-i*-" DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 20 SEPTEMBER 1930 Hollandsche Illustraties voor Fransche boeken , door Wybo Meyer Ir Teekentngen van Ro Keezer DE Hollandsche illustrator in den vreemde die ernaar streeft om daar opdrachten van uitgevers te ^ero veren, zal hierin gewoonlijk slechts onder twee omstandigheden slagen: óf hij moet in het vreemde land P< ' invloedrijke relaties hebben, of zijn talent moet zóó bijzonder zijn dat het de zware inheemsche concurrentie tarten kan. Van de te Parijs werkende teekenares Ro Keezer heb ik het eerste ondersteld. De eerste indruk die haar werk maakt is, zooal niet bepaald ongunstig, toch ook hél zeker niet overweldigend ik zou hem niet ?tarstond kunnen formuleeren. Of het moest zijl met dit ne woord: Vreemd. Het zijn vooral de kleuren der teekeningen di} deze bevreemding j wekken. Want hst schijnt wel alsóf ? ;ze uit de hand aangebracht werden, ;Z3oals dat bij zeer kostbare uitgaven soms gebeurt. Met dit verschil, dat . Z3 hier dekkend zijn daardoor in i d 3 grootere vlakken, het groen van ' bDomen of een blauw of een ro3d vau ean kleedingstuk, menigmaal grof. . Ik heb mijn technische nieuws gierigheid" niet kunnen bedwingen en als ean stoute jongen er tersluiks niet 'n vochtigen vingertop aan getipt. En ik za^ dat ze afgaven ! . Dit versterkte dus de meening dat het handwerk was. Nu zou dit aanwenden van dekkende verven op zichzelf niet geschaad hebben, Ware het niet dat het ging ten koste der teekeningen. De lijnen daarvan zijn uitermate dun, fragiel bijna, met het noodlottige gevolg dat ze hier en daar totaal onder de verflaag ver dwenen. Een en ander bracht mij tot twee conclusies: 1°. dat Mej. Keezer's tsekeningen zonder kleuren veel beter tot hun recht zouden komen; 2°. dat het onooglijke effect niet aan haar verweten moest worden, maar aan den drukker. En zie nu, hoe goed het kan zijn, als men nieuwsgierig is! Bij een onderzoek bleek mij 't volgende: De techniek waarin de prenten zijn ge reproduceerd heet au pochoir". Zij is, meen ik in Holland onbekend, en het Hollandsche woord ervoor vermocht ik niet te ontdekken. Voor qlk gedeelte dat in kleur moet komen, Vprdt van zeer dun zink een schablone gesneden; door de openingen daarvan brengt men dan de kleur uit de band aan. Een methode dus, die in het resultaat eenige gelijkenis ver toont met de Engelsche Flattone" 'techniek, waarbij de kleur door zeer dun gaas gewreven wordt. Het feit dat op vele plaatsen de lijnen onder de verflaag verdwenen is een gevolg van onzorgvuldigheid bij het drukken. De door Ro Keezer verluchte boeken verschenen alle in de laatste 1^ jaar bij den Parijschen uitgever Nilsson. Zij zijn achtereenvolgens: Adolphe" van Benjamin Constant, PAbbesse de Gastro" van Stendhal, voorts vijf kleine boekjes, waarvan dat va,n Gérard de Nerval (la Main LINCOLN de meest volmaakte wagen J ANLIMB ACH-Haarlem enchantée) en van Alfred de Musset (A quoi rêvent les jeunes filles) uit letterkundig oogpunt de voornaamste zijn. De teekeningen zijn zooals ik al zei in uiterst dunne lijnen ge componeerd. Het gehalte dezer lijn is zeer uiteenloopend: soms wel ge voelig, elders weer slap en zelfs beverig, maar overal ziet men duide lijk de hand van een talent in de eerste phase van zijn ontwikkeling. Men kan het gevoel niet onderdrukken dat het gebruik dezer ijle contouren een symptoom van onmacht is, er spreekt aarzeling uit. Vele dezer teekeningen gelijken schetsen die wachten op definitieve uitvoering. Vooral is die aarzeling zichtbaar in de aangezichten, zij zijn vaag en zonder veel uitdruk king, te weinig resoluut in de onderdeelen, de oogen vooral. De figuren hebben proportie-fouten, hunne gebaren zijn stijf, ze vertolken niet het bijschrift. De dame in Le livre des Tendresses" o. a. staat niet fixée a la fenêtre", maar in een houding als werd ze gestoord in een rustig robbertje koüsenstoppen. De beide gelieven op het omslag van dit boekje doen niet bijster verliefd: het meisje kijkt zuur en de jongeman stiekum ergens anders heen. De staan de figuur van den Magistrat in ,,1'Abbesse" laboreert aan zwaar (onder-) lijvigheid en de fiere" gestalte van Eustache in La Main enchantée" heeft verzuimd om deze ridderlijke houding te repeteeren. In bijna alle prenten is de compositie onrustig, te overladen en daardoor menigmaal onduidelijk. Veel beter zijn de prenten met 'n sobere voorstelling: De sfeer van de kloostercel (pi. 8 van l'Abbesse") is goed getroffen, door spaarzaam gebruik van zachte kleuren werd hier een beschaafder resultaat ver kregen. Maar steeds wér is het de kleur die als spelbreker optreedt, die boomen doet ontaarden in grove, hard-groene massa's en de finesses van een prent meedoogenloos bedelft. Onophoudelijk voelt men den weiisch opkomen dat deze illustraties in zwart en wit gereproduceerd hadden mogen worden of althans mét trans parante verven. De broze lijnen vragen a. h. w. hierom. Climax is er in het hierboven genoemde werk zoo goed als niet het verschil van gehalte tusschen het eerst ontstane (Adolphe) en de latere is niet iioemenswaard. Daarom kreeg ik zooiets als een openbaring bij het zien van Ro Keezer's laatste werk: La toilette féminine et les bibelots de l'époque romantique". Dit verscheen ter gelegenheid van het eeuwfeest der romantiek dat in dit jaar in Frank rijk wordt gevierd. Het bestaat uit 20 groote platen waarop de vrouwe lijke kleeding en het intérieur uit dien tijd (1830?1850) is afgebeeld. Het schijnt ongelooflijk dat deze prenten ontstonden in denzelfden tijd als de voornoemde. Niet alleen zijn hiel' alle gebreken der kleurreproductie totaal overwonnen, (er is nauwelijks verschil tusschen origi neel en afdruk) maar ook de ver betering in de figuur-teekening is frappant. De dunne lijn is hier niet meer zwak of aarzelend, maar met vaste gevoelige hand neergezet. De kleuren-rijkdom is briljant. Nu ik dit werk gezien heb durf ik voor de toekomst veel van Ro Keezer verwachten. %5 KWATTA'S Manoeuvre reepen r MELK EN PUUR= MEItELDItEmirt-SOlDUTIES DE Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., CulemborCf. Sea-fforse j. de allerbeste //outwyn Jenever M.P.POLLEN5-ZOON ROTTERDAM TfflBEll ARÏISTiEK HANDWERK VOOR DEN PRIIS VAN EEN MACHINE-PRODUCT MKELMAN P.C. HOOFTSTR. 28 AMSTERDAM ^^^= TELEFOON 25673 MODELBOEKJE WORDT GAARNE GEZONDEN STEUNZOLEN SYST. PROF. HOFFA/ NAAR MAAT FA J.A.MASSING COMM.VEHTI O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterdam t/o HET BINNENGASTHUIS cKlag Wilfiom 1Y O SCOTS WHISKY VERTEGENWOORD IQERS: N,V, HOOGEWERFF, CHABOT & YISSER's WIJNHANDEL DEN HAAG - ROTTERDAM - ARNHEM W. J. VOGEL JR. v/h bedrijfsleider b. d. begrafanlsvar. N. Sax Jr. JEKERSTRAAT 44 b/d Noorder Amstellaan TELEFOON 24747 Begrafenissen Crematie Transporten. Koldewey & Corbière Leidschestraat 30 - Amsterdam SPECIALITEIT IN: Slaapkamermeubelen ~~ Matrassen Dekens