERT IN DE GROENE" Dat is een zin dien ge dikwijls leest. WAAROM? Omdat DE GROENE in het geheele land gelezen wordt door het beste publiek door het publiek dat iets te besteden heeft. De adverteerder behoeft niet te betalen voor een ver spreiding, waarmee hij honderd duizenden bereikt, die juist niet tot Let koopkrachtige publiek behooren, maar het betaalt hem om in dit blad te ad ver teeren, dat hem direct in contact brengt met het publiek dat hij zoekt. de coalitie-partijen aan toevallige en dracht de blaasbalgen van het door de Chr. Kist te bespelen orgel te trekken, waarbij een Her vormd Gereformeerde als reserve optreedt. Ben Communist krijgt de groote trom en een andere Communist een sirene. Een Plattelander zal de verschillende natuur getrouwe geluiden uit de Pastorale etc. moeten voortbrengen zooals het loeien van ossen en het jammeren der koeien, en de Midden-Partij krijgt een klaaghobo voor zijn. rekening. Ook ten aanzien van den dirigent bestond geen meeningsverschil aangezien dr. Willem Mengelberg voldoet aan de te stellen eischen ten aanzien van integriteit, organisatietalent,Katholicisme en gezag. Met eene simpele regeling van de kwestie der solopartijen aan de hand van de uitslagen der jongste verkiezingen was het muzikale gedeelte naar ieders genoegen geregeld. Op de naieve vraag van een belangstellende of men zich er van had vergewist of elke partij de noodige ge schoolde musici zou kunnen opbrengen werd kortweg geantwoord met de mededeeling dat ons parlementaire stelsel geen eischen van bekwaam heid, geschooldheid e. d. stelt en dat zulks nimmer tot onaangename toestanden aanleiding had gegeven; ook niet in het parlement waarin elke partij nu eenmaal een aantal sprekers" moet opbrengen, of zo die heeft of niet. Dit was een inwen dige partijaangelegenheid regelbaar bij de in te die nen muzikale candidatenlijsten. Tenslotte werd besloten voor trio's het advies in te winnen van de coalitie partijen en voor duo's,kwar tetten etc. tot de deelnemers tijdelijke groepeeringen van dien aard naarmate die zijn waar te nemen. Ook de voorstellen betreffende ontspanning en vermaak werden na ampele discussie aanvaard. In hoofdzaak komen die hier op neer dat ons volk verzot als het zich betoond heeft op politiek, niet beter kan worden bediend dan met omroep van de zittingen der diverse openbare colleges, wier samenstelling waarborgt dat de inhoud van het gebodene eene getrouwe afspiegeling is van de heerschende partij-verhoudingen. Aangezien deze zittingen tevens gelegenheid bieden voor stichtelijke momenten en gezien ook liet feit dat de meeste sprekers zich reeds thans, over de hoof den van hunne medeleden, feitelijk richten tot de groote massa, ook buiten de openbare tribunes, bevatten ze alle elementen van populairiteit on afwisseling. * * * Wat nu voorts de cultureole en instructieve uitzendingen betreft hoopt men door eene ver deeling naar de maatstaf van openbaar en bijzonder onderwijs iedereen te bevredigen waarbij zekere waarborgen in acht worden genomen b.v. door bij het draadloos handwerk-onderwijs de kruis-steek te laten doceeren door vertegenwoordigers van het laatste en de open zoom door die van het eerstgenoemde. Hot kinderuurtje zal zeker aantrekkelijk blijven door aansluiting op plattelandsgemeenteraden, dierentuinen, rechtsza len, politiebureaux en andere instellingen van openbaar nut. Het een en ander zal tot gevolg hebben dat de omroep, als getrouwe < afspiegeling van ons staatkundig leven eiken kiezer de gelegenheid zal geven om deszolfs voor- iratellingen van openbaar nut deelen te bestudeeren. Wij twijfelen er geen moment aan. dat, bijaldien de omroep naar de principes van De Kleurlooze Luistervink tot stand mocht komen, eono spoedige grondwetsherziening daarvan het recht stroeksch gevolg zal zijn, want zooals de voorzitter ons verklaarde: Je moet hot hooren om hot te kunnen gelooven. ... !" Fransche Boeken door J. Tielrooy AndréThérive, Le charbon ardent, roman, Parijs, Grasset, 12 fr. Weet u niet eens een vroolijker verhaal te ver tellen? is men geneigd dezen scherpzinnigen criti cus, schrijver van voortvarende litteraire studies, verstandig en wel onderlegd theoreticus der taal te vragen, nu hij eens te meer in blijkbaar sombere stemming een roman schreef. Tevoren reeds had hij geklaagd dat dit tijdperk sans ame" is; nu weer laat hij ons niets zien dan een aantal onbe duidende kantoorbedienden, met manieën en kleine moreele defecten, dan een koel-pedante gewezen schooljuf, een verlegen, slechts half levend meisje, een vulgairen, laag-eerzuchtigen, mooipratenden dokter, een versufte oude vrouw, een paar heerenboeren, een groven, ijdelen gepensionneerden diender. Bijna niets dan kleine burgers van de naarste soort. En ze leven aan de peripherie van Parijs: een van de naarste streken. ter wereld, waar het vaal en leeg en stoffig en vormeloos is. Maar Thérive wil niets anders verhalen: hij heeft er iets mee voor. Die wijken en~die menschen vindt hij ten eerste hebben recht op beschrij ving; ze zijn een goed deel van de werkelijkheid, heden ten dage, en tot de werkelijkheid moeten. we terug in de kunst. Het naturalisme had veel goeds en voor een nieuwe variatie van die litteraire methode is plaats: we zouden ze populisme" kunnen noemen. En, mede namens hem, maakt zijn vriend Lemonnier thans alom propaganda voor den naam en de richting. Bovendien heeft Thérive willen zeggen aan de hier beschreven wereld leert men de waar heid kennen omtrent het gansche menschelijke leven. Die waarheid is droevig. Het leven is een verloren zaak, een tot mislukking gedoemde onderneming. En het mooiste, het eenige nog betrekkelijk mooie wat wij kunnen beleven, is deze waarheid te besejjen. Zoo verhaalt hij dan. van een kantoorbediende, middelmatig van aard en aanleg, in ervaringen bijna altijd ongelukkig, die alles aanvaardt, ja zich een bevoorrechte gevoelt omdat hem het groote geheim: dat do waarheid droef is. geopenbaard werd; omdat hij, wiens lippen, als die van den ouden profeet, met een gloeiende kool beroerd zijn (Jesaja VI, 6 e. v.), rui tot plicht heeft het kwade met gedweeheid te dulden, om zoo misschien gered" te worden; omdat hij, de misdeelde, door zijn onderwerping aan den kwaden .?zin der wereld een uit verkorene wordt, die goed mag maken wat de oppervlakkige, genot zoekende maatschappij van tegenwoordig, die een vroolijk zwijnt je hangt op de plaats waar eertijds het crucifix hing, voort durend misdrijft. Ik tref het niet met Thérive, ditmaal. Mij schijnt 't n.l. onwaar dat de wereld te eeniger tijd minder ziel" noch meer zou kunnen hebben dan op cenig ander tijdstip. Ik geloof niet dat klein burgerlijke milieu's nu nog eens beschreven moeten worden, laat staan dat er een heele school" moet zijn om ze litterair te exploiteeren. Ook komt 't mij voor dat wie zich volstrekt pessimist en trouwens eveneens wie zich volstrekt opti mist noemt, meer zegt dan hij verantwoorden kan. Is voorts de meening van den hoofdpersoon dat hij ..geteekend" en daardoor bevoorrecht" zou zijn iets anders dan een ziekelijke hersenschim? En al is het grof het crucifix van weleer door een zwijntje te vervangen hoeveel crucifix-bezitters hadden dat beestje niet toch' al in hun hart? Kortom, het ligt misschien aan mij, maar het is me niet mogelijk de voornaamste praemissen van dezen roman te aanvaarden, in de hoofdgegevens iets algemeen menschelijks te zien. Desondanks bestond toch do kans, dat degenen die tegenover Thérive's ideeën zoo staan, als ik bekennen moet dat met mij het geval is, zijn boek een mooi boek zoudon vinden. Bij grooter kunstenaarsvermogen had de romancier zijn wereld tijdelijk \vaar voor ons kunnen maken en wij hadden ons gewonnen gegeven. Maar schrijver dezes heeft zich nergens overrompeld gevoeld en kan niet anders denken, dan dat Thérive ditmaal in scheppende kracht is tekort geschoten. VAN DER HELST SIGAREN GOEDE SIGAHEH II EEH BESCHAAFDE VERPAKKING