DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 JUNI 1930 No. 2766 VAM HELLES ? TABAK is BEURSSPIEGEL Donderdag 5 Juni HET jaarverslag van de A.K.TJ. is natuurlijk geen opwekkende lectuur. Dat is bij de heerschende verhoudingen in de kuustzijdeindustrie heel begrijpelijk. Maar toch zijn er wel lichtpunten aan te wijzen. Men moet daarbij niet in de eerste plaats denken aan het feit dat ondanks de ongun stige marktpositie van het product toch nog ruim ? 10 millioen werd verdiend. Want de prijzen zijn in verhouding tot het gemiddelde van 1929 reeda weer sterk gedaald, zoodat bij overigens gelijk gebleven omstandigheden, de winst over het nieuwe boekjaar zeer aanmerkelijk lager zou moeten zijn, wellicht zelfs een exploitatieverlies zou vertoonen. Maar het meest verheugende is dat de ongunstige toestand, heeft geleid tot rationalisatie, tot be zuiniging op allerlei gebied. Men heeft hier de kwaal niet in de eerste plaats willen heelen door beperking van de productie, door kunstmatige middelen (wanneer men althans de wensch om de concurrentie met de Glanzstoff uit te schakelen, die ten grondslag lag aan de fusie, niet daartoe rekent) maar de hand aan de ploeg geslagen om de kosten te doen aanpassen aan het gewijzigde prijsniveau. En hoewel het verslag daaromtrent geen cijfers geeft is toch de geest van dien aard dat men daaruit zou afleiden dat het gelukt is door N.V. Nederlandsche = Grondbriefbank = van 1906 STELT VERKRIJGBAAR 5O/ Obligaties /O a 99* % AMSTERDAM-C =HEERENGRACHT 495 = verschillende maatregelen, voornamelijk door con centratie van de productie en stillegging van enkele fabrieken, de kostprijs aanmerkelijk te drukken. In hoeverre dat voldoende zal zijn om het bedrijf weer op loonende basis te plaatsen zal natuurlijk moeten worden afgewacht. * * * Er is een tweede lichtpunt dat niet alleen voor de A.K.U. maar voor de kunstzijdeindustrie in haar geheel geldt. Was in 1928 de wereldproductie circa 25 pCt. grooter dan het verbruik, in 1929 was het overschot tot ruim 5 pCt. gereduceerd terwijl ook in de eerste maanden van het loopende jaar de toeneming van het verbruik grooter schijnt te zijn dan de stijging van de productie. Langzamer hand is men inderdaad in deze nijverheid tot het stadium gekomen dat voor de zwakkere bedrijven de exploitatie dermate verliesgevend is dat zij gedwongen zijn het werk te staken. Van bijbouwen van nieuwe fabrieken is op het oogenblik natuurlijk geen sprake meer. Zoodat elke stijging in de vraag nu de marktpositie ten goede kan komen. En waar het verbruik van dit nog vrij jonge product inder daad nog toenemend is, kan binnen niet al te langen tijd wellicht een toestand van evenwicht worden tegemoet gezien. Weliswaar zal voorloopig waarschijnlijk dat evenwicht nog labiel zijn, omdat de nu gesloten fabrieken zoodra de prijzen wat verbeteren wel weer uit de asch zullen herrijzen. Terwijl ook de fabrieken deel uitmakend van groote concerns welke in verband met de bovenbedoelde rationalisatiemaatregelen tijdelijk zijn gesloten om andere redenen dus dan de bedrijven wier financiën een verdere exploitatie niet toelieten dan wel weer in bedrijf zullen komen. Wij denken aan de fabrieken te Petersdorff en Arnhem West van het A.K.U.-concern en van de eveneens tot deze groep behoorende Drya in Nijmegen die nimmer in bedrijf is gekomen. * * * Zoodat het voorloopig nog wel heel kalm aan zal gaan, met vallen en opstaan. De A.K.U. heeft echter de kern in zich voor een gezonde organisatie door de belangen in verschillende landen die haar min of meer immuun maken tegen de steeds hooger oprijzende tariefmuren. Het is te hopen dat de toekomst niet weer een teleurstelling op dat punt zal brengen zooals het afgeloopen jaar aan de Glanzstoff heeft bereid. De buitenlandsche dochter maatschappijen speciaal de Amerikaansche vereenigd in de Associated Rayon hebben deze onderneming, en daarmee dus het A.K.U.-concern, een dikke strop bezorgd. Op holdings schrijft de Glanzstoff niet minder dan RM.66 millioen af. En op de Amerikaansche vertakking had de directie van de Duitsche fabriek nog geen jaar geleden nog alle hoop gevestigd ! Had de A.K.U. bij het op stellen van de aandeelenruil-overeenkomst met die omstandigheden niet wat meer rekening moetsn houden ? C. K. BOEKBESPREKING Menno ter Braak, Carnaval der Burgers Van Loghum Slaterus H. M. Arnhem 1930. Amateur filosofie, zou je van dit boekje kunnen zeggen, maar dan zonder iets deprecieerends te meenen. Zonder te willen zeggen: dilettantisme. Want dilettantistisch is deze beschouwende ver handeling zeer zeker niet. Zoodra iets, ook naar den vorm, oorspronkelijk is, is het geen dilettan tisme meer. En toch wat is het, dat je doet zeggen: dat is alles wel heel aardig, maar 't is toch eigenlijk amateurswerk ? Hoofdzakelijk de manier waarop de verhande ling is uitgesponnen. Of eigenlijk de manier waarop de zeven lange verhandelingen, die telkens het zelfde anders zeggen, geschreven zijn, om aan het slot een samenvatting te geven van des schrij vers eigen filosofie over de tegenstelling dichter burger, individualist massamensch, een samen vatting waarin 't hem juist zit en die blijk geeft van een oorspronkelijke zienswijze van het zoo vaak behandelde thema der conflicten tusschen enkeling en kudde. Wel klinkt er een echo op uit Carry van Bruggen's te weinig gelezen Prometheus, maar Ter Braak gaat verder en construeert een synthese. De syn these dsr natuurlijke noodwendigheid, die de boomen in het bosch laat groeien en ieder burger tot een dichter maakt en den dichter tot een burgerlijken prolurk. Maar waarom zoo lang? De toch al moeilijk te volgen verhandeling wordt je met niets gemakke lijker gemaakt. Waarom niet b. v. vijf korte stukjes ? Telkens- een ander facet voor van steeds dezelfde redeneering, iederen keer toepasselijk gemaakt aan een klein levend, liefst actueel voorbeeld ! Maar, mijn hemel, de journalistiek is toch geen minderwaardig terrein om een dergelijk betoog in voort te wentelen ? Daar alleen zou het tot zijn recht komen ! Het is een beschouwing, een hoogst subjectieve beschouwing, en meer niet. Ook zuiver technisch maakt de wijze van uitgave het lezen niet gemakkelijker. De hortende, met de rede worstelende, soms haast onuitknoopbare zinnen die misschien pas tot rede zijn te brengen in een gedwongen-kort journalistiek bestek, zijn op een allermiserabelste wijze weergegeven. De bladzijden, zoo compact als roggebrood, zonder eenige alinea, gezet in een vette letter, ontleend aan de moderne reclame, blijken nog gten succes van boektypografie. Althans van typografie van een boek, dat den lezer het verder gaan pleizierig moet willen maker. Sla op blz. 252, bovenaan, en zie of ge er uit komt... . M. K N.V. STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie t Mr. H. H. C. CASTBND1]*. tn 1. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algtm. Administratie- en Trtotkantoor 4} % Pandbr. tegen btnrikoert att. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiia N. V. Rotterd. Hypotheek a ik voor Nederland Opgericht In 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10.000.000, waarvan geplaatst f 7.000.000, waarop 10 pCt. gestort. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Schiedamsche Singel 41 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie t Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C. v. Wflk. Mr. B. vao Rossem. NV ZINDER HYPOTHEEKBANK PCt, Pandbrieven a 99 pCt. Directie: Mr.AUG. L. HEIJBROEK Mr. K. A. NEDERLOF DB GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts ? 2.70 per kwartaal (J'o..20 voor incassokosten) of f 10.?per jaar bij vooruitbetaling Bataafsohe Hypotheekbank AMSTERDAM Geeft uit: 4, en 4 ]/2 % panÉieven tegen beurskoers. De HolL Voorschotbaak HAARLEM, KRUISWEG 70» De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een n'in'iPU'" van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, met la pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 5% schuldbrieven in stokken van f 100O?, 500,- en f 100.- tegen Beurskoers. H.V. DE HURLEMSCHE HYPOTHEEKBANK Leden der Directie: ^3®T§5X Mr. A. S. MIEDEMA, P. H. CRAANDIJK en A. E. TH1ERRY DE BYE DOLLEMAN u ii_ i c 17 IAI cos Pandbrieven f 37.123.000. Hypotheken f 37.343.825.?, ,,, -,, Jf Reserves . . f 1.026.238. 4\ PCt.PANDBRIEVEN tegen LAATSTEN AMSTERD. BEURSKOERS " ARNHEM 22? LEVENS VERZEKERING