VAN 4 OCTOBER Uit de Natuur: O C T O B E R door Dr. Jac. P. Thijsse Feestmaand. DE eerste bonte kraai komt dikwijls reeds in het eind van September, maar hij maakt nog lang geen winter en het is zelfs niet eens raadzaam om zijn verschijning te beschouwen als het begin van den kraaientrek. We zouden hem kunnen rekenen tot de onregelmatigheden van September. Met October komt er weer vastheid en stijl in het verloop van het jaargetij. Drie gebeurtenissen trekken vooral onze aandacht: de verkleuring en het vallen van de bladeren, de massale ontwikke ling van de paddestoelen en de groote vogeltrek. Deze voorvallen bereiken hun hoogtepunt in de derde en vierde week van de maand, vandaar dat ik in mijn onderwijsprogramma nog altijd blijf vasthouden aan een herfstvacantie van 18 tot 25 October. Glimmerinkzwam De praal der herfsttinten" begint ook al in September met de fel roode kleuren van de Ampelopsis-soorten, klimpanten van de druivenfamilie, ingevoerd uit Amerika, dat ons ter wille van de kleurigheid ook tal van boomen heeft geleverd, zooals de Roode boom van den Haag, de Liquidambar, dien ik ook in Wassenaar heel mooi zag en bovendien nog de Azijnboomen, sommige Ahorns en Populieren. Het kan niet ont kend worden, dat Amerika een deel van ons land schap heeft veroverd, met name door de Canadeesche Populieren, die bij duizenden en duizenden zijn aangeplant en nu in October ons land ver luchten met het fel geel van hun gebladerte. Minder bekend is het, dat zij in April al even mooi zijn door het diep rood van hun bloeikatjes. De groote populieraanplantingen tusschen Boxtel en Best en verderop zijn zeker de moeite waai d, om ze in voor- en najaar te gaan toekijken, maar ge vindt ze ook op veel andere plaatsen in Brabant en heel mooi langs de Geldersche Usel of in Drente, waai deze populier den aiouden eik verdringt. Wat geelkleuring betreft kunnen echter onze eigen Populieren, onze Linden en lopen ook gerust meedoen. De beuk kleurt zich in deftig bronsbruin, esch en els laten duistere purpertinten zien, onze Geldersche Boos kan gerust wedijveren met den Liquidambar en onze bramen vertoonen een kleurenspel van verbijsterende bontheid: alle kleuren van den regenboog. De Kardinaalsmuts verkleurt -soms geel, soms rood en vertoont daar tusschen zijn vierkante roode vruchtjes en oranje zaden. Soms worden Kardinaalsmuts en Geldersche roos nog opgevroolijkt door de kleurige lijster vogels: koperwieken en kramsvogels, groote lijs ters, zanglijsters, die 's morgens op hun trekvlucht komen binnenvallen en zich haastig voeden voor de verdere reis. 't Is niet zoo moeilijk om in October voor zonsopgang bij de hand te zijn en op een gunstige plaats behoort het dan wel tot de moge lijkheden, om getuige te kunnen zijn van grootsche optochten. Dat begint dan dikwijls met wat late lijsters en leeuwerikken en die worden wat later gevolgd door de vinken in hun dansende vlucht, met hun vroolijk, maar ingespannen tjoep tjoep". Dikwijls zijn ze vergezeld van meezen, maar dat is het goede woord niet, want de meezen houden de vinken nooit bij, roeien met groote inspanning in de goede richting, maar als ze met groep I van de vinken uit Velzen vertrekken, dan komen ze met groep IV pas in Vogelenzang, als ze het ooit zoover brengen. Dan beginnen ook de kraaien te komen. Dat het een kraaiendag zou worden heb ik 's mor gens vroeg al gemerkt aan onze eigen kauwtjes, die het heele jaar door hier wonen en nu al sinds den vroegen morgen allerlei evoluties in de lucht uitvoeren. En wanneer dan weldra de troepen deibonte kraaien en roeken komen opdagen vliegen onze kauwtjes een eind mee, alsof ze een beleefd heid wilden betuigen bij het doortrekken dooi onze gemeente. Dat elkander begeleiden van ver schillende vogelsoorten blijft nog altijd onopge helderd en vormt een bijzonder aantrekkelijk deel van de vogelstudie. Wat nu de paddestoelen betreft, dat kan meeen tegenvallen; in den regel is het 't eerste.Bladerenval en paddestoelontwikkeling geschieden het heele jaar door, maar in October valt het hoogte punt. Het is dan, alsof de zwammen de dorre bla deren tegemoet gaan, die ze te verwerken krijgen. Groote kleurige klingen van Amanieten, Russu ia's, Melkzwammon, Nevelzwammen, Stekelzwammen, Boleten vervullen de boschbodem, de weide vol champignons en reuzenbovisten, elke voedselrijke rommelplek vol met bundels van inktzwarnmen, bouquetten van honigzwam, ontspringend uit oude boomstompen, enkele zieke beuken van onder tot boven met porceleinzwammen, in mossige spleten van oude iepenschors duizenden kleine sierlijke zwammetjes, oud paalwerk als het wai-e beschilderd met rood en bruin, wit en paars van korstzwammen, vuurroode bekerzwammetjes in heldergroen mos, te veel om te noemen, een wonderwereld van eindelooze bekoring. Een enkele schamele bangert moge griezelen van giftigheid in enkele gevallen, de ingewijde weet beter en voelt met vreugde en ontzag de wissel werking tusschen deze schoone zwammenwereld en de andere planten, een geheim, dat in onzen tijd gaandeweg wordt ontsluierd. In mijn jeugd leerden wij: October of Wijnmaand." Laat ons er Feestmaand, het feest van kleurig gebladerte, van forschen vogeltrek, van wondere paddestoelontluiking, van maken. JAN VAN HERWUNEN Nieuwewerkentot260ctober KUNSTZAAL VAN LIER ROKIN 126 AMSTERDAM KRONIEK De Vrije Rcchtsstndlc Leiden, 17 Sept. In den vorigen cursus zijn tusschen de faculteit der rechtsgeleerdheid alhier en de vereenigliig van juridische studenten, eveneens alhier, besprekingen gevoerd over maatregelen, waardoor het euvel van het te veel hulp zoeken bij repetitoren zou kunnen worden tegengegaan. Als gevolg daarvan is de faculteit bij wijze van proef overgegaan tot aanstelling buiten bezwaar van 's Rijks schatkist ? van een assistent voor burgerlijk recht, belast met het geven van raad en leiding aan jonge candidaten. Dit is een berichtje, dat te denken geeft. En wel over den stand" der Vrije Studie aan de Leidsche Academie in de faculteit der rechtsge leerdheid, dewelke evenals die der huidige veldgewassen, niet voordeelig schijnt. De fiere studiosus die, aan schooltucht en dwang ontgroeid, zijn eigen ontwikkeling ter hand zal nemen, daarbij onder steund, voorgelicht, voortgeloid door vrije" col leges, ziet men hier plotseling verschijnen als een opgegroeide schooljongen, die door een privaatleeraar aan 't handje geleid wordt elke week een afgepaste taak naar een op deze wijze niet zeer wetenschappelijk examen. De onafhankelijkheid' zoowel van geest als van karakter, alsook de weten-: schappelijkhoid, leiden daar wel een beetje onder zou men zeggen, maar hindert dat eigenlijk, als' men bevinden mocht dat die gewcnschte factoren niet of bijna niet aanwezig zijn ? Men moet denken: de rechtstudie is een ma-. nusje-van-a)lcs en de minsten, die hear wat men: noemt opvatten", zijn van plan de lumières dei droit te worden. Men wordt er secretaris van eenigeii vakbond mee, of gaat in het verzekeringsvak of in de journalistiek, men wordt ambtenaar of koopman of inspecteur van dit of dat, aJles, met » een Mr.-titel, die dan meer dient als etiket van ? algemeene ontwikkeling, waarborg van zekere i beschaving of nog liever standing," dan als blijk.' van bedrevenheid in de juridische theorie of prak tijk. Ieder weet dat en niemand heeft er wat op. tegen, dat aldus, naar algemeeno maatschappelijke behoeften en mogelijkheden, zich vervormd heeft wat oorspronkelijk toch ook al een dubbel aan^e-; zicht droeg van wetenschappelijkheid en practische toepassing. En dit zoo zijnde, zou men zeggen,' dat de student gelijk heeft, die, onverschillig voor wetenschap en vrije studie, zoo gauw en practisch mogelijk zijn graad binnenhaalt, zij het met be hulp van ezelsbruggetjes, door H.H. Repetitoren geslagen. Het doet integendeel onzen tijd en tijd geest van efficiency alle eer aan, dat men zich niet door ijdelheden en lastige overlevering laat weerhouden recht op zijn dool af te gaan en in een minumum van tijd klaar to komen. Alleen de pro fessoren komen bij deze constellatie bedenkelijk in de vei drukking, nademaal zij da,n enkel nog voor het afnemen der examens noodig blijken. Overigens zouden zij huis-toe kunnen gaan en hand-boeken schrijven, waaruit de repititoren dan de exameneisohen mogen afleiden ten nutte hunner scholieren. En de juridische faculteit zou men ,. ter besparing, kunnen opheffen. F. C. i Nieuzce uitgaven De leidende gedachte is de titel van een brochure, die door Ver- i kade's Fabrieken te Zaandam wordt verspreid.. Deze gedachte is: Voedingsmiddelen van do > beste kwaliteit tegen redelijken prijs in den' handel te brengen en als zoodanig het geheele! bedrijf weer in dienstbaarheid der samenlevirgl te stellen." In dit kleine, met teekeningen ver-, luchte, boekje kunnen wij lezen vanwaar de grond stoffen voor Veikade's fabrikaten komen, hoe zij vervolgens tot smakelijke voedingsmiddelen wt^iden bereid en op onze ontbijt- en theetafels worden getooverd. Een prijslijst is daaraan toegevoegd. VAN DER HELST SIGAREN BOEDI SIQAREI II KEI BESCHAAFDE VERPAKKING *L