De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1930 27 september pagina 9

27 september 1930 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 27 SEPTEMBER 1930. l-. 't r dleoufprebenae metropola des aeutfclwix Südweltens Die grö&ic und bedeulendpe zeirung ?""""""?"^TUTTOABTEB NEUES T AG B L ATT ZAHLDER 1919 T&GUCHEAUHAGE: ER5CHIENENEN ANIE1GEN! Nuf noen 9 aoutltne BtaTter oufiernam Beriins awlferi Dei tagiicri zu>eimaligem Eifc-ieinen aine foLcnu vertve>tung nacft.ïiuiWwn FronKfijiraM. una züricn, iiuifcnen SirafiburJ und Muncheri befiiit Reine Zeltung e iaën Anzeigen/eiL wori glaich groftem. Umjbng. DA» STUTTGARTER NEUC TAGBLATr. Oiawn dOnOOTren " in. von indulïriellen u.gw.jsrbliawn.SOüffiriBri .urtd von. Angehilri'gen f reier geruft Helmut Schwarz, ie prijs DOOR de Directie van het Stutt garter Neues Tagblatt" werd een prijsvraag uitgeschreven voor een advertentie -ontwerp ten einde voor dit blad annonces te winnen. Het ontwerp moest dus dienen voor eigen gebruik en geschikt zijn om te worden ?afgedrukt op gewoon krantenpapier ?door middel van de zgn. ster o^typie-clichés". Aan de deelnemers was betrekkelijk weinig vrijheid gelaten; zij werden gehouden aan bepaalde voorschriften Eugen Kehl, 2e prijs De Prijsvraag van het i Stuttgarter Neues Tagblatt" J door Otto van Tussenbroek vanwege de prijsvraag-uitschrijvers verstrekt; de tekst welke verwerkt diende te worden was vrij omvangrijk; hoofdzaak diende te blijven de naam van het dagblad en de cijfers der oplagen en der reeds geplaatste an nonces. Aanleiding tot het uitschrijven der prijsvraag was de te Stuttgart ge houden bondsdag van de Duitsche reclame-teekenaren, de zgn. ,,Gebrauchs-graphiker". Daar het betref fende dagblad een groot eigen gebouw heeft, door een der moderne architecten ontworpen, dat voor al door de karak teristiek strakke lij nen van denhoogen toren in het stads beeld opvalt, hadden bijna alle inzenders zich daarop geinspireerd. Wat de overige teekeningen aangaat bleek het meerendeel, behou dens eene enkele ZW,SCH uitzondering, niet tweede prijs werd behaald door Euyen Kehl met een, tot een bepaald grillig motief uitgesneden, toren en basis, driemaal herhaald in zwart, halftint en wit, welk ontwerp juist door de eigenaardige omtreklijnen (de arabesk !} opvalt, terwijl de derde prijs ging aan Carl Keidel met eene strak en stevig geteekende annonce welke geheel uit typografisch zetmateriaal en rasterdruk is saamgesteld. Ook hierbij is de toren hoofdmotief evenals in de voor latere toepassing aangekochte teeke ningen van Frau Niethammer Mostert en Bruno Gütensohn. Eerstgenoemde gaf in den stijl van het bekende Neurenberger speelgoed den toren, gezien als uit een vliegtuig, om kranst door vier cir kels waarin de torens van bouwwerken uit Frankfurt, Zürich, RANKFURT A.M. UND ZÜRICH. ZWISCHEN STBA5S8URG UND MUNCHEN Straatsburg en M n1 ut aas Aljnganer Neue Tagblatt mil seinen 2X taglich ie 70000 Eiemolaran und mil -^ , ... het nOrmale ,,,ronimJal,r.lgz»er,cMenenen2l<a«3A?,.,a.,,dieg-o3te,,ndbede,,t,nd,teZeitul,g ellen. De Delettel'lng :haftllchen Berufe Süddeutschlands gelesen wlrd. . i . geenerlei verband bestaande uit peil te komen van l het gewone, gebrui kelijke en. ... all_>daagsche adverten tie-type. Toch had de Jury bekende grafische kunsti-naivn, re clamespecialisten en den Hoofd redacteur van het blad geen gemakke lijke taak in aanmerking nemende het overgroote aantal inzendingen dat oorspronkelijke en bijzondere eigen schappen vertoonde. Na rijp beraad werd ten slotte aan Helmut Sclnrarz de eerste prijs toegekend die de stad bij avond weergaf met de strepen en stippen en sterren der fonkelende licht-reclames met in den top van den door neon-lampen omlijnden toren, het herte-embleem der courant. De duidelijk leesbare belettering werd hierbij geestig in het kader gesteld, ook de zwart- en witverdeeling is goed en het geheel gaat dan ook recht op het doel af. De Frau Niethammer met meer eenheid gegeven is de inzending van Güten sohn. die met het oog op het succes der advertenties aan hengelen, visschen en. ... vangen heeft gedacht en daarvan een typisch Duitsch ding maakte. Het aas is hier de annonce ! In het witte vlak links is de tekst gedacht. Zou, zoo vraagt men zich af. als men zoo ziet wat onze Oostelijke naburen weten te bereiken, een onzer groote Nederlandsche dagbladen niet eens eene dergelijke prijsvraag willen uitschrijven voor ..Treffers", ..Speur ders" of hoe deze annonces al /,oo meer heften mogen ? Ik geloof zeker dat men heel wat goede inzendingen zou ontvangen ! Bruno Gütensohn N.B. De heer en mevrouw Schaake Verkozen verzoeken mij, naar aan leiding van mijne bespreking van het Reclame-boekje Tafelcharme" als uitgave der Wellner-zilverfabriekeu (in het nummer van de Groene" van Zaterdag 13 Sept. 1.1.) alsnog te melden, dat zij geenerlei verantwoordelijkheid dragen van de daarin, door mij ge wraakte, teekeningen, welke door de drukkerij de Bussy werden bezorgd. O. v. T. Stuttgarter Neues Tagblatt E Zwischen Frankfurt am Main und ?*???? Zürich, ? zwischen StraOburg und MUnchen III d» Slu(ta«rl»r H*u* Ten bil tl mtt ??IHn I U| ? a 'Ugllch |. 70000 C..«pl.r. ?? W lmllhr>191B*riEhl<n*|.M314 ? nd f ?w«rbllc»»n B*>»lh*Carl Keidel, je prijs VOETLICHTJES leentje leerde L,otje loopen ^<r) De eerste man het was Tieck. meen ik ?die voor Shakespeare's Love's Labour's Lost" de thans helaas ook in het Nederlandsen overgenomen .alliteratie Lieb3s Lust und Leid" uitvond, zal wel ?een heele dag met zijn mond hebben moeten wer ken, voor hij die zinlooze drie ellen bij elkaar had. .In het stuk zelf vindt deze ellomanie echter nog een .superlatief, waar de meeste vertalers zich maar .heelemaal niet mee bezig gehouden hebben. In het knekelvers bij de jacht der prinses maakt de pedant .Holofernes immers de volgende woordspeling (in proza vertaald): neem een l van de veil" deiJachthonden, plaats hem achter ..sore" (op zichzelf VAM HELLES TABAK IS al weer een woordspeling tusschen ,.sore" = oudengelsch voor hert, ,-sorel" = driejarig hert. en ..sore" = gewond) en ge hebt. Komeinsch gezien, L (= vijftig) herten; neem ze allebei en ge hebt LL (= honderd). («oethe verhaalt in Aus meinem Leben" (III, 11), dat men in zijn jeugd den dichter Reinhold Lenz met andere oogen aankeek toen het hem eindelijk gelukt was om daarvoor de volgende vertaling te vinden: ..Der Jagdhund boll (= verl. tijd, oude vorm. w.w. bellen") ein L zu Hirsch, so wivd es denii ein Hirschel; docli setzt ein Komisch L zu Ilirsch, so macht es funfzig Hirschel, etc." Burgersdijk maakte er zich gelukkig makkelijker van af. (iing hij in den titel al tot het veel zuiverder Veel Gemin, Geen Gewin" (het latere Duitsehe Verlorene Liebesmüh'') terug, de ellenlange historie van het hert vereenvoudigde hij dooi1 de jachthonden maar weg te laten en aan (e nemen, dat het hert ..twee ellen lank was". Wel luiden do aanvangsregels van hel onmogelijke vers ook thans nog in hun alliteratie: ..De sehoone schietster span de, en schoot een spitser (== vakterm voor een hert met zijn eerste gewei), schuw en slank: een spitser is gespitste nu. gespietst met hare spies" - maar de onmogelijkheid, ook voor den besten acteur, om een ij zoo te zeggen, dat de toeschouwer hem als ..vijftig" hoort (ziet?), is tenminste van de baan. Ziedaar waartoe een dwaze vereering, die zich ook tot de absurditeiten van des dichters (uit weinig meer dan uit een aaneenschakeling van dergelijke ..hooispelen" bestaande) jeugdstukken uitstrekt, kan leiden. Omdat het ook Shakespeare is. Wij weten dat u ook de ongezouten boter van OUD-BUSSEM lekkerder zult vinden

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl