Historisch Archief 1877-1940
D E GROEN E AMSTERDAMMER VAN 21 fÜNI 1930
La fllolsson
Les jours d'«Lé.
1,65 moissonneurs.
Tont en sueur.
Fauchent !c bic.
Pms sur l'herbe.
Jaune el fanee.
Les femmes faliguét
Dressent les gerbes
Des hommes les chargent
Sèches ei iragiïes
Kt les empilenl
Dans i(?s granges.
Ecole de Chèmery (Arden DCS)
Een Drukpers voor
Schoolkinderen
door Mr. J. E. Prins - Willekes
Macdonald
De sociale kant van het werk
IN de eerste plaats werken altijd vijf of zes
leerlingen samen en het resultaat is te danken
aan. de groep. Ten tweede is de belangstelling zoo
^root, dat ds verantwoordelijkheid voor het
maiteriaal door allen gemeenschappelijk gedragen
wordt, een groot voordeel op de volksschool, die
maar weinig geld te besteden heeft. Ten derde
.Tiebben boeken en kra-aten een geheel nieuwe
beteekenis gekregen, het is denkbaar en zelfs
waar-schijnlijk, dat kinderen, die zoo opgevoed zijn,
andere eischen aau hun lectuur zullen gaan stellen
?clan tegenwoordig door het groote publiek gebeurt.
Men. heeft als een. gevaar genoemd, dat ze allemaal
journalist zouden willen worden of zich zouden
verbeelden, dat ze schrijven konden.
Vermoedelijk is het juist omgekeerd, ze zullen
het niet zooiets bizonders meer vinden om hun
«igen bedenksels gedrukt te zien en de heilzame
iritiek van hun klassegenooten zal ze allicht be
daren voor overschatting van hun talenten.
Tenslotte de uitwisseling met andere scholen,
clie een bron van kennis en wederzijdsch begrijpen
heeft aangeboord. Er zijn nu scholen in Bretagne,
Algiers, Zwitserland, Spanje, Polen, Griekenland,
'Zuid-Amerika, Belgiëen over heel Frankrijk, die
^maandelijks hun drukwerken sturen, meestal in
-drie exemplaren, een om te lezen in de klas, een
-om te bewaren in de bibliotheek en een om in
afrzonderlijke vellen op te hangen.
Voor de onderwijzers is het een even groote
ver(foetering al? voor de kinderen. Menschen, die in
.-afgelegen dorpen weinig contact met de buiten
wereld hebben, jaar in jaar uit hetzelfde werk
anoeten doen, dezelfde boekjes moeten doorwerken,
{met eenzelfde soort kinderen, moeten al een heel
. bizondere aanleg hebben als ze hun werk toch met
plezier blijven doen en niet afstompen in de
een'tonigheid van. hun bestaan en de beperktheid van
"hun omgeving. De geregelde zendingen naar en
van andere scholen, zoo mogelijk ook in het buiten
land, zal ongetwijfeld een nieuwe pasdagogische
?en sociale belangstelling bij de onderwijzers
oprwekken. Aardrijkskunde en geschiedenis worden
Vreest geen Examen
want er is een middel dat U kalm houdt en
waardoor Uw geest helder blijft.
Mijnhardt's Zenuwtabletten behoeden U voor
zenuwachligheid.Ze zij n verkrijgbaar in kokers
75 et. bij Apoth. en Drogisten.
boeiende onderwerpen om te behandelen als er
uit andere streken materiaal gestuurd wordt door
kinderen van denzelfden leeftijd.
Programma's en inspecteurs zijn in Frankrijk
even machtig als bij ons maar geen enkele wet
schrijft het gebruik van leerboeken voor of ver
biedt het invoeren van ander materiaal. Wel is
de lesrooster een hinderpaal, die immers ingericht
is op een snel verslappende aandacht en niet op
zelfwerkzaamheid met een andere tijdsindeeling
dan uren van 50 minuten!
De paedagogische voordeelen van deze manier
van werken zijn niet afgeleid uit een abstracte
theorie maar uit de waarneming van feiten. Onder
wijzers, die er alleen maar een besparing van boeken
in zien of een vereenvoudiging van hun eigen les
geven, zullen ongetwijfeld teleurgesteld worden.
Freinet zelf zegt het zóó:
Suivre pas a pas la pensee, la vie de ma classe,
aider seulement les lèves a traduire en bon fran
cais cette pensee et cette vie, les laisser autant que
possible travailler seuls ou en groupe, en m'effacant
moi-même Ie plus souvent, telle a téma ligne de
conduite durant ces premièresannéesd'experience".
De groote moeilijkheid bij het klaarmaken
van de copie is, dat de onderwijzer verbeteren
moet en toch zijn eigen gedachten niet op moet
dringen. Het is een oefening voor de kinderen
en daarbij hebben ze leiding noodig, ze moeten
hun woordenschat aanvullen maar hun eigen taal
moet ook bewaard blijven al was het alleen maar
omdat ze anders niet meer het gevoel hebben, dat
het hun eigen werk is. Dit vereischt psychologisch
inzicht en een zeer fijn taalgevoel van den onder
wijzer.
Ook de keuze van wat er tenslotte gedrukt zal
worden kan een moeilijkheid geven. Niet wat wij
mooi of aardig of typisch kinderlijk" vinden,
mag de doorslag geven, maar wat de kinderen zelf
belangrijk vinden. Als men eenmaal van het voet
stuk der alwetendheid is afgestapt, kan men dit
veilig aan de leerlingen overlaten maar hoeveel
onderwijzers van de oude school durven die stap
te wagen?
De Lino"
In de dorpsscholen, waar kinderen van verschil
lende leeftijden bij elkaar zitten, komt evenals
in de Montessorischool een uitwisseling van kennis
tot stand, die beide partijen ten goede komt. De
kleinsten, die nog niet eens alle letters kennen,
doen toch mee en herkennen al gauw dikwijls voor
komende combinaties van letters. Een drukpers
met grootere letters bestaat al voor deze leeftijd.
Meestal gaan de ochtenduren zoo gauw voorbij,
dat de jongens mopperen als de bel gaat. Die klok
is voor", hoort Freinet dikwijls.
's Middags gaat de heele school er op uit, planten
zoeken, wandelen en rondkijken. Als ze terugkomen
schrijven ze op wat ze gezien hebben en naar aan
leiding hiervan wordt er geschiedenis, aardrijkskun
de, natuurlijke historie gedaan. Als het weer te
slecht is, lezen xe wat andere scholen gestuurd
hebben en bespreken dat. In sommige scholen is
de drukpers een onmisbaar hulpmidd"! geworden
bij het Dalton-onderwijs, in andere is het een
extratje naast het gewone klassikale onderwijs, in
de Brusselsche school is het een onderdeel van het
PITCHIN-PITCHOT
(Conre)
II y avait une fois iin petit enfant qui av
sou II ne savait qu'en fair
Alors (I dfmande a sa n
r la queue.
Va acheter un sou d
Oh ' il faut leuc en
onderwijs met les centres d'interêt". In groote
scholen niet zeven of acht klassen heeft iedere klas
zijn eigen stel letters en gaat de pers, die maar een
kwartiertje gebruikt hoeft te worden, van de eene
klas naar de andere. Het is geen nieuwe methode
maar een nieuw hulpmiddel waardoor zelfwerk
zaamheid en samenwerking bevorderd worden.
De kosten van al het materiaal, inclusief inkt,
papier, postzegels enz. voor een heel jaar werken
zijn: frs. 466.50. Men spaart daarmee voor een
enkele klas van 25 leerlingen minstens 50 boeken
uit, die zeker gauwer opslijten dan de drukpers.
De 150 onderwijzers, die aangesloten zijn, hebben
een coöperatieve vereeniging gesticht, die het
materiaal goedkoop levert.
In deze tijden van internationale samenwerking
is het verheugend om naast het vele goede, dat
ons in de laatste jaren uit Amerika, Duitschland,
Engeland en Rusland bereikt heeft, ook Frank
rijk met een zoo verstrekkende en practische her
vorming te zien verschijnen. Ad. Ferrière, R.
Cousinet, Mad. Hamaide, Prof. Pinkewitsch, bekende
namen uit de wereld van het nieuwe onderwijs,
hebben hun instemming betuigd met de
Imprimerie a l'école". Uit de talrijke boekjes, waarbij
het werk van vele kinderen is bijeengebracht kan
iedereen, die zich voor onderwijs en opvoeding
interesseert, zien hoe onbevangen en zonder eenige
terughouding verteld wordt van de dagelijksche
gebeurtenissen. Hier zijn kinderen aan het woord,
die niet in de brooikas-atmosfeer van een kinder
kamer met een kinderjuffrouw opgroeien maar die
na school de wasch doen, mee naar het land gaan
en begrijpen wat er om hen heen moeilijk of ver
heugend is. Er is oen boekje over kolenbranden,
over visschen, over mijnwerk, er zijn aandoenlijke
versjes en grappige verhaaltjes. Prachtige lectuur
voor Hollandsche kindoren, die Fransch leeren en
waarlijk niet lijden onder een overvloed van
geschikte lectuur.
Merkwaardig zou het zijn als we de uitingen van
kinderen uit particuliere scholen hier naast konden
leggen en de eigema digheden van verschillende
nationaliteiten konden vergelijken.
Een jonge Hollander, Klaas Storm, werkt aan
de school van Freinet in Saint Paul (Alpes
Maritimes). Men kan dus ook in het Hollandsch inlich
tingen krijgen en over het werk correspondeeren.
Welke school in Holland zal de eerste zijn, die een
drukpers in gebruik neemt?
Nieuwe Uitgaven
De Radio-Omroep voor Nederland en Indië.
Nederland op z'n smalst, door Mr. G. A. Boon,
Uitgave: N.V. Haajsche Drukkerij en Uitgevers
maatschappij.
KENNERS
KOOPEN BOTER
VAN OUD-BUSSEM