Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 JULI 7930
No. 2770
e
K
,
i
Nieuwe Boeke
n
Duitse b
Thomas Mann, Mario und der
Zavberer. Ie?30ste Auflagc.
Einband, Vorsatz und
dreizehn Texibilder von Hans
Meid. S. Fiseher Verlag A.O.
Berlin. 1930.
In. een brok levensgeschiedenis, ver
schenen in Die Neue Rundschau van
Juni, waarin hij met veel vertoon van
oprechtheid een maximum aan uiter
lijkheden en een minimum aan
innerlijks publiceert, zegt Thomas Mann,
dat hij in de vasantie van 1929, om
het manuscript van den grooten
roman Jaakob und seine Söhne",
waaraan hij werkte, niet mee te
sleepen, de novelle ,,Ma?io und. der
Zauberer" opzette en voltooide.
Het schijnt, ctet de oudere, tot roem
gekomen schrijvers van de veronder
stelling uitgaan, dat iedereen zich in
teresseert voor de kleinste feiten uit
hun leven. Voorbeelden hiervan liggen
voor het grijpen. Ik hoef daarvoor
maar naar enkele onzer eens meest
geliefde tachtigers te wijzen, die met
een onuitputtelijk geduld allerlei
futiliteiten opsommen. Zoo ook Thomas
Mann. Zijn tragisches Reiseerlebnis".
dat de beschrijving is van de scéance
van een hypnotiseur in een Italiaansch
badplaatsje, is zóó nuchter, zoo zon
der fantasie en humor, dat wij geen
oogenblik onder de suggestie komen
en ons verbaasd afvragen of dit werk
is van denzelfden man, die eens Der
Tod in Venedig" en Der
Zauber"berg" schreef. En met weemoed her
denken we hoeveel schoons en
prangends Herman Bang van zoo'n gege
ven wist te maken.
Bruno Frank, Der Magiër.
Ernst Rowohlt Verlag, Berlin.
In deze dagen, waarin de jubileums
feesten vallen van Max Reinhardt, is
het goed te wijzen op deze novelle. In
den regisseur Meskart, de centrale
figuur, heeft de schrijver zij het
slechts in groote trekken een beeld
willen geven van Reinhardt. Bruno
Frank weet met weinige woorden zijn
personen te teekenen. Zoo deed hij
met Frederik den Groote in Tage des
Königs", met Stresemann en Briand
in Politische Novelle" en nu in deze
laatste novelle met Reinhardt. Het
sterkst sprekend motief is ook in dit
boekje weer de eenzaamheid waartoe
de tot roem gekomenen gedoemd zijn.
Boem en aanzien schept zulk een
ruimte om de menschen heen, dat het
volle leven als het ware terugwijkt.
Ook Meskart is zoo'n eenzame. Hij
ziet de verstarring rondom en in hem
zich voltrekken, walgt van de
wezenlooze vereering zonder tegenspraak
?en kan zich daaraan pas onttrekken
wanneer hij na een der voorstellingen
?op zijn kasteel verrast wordt door een
tooneeltje van bloedwarm leven, kleu
rig en zinnelijk als een
zeventiendeeeuwsch tafereel. Dan pas breekt hij
?door het cordon van starre aanbidding
en kille erotiek heen om onder te dom
pelen in het heete leven van een troep
negers.
In een kristalheldere, doorzichtige
taal heeft Bruno Frank deze novelle
geschreven. De karakters der mannen
en vrouwen, die zich als parasieten
aan den beroemden man vastzuigen,
zijn met enkele sobere woorden zuiver
geteekend, de sfeer, zoowel der deca
dente blanke aanbidders als van don
heet-borrelenden negertroep, subliem.
Alleen de bouw van het verhaal is
niet sterk. Er is een niet-verantwoorde
seheiding tusschen de beide helften,
.waardoor het slot er vrijwel achter
aan sleept.
ALICE VAN NAHTJYS
Fransen
Blaise Cendrars, Les
confessions de Dan Yack, roman.
Parijs, Au Sans Pareil, 12 f r.
Nee sine te nee iecum vivere
?possu.ni".
Het is niet goed mogelijk, het is
eenvoudig onmogelijk met anderen
samen te leven. Kijk dat gedrochtelijk
gezicht aan; en zie dat andere, 't is
immers te nobel, het kan niet houden
wat het schijnt te beloven, een godde
lijk geluk. . Je gast weg, ver weg.
Te meer omdat de verten toch al
lokken, de laatste verten die op onze
planeet nog te overwinnen zijn. Daar
in de verte zal het beter zijn, er wonen
bijna geen, en in ieder geval andere
menschen. Het geluk is elders.
En je vat werk aan, ook het
zwaarste. Het slaagt. Je hebt
toegegrepen, met je eigen handen, en niet
gevraagd of je das wel recht zat, je
hebt gezweet en te weinig geslapen.
Je bent vele duizenden machtig ge
worden van die munten waar je. . je
eigen wereld mee dienstbaar kunt
maken. En je keerde naar het eigene
terug. Want de vreemde wereld was
toch niet vreemd genoeg, de aarde
is te klein geworden. Maar vooral: je
was te eenzaam. Het is niet goed
mogelijk, het is eenvoudig onmogelijk
alleen te zijn, te leven zonder je ge
lijken.
Noch met u, noch zonder u kan
ik leven. ."
Toch heb je 't beproefd, met hen
te leven. Met hen vooral met haar,
die lieve kleine meid, de zoo droevig
opgegroeide, de deerniswaardige.
,,En je deed haar wel, zooals je
alle menschen wel deed, uit de volheid
van je mannenkracht, uit de volheid
van je munten. . Je gaf haar alles,
schikte je naar ieder van haar
wenschen. Maar, het was geen liefde; je
was de machtige die de kleine teeder
voorthielp; je had slechts meelij. Je
bent in staat de stof te beheerschen,
de wereld aan je te onderwerpen je
bent niet tot liefde in staat, misschien
omdat je te sterk bent. Teeder wel
liefhebbend niet.
..En nu is ze daaraan gestorven.
Ze wilde geven wat je behoefde maar
je behoefde te weinig en ze mocht
zichzelve blijven. Glimlachend gaf je
haar alles toe: dat heeft ze niet ver
dragen.
Maar je was toch ook weer niet
sterk genoeg. Je zult 't een ieder niet
zeggen, maar je bent nu diep onge
lukkig. Sommigen zullen het ook wel
bemerken, want je stem beeft en je
hebt dit vreemde besluit genomen,
nu je 52 jaar bent: in een leeg appar
tement te gaan wonen, met een aan
genomen kind en een konijn. Je bent
wanhopig, want je hebt niet met hen
en niet zonder hen kunnen leven, je
bent onherroepelijk eenzaam en zult
je eenzaamheid onherroepelijk als
ellende gevoelen. Maar je bent een
man. Zeg het niet dan in 't voorbij
gaan. Een kleine trilling in je stern:
dat alleen mag je jezelf vergunnen.
Meer niet."
Ik geloof dat dit 't ongeveer is wat
Cendrars zich, in de dagen dat zijn
boek ontstond, gezegd heeft. Het is
een goed, een buitengewoon boek.
Van de zijne het beste en van de
boeken dezer laatste jaren n der
beste. Het spreekt van iets wat
zoovelen onzer thans bezielt: de
balsturige maar moedige wil om te ver
trekken. Het geeft bewonderens
waardige beschrijvingen van landen
en toestanden. Het beeldt twee karak
ters wier lot ons ontroert. En dat alles
vormt een eenheid.
JOHANNES TIELROOY
BEZOEKT DE
Hollandsclie Badplaatsen
In het voorseizoen tot 15 Juli
zeer verminderd tarief
ZANDVOORT:
HOTEL D'ORAHGE tn
HOTEL DBIEHUIZEH"
WIJK AAN ZEE:
BADHOTEL«n
ZEE-DEPENDANCE.
fa F. SINEMUS
Leidschestraat 20-22
AMSTERDAM C.
Overhemden
na ar maat vanaf f 9.50
PRIMA COUPE
Eigen Atelier.
Sea~Horse
de allerbeste
enever
M.P.POLLEN6-ZOON ROTTERDAM
Zee/3/ %fen bij
^r\ f ? /-«y
457
bij hef konïn£sple,n. %/. 43286
tz Sehoo/of
wnguaóes. Vraagt
prospectus.
STEUMZOLEM
SÏST. PROF. HOFFA/
NAAR MAAT
FX J.A.M AS S l MG COMM.VEW
O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterdam
Vo HET BINNENGASTHUIS
Nationaal Park.
3000 H.A. Bosch en heide
landschappen. Te midden
hiervan het unique gelegen
HOTEL BEEKHUIZEN.
Modern comfort. Autogarage. Telefoon 32713 VELP (Gld.)
Geïll. prospectus op aanvrage.
U ZULT VERMAGEREN
op welk gedeelte van het licbaam U ook wenseht zonder gymnastiek,
zonder dieet, zonder geneesmiddelen in te nemen, zonder baden. Uit
sluitend uitwendig gebruik. Het resultaat is na den zesden dag zicht
baar. Schrijft aan Mme COLEIVBRAIVDER, Overtoom 445 B, Amsterdam,
die U gaarne gratis het eenvoudige en doeltreffende recept zal zenden,
dat zij zelf met veel succes heeft toegepast.
Snelschrift *» -r *?^lf^£ ln den B°el<h- en na
RIENTS BALT ??*^ ^ ' -^ postwissei bij RIËNTS
tf . nr. _ , tnn ?e2-_ l^^^ BALT- Den Haa8,
Zelfond. 95 Ct. f r. ? \1^^ ^- . Daguerrestraat 28.
DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres.
HUIZE KLIM-OP"
RUST- EN HERSTELLINGSOORD
HOOGTEZON AANWEZIG.
PRIJS f 2.50 PER DAG.
WASSENAAR
CENTRALE VERWARMING
N. TIMMERS, Ged. Verpl.
TELEF.76125
ONZE SCHITTERENDE COLLECTIE
RIJN- & MOEZELWIJNEN
STELT ONS IN STAAT IEDER
TOT VOLLE TEVREDENHEID
:- TE BEDIENEN -:
Prijscourant wordt op aanvrage gaarne toegezonden
NI HOOGEWERFF, CHABOT l mm WIINHANDEL
DEN HAAG ROTTERDAM ARNHEM
VICTORIA-WATER
Opwekkend en
gezond
OBERIAHNSTEIN
Natuurlijk
Bronwater