Historisch Archief 1877-1940
jfe. ? V ' : ' ?
S 4
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 16 AUGUSTUS 1930
No. 2776
OUDEN van dagen zullen zich nog
de verschrikkelijke brand her"
inneren die, ruim twintig jaar geleden,
een hoog-geassureerde sigarenwinkel
en veertien omliggende perceelen
totaal verwoestte. Maar hoe scherp
die herinnering ook gegrift moge zijn
in hun memorie, onder hen zullen
er slechts weinigen zijn die zich nog
het groote vraagstuk voor den geest
kunnen brengen dat de gemoederen
destijds bezig hield: namelijk waarom
de meeste ochtendbladen slechts met
een enkel woord gewag hebben ge
maakt van deze historische gebeur
tenis ....
Ach jaren zijn voorbijgegaan,
velen zijn gestorven, en thans kan
een tipje worden opgelicht van den
sluier die destijds dit drama heeft
omgeven. En de zeer enkele overle
venden van het feestmaal dat den
avond van den brand heeft plaats ge
vonden zullen het mij niet euvel
duiden wanneer ik hier iets vertel
dat tot dusverre verzwegen werd uit
kieschheid jegens dengene voor wien
het feest was gearrangeerd.
Deze man zou, indien hij thans
nog leefde, op den huldigen dag bijna
zeventig jaren achtereen het
zenuwsloópend en verantwoordelijk beroep
hebben uitgeoefend van
stads-verslaggever. Iedereen die weet welke inspan
ningen aan dit beroep verbonden zijn
begrijpt met mij dat het onmogelijk
is dat een menschzich die zeventig
jaar achtereen getroost.. . De jubilaris
Abonnementsprijs van
DE GROENE"
per jaar:
Nederland f 10.
Indië(Zeepost)?10.
(mail). . 13.50
Argentini
Belgi
Duitschland
Egypte
Frankrijk }fll.50
Griekenland
Oostenrijk
Spanje
Tsjecho Slowakije
Zuid-Afrika
Denemarken
Itali
Noorwegen
Zweden
Engeland
Zwitserland
Amerika
Australi
Azi
door Melis Stoke
Teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door
Henri v. d. Velde
van dien dag is dan ook reeds lang dood,
maar op dien berucht geworden avond
was hij inderdaad vijf-en-veertig jaar
lang reporter geweest. Ik zie hem nog
voor mij: een pezige grijsaard met
scherpe trekken, dorre vogelhals en
kalen schedel.
Hij zat aan het hoofd van de tafel,
rechts van den voorzitter van de
huldigingscommissie en links van zijn
vrouw. Zijn hand grabbelde nerveus
De portier waarschuwde ....
over het tafelkleed, alsof het een on
wennig gevoel voor hem was dat hij
geen potlood vasthield en dat hij geen
verslag kon schrijven van de toespraken
die op hem werden gehouden. Hij
lachte maar naar links en rechts, en
scheen er nauwelijks genoegen in te
vinden dat hij, die vijf soortgelijke
maaltijden per week bezocht, nu
opeens het middelpunt daarvan was
in plaats van de vreemde gast aan hot
ondereinde van het hoef ijzer.
Het was een gemoedelijk maal,
geheel onder collega's. En de vaste
wil bestond om het tot het einde toe
gemoedelijk te laten zijn en de stem
ming door niets te laten verstoren.
Er was dan ook reden tot dit voor
nemen. Want hij die het gejaagde
leven dor verslaggevers kent en weet
hoe deze lieden op elk uur van den
dag en van den nacht gevaar loopcn
geroepen te worden bij onheilen en
andere plotselinge en onverwachte ge
beurtenissen waarmee zij persoonlijk
niets hebben uit te staan doch ambts
halve des te meer, weet dat er slechts
een enkel alarmeererid gerucht, een
min of meer waarschijnlijk bericht,
noodig is om ze in snelle beweging
te brengen naar de plaats des onheils.
Xiets is dan ook kwetsbaarder dan
eeri samenkomst van verslaggevers.
Op elk moment kan zij. door zulk een
gerucht, verkeerd worden in een chaos
en ontbonden in een soort wedloop.
Wie van deze kwetsbaarheid een ver
achtelijk gebruik zou willen maken,
zou gemakkelijk spel hebben. Hij be
hoeft slechts de boodschap te sturen
dat er een oproer is uitgebroken of
een dubbele moord gepleegd, of een
auto in het water gereden. . . . en hij
heeft de voldoening dat de feest
vreugde radicaal en bliksemsnel is
afgeloopen.
De jubilaris nu was van een zooda
nige beroepsijver dat niets hem weer
houden zou hebben om, zelfs aan
een feestmaal te zijner eere, en midden
onder een toespraak op zijn persoon,
weg te rennen indien slechts iemand
om de hoek van de deur geroepen
hadde brand.... !"
Dit was zoo bekend dat men den
portier strikte orders had gegeven om,
bij eventueele meldingen van dien
aard, alleen en uitsluitend een daar
toe speciaal aangewezen lid van het
feestcomitéin te lichten.
Daarvoor was nog een andere oor
zaak: de jubilaris had namelijk be
halve de talrijke verzamelde vrienden,
ook een doodsvijand, een even. oude
en evenzeer van beroepsijver blaken
de verslaggever. Het is nooit duide
lijk geworden hoe die veete in de
wereld was gekomen. De een beweerde
dat zij ontstaan was door een valsch
bericht omtrent eene geboorte in het
roofdierhuis van den dierentuin, de
ander dat een persgesprek met een
Hij schikte zijn das recht
honderdjarige de'rechtstreeksche aan
leiding was geweest terwijl weel'
derden zich een venijnige polemiek
herinnerden over gladde bestratingen
of orioordeelkundig aangebracht
hoefbeslag als oorzaak van verkeersonge
lukken. Hoe het zij. deze doodsvijand
ontbrak aan het feestmaal en aan
hem werd het voornemen toegeschre
ven om het feest te bederven door
een valsch alarmeeivnd bericht.
En zoo geschiedde het dat ook
juist op het oogenblik dat een onge
huwd nachtredacteur een lofrede hielc
op het ongeschonden gezinsleven, en'
de verdiensten schetste van de
echtgenoote van den jubilaris, haar
trouw en haar krachtige steun in,
zijn veelomvattend werk, de por
tier het daartoe aangewezen com
missielid in het oor fluisterde dat
een zware uitslaande brand werd
gerapporteerd in deBatavierstraat. Het
comitélid maakte een afwerend gebaar
en de portier verdween, doch even
later keerde hij terug met de bood
schap dat het zeer ernstig en dringend
was. Er stond iemand in de gang diep
absoluut een van do heeren wilde
spreken.
liet comitélid, dat zich vast had
voorgenomen dat de stemming niet
bedorven zou worden enbovendiendoor
het gebruik van vele glazen wijn zijne
verantwoordelijkheid zwaar voelde,
volgde den portier. Maar nauwelijks
stond hij in de deuropening of hij
herkende in den wachtende den
vijand van den jubilaris.
Wat nu volgde geschiedde
zeersnel en bijna zonder spreken. Maar
de draaideur van het restaurant
zwaaide nog lang na, nadat de ver
stoorder van de feestvreugde, tierend
van woede verdwenen was.
Het commissielid trok zijn das recht
en koerde opgewekt en voldaan in
de zaal terug. Het feest duurde voort. .
En in dien nacht heeft de verschrik
kelijke brand gewoed... En in dien
zelfden nacht heeft de vijand van. den
jubilaris overdacht dat do wereld n
goede en onbaatzuchtige opwelling,,
beantwoordt met hoon, ongeloof en
smaad....
En den volgenden dag verscheen
maar n ochtendblad met een uit
voerige beschrijving van de lekkende
vuurtongen en de voortreffelijke
politieregeling, en de krakend instor
tende binten en balken, vonkenre
gens etc.
CADILLAC
Het feit, dat de Cadillac dikwijls voor
veel duurder wordt gehouden, dan ze
in werkelijkheid is, pleit wel zeer sterk
voor de hooge plaats,die de CADILLAC
in de algemeene achting inneemt
K. LANDEWEER
UTRECHT AMSTERDAM
Blltstraat 74 Stadhouderskade 93-94