ar SEPTEMBER 1930 .Foto H. van Diemen SEPTEMBER door Dr. Jac. P. Thijsse IN het laatst van Augustus hebben we een hevigen Westerstorm gehad, en waar die langs sommige geulen door de duinen streek heeft hij in enkele uren de bladeren aan de loefzijde van berken en vlieren geheel verschrompeld, verbrand" zeggen we ook wel. De vlieren, die veelal op zichzelf staan, zijn nu aan den zeekant bladerloos en vertoonen een wintersch uiterlijk, hun lijkant is nog frisch groen en zoo zien ze er nog al middeleeuwsch uit in gehalveerd ge waad. De berken staan in boschjes en die waren tot voor kort aan den zeekant ook verschrompeld en bladerloos. Maar nu is September gekomen, half mild, half guur, afwisselend zonnig en buiïg en heeft de knoppen, die al gereed waren voor den winter, tot ontluiken geprikkeld. Heel in de gauwte hebben nu de geteisterde berken weer een fleurig groen kleed, als in het voorjaar. Dit is nu echt September. Allerlei aardige lenteverschijnselen van Maart en April komen nu spo radisch te voorschijn. Het is geen algemeene fleu righeid, maar slechts hier en daar een vertooninkje, plaatselijk en individueel. Onder sommige om standigheden kan het verschijnsel massaal worden, zooals in Wassenaar, waar ik onlangs een nieuwe, nog onbebouwde straat aantrof, aan weerszijden beplant met lijsterbessen en die stonden in vollon bloei. Waarschijnlijk zijn het boomen, in het voorjaar geplant en dus is de regelmatige gang van zaken verstoord. In het moeras en in de natte hooilanden zien we dien herfstbloei soms op groote schaal, in het bijzonder bij dotteibloemen en de mooie rose moeraskoekoeksbloem, die beide bloeien op frissche stengels. De dag-koekoeksbloem doet het eventjes anders, die brengt onder irit zijn ouden stam nieuwe vloeiende zijtakken voort en hetzelfde doen ook de Gouwe, Lookraket, Doovenetels en nog meer ? van die verdwaalde lentebloemen. Als echte herfstbloeiers hebben wij nu echter nog de heide, Parnassia en de Blauwe Klokjes gentiaan en waar die drie bij elkander groeien daar krijgen we een kleurenspel van aangename bontheid. Helaas worden dergelijke prachtveldjes in ons land al zeldzamer en zeldzamer en wat er van rest, vooral in Brabant, moeten wij wel als kostbare schat bewaren. Erica, Parnassia en Gentiaan waren in mijn jeugd heel gewone planten. In vijftig jaar tijds hebben zij duizenden hektaren terrein verloren, hoe zal het zijn over nog vijftig jaar ? Het insectenleven openbaart zich in September in groote pracht. Ik bedoel nu niet de muggen, die ons eergisteren in dat Parnassia-Gentianen-tand groote hoeveelheden bloed hebben afgezogen. Maar het is nu de tijd van de mooie dagvlinders: Kleine Vos, Groote Vos, Dagpauwoog, Atalanta, Distelvlinder, Citroenvlinder, Parelmoervlinders. Waar de Buddleya nog bloeit of Sedum Telephiumook Heleniums en Solidago's kunnen we die vlin ders soms bij dozijnen bezig zien, om zich nog eens flink te voeden, eer zij de winterkwaitieren be trekken. Hetzelfde doen ook de groote, dikke hommels en wie op zijn wandeling langs duinhelling of boschrand goed oplet, kan hot treffen, dat hij zoo'ri hommel zich ziet ingraven, want dat doen ze soms al in het begin van September. Op de Sedums en de laat bloeiende Bereklauwen wemelt het ook nog van zwoefvliegen en keizers. De vogelwereld uit zich nu evenals in het voorjaar weer het sterkst in de spreeuwen. De meeste hebben den rui volbracht en prijken nu in het wit- en bruingespikkelde winterkleed, maar dat weerhoudt ze niet, om uit volle borst te zingen. De langgerekte lentoroep, de Schaferfiff" wordt niet zoo vaak gehoord als in het voorjaar, doch des te nreer vieren ze hun spotzucht bot. Dat begint al vroeg in den morgen, precies mot zons opgang. Het gezelschap, dat in mijn tuin huist, totdat de vlier bessen alle zullen zijn verslonden, zingt hoofdzakelijk van weiden en stranden. Ze bauwen kievit, grutto, tureluur en wulp bedriegelijk na en enkele zijn er, die hun diopst register aan zetten en dan heel mooi het gak, gak, gak" van verontruste zilvermeeuwen laten hooren. Nog andere praten van wielewaal en leeuwerik, van fazant en waterhoen of laten nog andere geluiden hooren, die ik niet ken en die misschien afkomstig zijn van wie weet welke zeldzame steltloopeitjes. Middelerwijl vereenigen zij zich tot steeds grooter wordende troepen en er hangen reeds spreeuwen wolken boven het Naardermeer bij het vallen \an den avond. Ook strijken over de velden groote troepen van kievitten, honderden bij elkaar. Uit den trein kunt ge dag aan dag hetzelfde weiland bezet zien niet hun zwart-witte figuren. Dan, oon volgenden dag zijn ze verdwenen, maar over eenigen tijd is er weer een nieuwe troep, allemaal afdeelingeri van hot groote kievitleger uit Noord- en Oost-Europa. dat zich w.estwaarts on zuidwaarts verplaatst met bepaalde etappen, maar die kennen wij nog niet. Ons Ornithologisch Station zal ons daarom trent moeten inlichten. De nieuwe roodborstjes zijn er ook al ea lederen dag verwacht ik de nieuwe heggemusschjes. De doortocht van al die kleine zangvogeltjes is nu in vollen gang en hot kan hun allemaal overkomen, dat ze aan het zingen slaan, hot meest wel fitis on tjiftjaf, maar ook nog braamsluipertjo, tuinfluiter en Kelfs bij uitzondering do nachtegaal. Wat de duiven roepen en de zwaluwen kwetteren kan nog late zomerzang zijn, want die hebben allemaal nog nesten mot jongen, zelfs nog eieren. Met dat al is Spetember een prettig rommelig maandje, vol bekoorlijke afwisseling en ana chronismen. Tenminste, oppervlakkig bekeken. -Pension 'T V ELT-H U Y S" Tel. 17. HATTEM. Tel. 17. met eigen dennenbosch van 5 H.A. Tennisbaan, Garage, kamers m. str. water, centrale verwarming, enz. Geïll. prosp. op aanvrage.IVóór en naseizoen reductie. KRONIEK Officieele Inlichting E ENIGE weken geleden hebben wij gelezen hoe een in Italiëreizend echtpaar, do bekende acteur en tooneelschrijver Johan Schmidt en zijn vrouw, door de fascistische politie was gearres teerd en niet minder dan een week gevangeri gehouden. Beroepen 'op Nederlandschen consul en gezant bleken vergeefs: het paar werd na atjht dagen zonder consideratie naar de grens geleid," en het land uitgezet. Met, zeer waarschijnlijk, ee|n paspoort en régie in den zak, en Cook's biljetten voor een lange en pleizierige rondreis. Bewogen door zoo klaarblijkelijk een onrecht heeft Mr. Mendels in de Eerste Kamer den minister inlich tingen gevraagd en daarinee natuur-lijk gemeenjd te mogen weten, waarom die arrestatie zoolaijg duurde en zoo genadeloos eindigde. Verder, wit de Nederlandsche vertegenwoordigers in deze tfer verlichting gedaan hadden en waarom dit niet gebaat had. Het antwoord nu is allereerst karak^ teristiek voor alle zulke officieele antwoorden." Het zegt om te beginnen, wat men ongetwijfeld al wist, nml. dat de heer Schmidt en zijn vrouw voor re vol utionnairen werden aan gezien. Inderdaad, als men hen voor banketbakkers of Chineezen had aangezien, ware er geen reden tot aanhouding geweest. De vraag echter bedoelde te weten icaarom men hen voo,i- revolutionriair hield en zij, na ge bleken onschuld," toch uit Italiëwerden gezet. Maar dan verder. Do Italiaanscho rcgeering heeft voorts aan onzen gezant te Rome doen weten, dat de lange duur der aanhouding uitsluitend te wijten ia geweest aan de noodzakelijkheid om inlichtingen in te winnen en het voor de vaststelling der feiten vereischt onderzoek te houden. De Ncderlandsche consul te Livorno hoeft gedurende de aanhouding van den heer Schmidt en Mevr. Kamerman herhaaldelijk bij de politie te Livorno stappen gedaan ten gunste van beide personen. De quaestuur had echter steeds geant woord dat zij in afwachting was van nadere be richten. Men vraagt zich af: hebben die gezant en die consul waarlijk en serieus willen helpen of deden zij maar zoo? In n, hoogstens twee dagen kan men tegenwoordig in elk land op de hoogte zijn \ an iemands indentiteit, van al zijn denken en doen, al woont die iemand in Kamschatka. Kunnen de Italiaansche autoriteiten dat niet, dan hadden gezant of consul het voor hen kunnen doen. 't Lijkt echter of die Hollandsche vertegen woordigers zoo maar eens terloops informeerden en zich al te geredelijk neerlegden bij Let artwoord, dat de zaak nog niet in 't reine was. Misschien vond men bet niet noodig zich druk te maken voor land gen cc ten, die maar eenvoudige lieden waren en in het vaderland volstrekt geen lakens uit te deolen hadden. Tenzij wat niet vleiend schijnt voor het nationaal gevoel, ook van minister Beelaerts van Blokland de Italiaansche groot- en kleinmachten aan Hollandsche gezanten en consuls volledig maling hebben in zich van hun interventie hoegenaamd niets aantrekken. Maar wat doen /ij er dan eigenlijk? F. C. KoninkLBoomkweekerijJühelmina," Charles van Ginneken&Zoon, Zundert, N.Bi: Het van ouds gunstig bekende adres voor Dean en, ter bebossching(uitsluitendlnhecmsch zaad) Exotische Dennen- en Sparren soorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Cataiogi op aanvraag gratis en franco. Te). Interc. No. 1. Telegr.-Adr.: Wilhelmina, Zundert