DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 26 JULI 1930 UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE Rubber-Perspectieven door J. A. de Hoop HET feit dat momenteel de prijs van vrijwel alle producten een laagte-record aanwijst, behoeft niet steeds aanleiding te zijn tot pessimistische overwegingen.' Juist in de kolommen van deze rubriek is er onlangs op gewezen, dat de tijd 'weer moet aanbreken, waarop de eurve der conjectuur opnieuw een opgaande tendenz vertoont. In het bijzonder werd daar gedoeld op de effecten-koersen. Wat de koloniale waarden betreft plegen echter koersen van effecten de prijzen der producten op den voet te volgen. Of het steeds terecht is, dat de waardeering ter beurze van de winstcapaciteiten 'der cultuur-ondernemingen zich in hoofdzaak richt naar de prijzen der producten kunnen wij gevoe gelijk daar laten een feit is het. Overigens willen wij op dit oogenblik alleen dat het van het karakter daarvan valt geheel buiten het kader van deze beschouwing, maar het is wellicht niet ondienstig nog even aan te streepen dat de crisis van vandaag er een is van overproductie. Het teveel aan ongeconsumeerde producten doet de prijs daarvan dalen tot beneden den kostprijs. En dan ligt er althans n oplossing voor de hand: den kostprijs zóó laag te stellen, dat die bij gelijk blijvende consumptie tegenover de heerschende marktprijzen toch weer een normale winstmarge over laat. Bij industrieele producten is een der gelijke methode volstrekt niet altijd onbereikbaar. Maar bij bodem-producten? Daar wordt de kost prijs wel zoowat gedicteerd door aanleg, onderhoud en kosten van arbeidskrachten. Men kan daar echter iets anders doen: de aan plant beperken, een methode die juist bij de rubber al vaak overwogen is. Ook op dit oogenblik is men daar weer over doende, zonder dat echter de kans op doorvoering van restrictiemaatregelen groot is. Wij laten deze methode dus zulke ongekend lage prijzen behaald worden, een argu ment kan zijn, om bij som migen reeds de gedachte wakker te roepen: nu is het tijd om te koopen. En deze overweging, gebaseerd op de hoop op hoogere prijzen, zij het eventueel eerst over ette lijke maanden, gaat dan evenzeer op ten opzichte van den prijs der producten alswat betreft de effectenkoersen. Toegegeven, dat er vrij wat producten zijn, waarvan het binnenkort aanlokkelijk zou kunnen wezen, voor den met Amerikaansche speculatiezucht besmetten buiten staander, om zich te scharen aan de zijde der koopers-opspeculatie. Dan wil dat toch niet zeggen dat hij, zonder verder na te denken, naar den een of anderen makelaar kan gaan en zeggen: koop voor mij zooveel ton van dit of van dat. Hij dient dan toch wel te overwegen, wat hij zal koopen. * * Om, wat betreft de toekomstmogelijkheden, het verschil te zien tusschen het ne product en het andere, dient men allereerst den aard van de huidige crisis in 't oog te houden. Een bespreking Ned. IndlëVüH 19^9?^9^9 Export Pnjs in Londen * * Schrijfmacbinebandcl (Alle merken vanaf f 50.-.) COPIEERINRICHTING TEl. 33400 Wolvenstr.2-4- Amsterdam gebied wel eens uitkomst ge bracht heeft. Tenslotte is het evenwel de werkelijk grootere vraag, die hooger prijzen brengt. De terugkeer tot nor male toestanden teekent zich dan in de opgaande lijn der conjunctuurgolf af. Zal echter steeds en bij ieder product een grootere vraag ook hooger prijzen meebren gen? In het algemeen, zeer zeker! De kans bestaat echter dat in den tijd van lage prijzen een wijze van aanpassing ge vonden is, die de mogelijkheid in zich bergt, tegenover een toenemende vraag direkt een ruimer aanbod te stellen, zoodat de prijzen niet of nauwe lijks monteeren, of althans niet genoeg om sommige pro ducenten weer op hun kostprijs" te kunnen laten komen. De kans dat deze veronderstelde loop van zaken bij de rubbercultuur werkelijkheid zou kunnen worden, moge den speculant tijdig tot nadenken stemmen. Wij zullen dezen heer echter verder aan zijn lot en goede voornemens overlaten en ons liever bezig houden met de theorie en met de vraag wat de oorzaak is, dat zich inderdaad bij de rubber wel eens het verschijnsel zou kunnen voor doen, dat bij herstel van de normale" vraag, een vroeger normaal" geachte prijs niet meer valt te handhaven. Dit gevaar bestaat. Het schuilt in de toenemende productie en export van bevolkingsrubber. (D. i. de rubber, die niet op Europeesche plantages getapt, maar door de bevolking gewonnen wordt. Deze rubber is wel iets minder in kwaliteit en brengt dientengevolge prijzen op, die steeds een fractie lager zijn dai die van plantagerubber; do bevol kingsrubber is in de industrie zeer goed bruikbaar). Er zijn tijden geweest, die wel voor normaal werden aangezien, dat ruwe rubber 2 shilling en meer opbracht per pond. Op dit oogenblik is de prijs ongeveer 5 pence. Deze prijs is van dien aard, dat de Europeesche plantages daarop moeten verliezen. Althans, dat er cultures zijn, die tegen netto kostprijs moeten verkoopen, zelfs zonder afschrijvingen te kunnen maken. Een gevolg hiervan zal ongetwijfeld zijn, dat bij lang aan houden van dit prijsniveau de cultuur steeds ge ringer wordt, waardoor een natuurlijke, restrictie ontstaat. Intusschen zijn er evenwel reeds langen tijd groote voorraden gevormd, die nog niet in het handelsverkeer zijn gekomen en die oorzaak zijn, dat het tijdstip waarop grootere vraag hooger prijzen zal brengen, steeds verder wordt opge schoven. Dat klinkt al weinig bemoedigend. Het allerbedenkelijkste intusschen is, dat de bevolkings rubber bij dezen prijs van 5 pence nog rustig ter markt verschijnt. Wel is waar loont het reeds nu niet meer, voor den gezeten inlander. den groot grondbezitter, om zijn rubbertuinen door koelies te laten bewerken en op dit oogenblik is de aanvoer van bevolkingsrubber nog maar uitsluitend te danken aan familie-tap, maar dat is des te beden kelijker. Als het moet, dan werkt de inlander zelf ook en laat zijn vrouw en kinderen werken. Dan daalt tenslotte de kostprijs" van de ruwe rubber tot datgene, tot dat hapje rijst en sago, dat hij voor zich en zijn gezin noodig heeft om te leven. Tenzij een zér plotseling toenemende vraag naar rubber (en dit kan men nooit vooruit weten) de voorhanden voorraden opslorpt en het aanbod blijft overtreffen, hetgeen dan natuurlijk een flinke hausse in de rubberprijzen tot gevolg heeft tenzij dat dus gebeurt, moet men toch rekening houden met de mogelijkheid dat de productie van bevol kingsrubber, die eigenlijk met geen kostprijs" rekening behoeft te houden, in staat blijkt aan een normaal toenemende vraag te voldoen zonder de prijzen te brengen op een hoogte, die de tap van plantagerubber weer profijtelijk maakt. Dit is vooral hierom mogelijk, omdat de aanplant en de tap van rubber zoo eenvoudig zijn; omdat do inlander dat werkelijk allén af kan en de duurder arbeidende Europeesche plantages werkelijk niet .noodig zijn. De rubber is langzamerhand geworden tot een product dat niet meer voor de Europeesche cultuur geschikt is en gerust aan den inlander kan worden overgelaten. Tenzij.... er ziekten onder de rubberplanten optreden. Dan heeft de Europeesche cultuur een onvergelijkelijken voorsprong in behoorlijke we tenschappelijke outillage, deskundige voorlichting en georganiseerde ziekte-bestrijding. Tot nog toe is de rubber echter van deze plagen vrij gebleven en er is niet de minste reden om aan te nemen, dat iets dergelijks zou gebeuren. Overigens, een bewijs van een gezonde situatie is dat nu niet bepaald, die overweging dat de Europeesohe rubbercultuur pon inko kans mér zou hebben als er ziekten zouden uitbreken. . . . ! De conclusie ligt verder voor de hand: het is voorzichtig rekening te houden met de mogelijk heid dat de goedkoope productie van bevolkings rubber een prijsstijging kan tegenhouden.