DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 28 JUNI 1930 No. 2769 IO S C O P Y door L. J. Jordaan Der Blaue Film-Vogel ,,Stenka Rasin" van Tni!janski. Corso l EN van de aantrekkelijkste eigenschappen Ivan het Nieuwe Rusland, is zonder twijfel onbekendheid. Onze positieve wetenschap at den, Sovjet-Staat bepaalt zich vrijwel tot "enkele poovere feiten, die wij gemakshalve dan als vaststaand aannemen. Wij weten dat er erge revolutie heeft plaats gegrepen en dat ..men er alle dagen een nieuwe verwacht. Lieden, x>p de hoogte zijn verzekeren ons, dat er in veel georeerd wordt en veel honger gewaartusschendoor ter afwisseling een bemgwekkends massacre wordt gearrangeerd. Dat t zoo ongeveer alles en het zeer menschelijke olg van, deze geheimzinnigheid is, d?.t wij , nieuwsgierig zijn naar dit mysterieuse land zeer ten profijte '^?j i , overigens van diver, ** ( l f se onthullers" en bro chureschrijvers. Het valt, mag men zeggen, zeer te betwijfelen of er van die belangstel ling veel zou overblij ven, waaneer de Sov jets den sluier van geheimzinnigheid" zouden willen ophef fen" en het is gansene lijk niet ondenkbaar, dat het nuchter spek takel van een nieuwe sociale formatie, die leven n dood om haar bestaan vecht, geen interesse meer bij het geachte publiek zou Vermogen op te wekken. Intusschea heeft dit zelfde publiek zich reeds S- lang getroost met een aangename romantische i,?ü<jtie, die mïn zeer dichterlijk, alhoewel ietwat ?Vftaj pleegt aau te duiden met het woord: Rusi «ische Volksziel. De Russische Volksziel in haar vorm nu, hèaf t niets te maken met de t^"Je<jtuur van een Dostojevski, een Andrejef of een Gorki. Deze auteurs schreven nimmer sensatio?." Heele onthullende" brochures en het eenige mys terie voor den gemiddelden lezer is de onbegrijpe, j lijke lengte hunner dialogen. De fictie, die zorg vuldig omtrent Rusland en de Russen wordt gekweekt is dan ook vau geheel anderen aard: ** .aantrekkelijker, vroolijker, amusanter. Geen won der want men kan met vrij veel zekerheid zeggen, dat zij geïmporteerd werd door het ver maarde cabaretgezelschap: Der blaue Vogel". Herr Jushni's troep haalden wij geestdriftig «en geïdealiseerd Rusland binnen, waarnaar het deugd deed te kijken en niet minder te luisteren. Wij ontdekten een Rusland, waar men beurtelings dronken en diep-weemoedig of nuchter en - uitgelaten kinderlijk-vroolijk is. Waar de geringste bedelaar zich schamen zou lompen te dragen, fcHAKEL HELLIGEWEG 11-1?«AMSTEQDAM Kleermakerij die niet geraffineerd van kleur waren en in har monie met de omgeving. Waar de gezamenlijke jollemannen en dokwerkers een verpletterend opera-koor vormen. Naast den film-neger met zijn vijgemat, zijn lompen, zijn Zondagsschoolvroomheid en zijn ,,Old Kentucky Home" kregen wij den cabaret-Rus met zijn polka-haar, zijn gele laarzen, zijn wodka en zijn Wolga-lied". De treffende overeenkomst is, dat beiden veel en fraai zingen en nimmer iets nuttigs uitvoeren. Dit plezierige amusements-Rusland was reeds lang populair geworden, toen de Russische film, die allicht wat dichter bij de waarheid omtrent het Russische volkskarakter moest zijn, roet in het eten kwam gooien. Aan boord van den /.Pantser kruiser Potemkin" werd geen oogenblik gehurkdanst en Baranovskaja's Moeder" dacht er blijk baar niet aan het Wolga-lied" aan te heffen. Wat uit de werken van Eisenstein, Room en Pudowkin tot ons kwam, was wel zeer verschillend van het luchthartige en aanstekelijke cabaretoptimisme, dat wij zoo dankbaar hadden aanvaard. Wij maakten kennis met een hartstocht, een ernst en een onverbiddelijken realiteitszin, die slecht strookten met het Rusland, dat ons tot nu toe zoo aangenaam had beziggehouden. En het is dan ook niet te verwonderen, dat de groote vermaaksetablissementen er zorgvuldig voor waakten hun clientèle met deze onhoffelijke kunst te veront rusten. Gelukkig ontdekte men, dat zij revolutionnair en staatsgevaarlijk was, zoodat het niet al te moeilijk viel haar afwezigheid te motiveeren. Maar intusschen zaten wij er maar mee ! Jushny kwam eens per jaar en bovendien begint zelfs het Wolga-lied zonder variatie op den duur te ver velen. Waar moesten wij het equivalent van het Blaue Vogel-"Rusland Vc,ndaan halen? Hoe Bi) ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN konden wij die deerlijk verstoorde illusie van artistiek uitgedoste, dansende en zingende groote kinderen herstellen ? Met den ten top gestegen nood kwam echter de redding: Amerika, df.t steeds een open oog voor de behoeften van het publiek heeft, voorzag in de dringende vraag. Wij kregen de imitatie-Russische film en met n slag hadden wij al onze favori's terug. Daar waren ze weer, de schilderachtige mannen met sierlijk gekapt polka-haar, de vroolijke dansen en de weemoedige liederen de schoone jonge dames met de beschilderde gezichten en de flatteerende hoofddoekjes. Dat was tenminste weer film je kon van te voren weer behoorlijk zien, wie de schurk en wie de held was. En daarbij toch zoo echt Russisch ! Cecil de Mille gaf het voorbeeld met zijn Wolga-bootman", waarbij de titel reeds een duidelijke provocatie inhield van al de cabaretheerlijkheden, met het onvermijdelijke Wolgalied" tot bekroning. In regelmatige opvolging keerde nu het opgedofte en beschilderde Rusland tot ons terug. Jannings speelde" op zijn Russisch, dat de stukken eraf vlogen. Wij waren weer thuis en op ons gemak onze fictie was herleefd en wij zwelgden weer in de Russische Volksziel" van karton en linnen. Natuurlijk waren er nurksen, die zich tegen deze imitatie verzetten, als tegen een goedkoop en compromitteerend surrogaat, dat al wat de film der Russen aan cultureele en artistieke waarde had opgeleverd vernietigde en in discrediet bracht. Zij protesteerden ertegen, dat een in gelikte kleu ren geverfd achterdoek voor de wijde horizonten werd uitgespannen, die ons door het genie van een Eisenstein en een Pudowkin werden geopenbaard. Zij voelden het als een beleediging van het gezond verstand en den goeden sma?,k, dit de diepmenschelijke en levende creaties van een Bataloff en een Baranovskaja werden gecaricaturiseord door tooneel-moejiks en cabaret-bojaren. ilap^v tenslotte werd hun den mond gesnoerd toen de vermaaks-industrie echte" Russen wist te huren voor haar bedrijf. Wat Wolga! Wilden /.ij soms Russischer zijn dan een Alexander Wolkoff of een Ivan Mosjoukine? Overtrof Mosjoukine soms mmm mm Vanai Vrijdag 27 Juni vdetopvoering van de nog niet overtroffen Meesterschepping: SIEGFRIED" van den genialen Regisseur FRITZ (M. De hoofdrollen in dit magistraal kunstwerk worden vervuld door: PAUL RICHTER als Siegfried MARGARETE SCHOK als Wilde HANNA RAIPH als Brunhilde Het versterkt Orkest zal onder leiding van Oavid Hartogs de film illustreeren met de origineele muziek van Gottfried Huppertz niet den fraaist beschilderden Kozakken-hetinan, die ooit voor de Blaue Vogel" optrad en was in Wolkoff's Witte Duivel" het Wolga-lied een oogenblik van de lucht ? Het was verpletterend van argumentatie en de scherpzinnige criticus, die eenmaal de waarde der Russische film liet verifieer3n door een Amsterdamschen Conservatoriumleeraar inet een Russischen naam, werd schitterend in het gelijk gesteld. . . . De Russen zelf zwijgen en zoo zitten wij dan weer opgescheept met den namaak. Het product, dat door den renegaat Turjanski als Stenka Rasin" werd afgeleverd, gaat op dezen glorieusen weg verder en overtreft alles ,wat totnogtoe aan cabaret-Rusland werd voortgebracht. Een horde gepruikte, gebaarde en geschminckte Russen-uitBerlin N. W. speelt" er tegen fraai gearrangeerde achtergronden duchtig op los. Den heelen staf uit Lang's Nibelungen" herken je duidelijk onder het paardenhaar en de verf. Hans Adalbert von Schlettow loopt door de twaalf lange acten met aandoenlijke knapen en beeldschoone vrouwen in zijn armen, als een teedere kruier en bedwingt breed- en ijveriggebarende kozakken. En gij raadt nooit, lezer, wat er gezongen wordt ! «KBJEBAAJb AGENTEN TOOB FOTO-SCHAAP & Co. ? PUI 8 AMSTERDAM