Historisch Archief 1877-1940
No. 2775
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 9 AUGUSTUS 1930
Prentbriefkaarten uit het familie-pension
voor de Groene Amsterdammer" geteekend door Jo Spier
KEvR.
W ITK.AMP '\j IT
leestafel
Mede-pensiongasten
INDISCHE WIND
l>eli moorden
TWEE moorden in tien dagen
tij ds hebben de aandacht weer
gevestigd op Deli. Twee onverwachte
messteken, zoo goed gericht, dat de
dood vrijwel op hetzelfde oogenblik
intrad, de een in den rug, do andere
van voren, midden in het hart.
Natuurlijk regent het weer van
alle mogelijke en onmogelijke kanten
verklaringen, remedies, raadgevingen.
Er wordt gevraagd en geëischt stren
ger en snel recht, d.w.z., de strop op
de plaats der misdaad zelve, als het
kan vierentwintig uren na het ge
beurde. Heel erg griezelige en bloed
dorstige onvervaarden vragen het
lijk des misdadigers aan den strop
te laten tot do vogelen het vleesch
hebben weggepikt, als een afschrik
wekkend voorbeeld voor
adspirantmoordenaars. De sentimenteelen bren
gen zichzelf en anderen aan het
schreien met weeëingezonden stukjes,
waarvan het thema is: wat een
vreeseJijk land, waar zulke bravo hard
werkende, onberispelijke Europeanen
zoomaar door wreede Oosterlingen
vermoord worden.
Ook wordt er en dat is eigenlijk
het eenig lichtpunt snel veel geld
bij elkaar gebracht om do gedupeerde
nabestaanden ten minste den
materieelen zorg voor de toekomst te ont
nemen. De huilerige aanbevelingen
tot het zenden van bijdragen en de
ietwat luidruchtige aanprijzingen van
de Indische royaliteit bij dergelijke
hulp verleen ing, nemen we als onver
mijdelijk op den koop toe. Inderdaad
is het snel on afdoend helpen dooi'
schier allen wijd en zijd in den
omtrek, een weldadig aandoend In
disch verschijnsel.
Moeten die moorden de gemoederen
hier on in Nedeiland ernstig veront
rusten en moeten vaders, moeders,
bloedverwanten, meisjes, etc. in vrees
en beven donken aan hun nabestaan
den in Deli?
Neen, natuurlijk ! Aan een dood
slag als die op den pasar te
Kabandjahé, waarvan oen politic-opziener
het slachtoffer werd, staan we ten
slotte allen bloot op iedere plaats
in de wereld. De moordenaar was een
ontoerekenbare, wiens afwijkingen
nochtans niet zoo hevig aan den dag
traden, dat opberging noodzakelijk
was. In hot Oosten loopen nu eenmaal
een heel wat grootor aantal
ontoerekenbaren, van. welke huidskleur ook,
rond dan in het Westen.
Met angstige harten denkt men
aan hen, die midden in het on
bekende,
huiveringwekkend-geheimzinnige Oosten leven on arbeiden. Kn
men vergeet, dat de Europeanen in
Indiëveiliger op een afgelegen deel
van oen kebon leven, aan een een
zamen plantwog wonen, midden in
de rimboe tusschen de Inheomschen
zitten, dan do Europeanen in hot be
schaafde Europa en Amerikanen mid
den in do groote stad of buit on in afgele
gen villa's 011 buitenhuizen. Men grie
zelt in Xeelei land, wanneer men brieven.
van nabestaanden ontvangt uit Indië,
waarin men loost, dat ze vijftien
minuten loopons van den naasten
buurman afwonon. Maar die familie
daar in de Oostersohe eenzaamheid
loeft heel wat veiliger dan do juwelier
boven ijn winkel in Berlijn en de
rijko bankier in zijn villa aan don
zoom van hot woud. Kn do risico,
welke de Europeaan in hot Oosten
loopt, die zich vergrijpt aan de vrouw
van zijn huisbediende! of tuinman is
geenszins grootor dan die van don
Limburgschen. kevnusganger, die de
draaimolens, kroegen on schietteiiteii
afloopt met oen dorps-schoone. die
haar vrijer de bons heeft gegeven.
Maar die assistenten-moorden dan,
roepen verschrikten en beducht en uit?
Zelfs die assistenten-moorden door
contract-arbeiders zullen een einde
nemen wanneer do uitzonderlijke
contract-arbeid oen einde neemt. Da,t
daarna geori assistent moer vermoord
zal worden, zal niemand durven
garandeeren. Maar wel zal men kunnen
garaiieleeren, dat met den contract
arbeid do abnormale! moorde'ii zgn.
om een scheldwoord, om e'on standje.
om een klap geëineligd zullen zijn;
want elat e'-éne> scholdwoorel. elat e-e'-ne:
standjes, die no klap w;vs ele oory.aak
elat do spanning in hoofel on hart
van elon oontrae't-koelio, npge-hoopt
LINCOLN
de meest volmaakte wagen
JAN LIMBAGH- Haarlem
in we'Uen, maanden, jaivnlangon
aibeiel emdei elwang. welke, zich dagelijks
te>t in liet kle'inste! manifostoerile.
haar he>e>gtepunt bcreikfo em e
uitweg zocht in elon blinden ste> -k
naar ele verpersoonlijking voor di
contrae't-koolie! van elie'n elwang: el
planter. Vrijwillig e>p zie-h ge'ne.m
dwang, y.e'e'r zeker: maar wie: onzer is
in zijn leiveüi in staat gewoe'St alle
consequenties te; ve>e>rzie-n. elic vrij
willig o]) ons genomen elwang met.
zich sleepte?
.Mie: ine>e>releii elie- na afschaffing
van ele'ti e'e>ntra,ei-arboiel in Ineliënog
blijven veieirkonie-n. zulle'ii neirmnlt!
inoorele'ii zijn. waar ele niense-hhoii!
voorlexipig neig mot buiten schijnt
Iekunnen, waar lor woivlel zij zich
bevindt. Hun rubvioee-vint;' Maat nu
ivenls vast, want zij is als elie in het,
Wcste'ii. 11. V.
Hier is de KachelIII
een vulkachel,
U kent toch het nieuwe systeem
CENTRALE
Zco niet, vraagt nog heden onze brochures
IN DEN WINTER DE ZOMER IN UW HUIS
HERINGA & WUTHRICH, HAARLEM. Tel. 11960
Voor den Haag: C. OLDENBURQ Jr., Rijswijk. Tel. Den Haag 18970
Voor Amsterdam J. BROODMAN, Jekerstraat 63, Tel. 23092.