De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1930 5 juli pagina 6

5 juli 1930 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 5 JULI 7930 No. 2770 e K , i Nieuwe Boeke n Duitse b Thomas Mann, Mario und der Zavberer. Ie?30ste Auflagc. Einband, Vorsatz und dreizehn Texibilder von Hans Meid. S. Fiseher Verlag A.O. Berlin. 1930. In. een brok levensgeschiedenis, ver schenen in Die Neue Rundschau van Juni, waarin hij met veel vertoon van oprechtheid een maximum aan uiter lijkheden en een minimum aan innerlijks publiceert, zegt Thomas Mann, dat hij in de vasantie van 1929, om het manuscript van den grooten roman Jaakob und seine Söhne", waaraan hij werkte, niet mee te sleepen, de novelle ,,Ma?io und. der Zauberer" opzette en voltooide. Het schijnt, ctet de oudere, tot roem gekomen schrijvers van de veronder stelling uitgaan, dat iedereen zich in teresseert voor de kleinste feiten uit hun leven. Voorbeelden hiervan liggen voor het grijpen. Ik hoef daarvoor maar naar enkele onzer eens meest geliefde tachtigers te wijzen, die met een onuitputtelijk geduld allerlei futiliteiten opsommen. Zoo ook Thomas Mann. Zijn tragisches Reiseerlebnis". dat de beschrijving is van de scéance van een hypnotiseur in een Italiaansch badplaatsje, is zóó nuchter, zoo zon der fantasie en humor, dat wij geen oogenblik onder de suggestie komen en ons verbaasd afvragen of dit werk is van denzelfden man, die eens Der Tod in Venedig" en Der Zauber"berg" schreef. En met weemoed her denken we hoeveel schoons en prangends Herman Bang van zoo'n gege ven wist te maken. Bruno Frank, Der Magiër. Ernst Rowohlt Verlag, Berlin. In deze dagen, waarin de jubileums feesten vallen van Max Reinhardt, is het goed te wijzen op deze novelle. In den regisseur Meskart, de centrale figuur, heeft de schrijver zij het slechts in groote trekken een beeld willen geven van Reinhardt. Bruno Frank weet met weinige woorden zijn personen te teekenen. Zoo deed hij met Frederik den Groote in Tage des Königs", met Stresemann en Briand in Politische Novelle" en nu in deze laatste novelle met Reinhardt. Het sterkst sprekend motief is ook in dit boekje weer de eenzaamheid waartoe de tot roem gekomenen gedoemd zijn. Boem en aanzien schept zulk een ruimte om de menschen heen, dat het volle leven als het ware terugwijkt. Ook Meskart is zoo'n eenzame. Hij ziet de verstarring rondom en in hem zich voltrekken, walgt van de wezenlooze vereering zonder tegenspraak ?en kan zich daaraan pas onttrekken wanneer hij na een der voorstellingen ?op zijn kasteel verrast wordt door een tooneeltje van bloedwarm leven, kleu rig en zinnelijk als een zeventiendeeeuwsch tafereel. Dan pas breekt hij ?door het cordon van starre aanbidding en kille erotiek heen om onder te dom pelen in het heete leven van een troep negers. In een kristalheldere, doorzichtige taal heeft Bruno Frank deze novelle geschreven. De karakters der mannen en vrouwen, die zich als parasieten aan den beroemden man vastzuigen, zijn met enkele sobere woorden zuiver geteekend, de sfeer, zoowel der deca dente blanke aanbidders als van don heet-borrelenden negertroep, subliem. Alleen de bouw van het verhaal is niet sterk. Er is een niet-verantwoorde seheiding tusschen de beide helften, .waardoor het slot er vrijwel achter aan sleept. ALICE VAN NAHTJYS Fransen Blaise Cendrars, Les confessions de Dan Yack, roman. Parijs, Au Sans Pareil, 12 f r. Nee sine te nee iecum vivere ?possu.ni". Het is niet goed mogelijk, het is eenvoudig onmogelijk met anderen samen te leven. Kijk dat gedrochtelijk gezicht aan; en zie dat andere, 't is immers te nobel, het kan niet houden wat het schijnt te beloven, een godde lijk geluk. . Je gast weg, ver weg. Te meer omdat de verten toch al lokken, de laatste verten die op onze planeet nog te overwinnen zijn. Daar in de verte zal het beter zijn, er wonen bijna geen, en in ieder geval andere menschen. Het geluk is elders. En je vat werk aan, ook het zwaarste. Het slaagt. Je hebt toegegrepen, met je eigen handen, en niet gevraagd of je das wel recht zat, je hebt gezweet en te weinig geslapen. Je bent vele duizenden machtig ge worden van die munten waar je. . je eigen wereld mee dienstbaar kunt maken. En je keerde naar het eigene terug. Want de vreemde wereld was toch niet vreemd genoeg, de aarde is te klein geworden. Maar vooral: je was te eenzaam. Het is niet goed mogelijk, het is eenvoudig onmogelijk alleen te zijn, te leven zonder je ge lijken. Noch met u, noch zonder u kan ik leven. ." Toch heb je 't beproefd, met hen te leven. Met hen vooral met haar, die lieve kleine meid, de zoo droevig opgegroeide, de deerniswaardige. ,,En je deed haar wel, zooals je alle menschen wel deed, uit de volheid van je mannenkracht, uit de volheid van je munten. . Je gaf haar alles, schikte je naar ieder van haar wenschen. Maar, het was geen liefde; je was de machtige die de kleine teeder voorthielp; je had slechts meelij. Je bent in staat de stof te beheerschen, de wereld aan je te onderwerpen je bent niet tot liefde in staat, misschien omdat je te sterk bent. Teeder wel liefhebbend niet. ..En nu is ze daaraan gestorven. Ze wilde geven wat je behoefde maar je behoefde te weinig en ze mocht zichzelve blijven. Glimlachend gaf je haar alles toe: dat heeft ze niet ver dragen. Maar je was toch ook weer niet sterk genoeg. Je zult 't een ieder niet zeggen, maar je bent nu diep onge lukkig. Sommigen zullen het ook wel bemerken, want je stem beeft en je hebt dit vreemde besluit genomen, nu je 52 jaar bent: in een leeg appar tement te gaan wonen, met een aan genomen kind en een konijn. Je bent wanhopig, want je hebt niet met hen en niet zonder hen kunnen leven, je bent onherroepelijk eenzaam en zult je eenzaamheid onherroepelijk als ellende gevoelen. Maar je bent een man. Zeg het niet dan in 't voorbij gaan. Een kleine trilling in je stern: dat alleen mag je jezelf vergunnen. Meer niet." Ik geloof dat dit 't ongeveer is wat Cendrars zich, in de dagen dat zijn boek ontstond, gezegd heeft. Het is een goed, een buitengewoon boek. Van de zijne het beste en van de boeken dezer laatste jaren n der beste. Het spreekt van iets wat zoovelen onzer thans bezielt: de balsturige maar moedige wil om te ver trekken. Het geeft bewonderens waardige beschrijvingen van landen en toestanden. Het beeldt twee karak ters wier lot ons ontroert. En dat alles vormt een eenheid. JOHANNES TIELROOY BEZOEKT DE Hollandsclie Badplaatsen In het voorseizoen tot 15 Juli zeer verminderd tarief ZANDVOORT: HOTEL D'ORAHGE tn HOTEL DBIEHUIZEH" WIJK AAN ZEE: BADHOTEL«n ZEE-DEPENDANCE. fa F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden na ar maat vanaf f 9.50 PRIMA COUPE Eigen Atelier. Sea~Horse de allerbeste enever M.P.POLLEN6-ZOON ROTTERDAM Zee/3/ %fen bij ^r\ f ? /-«y 457 bij hef konïn£sple,n. %/. 43286 tz Sehoo/of wnguaóes. Vraagt prospectus. STEUMZOLEM SÏST. PROF. HOFFA/ NAAR MAAT FX J.A.M AS S l MG COMM.VEW O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterdam Vo HET BINNENGASTHUIS Nationaal Park. 3000 H.A. Bosch en heide landschappen. Te midden hiervan het unique gelegen HOTEL BEEKHUIZEN. Modern comfort. Autogarage. Telefoon 32713 VELP (Gld.) Geïll. prospectus op aanvrage. U ZULT VERMAGEREN op welk gedeelte van het licbaam U ook wenseht zonder gymnastiek, zonder dieet, zonder geneesmiddelen in te nemen, zonder baden. Uit sluitend uitwendig gebruik. Het resultaat is na den zesden dag zicht baar. Schrijft aan Mme COLEIVBRAIVDER, Overtoom 445 B, Amsterdam, die U gaarne gratis het eenvoudige en doeltreffende recept zal zenden, dat zij zelf met veel succes heeft toegepast. Snelschrift *» -r *?^lf^£ ln den B°el<h- en na RIENTS BALT ??*^ ^ ' -^ postwissei bij RIËNTS tf . nr. _ , tnn ?e2-_ l^^^ BALT- Den Haa8, Zelfond. 95 Ct. f r. ? \1^^ ^- . Daguerrestraat 28. DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres. HUIZE KLIM-OP" RUST- EN HERSTELLINGSOORD HOOGTEZON AANWEZIG. PRIJS f 2.50 PER DAG. WASSENAAR CENTRALE VERWARMING N. TIMMERS, Ged. Verpl. TELEF.76125 ONZE SCHITTERENDE COLLECTIE RIJN- & MOEZELWIJNEN STELT ONS IN STAAT IEDER TOT VOLLE TEVREDENHEID :- TE BEDIENEN -: Prijscourant wordt op aanvrage gaarne toegezonden NI HOOGEWERFF, CHABOT l mm WIINHANDEL DEN HAAG ROTTERDAM ARNHEM VICTORIA-WATER Opwekkend en gezond OBERIAHNSTEIN Natuurlijk Bronwater

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl