DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 20 SEPTEMBER 1930 No. 2781 Huiszoekingen door Melis Stoke Teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door E. Harmsen van Beek IK durf met de hand op het hart vei-kïa-en dat ik nog nooit van mijn leven overlast heb ondervonden van de Hongaarsche commu nisten. Maar dezer c"agen heb ik ze toch leeien verfoeien. Dat ging als volgt: Mijne Mathilde zat rustig een courant te lezen toen ze, plot seling, een kreet van verrassing slaakte. Ziehier bij eene huiszoeking riep ze met triomf en verwijt in de oogen. . . nu zie je het zelf.. .!" Ik las het toegestoken blad en leerde dat de Hongaarsche politie, bij eene huiszoeking in de woning van de communistenleidster Emmy Fink ta Boeda pest, niet minder dan vijftig costuums, drie en vijftig paar schoenen, vier bontmantels en acht tien hoeden had aangetroffen. ,,'t Is toch bar...." waagde ik, wantrouwig. . .. . Ja, en dat nog wel voor een communiste. . " viel Mathilde mij gretig bij. Toen ontstond eene lange, pijnlijke stilte, gedurende welke de ver denking bij mij begon te ontstaan dat in Mathilde eene plotselinge sympathie voor de communistische beginselen en derzelver practische toepassing, aan het groeien was. Vruchteloos trachtte ik mij te verdiepen in d beraadslagingen van do Arnhemsche Synode en het vraagstuk in hoeverre de commercieele leiding der cantines bij het geestelijk deel van het werk der drooglegging van de Zuiderzee behoort te competeeren onder de kerk.... Hoe boeiend het vraag stuk ook was, het vermocht mij niet in beslag te nemen, want in de stilte voelde ik het broeien van den geest van Moscou. Helaas. ... ik had niet misgerekend. Een lang durige studie van de werkwijze der Sovjetleiders heeft mij geleerd dat zij de geraffineerdste wegen kiezen om in burgerlijke gemeenschappen gevoelens van ontevredenheid en verzet te kweeken. Tot dusverre was ik er in geslaagd al hunne lokkende leuzen in de oogen mijner Mathilde te ont zenuwen maar ik voelde het. ... ik wist het dat thans de geest van Lenin mijn huiselijk bol werk had ver overd en bin nengedrongen was in de rust van mijne woning. Nog steeds zeide Mathilde niets Nog steeds zeide Mathilde niets, en wellicht ware het beter geweest indien ook ik had gezwegen, maar zoo ben ik nu eenmaal opeens kon ik mij niet weerhouden van de opmerking: ,,..Voel je nu niet dat dit een propagandaKunstzaal van Lier Rokin 126 Amsterdam* Oostersche & Europeesche antiquiteiten Oude en Modarne schilderijen en plastieken Negerkunst & Ethnographlca kleine spaarders en kapitalisten bericht is....? Begrijp je nu niet dat Moscou op deze manier tracht millioenen tevreden, rustige huisvrouwen op te stoken. . ? Ik voor mij zou niet verbaasd zijn indien ze die kleeren gauw hadden binnengesmokkeld voor de politie kwam.... Haha...." Mathilde lachte volstrekt niet mede. Daar ben ik heelemaal niet van overtuigd. . . . " zeide ze met beslistheid. . . . de meeste vrouwen hebben haar wintergarderobe al in orde. ..." Maar vijftig costuums. . . . drie en vijftig paar schoenen.... vier bontmantels.... achttien hoeden....", trachtte ik nog in het midden te brengen.... Helaas, lezer, het gif had zi.'n vervloekte wer king gedaan. . . . Het thema was aangeroerd en niet zoo spoedig zou het woi don prijsgegeven. * * * Zooals het mij is gegaan zal het, dien avond, honderdduizenden brave huisvaders en slacht offers van de beurscrisis zijn overkomen. De de monstratie van Emmy Fink, geënsceneerd door hare Moscousche lastgevers, en op naieve wijze door de Hongaarsche politie gecolporteerd, zal / "- - waarschijnMO"DES lijk efficiën ter hebben gewerkt dan massabetoo gingen met roode vaan dels, dooden en gewon den .... Zij heeft, naar de zui vere leerstel lingen der communisten, eenige tonnen gouds van de zakken der kleine spaarders en kapita listen doen verhuizen naar het verkeer, teneinde aldus de nivellatie van het bezit te bespoedigen. Het bovenstaande is dan ook bedoeld als een waarschuwing. Zij die, met mij gedupeerd, ten gevolge van deze publicatie hun economische positie verzwakt zien, zullen zich voorbereid moeten houden op nieuwe Moscou'sche trucs. Want dit is natuurlijk het begin van een nieuwe campagne. Straks zal de politie van weer een ander land voorliet wagentje gespannen wor den opdat nieuwe berichten de we reld zullen ingaan en onrust en ver derf zaaien. Men zal verne men van huis zoekingen, welke aan het licht hebben gebracht dat communistische kinderen enorme hoeveelhe den spoolgoed bezitten, van processen waaruit blijkt dat die kinderen not zoo laat naar bed mogen als ze willen, dat ze ongestraft op straat mogen spelen en met hunne handen kip kluiven, en wederom van dames met kasten vol van de kostbaarste lingeries en tientallen dozijnen avond toiletten .... Kortom, men zal voortgaan onze vrouwen en kinderen tegen ons in het harnas te jagen, teneinde ons langs dien weg to dwingen ons te ontdoen van ons overtollig geldbezit. De methode der zoogenaamde cellen-beweging zal onzo gezinnen ontwrichten, en don chaos be vorderen, welke de Sovjets weiischen to stichten. Men zij gewaarschuwd en men prijze zich gelukkig dat, althans tot dusverre, hot resultaat der in Xed. Indiëgehouden huiszoekingen in het opzicht van garderobe tot dusverre zoo weinig anders aan het licht heeft gebracht dan oonige hoofddoeken en lendengordels. onrust en verderf NV ARMHEMSCHE HYPOTHEEKBANK HYR KAPITAAL BESCHIKBAAR DIRECTIE M?S.J.VAMZlJST-M1?J.F.VERSTEEVEN VOETLIGHTJES Publieke opinie («?) Toen Molnar's Eins, zwei, drei" (dat hier binnenkort ook opgevoerd wordt) als openings stuk voor een klein theater dienst deed, schreef hij daarvoor een scheipe entr'acte, die tijdens de pauze in den foyer werd geïmproviseerd. EPTJ heer en dame beginnen hardop te praten, trekken deaandacht der omstanders, critiseeren de spelers en het theater in het algemeen en juipt als zij zich temidden der algemeene aandacht vastgewerkt" hebben, klinkt de bel. Hoewel naar den vorm origineel, is deze revuetruc niet nieuw. Door Beinhardt werd zij reeds gebruikt ter opluistering van zijn Schall und Kauch"-avonden, waar Seienissimus" van zijn loge uit droogkomieke opmerkingen maakte. Bij Pirandello is zij vaak een integreerend bestanddeel ter vermenging van schijn en werke lijkheid, evenzoo in de Comedie van het Geluk." In tallooze thrillers" en sensatiestukken van de laatste jaren komt zij voor als uiterlijke band tusschen tooneel en toeschouwers. Iets meel zin gaf O'Neiil er aan in Marco Millions," waar in denmiddeleeuwschen Maico Polo de Amerikaansche super-Babbitt is gesymboliseerd. Als daar na een. diep-ernstig stuk het licht weer opgaat, staat een eender gekleede Marco Millions tusschen de toeschouweis op, geeuwt, staart nog even cp het zoo juist gesloten doek, haalt zijn schouders op ten teeken dat liet stuk hem toch eigenlijk niet aangaat, gaat naar de vestiaire, wacht onder de peiistyle tot zijn wagen voorrijdt, kijkt onge nteiesseerd naar de menschen en laat zich dan met een behagelijke zucht, dat liet voorbij" is, in de kussens glijden. Marco Millions résumés hislife". O'Neill schreef dit als een charmante wraak tegen de ontvangst door het publiek van zijn stuk The Fountain." Ernstiger en consequenter is nog Piscator in .,§218." Dit probleemstuk heeft twee, en zelfs ineer texten. Het wordt tijdens het spel zelf door in do zaal verspreide menschen (doktoren, echt paren, ambtenaren) becritiseerd op zulk een wijze, dat de spelers op het tooneel stoppen en vragen hoe het dan wel moet." Het gewone publiek bemoeit zich er mee, acteurs zoowel als de ,,gestellte" figuranten antwoorden a l'improviste, men vangt wel ergens geschreven test weer op, doch het eindigt de eene avond anders dan de andere en het tendenztooneel wordt hier door de zich manifesteerende wil van het publiek bepaald. E N l L L E GORDIJNEN AFGEPAST 1.50 x 3.00 METER PER PAAR 75 n. 19!