DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 2 AUGUSTUS 1930 No. 2774. Uit mijn aanteekeningen Het Geslachtsleven der Wilden door Dr. Th. H. van de Velde TV. Buitenechtelijk moederschap EB is in het boek van Malinowski, waaruit ik in mijn vorige aanteekening het een en ander mededeelde l), naast veel ander interessants, dat ik niet kan vermelden, nog een punt, dat onze bijzondere belangstelling verdient: de voor onze begrippen bestaande tegenstrijdigheid tusschen de vergaande geslachtelijke ongebondenheid der meisjes vóór het huwelijk en de volstrekte ver achting van het buitenechtelijke moederschap. Deze tegenstrijdigheid wordt echter begrijpelijk, wanneer wij ons de sociologische beteekenis van het buitenechtelijke moederschap ook in de maat schappij der hier besproken Trobianders die in dit opzicht van de onze niet al te zeer ver schilt voor oogen stellen. Hoe toch is de staat van zaken ? Vaderschap in physiologischen zin is onbekend, omdat de samen hang tusschen geslachtsgemeenschap en zwanger schap ontkend wordt, aangezien de bevruchtinghet werk van geesten (van den baloma", van den geest") is en deze hunnen invloed normaliter slechts bij gehuwde vrouwen laten gelden. Vader schap in den socialen zin wordt daarentegen als noodzakelijk beschouwd; het vaderlooze kind" is iets abnormaals, van den gewonen gang deidingen afwijkends en derhalve afkeuringswaardigs. Welke beteekenis heeft dat? De openbare meening, gegrond op overlevering en gebruiken, verklaart: een vrouw mag niet moeder worden alvorens zij gehuwd is, alhoewel zij (met in-acht-neming der wettelijke grenzen, d. w. z. der taboes) zooveel geslachtelijke vrijheid bezit als haar goeddunkt. De reden daarvan is, dat een moeder een beschermer en verzorger noodig heeft. nen natuurlijken Ileer-en-beschermer bezit zij in haren broeder: doch deze is niet in staat, haar overal bijstand te verleenen, waar zij dien noodig heeft. Volgens de opvatting der Trobianders behoort een zwangere vrouw zich, te beginnen met n bepaald tijdstip, van eiken geslachtelij ken omgang te onthouden, en ..niet meer aan mannen te denken". Zij heeft dan een man noodig, die alle op haar betrekking hebbende sexueele rechten op zich neemt, haar voor alle conflicten behoedt en toezicht houdt op haar gedrag. Dat alles kan haar broeder niet doen, omdat hij, tengevolge van de strenge taboe voorschriften met betrekking tot de verhouding tusschen broeder en zuster, elke gedachte, die met het geslacht van zijn zuster samenhangt, striktelijk dient te vermijden. Verder is er een man noodig, die gedurende de bevalling over haar waakt en het kind in zijn armen ontvangt", gelijk de in boorlingen zich uitdrukken. Later is het de plicht van dezen man, de liefdevolle verzorging van het kind met de moeder te deelen. Pas als het kind opgroeit, moet hij het grootste gedeelte van zijne autoriteit aan den broeder zijner vrouw afstaan. De rol die de echtgenoot te spelen heeft is dus door zeden en gewoonten voorgeschreven: zij geldt, sociaal gesproken, als onontbeerlijk. Een vrouw met een kind, doch zonder echtgenoot, vormt een onvolledige en abnormale sociale groep. De afkeuring met betrekking tot het onechtelijke kind en zijn moeder is slechts een speciaal voor beeld van de algemeene afkeuring, waardoor tout comme chez nous al datgene getroffen wordt, hetwelk niet in overeenstemming is met de gewoonte en tegen de organisatie van den starn indruischt. De familie, die uit man, vrouw en kinderen bestaat, is de norm, gelijk de wetten van den stam haar verlangen, en elk lid van deze familie heeft zijne door deze wetten voorgeschreven plichten. Het is dan ook niet in orde, Wanneer er aan deze groep een lid ontbreekt. Hoewel dus de inboorlingen niet weten, dat er, physiologisch-gesproken, een man voor noodig is, GARDE-MEUBLES DEN HAAG BATENBURG & FOLMER HUIJGENSPARK 22, TEL. 11 O 3 O Billijke Tarieven-Verzorging Garantie om een familie te doen ontstaan, zoo beschouwen zij dien in sociaal opzicht toch als onontbeerlijk. Dat is van groot gewicht. Het vaderschap is hun in den biologischen zin, die ons gemeenzaam is, onbekend, maar een sociaal dogma eiscJit deze functie: ,,Elk gezin moet een vader hebben; een vrouw moet trouwen, alvorens zij kinderen mag hebben; in iedere huishouding behoort een man." Het instituut van het gezin berust dus op een sterk gevoel van zijne noodzakelijkheid hetwelk zich klaarblijkelijk zeer goed met de absolute onbekendheid omtrent zijne biologische grond slagen laat vereenigen en de sociologische rol van den vader is zonder kennis van zijn pliysic«lo gische rol vastgesteld en omgrensd. Dit wat het sociale aspect van het hier behandel de vraagstuk betreft. Ook van andere kanten bekeken, biedt het een belangwekkendcn aanblik. Daar is b.v. het theologische aspect, dat mij vooral ook bij vraagstukken van sexueelen aard altijd groote belangstelling inboezemt, omdat de religieuse opvattingen zoo diep in de wijze van voelen en denken der menschen doordringen. Wij zien dat ook hier weer; want men moet niet deuken, dat de Trobianders nimmer met ons weten omtrent den samenhang tusschen geslachtsgemeenschap en zwangerschap in aanraking zijn gekomen. Dan zouden zij buiten contact met ..de beschaving-" gebleven moeten zijn, en dat is allerminst het geval; er zijn blanke parelhandelaars genoeg- op deze eilanden geweest, die. zich de moeite hebben gegeven, de inboorlingen door sexuelle Aufklarung" gelukkig te maken. En gelijk 7.00 ongeveer van zelf spreekt waren er ook missio narissen, en wel voornamelijk gekleurde. Van de redenen, waarom deze zich in het bijzonder tegen de leer der Trobianders met betrekking- (of de ontkenning van het natuurlijke vaderschap kanten, geeft Muünmcski een interessante verklaring. Wij moeten bedenken, zoo zegt hij, dat het be langrijke dogma van (iod-den-Vader en (Jod-deiiZoon, het offer van den eenigen Zoon. en de kinder lijke liefde van den mensch tot zijtien Schepper natuurlijk in een matriarchale samenleving in het geheel geen geestdrift kan wekken, omdat in zulk eene samenleving vader en zoon vreemden'' voor elkander zijn en alle verplichtingen tegen over de familie op het geslacht van de moeder rusten. Houden wij ons dat voor oogen. zoo kan. het ons niet verwonderen, dat de op bekeering uit zijnde Christenen alles in het werk stellen, om den inboorlingen van de groote waarheid van het vaderschap" te overtuigen. Anders zon immers het dogma van de Diïenheid, naar moederrechtelijk begrip omgezet, eeneii (iod-Jw«/<Y/« (Broeder van de Moeder), oenen Zoon-van-(!odsZuster en eenen Heiligen liiiloma ((leest) moeten omvatten. Evengoed echter als men. dit alles van een neutraal standpunt beschouwend, het streven der zendelingen begrijpen kan om het natuurlijke! vaderschap tot erkenning te brengen kan men er zich ook indenken, dat de inboorling-en met alle kracht aan hunne leerstelling van de ver wekking van het kind zonder tusscheiikomst van den man vasthouden en daarvoor talrijke quasisteekhoudende bewijzen aanvoeren, omdat zij deze leerstelling, die den grondslag voor hunne geheele samenleving, voor hun zeden, gewoonten en wetten, en grootendeels ook voor hun ..geloot'" vormt, niet kunnen prijsgeven zonder dit alles, dat hun heilig en dierbaar is, te zien ineenstorten. Een van de belangrijkste (en in elk geval voor ons als buiten dit alles staande beschouwers verreweg het interessantste) van. de zooeven bedoelde quasi-steekhoudende bewijzen, voor de stelling, dat de man niets met het ontstaan van zwangerschap te maken heeft, is het inderdaad bestaande feit, dat men op deze eilanden zoo weinig buitenechtelijke kinderen aantreft (ongeveer 1%). hoewel toch do geslachtelijke omgang voor het ,«*?.$$ V*e \^e v»c* tfv* e'1 v\c ^^0<?o \f A^ee*e>»e<V' «« ** ^\O*. 1^ _«» _.\ v huwelijk in geenen deele ongeoorloofd wordt geacht. Ook Malinou'ski vraagt zich natuurlijk af: hoe komt dat? Een ding weet hij met zekerheid: voorbehoedmiddelen, van welken aard dan ook, zijn bij deze inboorlingen onbekend; er komt. zelfs niet de geringste gedachte bij hen op. dat zoo iets zou kunnen bestaan, ledere toespelingop anticonceptioneele maatregelen, wel eens door een vreemdeling gemaakt, wordt met ontzettingof gelach beantwoord, al naar temperament en stemming. .Minder zeker van zijn zaak is onze onderzoeker met betrekking tot de afdrijving, ofschoon zij waarschijnlijk niet veelvuldig- plaats vindt. Ki-nige kruiden, die hem als abortiva werden genoemd, houdt hij voor onwerkzaam. Afdrijving- langs mechanischen weg schijnt hem het eenige werk zame middel, waarmede de inboorlingen der Trobiand-eilanden een te sterke vermeerdering der1 bevolking verhinderen, en ook dat middel wordt daar niet in grooton omvang- toegepast2). Zoo blijft het vraagstuk onopgelost, zegt M<i!inovnki. en hij voegt er aan toe: Kan er een physiologische wet zijn. volgens welke er miltder kans op ontvangenis bestaat, indien de vrouwen zeer jong met den geslacht dijken omgang beginnen. er onvermoeid mee doorgaan, en daarbij talrijke malen van partner verwisselen? Een verklaring der feiten in die richting houdt hij voor de eenige mogelijke, tenzij hem de een of andere belangrijke ethnologische opheldering ontgaan zou zijn. liet schijnt mij intusschen niet al te gewaagd. deze- verklaring- inderdaad op biologisch gebied te zoeken: Wij kennen de vorming van afwoerstol'fcn tegen eiwilsoorteti. die anders dan door opname uit het darmkanaal in de lichaamsvochten over gaan; wij hebben goeden grond om aan te nemen dat zulke stoffen ook worden gevormd als reactie op de resorptio van in de vagina gebrachte sperniaeiwitten en hebben door experiment ede onder zoekingen geleerd, dat bet werkelijk mogelijk is. om een immuniteit teilen spernialo/oên teweeg te brengen^). Ligt bet dan niet voor de hand. liet door JIdluioii'Kki beschreven verschijnsel aan y.nlk een spermaiinniuniteit toe te schrijven, waar toch het karakteristieke van het geslachtsleven der Trobriandsche ..jongenieisjes" daarin bestaat, dat er een volgens physiologische begrippen orerniti/i'/f: toevoer van sperma plaats vindt, en dat deze reeds lang voor het intreden der puberteit begint ? 1 11 de experimenteele ervaring, dat sperma-immuniteit betrekkelijk kort duurt, kan dan de ver klaring worden gevonden, waarom de hier beschre ven onvruchtbaarheid verdwijnt, als de overmatige geslachtelijke omgang plaats maakt, voor een ge matigder verhouding, zooa.ls deze zich in den regel na eeliigen tijd in het huwelijk ontwikkelt. 1) Jïi'on ixlittt' ^fdtinon'xk'i. Iliifi ( ieHehlee/ttxleben der Wilden. Verluy (Jret/ile/n <v: ('o. f.ei)>~i<i K'O. 2) lïi'i (fe bewoners der Salanioneilitnden, die ook t(>t de .MehnteKiei'u beliooren, wltijnt dti.ttrenteyen de iifdriJKÏny veelvuldiij i'oor 1e komen ( Ewjen l'anii'ifinl in de onlditt/s yeliowlex i'eryaileriny der yeoi/rajilii.feh-ethn/iymp/iinelie Vfreeiiiyiny te Ziirieh). :S) Jlij~o>!<ler/te<len in Hoofdal uk AT/7 van ..l>e Vruehtbnurheid in het huwlijk en Itiuir opzettelijke bei mioed i )>;/." DE WITTE" AMERSFOORT Ook Uw Hotel en Restaurant PRACHTVOL TERRAS Steeds levende forellen kreeft caviar, enz.