Vroolijke Zelfbestaring door Albert Heiman De Duitsche Verkiezingen Teekening voor de Groene Amsterdammer" door Johan Braakensiek Ir, K.. ftt ' Maurits Wagenvoort, de Vrijheidzoeker EEN, u héft gelijk; een gezellig boek, dat is je ware, ,et tout Ie reste est litérature. <xoede of slechte, maar in het uur dat een mensch -?met reden! naar gezelligheid verlangt, kan men gevoegelijk de heele literatuur, in het bizonder de Nederlandsche passeeren. Gelukkig worden er" ook in ons land heel wat gezellige" boeken geschreven. Veel meer dan de niet-lezer van het Nieuwsblad voor den Boek handel" gewoonlijk wel denkt. En deze boeken dient men, zoowel in zijn kast als in zijn waar deering verre te houden van de" literatuur. Het 63ne bederft het andere, en de schade is dubbel. Tot de mér dan gezellige boeken van den laatsten tijd moet ongetwijfeld De Vrijheidzoekec" door Maurits Wagenvoort gerekend wor den. *) Want ofschoon er menschen zijn die meenen dat de schrifturen van Maurits Wagen voort wel iets met de literatuur zouden hebben uit te staan, valt het niet moeilijk aan te toonen dat zulks niet waar is, en zelfs het laatste boek van den heer Wagenvoort te gezellig is om veroordeeld te worden tot het literaire mausoleum. Vele jaren geleden heeft Wi l3m Kloos naar aanteiding van Wagenvoort's eerste werk beweerd, dat deze van geenerlei waarde voor de literatuur was. De gecritiseerde heeftin De vrijheidzoeker" ons eenige malen op deze uitspraak gewezen, anders zou men zich zelfs deze Kloosiaansche sententie niet meer herinneren. Zóó weinig heeft de heer Wagenvoort inderdaad met de literatuur van doen. Weliswaar is het niet geheel zeker of hij het zelf 200 gewild heeft, maar ik vermoed van wel, op grond van het feit dat deze auteur zich in De Vrijheidzoeker" laat kennen als een door en door verstandig man. Een bereisde oudere, naar wiens ondervindingen men gaarne luistert, omdat hij telkens en telkens weer bewijst zoowel buiten als binnen het gewone gareel te kunnen loepen. Iemand die met het volste recht zichzelf kon beschrijven als de vrijheidzoeker," omdat de vrijheid voor hem niet alleen bestaan heeft in het bezoeken van vele vreemde landen, en het afzien van het bekende gezapige huiselijke leven, maar omdat zijn geest ook vrij genoeg wist te zijn, om zich na de vele zwerveisjaren weer recht gemakkelijk en prettig te voelen in een Haagsche woning, omringd door vrienden en nichtjes. Dat ik de vrijmoedigheid vind om den heer Wagenvoort hiervoor in het openbaar hulde te brengen, dank ik mede aan zijn vrijheidsboek. Immers de schrijver heeft daarin niet geschroomd ons tal van biaonderheden uit zijn en andermans leven te verhalen, dingen die alle met naam en toenaam en nauwkeurige bizonderheden worden genoemd, zoodat elke ongeloovige thomas on middellijk in de gelegenheid is, zich van de waar heid van dés heeren Wagenvoorts woorden te vergewissen. Zulk een waarheidslievende vasthoudendheid aan het onmiddellijk-controleerbare rechtvaardigt ook de ondertitel welke De Vrijheidszoeker" kreeg, namelijk: Romanvanhetwerkelijkleven." Inderdaad een even gepaste als zeldzame onder titel, waarop zoowel de schrijver als zijn geliefde vaderland niet weinig reden hebben trotsch te zijn. Immers een roman schrijven over gefingeerde dingen, lijkt tegenwoordig wel allemanswerk. Men laat zijn fantasie maar gaan, zorgt zijn schrijfatylet in gelijken tred daarmede te houden, en klaar is kees. Het gaat vanzelf. Maar een boek schrijven over de werkelijkheid zóó dat je je niet voor jezelve geneert en niet omwille van an deren met den strafrechter in aanraking komt dat is geen kleinigheid. Daar behoort moed toe, hooge zedelijke moed en zelfkennis. Inzicht en tact. Gelukkig bezit de heer Wagenvoort dit alles in niet geringe mate. En daardoor is de beschrijving ?die hij geeft van zijn jeugd en zijn journalistieke loopbaan, van zijn reisavonturen en zijn schrijvers carrière, van zijn tevreden en stellig ook roemvollen ouderdag ook zoo gezellig en leerzaam tevens. Indien er bij dezen schrijver gebrek aan tact geweest was, wellicht had hij zich dan door de Vleugellam! *) Uitgave van J. H. Meulenhoff, Amstfrdam. heerschende mode laten verleiden om Freudiaansche zelfbeschouwingen te geven. En sinds Augustinus en Rousseau hunne bekentenissen schieven, weten wij, dat er in zulk een geval rare en niet weinig choquante dingen aan het licht kunnen komen, die ongetwijfeld ook de gezellige toon van een boek storen. De heer Wagenvoort heeft zich dus terecht bepaald tot die zelfbeschouwingen en levens herinneringen, welke geen storend nudisme van een schrijver eisenen, maar wier relaas slechts een gelegenheid is tot aangename kout en onder houdende leering. Om niet in het tegenovergestelde euvel, dat eener onwaardige zelfverheffing te vervallen, heeft de auteur het in dit lijvige boek steeds weten vol te houden over zichzelf in de derde persoon te spreken. Het woordje ik" zoekt men vergeefs in deze bladzijden, en er zijn niet veel Nederland sche auteurs van wier werk hetzelfde kan gezegd worden. Ofschoon overal duidelijk gezegd wordt: Maurits deed dit, de schrijver dacht dat, woidt geen oogenblik de indruk gevestigd dat iemand urenlang bezig is allerlei futiele gebeurtenissen uit zijn leven, kennismakingen met meneer zus en avondjes bij de familie zoo. met het zelfgenoeg zame behagen eens herkauwers op te halen. Integendeel, daardoor komt men ongemerkt onder de suggestie dat mijnheer Wagenvoort die schrijft een heel andeie is als de Maurits Wagen voort, die beschreven wordt. En hoe treffend is het dan, dat de eene Maurits heclemaal geen held van de andere Maurits maakt, ofschoon zoowel de een als de 'ander volkomen verdient aan de Nederlandsche jeugd, die nog nooit over onze grenspalen heeft heengekeken ten voorbeeld te worden gesteld. En zeldzaam is ook de durf. waarmede de schrijver zichzelf en anderen heeft bekend, dat zijn boeken niet al te best en niet al te slecht waren. Zoo tusschen de overdreven lof van Van Deyssel en de onderschat tende bewoordingen van Kloos in. Het is waar lijk niet overbodig dat hij ons tot viermaal toe vertelt dat Couperus ze bewonderde, want zijn zelfciitiek stemt op andere bladzijden nog al pessimistisch. Van een simpele aankondiging als deze kan men niet vergen dat zij een uitvoerige analyse geeft van het werkelijke leven van den vrijheidszoeker. Dit kan men gemakkelijk doen met een of ander stuk literatuur, maar nitt met een waarlijk ..ge zellig" boek. Wat gebeurt er immers met een (geldelijk) vermogen dat men in zijn factoren ontleedt ? Het zij dan ook voldoende hier te verklaren, dat het prettige boek van den heer Wagenvoort aan velen een oprecht genoegen zal verschaffen. Aan de ouderen van dagen, omdat zij in hun eigen spreektrant vele gebeurtenissen uit hun omgeving opgerakeld zullen vinden, die zij mogelijk reeds lang voorgoed vergeten waanden. En aan de jongeren, omdat zij bemerken zuilen dat de heer Wagenvoort cok eens jong geweest is. en hij het met zijn ware vrijheidszin, zijn energie en naar eigen zeggen zijn welverzorgd uiterlijk het ondanks enkele ongunstige e,mstandi£heden verder heeft weten te brengen dan de mee&ten onzer, steller dezes niet uitgezonderd. De eenigen die geen plezier aan hem zullen beleven zijn de taali-chutters, die zijn helder en in de hoogste beteekenis des woords jour nalistiek proza onberispelijk zullen bevinden, met uitzondering van dit eene zinnetje dat te mooi is om niet te citeeren, en dat tevens bewijzen moge, dat ik zijn boek met spannende aandacht van a te>t z heb gelezen; namelijk (pag. 292): Hij vond daar aardige kennissen, ook een drietal landgenooten, met twee er van hij een tragi-comisch avontuur beleefde." Had ik de heer Wagenvoort uit De Vrijheid zoeker" niet leeren kennen als een onkreukbaar en waarheidslievend man, deze zin zou mij ver leid hebben te gclooven dat Maurits" het pseu doniem was van de tante van een niet onaardig gezin. Zeist als Woonplaats» BOUWTERREIN TE KOOP In het centrum van Zeist, aan iJen verkeersweg» TJtrecht Arnhem. In de onmiddellijke nabijheid van het Raadhuis, de Hotels Hermitage en Figl en het Slot van Zeist. Prachtig opgaand geboomte, stofvrije wegen, voorzien van rloleering, ga», water en electrlciteit. Nadere gegevens worden verstrekt door de N.V. PARK KERSBEROEN. IHontanhan?traat 4, Zeist.