Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 18 OCTOBER 1930
i:Mr. Sam van Houten
De laatste der liberalen
Mr. S. van Houten, die dezer dagen op
03-jarigen leeftijd is overleden, heeft ge
durende bijna 70 jaar actief aan het politieke
leven deelgenomen. Hij noemde zich een geboren
volksvertegenwoordiger en hij heeft gedurende
die geheele periode, of hjj deel uitmaakte van
eenige volksvertegenwoordiging of niet, geregeld
in het openbaar zijn meening over 'slands zaken
uitgesproken. Wat meer zegt: hij is gedurende die
lange periode dezelfde beginselen trouw gebleven.
Toen de liberale partij, waarvan hij deel uit
maakte, haar beginselen ontrouw werd en heulde
met de democratie, brak hij met zijn partij en liet
zich tegenover de liberale partij candidaat stellen.
Eerst toen de liberale partij naar zijn oordeel
weer op het goede pad was teruggekeerd, kwam
hij in het ouderhuis terug.
Deel uitmaken van een politieke partij
beteekende voor hem trouwens allerminst: meeloopen
in het gareel. Nog onlangs nam hij in een staat
kundigen brief krachtig stelling tegen het stand
punt der liberalen in zake ontwapening.
Mr. S. van Houten gold in zijn jonge jaren als
een radicaal. Aan zijn initiatief als lid der Tweede
Kamer is het zoogenaamde Kinderwetje van 1874
te danken, dat fabrieksarbeid voor kinderen beneden
12 jaar verbood, de wet, waarmede onze sociale
wetgeving een aanvang neemt. Hij geld in die
jaren voor een zoo gevaarlijk radicaal, dat de
regeering om die reden weigerde hem tot
hoogleeraar in de staathuiskunde te Leiden te benoe
men.
Vijftig jaar later zou dezelfde van Houten voor
een zoo ultra-conservatief gelden, dat geen enkele
politieke partij haar reputatie in de waagschaal
zou durven stellen door hem naar de volksver
tegenwoordiging af te vaardigen.
Toch is Mr. S. van Houten gedurende zijn
geheele leven dezelfde beginselen consequent
trouw gebleven. Maar de politieke denkbeelden
hebben zulk een ontwikkeling doorgemaakt, dat
wat in 1870 gold als ultra-radicaal thans ultra
conservatief wordt geheeten.
Zoo staat Mr. S. van Houten als een mijlpaal
in onze staatkundige geschiedenis.
A. C. J. J.
Voor Zelfscheerders
Eerst een weinig Purol inwrijven
en daarna inzeepen; dan scheert
men zich schoon, zacht en pijnloos.
Kapitein Borren veroordeeld tot n
dag gevangenisstraf
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
2 -(
D-(7.131. W.
BUREAU ?
De veroordeelde: Maar dan hier alsjeblieft /"
MUZIEK
door Constant van Wessem
Concertgebouw: Wladimir Horowitz
Na een wonderbaarlijk heldere, boeiende en
fantastische interpretatie van Berlioz'
Haroldsymphonie door Monteux met orkest, waarin
Denoyer, de solist-altist, volmaakt een
obligaatstem wist te blijven het verwondert waarlijk
niet, dat Paganini, die de partij voor zich bestelde,
een zoo weinig virtuoos opgezette solo niet spelen
wilde! kwam Wladimir Horowitz met het
tweede pianoconcert van Brahms.
Er zijn onder de pianisten van de laatste jaren
enkele, wier namen men onthield: Arthur
Rubinstein, Kobert Casadesus, Jan Smeterlin en ook
WJadimir Horowitz. Het ras der bezielde virtuozen
en predikers op het klavier is langzamerhand
aan het uitsterven sinds den dood van
Liszt en diens grootste leerlingen; er is nu een
ras van phenomenale technici aan het ontstaan,
virtuozen met ijzeren zenuwen, maar met oen
innerlijke koelheid. Ook de moderne virtuoos stelt
zich op de moderne muziek in,hij is meer instrument,
minder individualiteit geworden en hij is het
voortreffelijkst in die stukken waarin h'j
zijn natuur geen geweld hoeft aan te doen.
Evenals Arthur Bubinstein is Horowitz het be
wonderenswaardigst in moderne muziek. Het
feit, dat Horowitz Brahms zou spelen, den
meester die zich het minst in de sympathie der
jongeren mag verheugen, trof en verbaasde
eenigszins. Was het coquetterie, die Horowitz zich aan
dezen weinig geliefden meester deed wagen?
(We herinnerden het ons van Rubinstein
ook). Maar men was toch gespannen, iets
ongewoons zou het in ieder geval worden, ook al kon
men de opvatting misschien niet deelen. Horo
witz maakte er een klankstuk van, ontzaggelijk
en verwoed gespeeld, een schrille fanfare; alle
romantiseerende klankenpoëzie was hier dood,
er waren verbazingwekkende accenten, ijzeren
accenten (vooral op kracht viel het accent),
aaneen gegoten passages, met een autoritair
mechanisme, maar weinig teederheid, weinig
heimwee, weinig droomerigheid. En wat is Brahms
zonder dit alles? Toch behaalde Horowitz een
stormachtig succes, het tegenwoordige sportieve
geslacht wist Horowitz' prestatie te waardeeren.
VAN DER HELST SIGAREN
GOEDE SIGAREI II KEI BESCHAAFDE VERPAKKING