Historisch Archief 1877-1940
2773
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 JULI 1930
Radio en Grammofoon
Taalonderwijs door de grammofoon
door Lou Lichtveld
I. Lfngnaphone
HET is reeds een uitgemaakte zaak, dat de
grammofoon een machtig hulpmiddel is bij
-het onderwijs in het algemeen; bizonder in vakken
waarbij het auditieve element van overwegend
belang is. Door de grammofoon wordt het onderwijs
in muzikale vakken ten zeerste verlevendigd. Men
kan zonder de minste moeite de meest
uiteenloopende dingen laten draaien, en in hetzelfde
lesuur evengoed een Grieksche nomos als een
orkeststuk van Beethoven of een pianostuk van
de Palla of een Mexicaansch indianengezang laten
hooren, en op de meest juiste en authentieke
manier.
Bij het instrumentaal onderricht kan men de
verschillende registers van hobo of clarinet nauw
keurig doen bestudeeren, ook al is er geen blazer
in de nabijheid. Men kan onmiddellijk na elkander
Cortot of Paderewski, Marcello Meyer of Wanda
Landowska hetzelfde stuk laten spelen. Men zou
zelfs nog veel verder kunnen gaan immers de
didactiek maakt nog slechts een zeer bescheiden
gebruik van het nieuwe leermiddel! en ook bij
het aanvankelijk muziekonderwijs van speciale
grammofoonplaten gebruik maken. Een kind dat
bijvoorbeeld zijn pianolesje voortdurend voorge
speeld hoort, zal het veel sneller en gemakkelijker
kunnen naspelen, dan een kind dat het alleen met
de gezichtsbeelden der noten, en zonder de
gehoorvoorstellingen moet doen. Van een instrument als
de viool geldt dit nog a fortiori.
Bij het taalonderricht, waar duidelijke en juiste
gehoorbeelden even onontbeerlijk zijn als bij het
onderwijs in de muziek, kan de grammofoon ook
een even machtig hulpmiddel zijn.
Afgezien van de orthografie, die bij alle
taaionderricht natuurlijk van secundair belang is
hoewel bij ons lager taalonder
wijs overdadige spel-lessen nog
altijd alle plaats innemen van
spraak-lessen en spreek-lessen
heeft het taalonderwijs weinig
dienst van gezichtsbeelden. Bijna
niemand kan uit het zien van de
"umd-bewegingon van zijn
leerieester iets leeren van de uit
spraak van diens taal. Men zou
eens de proef moeten riemen, of
een woord dat in het donker wordt
gesproken slechter wordt nage
zegd, dan wanneer de uitspraak
ook zichtbaar" is geweest.
Maar zelfs ingeval dit zou blij
ken, bevat zulk een waarneming
nog geen argument tegen de
giammofoon zelf, maar slechts
iegen het uitsluitend gebruik van
dit leermiddel. Tot nogtoe be
hoorde zelfonderricht in een ge
sproken taal nog vrijwel tot de
onmogelijkheden; gehoorbeelden
waren onontbeerlijk, en men was
geheel afhankelijk van zijn leeraar,
die als alle sprekende menschen,
natuurlijk een verre van gefixeerde
uitspraak bezat, hetgeen weer
aparte moeilijkheden meebracht. De meesten
onzer zullen dit wel uit eigen ondervinding weten.
Een genormaliseerde uitspraak, vaste klank
beelden vereenvoudigen zeer veel, zoo zo al niet
onontbeerlijk zijn. Is dit niet een der voornaamste
redenen waarom taaileeraren zooveel van phone
tiek af moeten weten?
De grammofoon nu, is in staat dit alles voort
durend en op elk gewenscht tijdstip te verschaffen.
Er zijn tal van phonetische platen, voor weten
schappelijke en voor instructieve doeleinden. Er
POLROGER&C^
LE CHAMPAGNE EN VOGUE
JAGER GERLINGS HAARLEM
zijn in den laatsten tijd ook zeer vele platen ge
maakt, ten dienste van het aanvankelijk onder
richt in vreemde talen. En iti deze laatste
toepassingkomt het niet zoozeer op het maaksel van de platen
aan, als wol op de methode van hun gebruik.
liet is even gemakkelijk
taalplaten verkeerd als goed te gebrui
ken, en ze kunnen even nutteloos
of nuttig zijn als de beste leeraar
en het beste boek.
Om dit alles duidelijk te zien,
kan men niets beters doen dan
nader kennis te maken met de
verschillende grammofonische taal
cursussen welke in omloop zijn, en
die so:ns op totaal verschillende
systemen berusten. Dezen keer
kunnen wij volstaan met een korte
analyse van de Fransche
conversatie-curstts van Linguaphoiie,
een instituut dat zich, gelijk men
weet, heeft gespecialiseerd in
grammofonisch taalonderwijs, en
dat cursussen in tal van
europeesche en oostersche talen in om
loop heeft gebracht.
Sports et Jeux
Hotel SEINPOST - Zandvoort.
Ie klasse Familie-Hotel met alle
moderne comfort
Penslonprijzen: Voorseizoen f 6.?per dag.
Hoofdseizoen vanaf f 7.?per dag.
orthodoxe uitspraak onder deElzassers! Ze spreken
soms alleen, soms in een gesprek met z'n tweeën of
z'n drieën.
Er is ook een aparte plaat gewijd aan de
phonetiek, en de; uitspraak van al die klinkers en con
sonanten is aan niemand minder toevertrouwd
dan aan Paul Passy, den eminenten president
van de Association phonetique.
Juist het feit, dat men aan deze
methode de allerbeste krachten
heeft laten medewerken, maakt
het resultaat op bizondere wijze
waardevol.
In het leerboek gaan enkele
hoofdstukken over de phonetiek
van het Fransch aan de dertig
lessen vooraf. Ze zijn echter meer
een theoretische aanvulling van
wat men door de practisehe uit
spraak- reeds weet, en verdienen
in hun onvermijdelijke dorheid
dan ook beter oen plaats aan het
slot van 't leerboek.
Au Restaurant
Verkleinde HL uit het
Linguapkone-leerboekje
Bij zoo'n grammofonischeii leer
gang spelen de bijbehoorende
boeken natuurlijk een even groote
rol als de platen. Zij zijn immers
de gebruiksaanwijzing daarvan. Zoo bestaat de
Fransche cursus van Linguaphorie uit zestien dub
belzijdige platen, een algemeen studieboekje, een
eigenlijk leerboek en een woordenlijst.
De methode is te vinden in het
leerboek. Men gaat uit van de
stellingen, dat bij het leeren van
de taal de alledaagsche namen,
uitdrukkingen en zinswendingen
het eerst moeten gekend worden,
tegelijk met de hoofdregels van
grammatica en syntaxis. Voorts
moet de leerling ertoe gebracht
worden, te g^an denken in de
vreemde taal, en dena.men onmid
dellijk associeeren met de
correspondeerende voorstellingen,
zonder tusschenkomst van zijn
moedertaal dus. Tenslotte moet
hij de vreemde taal leeren uitspre
ken met een juist accent.
Om effect te bereiken in dez ?
verschillende opzichten, heeft, men
den cursus verdoold in dertig les
sen, en elk van deze lessen weer
in drie deelon: een groote prent
die het onderwerp van do les
voorstelt, een beschrijving in de
vreemde taal van deze prent, en
een conversatie, over hetzelfde, on
derwerp. De tekst van het een en
ander kis in het leerboek naast
de prent afgedrukt, en tevens op
de grammofoonplaat opgenomen.
Aldus krijgt men van de conversatie» over een
bepaald onderwerp, bijvoorbeeld een restaurant,
tegelijkertijd het gezichtshoek! van het besprokene,
de gehoorbeelden en de daarmee correspondeeren.de
spellingbeelden van het gesprokene.
Laten de prenten een enkelen keer wol aan
duide'lijkheid te wenschen over, de tekst is zeer duidelijk
gezegd, en bestaat uit een natuurlijke en een
voudige taal. Bovendien worden de eerste platen
zeer langzaam gezegd, en wordt pas in het verloop
van latere lessen van lieverlede in het natuurlijke
tempo gesproken.
Daar de uitspraak, juist in een methode als deze,
van zoo bizonder veel gewicht is, zijn niet minder
dan negen sprekers in deze lessen aan het woord.
De voornaamste van hen is Daniël Michenot, die
declamatie-leeraar aan hot Conservatorium te
.Straatsburg is, een officieele afgezant voor de
Verkleinde UI. uit het
Linguaphone-leerboekje
Wat de tekst van de lessen be
treft, deze is geschreven door
Pallier, en herzien door prof. Pernot
van de Sorbonne. Wat niet weg
neemt, dat hij ook voor kinderen
van een jaar of tien volkomen
begrijpelijk is. Men heeft bij deze
cursus trouwens ook de bedoeling
gehad haar zoowel voor kinderen
als voor volwassenen dienstbaar te maken. Alleen
de dosis" van de lessen is in de verschillende om
standigheden anders.
liet studieboekje geeft daarover nuttige aan
wijzingen, liet wijst vooral op het nut van het vaak
overdoen van eenzelfde oefening, hetgeen juist
bij deze methode zoo gemakkelijk geschieden kan.
Door allerlei controle-oefeningen kan men zelf
mot vrij groote zekerheid zijn fouten verbeteren.
Onvolkomenheid en onvolledigheid zullen in
menig opzicht toch wel bestaan, maar zij zijn tot
nog toe bij iedere methode onvermijdelijk geweest.
Doch drie groote voordeelen. heeft deze methode,
die niet te loochenen zijn:
Do leermeesters zijn de allerbeste. Zij staan voort
durend en o]) elk oogenblik klaar om desnoods
honderdmaal hetzelfde te herhalen. Men hoort
steeds dezelfde, genormaliseerde uitspraak, evenals
men door de orthografische eenheid steeds dezelfde
gozichtsbooldon krijgt.
Jjinguaphone heeft nog een aparte literaire
cursus van twaalf platen, die als een vervolg op
dezen conversatie-cursus voor eerstbeginnenden
is te beschouwen.
Adresverandering
Bij opgave van adresverandering
gelieve men op te geven of deze
tijdelijk of blijvend is.
Smalfilm-Amateur-Kinematografie
onder Kino-technische
leiding van Joris Ivens
Vraagt brochures
en demonstraties
CAPI
115 KALVERSTRAAT
Amsterdam C.
BQ CAPI vakkundige raad «n voorlichting.