Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 AUGUSTUS 2930
No.
(? Overpeinzingen in de trekschuit
i'
tusschen Veere en Middelburg
door Dr. Hendrik Willem van Loon
Teekeningen voor De Groene Amsterdammer" door E. Harmsen van Beek
De «ndengdelijke Nederlandsche school
ALS elk Hollander uit een vruchtbare familie
heb ik neefjes. Die neefjes zijn wat men van
een dergelijken oom verwachten kan: ze zijn niet
heel knap en niet heel dom. Ze zijn doodgewone
Hollandsche jpggies, met Hollandsche
matrozenpakkies aan. Als ze zich pijn doen, huilen ze;
als ze pleizier hebben, lachen ze. En ze lachen
liever dan dat ze huilen. Ook zitten ze liever
buiten in de zon dan op een schoolbank. Ze zijn
op school heel normaal en net als gewone jongetjes
YJtn dien leeftijd: beminnelijke, onrustige diertjes.
» Ze' moeten nu eenmaal voor het leven worden
afgericht. Als het Das-hondjes waren, was het in
gewone omstandigheden erg eenvoudig. Zij zouden
1 dan het verschil moeten leeren tusschen het gras
aan deze zijde van. de haven en dat aan den anderen
f kant. Ze moeten leeren de Perzische tapijten te
, ontzien en voor zekere dingen naar buiten te gaan.
? Zij mogen niet schrokkerig eten en niet met
hondenmanieren vragen. Het zou niet zoo moeilijk
zijn.
Waren deze hondjes in Holland geboren en woon
achtig, dan zouden zij naar een Hollandsche school
gestuurd worden en daar zouden zij waarschijnlijk
zeven les-uren per dag hun armzalige
dassenhersenen vullen moeten niet theoretische lessen
over de vliegkunst en theoretische lessen over het
bouwen van een zeilboot. Zij zouden in plaats van
hun eigen taal, die uiterst praktisch en nuttig is,
; ; zoodat niet alleen zij zelven haar verstaan maar
ook hun menschelijke buren, zij zouden eindelooze
?' uren er aan besteden moeten om de grammaire
van een dialect te bestudeeren dat duizenden jaren
geleden door een thans uitgestorven geslacht van
- Hippogriefen en Xipophagen gesproken werd. Zij
' ,, zouden hun bruine neuzen groen turen op dergelijke
problemen als indien een dashond in ii uur
zeven en drie zevende meter leverworst opeten
kan, wanneer is het dan vijf minuten voor achten
op dertig Mei van het eerste schrikkeljaar." En zij
i zouden natuurlijk gedwongen worden naar een
" uitsluitend Dashonden-schooltje te gaan, waar
hun geleerd werd dat de Allah van de Dasjes
(waarschijnlijk een krombeenige Allerhoogste die
zijn kinderen na zijn krombeenig voorbeeld
ge* schapen had) de eenige ware Joseph was; dat zij
vooral niet met andere hondjes spelen of uitgaan
moesten, behalve met hun eigen rasgenooten: dat
zij vooral zich van alles wat geen kromme pooten
en lange snuiten had, afkeerig moesten houden
en dat zij zich voor moesten bereiden op een leven
waarbij al hun andere rasgenooten op hooge
pooten en met krulhaar en met krulstaarten zoo
weinig mogelijk een rolletje zouden spelen. Om
kort te gaan. zij zouden als zij eenmaal deze
eigenaardige school met een luisterlijk eind
diploma verlaten hadden, voor absoluut niets
deugen en geen mensen ter wereld zou hen als
huishond begeeren en zij zouden zoo eenzaam
staan in deze wereld als een Hollandsen joggie
dat een dozijn diploma's in zijn zak heeft en van
de wereld rondomme hem, van de praktische
nuchtere wereld van het jaar onzes Heeren 1930,
niets, maar dan ook hoegenaamd niets, weet of
begrijpt of ooit weten of begrijpen zal.
* *
*
En als men mij nu voorhoudt,
datikmijnUnderwoodje in de gal gedoopt heb en dat dit zeer
bitter klinkt, dan antwoord ik u dat het niet half
zoo bitter klinkt als het werkelijk bedoeld is.
Als je er weer eens een jaartje in gezeten hebt,
dan merk je het niet zoo zeer. Maar zoodra je weer
eens wat andere lucht geschept hebt dan zie je
het zoo heel duidelijk. En kom mij nu niet aan met
de banaliteit of dan alles in Amerika zoo veel
mooier en beter is?" want ik zal u dadelijk ant
woorden geenszins". Er is daar ontzettend veel
wat niet deugt. Maar de Kepubliek aan d'anderen
kant van den Oceaan heeft een groot voordeel.
Een ontzettend groot voordeel boven Europa en
loven Nederland. Men heeft Meester Pennewip
daar onder bedwang. Hij is er een nuttig lid van
de maatschappij, maar hij is er niet de tyran en de
alleenheerscher die de Hollandsche knaapjes af
richt voor alles, behalve waarvoor de school toch
alleen maar een reden van bestaan heeft die hen
tot knappe kinderen" maakt en er bij vergeet
dat die knapheid, indien zij niet in praktische
daden omgezet kan worden, evenveel nut heeft
als de wijsheid van de oude Chineezen die millioenen
woordjes van buiten moesten leeren.
Ik steek hier onmiddellijk mijn vingertje op om
nog eens te herhalen wat ik al dikwijls gezegd heb.
dat ik bij deze beschuldiging er mij ter dege van
bewust ben dat er vele, zeer vele onderwijzers
zijn die heel anders denken, die het met mij eens
zijn, die voor een schijntje geld een intellektueel
polderjongenswerk moeten doen waarvoor ik zelf
zaliglijk bedanken zou. Ik weet dat zij bestaan
en zij zullen het mij wel even willen vergeven
wanneer ik hen ook op de dagvaarding zet. Maar
in de ..groote lijnen" heb ik gelijk en ik heb nog
nooit iemand gevonden die de wereld van 1930
met oogen van 1930 bekeek die het er niet mee
eens was. Het dure, het schandalig dure Holland
sche school-systeem deugt niet. Het is een onding.
Het is een onding van verdeeldheid dat de kinderen
niet leert als Hollander of zelfs als mensch te denken
of te handelen, maar hen in hokjes en kastjes
duwt waaruit zij nooit meer heelemaal los komen
zoodat zij altijd met hun handen in het haar
zullen zitten als zij eens met normale modevne
rnenschen te doen hebben. Het is («n onding
door het vasthouden aan een dogma dat de rest
van de wereld, met gezond verstand behept, al
reeds lang overboord gegooid heeft, het geloof dat
wetenschap zonder karakter-vorming dan ook
maar de allergeringste waarde heeft. Eri daar
voeg ik bij dat ik met karakter-vorming karakter
vorming van thans bedoel. .Niet de karaktervorming
zooals deze misschien wel eens de moeite waard
geweest is in het jaar 1230 of 1530 maar zooals
deze in het jaar waarin wij leven, in het jaar 1930,
van waarde is. Al de rest is rompslomp, is
nuttelooze ballast, is een verraad aan onze kinderen.
Nederlandsche Munt
Holland's beste 10 cents sigaar
De wereld van de witte menschen (en voorloopig
heb ik nog genoeg te doen met mijn eigen rasge
nooten om mij niet bezorgd te maken over alle
gele en zwarte en half-zwarte broederen: die
zullen wel voor zichzelf zorgen) maar de wereld
van de witte menschen is langzamerhand tot de
conclusie gekomen, dat er geen redding meer
mogelijk is, tenzij de volkeren er in slagen zich tot
n groot gemeenebest te vereenigen. Daarvoor
heeft men gezonde, heldere koppen rioodig die niet
al te vol zitten met noodeloos verzamelde rommel,
die sedert jaren en eeuwen niet het minste nut
heeft voor wien dan ook. De wereld weet. dat om
dat doel te bereiken wij onze heele
denk-methodezullen moeten veranderen. De wereld weet dat
om dit doel te bereiken (en het is een kwestie
van absoluut zelfbehoud) dat wij de hersenen van
onze kinderen vooruit-ziende" moeten maken
in plaats van achteruit-beschouwende". In Hol
land weten vele duizenden, dat, maar zij zijn
krachteloos. Hun kinderen moeten door de
pennewip-rnolen hoen en als er al liie-r of daar eens een-:
enkel vader of moeden1 de moed heeft om tegen
het systeem in verzet te komen dan wordt het kind
bestraft voor de vermeende zonden van de vaderen
en komt het nergens terecht, blijft zitten (en wat
is er erger voor een knaapje in deze Chineesche
maatschappij?) of merkt op vele andere manieren
dat Papa op school persona. nem-grata is.
En zoo gaat het door in een eindeloo/.eii vicieusen
cirkel.
Het Hollandsche schoolsysteem waarop zekere
Partijen zoo heel erg trotsch zijn staat anders.
als een vaste burcht tus.scheii het
Ilollaiidschekind e.'ii de maatschappij. Ik bedoel niet alleen
het maatschappijtje van beambtetjes en geestelijke
volks-opruiers, die hun onguroii arbeid in toga's.
en soutane's en niet in roode dassen verrichten.
Ik bedoel de maatschappij vau de Menschheiel
in haar geheel.
Het Hollandsche kind van het jaar 1930 wordt
niet opgevoed om in de maatschappij van het
jaar 1910 en 1950 een man vau karakter en gezond
verstand te zijn.
Het wordt opgevoed zooals er weleer door som
mige slechte knapen geschilderd of gedicht werd..
slechts ter wille van de Kunst met een hoofdletter
K. Het wordt opgevoed ter wille van de opvoeders.
en niet ter wille van hen die
opgevoed-moetenwordeti. Men begaat aan de/.e kinderen een ver
raad dat zich hevig wreken zal. Men zet hen als
vreenidelingen in een moeilijke; en vreemde; wereld
en laat hen liever ten ondergaan elan dat men zijn
e'igen systeenipje verandert. Ze>olarig
Slippen-drager en Pennewip hun zaakje; voort kunnen
zetten zoneier vrees weggejaagd te worelen. zoolang
zullen de kinderen onder dit systeem blijven lijden.
Tot zij op een ge>edeii dag wakke-r worden en plotse
ling eluide;lijk inzien wat ele Firma Slippeiidvager ?
en Pennewip aan hen miselaaii heeft.
A"oor wat e;r dan gebeure-n /al ben ik wel
eeriigszins bevreesd. Als het elan maar echter niet
telaat is.
GARDE-MEUBLES DEN HAAG
BATENBURG & FOLMER
HUIJGENSPARK 22, TEL. 11O3O
Billijke Tarieven-Verzorging Garantie