^ . * SËPTEMÊBR teHet vaste beleggingsdepót door G. A. Klaasse BEURSSPIEGEL Hulpmiddel voor belegger en ,,lpug-run-speculant" OVER het verloop van de conjunctuur in de naaste toekomst valt nog niets met zekerheid te zeggen dat kan men trouwens nooit en ook de beurskoers-capriolen zijn nog in de sluier van het ongewisse gehuld. Maar toch is het wel merkbaar dat meer en meer de overtuiging alge meen wordt dat op de beurs althans het ergste geleden is en dat de speculant-op-den-langenafstand nu de grondslagen kan gaan leggen voor een waarschijnlijk heel langzaam herstel van zijn vermogen. De koersindex hier te lande is nu al beneden die van het crisisjaar 1921 gedaald. Nu is het waar dat de malaise dit keer algemeener, veelomvattender is, vooral op agrarisch gebied, en dat de prijsdaling een groot aantal records breekt. Maar er zijn aan alles grenzen. Vooral voor producten en grondstoffen zijn hier en daar de prijzen op een peil dat nagenoeg als ijzeren mini mum is te beschouwen omdat de kostprijs van een groot aantal aan de grens van de rendabiliteit werkende bedrijven al onderschreden is. In de industrie is dat nog lang niet het geval, maar daar liggen de extremen dan ook gewoonlijk veel minder diep dan voor grondstoffen. Zoodat men, terug blikkend op de curve van het koersverloop in de laatste twintig jaar, gerechte hoop kan koesteren dat in de komende tien jaar de gemiddelde index hooger, en het hoogste punt daarvan zelfs aan merkelijk hooger zal liggen dan de huidige. En toch is het voor hem die van die verwach ting de vruchten wil plukken niet altijd gemakkelijk om zijn beleggingen zoo te kiezen dat hij in elk geval van een opleving profiteert. Wanneer men een bepaald fonds daarvoor kiest loopt men altijd de kans dat nu juist dit aandeel niet meegaat met de stroom, en dat bijzondere factoren de koers nog verder drukken. Wat zal er in de komende tien jaar van rubber- of tinaandeelen worden? Een crisis eischt dikwijls slachtoffers op, een krappe kaspositie kan in een sleepende depressie nood lottig worden. En hoe kan men weten of niet juist het gekozen fonds tot de slachtoffers zal behooien, zelfs al gaat men bij de bepaling van de keus nog zoo zorgvuldig te werk. En er is dan ook maar n afdoend middel om te profiteer en van een stijging van het algemeene koerspeil. Dat peil wordt berekend uit de gecombineerde koersen van «en groot aantal verschillende fondsensoorten. Welnu, zorg dat uw belangen verdeeld zijn over al die aandeelen en succes is vrijwel verzekerd. Intusschen beteekent dit, dat slechts de bezitters van zeer groote vermogens zulk een conjunctuur golf-speculatie" op touw kunnen zetten. Althans tot voor betrekkelijk korten tijd was dat zoo. In den allerjongsten tijd heeft men echter in Amerika een fondsensoort gecreëerd, die het ook voor hen die over bescheiden middelen beschikken mogelijk maken met inachtneming van een be hoorlijke risicoverdeeling profijt te trekken van een opleving aan de beurs en een algemeene koers verbetering. Dit ideale novum is de fixed trust." Een aantal aandeelen uit verschillende bedrijfs groepen, liefst ook van verschillende nationaliteit, wordt daartoe samengevoerd tot een unit" welke wordt gedeponeerd bij een trustee. Tegenover zulk een beleggingsdepot" worden certificaten uitge geven, waarvan de waarde zoo laag is, dat zij practisch binnen ieders bereik zijn. Met enkele honderden dollars kan men zich op die wijze interesseeren bij een groep aandeelen waarvan de gezamelijke waarde de kapitaalkracht van de meeste beleggers verre overtreft. De fixed trust is inmiddels allerminst uitsluitend met het oog op de behoeften van hen die koers winst beoogen geschapen. Integendeel, zij bedoelt veeleer den belegger te dienen, die niet zoozeer op vermeerdering van zijn vermogen, dan wel op handhaving daarvan, uit is In dit velband is het nuttig even de geschiedenis van de beleggingstrust de revue te laten passeeren. Al meer dan een eeuw geleden weiden inSchotlanddeeerste,,investment trusts" opgericht. De bedoeling was eenerzijds de belegger in de gelegenheid te stellen om met een gering bedrag belang te nemen bij een gioot aantal fondsen, en dus door middel van de trust de risicoverdeeling te verkrijgen, die hij zelve door den geringen omvang van zijn kapitaal niet kon bereiken. Maar dat was niet het eenige doel van die trusts. Men wilde het publiek ont heffen van de voortdurende zorg die de samen stelling en het beheer van een beleggingsporte feuille vereischt. Men wilde die zorg van zijn schouders nemen en haar opdragen aan de beheer ders van de trust. Deze kregen daarom de vrije hand in de keuze der beleggingen en in het aan brengen van wijzigingen in de samenstelling van de portefeuille. Op deze grondslagen der oorspron kelijke trusts zijn in den loop der jaren in Engeland en in Amerika (daar vooral in de laatste jaren) een groot aantal variaties ontstaan. Van de algeheele vrijheid van het bestuur is men al vrij spoedig afgeweken; veelal werden in de statuten bepaalde beperkingen vermeld, bijv. nooit meer dan 5 pCt. in n fonds, nooit meer dan 10 pCt. in n land, hoogstens 15 pCt. in spoorwegwaarden enz. De resultaten door de Engelsche en Schotsche trusts behaald zijn niet onbevredigend. Maar toch is veelal gebleken dat de aanvankelijke opzet: dat kwade risico's door de vakkennis der leiders tijdig zouden worden uitgeschakeld in de practijk moeilijk uitvoerbaar was. Wie heeft tijdig zijn Rus sen weggedaan? En wie heeft in 1920 voorzien dat in de esrstvolgende tien jaar de scheepvaart niet meer uit de soep zou raken? De gebeurtenissen op economisch gebied zijn moeilijk te vooizien. En wanneer een fonds 40 pCt. is gedaald komt men al gauw in de verleiding om eerst maar even aan te zien of er geen herstel komt totdat.... er weer 40 pCt. af zijn ! EB het nut van de vrijheid van handelen welke men het bestuur dezer trusts die, om deze bijzonderheid, worden aangeduid als management-trust" toekende bleek dan ook kwestieus. Maar het waien eerst de gebeurte nissen in Amerika in de laatste jaren die de ,,managementtrusts" in discrediet brachten. Deze trusts verrezen in grooten getale als paddestoelen uit den grond. Met belegging, risicoverdeeling en al wat annex was met de oorspronkelijke trusts hadden deze instellingen vrijwel niets meer gemeen. Het publiek hoopte door de trust te kunnen piof i teeren van de fijne neus van de leiders. Zco ge beurde het dat bijv. de aandeelen van de door de firma Goldmann 8achs opgelichte G. S. Trading Cy eenige dagen na de emissie vooi twee en een halfmaal de koers van uitgifte werden verhandeld. Alleen maar in de verwachting, dat het feillooze inzicht van de heeren Golstnann Sachs in korten tijd wel uit 100 pCt. 250 pCt. zou weten te tooveren. Men kreeg dus speculatie-trusts; en in dat verband moet men ook de oprichting van de gespeciali seerde trusts zien. Public-IItility-trutss, Petroleumtrusts deden opgang. Daaiuit alleen reeds blijkt de verwording van de opzet der investmenttrusts, men zocht niet de risico's te verdeelen, maar juist zich op bepaalde kansen te specialiseeren. Voegt men daa;aan toe dat niet betrekking tot velschillende van die trusts de ve, denking rees (na de daling en de beurscnsis natuurlijk) dat de leiders daar hadden misbruikt om hun reeds te duur gekochte fondsen nog duurder aan het publiek te slijten, een machinatie die zonder inschakeling van een nimbus: de trust niet gelukt zou zijn. En men zal begrijpen dat de management trust afgedaan had. ! De fixed trust dankt aan deze ontwikkeling haar ontstaan. De pogingen bij de Engelsche trusts om risico's uit te schakelen waren nauwe lijks gelukt; in Amerika leidde de vrijheid van het bestuur er toe dat kwade risico's in de porte feuille werden gestopt inplaats van eruit gespaid. Zoodoende bleef van de principes waarop de investment-trust steunde alleen maar over: de risico verdeeling. Bij de samenstelling van het vaste beleggingsdepot" wordt een zoo goed mogelijke risicoverdeeling beoogd; daarna worden geen wij zigingen meer aangebracht. De geschiedenis had geleerd dat het handhaven van een bestaande verdeeling op den duur waarschijnlijk boter zou voldoen dan pogingen om kwade risico's uit te schakelen. Wie zal uitmaken wanneer oen kans een kwade woidt? En op het oogc-nblik dat dit objectief vaststaat is het al in de koers verdis conteerd ! Toch is in de meostt fixod tiust voor zien in de mogelijkheid om een fonds te spuien. nml. wanneor over een jaar dividend wordt geDonderdag, 18 September t' EN zoo belangrijke gebeurtenis van interi nationale beteekenis als de Duitsche verkie zingen is natuurlijk aan de beurs niet onopgemerkt voorbijgegaan. Dit geldt niet alleen voor de Duitsche georiënteerde aandeelen als b.v. AKU, Kücbenmeister enz., maar do. gedrukte stemming aan de Berlijnsche beurs heeft ook hier invloed gehad. Nu is men op de aandeelenmarkt dergelijke factoren meestal heel spoedig weer te boven, wanneer het tenminste niet tot een acute catastrophe komt. Wanneer straks de koehandel om de regeeringsvorming weer tot onverwachte coa lities aanleiding geeft, zal wellicht af en toe de beurs in Berlijn nog eens een flauwe dag hebben, maar het ergste uit dezen hoofde is waarschijnlijk al weer geleden. Het is zelfs niet onmogelijk dat men hetzelfde al kan zeggen van de fluctuaties in Duitsche obligatien. Hoewel voor deze fondsen althans voor de overheidspapieren het verband met de politieke situatie natuurlijk veel nauwer is. Dit is wel ten duidelijkste gebleken uit het jongste koersverloop van de Young-leming. Reeds dadelijk na de uitgifte in Juni j.l. heeft deze disagio gedaan, maar de sterkste koersval dateert van de dagen voor en na de verkiezing. De winst der nationaal-sociaiisten is voor het staatscrediet in het algemeen al niet bevorderlijk. Maar de opinie- welke deze partij huldigt met betrekking tot de oorlogsschuld, waarmee de Youngleening toch, zij het indirect, samenhangt, is voor dit papier in het bijzonder nog minder animeerend. Intusschen is de koers, die in enkele dagen tijd s 5 pCt. was gevallen, alweer in herstel. Nadat de eerste schrik wat luwde kon deze leening zich op het lichtelijk herstelde niveau goed handhaven. Wat niot wegneemt dat men voorloopig niet met een nieuwe Duitsche leening bij de beleggers hoeft aan te komen. En de toestand in Duitschland zal heel wa,t moeten veranderen alvorens eraan gedacht kan worden een nieuwe tranche van de herstelleening te emitteeren. Het spelletje van wantrouwen, en terugkeerend vertrouwen is intusschen, sinds in 1925 de eerste Duitsche leeningen hier kwamen al eenige malen herhaald. En wanneer nu maar geruimen tijd geen nieuwe Duitsehe emissies aan de markt komen, on door aflossing van loopeiide leeningen in verschillende beleggings portefeuilles wat lucht komt in het Duitsche contingent, dan zal men een herstel wel weer kunnen verwachten. Tenzij men in Duitschland inderdaad domme dingen zou gaan doen. Op het oogenblik is het in elk geval zeer begrijpelijk dat de belegger een afwachtende houding aanneemt, en zeker niet tot uitbreiding van zijn Duitsch bezit overgaat. C. K. passeerd. Natuurlijk levert dit weer het bezwaar dat men waarschijnlijk juist op een laag punt verkoopt; maar tenslotte zal men bij een prima fonds dat dooi bijzondere omstandighden oen jaar niet betaalt, meestal niet tot verkoop oveigaan. want meestal is or geen plicht slechts vrijheid daartoe. Onze beurs zal een dezer dagen verrijkt worden mot coitificaten van een Europeesche fixed trust, uitgegeven door de SociétéInternationale de Placements te Bazel ondei tiusteeship van de Schweizerische Bankgesellschaft. De ttust (het beleggingsdepot) wordt gevormd door oen dertig tal aandeelen uit tien landen. Zoowel aan geografi sche risicoverdeeling als aan verdeeling naar bedrijfstakken is daarbij alle aandacht geschonken. De aandeelen behooren ongetwijfeld tot de beste welke in de betrokken landen bestaan. Het tijd stip voor de creatie van deze trust en de in voering der certificaten, gekozen in verband met hetgeen hierboven werd opgemeikt is. ongetwijfeld gunstig. De belegger vindt er een fonds in dat hem in klein bestek een goede risicoverdeeling geeft. De kleine kapitaalbezitter die zich anders moest bepei-kon tot obligatien, omdat hij zich de extreme risico's van enkele stuks aandeelen niet kon permitteeren kan door dit fonds toch een aandeolenbelang verwerven. Hetgeen in verband niet de schommelingen van de geldswaarde en daarmee van de waarde van obligatien alleszins gewenscht is. En de speculant. ... zie boven.