De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1930 9 augustus pagina 17

9 augustus 1930 – pagina 17

Dit is een ingescande tekst.

No. 2775 DMGROENE AMSTERDAMM ERVAN 9 AUGUSTUS 1930 TOEGEPASTE KUNST door Otto van Tussenbroek Nieuwe Aanplakbiljetten ' Voor de zoo .nuttig samenwerkende RijwielpadVereenigingen ten onzent werden, op iniatief van de U.M.O. (Bijwielpad-vereeniging Utrecht met Omstreken^ eènige kunstenaren uitgenoodigd ont werpen in te zenden voor een reclame-biljet dat de propaganda voor den aanleg en het onderhoud van rijwielpaden zou moeten dienen alsmede eene aansporing zou moeten zijn tot toetreding als lid der vereenigingen. Als gevolg van veel voorbereidend werk, veel moeite en kosten is thans verschenen een keurig (bij de bekende Firma J. van Boekhoven te Utrecht in offsetdruk onberispelijk uitgevoerd) biljet naar teekening van N. Sickenga. Ik heb dezen ontwerper (een van de overtalrijke ambtsnaren der Nederlandsche Spoorwegen) wel eens hard moeten vallen om, naar mijne meening (en naar ik vermoed ook nu reeds naar zijn eigen oordeel l....) weinig geslaagde, ja zelfs op merkelijk leelijke platen voor de af deeling goederen vervoer, maar met des te grooter ingenomenheid kan ik thans gewag maken van een waarlijk verwonderlijk snsllen vooruitgang, eene treffende verbetering in te3kentrant, opvatting, indeeling en kleur van het door hem geteekend en ter definitieve uitvoering uitverkoren biljet, waarin ik tevens WORDT LID VAN DE RIJWICLPAD-VCREENIGiNC CONTR. MINSTENS F 1.50 LEDEN A. N. W. B. : F 1.00 GRATIS KAART UTR.-GOOI SHRETMiat nWESSK UMHTZUUUI Tl ZEIST ', eene goede belofte meen te mogen zien voor de toekomst. Inderdaad, nog nooit heb ik in mijn loopbaan als recensent, zich uitstrekkende over meer dan dertig jaren, een zoo snel zich hervatten en her stellen onder oogen gehad als bij dit talent. Het staat natuurlijk te bezien of volgende werkstukken even goed ea knap zullen uitvallen, maar de kunde en de gansche opvatting welke uit Sickenga's ontwerp zijn af te lezen doen mij vermoeden dat voor eenig terugvallen in het zwakke en rommelige dat vroegeren arbeid kenmerkte geenerlei vrees behoeft te bestaan, te meer omdat hier een grens is overschreden van waar eigenlijk geen terugkeer mogelijk is. In sterk decoratief-werkende kleuren: zwart, rood en goud op witten grond, teekende Sickenga met korrelig krijt het achterwiel met as, kettingkast, spatbord en brackets van een rijwiel waarop, cyclopisch, het fel-roode, in kristalvorm geslepen, reflex-glas het knooppunt werd van het schuinsgestelde vlak in goud: het door de zon beschenen gulden rijwielpad, waarop in diep zwart de beide schaduw halfronden der wielen scherp zijn weer gegeven. De werking der diagonalen; de afwisseling van recht en rond; de hoogst eenvoudige belettering in een duidelijk leesbaar type, het is alles zóó goed, klaar en eerlijk opgelost volgens de nieuwste opvattingen in de Kunst der Reclame dat van dit biljet nu eens voluit gezegd kan worden dat de poging om het beste te verkrijgen wat momenteel verkrijgbaar was in verband met de beschikbare talenten, ook tot de beste uitkomst heeft geleid. Kan aldus de vaderlandsche affichekunst zich gelukkig prijzen een fraai biljet rijker te zijn, een woord van lof komt voorzeker toe aan hen die de inzendingen hadden te beoordeelen en daarbij blijk gaven van een opmerkelijk juist inzicht. De Bruiloft van Olivette DE Haghesangers hebben in Carréals zomernoviteit een oude opera-comique gebracht, en wel De Bruiloft van Olivette," van Edmond Audran. Het stuk is frisch gemonteerd, hier en daar met Hollandsche hardhandigheid opgeka lefaterd, en wordt doorgaans goed gespeeld; daardoor krijgt men het in een zuiveren vorm te hooren en te zien, en geeft het een goede kijk op datgene wat de oude opera-comique van Frankrijk tijdens de negentiger jaren was. Wie verwend door grootscheepsche revues en soundf ilms zulk een luchtig en pretentieloos dingetje niet meer kan genieten, zal minstens geïnteres seerd zijn door datgene waarmee zijn grootouders evenzeer dweepten als wij vandaag met Tauber, Lehar, Chaplin of Kurt Weill. Reeds bij het begin van de tweede helft deivorige eeuw was Offenbach in Parijs een campagne begonnen voor de lichte muziek, en met zijn eigen scheppingen wist hij aan deze campagne al direct een brillante inzet te geven, die hem al spoedig vele medestanders en mede-scheppers bezorgde. Menschen als Hervéen Lecocq hebben evenals Offenbach veel meer voor de evolutie der muziek gedaan, dan de officieele muziekgeschiedenis gewoonlijk aanneemt. Ze hebben liefde en belang stelling voor de muziek en de muziekdramatische kunst wakker gehouden op een tijdstip, dat het met het Europeesche muziekleven overigens niet al te fraai gesteld was. Een van de nakomers van dit operette-bloeitijdperk was Edrnond Audran, zelf de zoon van een weleer beroemden eersten tenor aan de Operacomique te Parijs, en iemand die via de kerkmuziek en een drukke Organistenpractijk is gekomen tot een oeuvre van niet minder dan achtendertig opera's en operettes. Het bloed kroop bij hem waar het niet gaan kon. In 1862 reeds debuteerde hij met L'ours et Ie Pacha," maar zijn naam werd pas vijftien jaar later gevestigd door -,Le Grand Mogol," terwijl La Mascotte," een stuk dat nog steeds op het repertoire staat, en alleen in Parijs reeds een paar duizend opvoeringen haalde, hem zijn internatio nale naam bezorgde. Les noces d'Olivette" is van na dien tijd, maar wel uit Audran's grootste periode, toen hij ook Oncle Célestin" en Miss Helyett" schreef. Wie de complete lijst van zijn composities nakijkt, zal verwonderd staan bij de ontdekking dat de zelfde vroolijke en luchtige baas ook een Mis en een Oratorium schreef. Dat ging best in die dagen, men voelde veelzijdiger dan vandaag, en de genres lagen ook nog niet zoo ver uiteen.... Het is gelijk of men de eeue operette of de andere neemt, en of men zooiets ook al voor een keer wat deftiger en zwaarwichtiger opera-comi que" noemt. Ze hebben hetzelfde type, zijn dra matisch en literair zoo wat volslagen waardeloos, maar bezitten een zangerige, vroolijke en gezonde muziek, die technisch goed in elkaar zit en die overal perfect klinkt. Ook in De bruiloft van Olivette" is de muziek het meest genietbare bestanddeel, en het minstverouderde element. Een muziek waarin reeds allerlei antieke Schlager-clichés te herkennen zijn, die tot op den dag van heden nog gevarieerd en uitgebuit worden, omdat de omheininkjes der diatoniek nu eenmaal niet zoo heel veel speling tce'.aten. De opvoering door Die Haghesangers" wordt gekenmerkt door een goede verzorging van juist dit waardevolste gedeelte. Orkest en koren laten niets te wenschen over, en ook de solisten ver tolken de muziek goed. In het spel herkent men natuurlijk verschillende personen en typen die zich volkomen gelijk blijven in het goede en het minder goede: Emilo van Bosch, Jean Janssens, Kalman Knaack. Betty v. d. Bosch?Schmidt zingt als Olivette Jantje's Kladschrift goed, maar heeft van de Muzen leeds te veel waardigheid ontvangen voor zoo'n luchtig rolletje. Yvonne Romein streefde opzettelijk naar een pompeuze empire-stijl, waarin ze dikwijls nog slaagde ook ! &De monteering echter. . . . neen, als ik aan deItaliaansche Opera denk, dan was ook de monteering best. We zijn nu eenmaal niet in Parijs; en niet anno 1890 toen de Opera-comique nog een luxueuze en lucratieve onderneming was. SCHAKEL ' HEILIGEWEG 11-17"AMSTERDAM Kleermakerij Bij ons verkrijgbaar N. R. V. MONTA SCHOENEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl