No. 2787 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN i NOVEMBER 1930 De Sovjets en de Graanmarkt door G. A. Klaasse l ONGEVEER een maand geleden werden de gemoederen in de graanhandel plotseling in beroering g bracht doordat voor rekening van de Russische regeering in Chicago tarwe op termijn ?werd verkocht. De marktpositie van dit product die toch al veel te wenschsn overliet werd door dia transacties opnieuw aanmerkelijk verzwakt. Men vroeg zich af wat er wel van de tarweprijs moest terechtkomen, wanneer de Sovjets zich als foaissiers zouden ontpoppen en de ..kapitalistische" beurzen, de centra van hyt economisch leven, ?zouden misbruiken als werktuig om de welvaart op ruwe wijze te verstoren. De Amerikaansche «Seeretary of Agriculture uitte /ach op vrij krasse wijze, en opperde de veronderstelling dat de heele Manipulatie op touw was gezet om onrust te stoken onder de Amerikaansche boeren. De jongste gebeurtenissen in Zuid-Amerika en Duitschland liebben eens te meer duidelijk aangetoond dat revolutionaire stroomingen op geen betere wijze gevoed kunnen worden dan door achteruitgang van de welvaart. Wat ligt er dan meer voor de hand dan dat de Russen zullen probeeren kunst matig de welvaart te drukken om aldus een geest van opstandigheid te wekken. Men zou daarop nog verder kunnen voortfantaseereii, en betoogen dat het logisch is dat juist met de graanmarkt en de boerenstand een aanvang wordt gemaakt. In Rusland zelve toch zijn de boeren de minst en thousiaste communisten, en dus moet men elders de langste periode van voorbereiding juist voor de boerenstand hebben. Waarbij nog komt dat de graanmarkt het gemakkelijkste, mikpunt voor de Russische aanvallen was. Teneerste heeft Rusland zelf graan, zoodat bij tegenloopen van de speculatie de positie niet ingedekt" behoeft te worden maar graan kan worden geleverd. En bovendien was de marktpositie van tarwe buiten gewoon zwak. Kan men zich iets mooiers wenschen ? Een speculatie die geen geld kan kosten (omdat Rusland dan graan kan leveren), die slechts winst kan brengen en die buiten Rusland het terrein voor de Sovjet-idealen kan voorbereiden. Of inderdaad achter de bedoelde Sovjet-transacties een dergelijke verstrekkende opzet steekt is natuurlijk niet nategaan, althans op het oogenblk nog niet. Het is geenszins uitgesloten dat de zaak heel eenvoudig als winstmakerijtje bedoeld is. Immers de Russische regeering weet hoeveel tarwe zij dit seizoen buiten de grenzen op de markt zal brengen. Is dat kwantum van dien aard dat zij een aanmerkelijke prijsdaling uit dien hoofde voorziet dan kan zij met haar voorwetenschap gewapend een baisse-affaire op touw zetten in de hoop dat haar verwachtingen inzake de prijsdaling bewaarheid worden. Heel erg waarschijnlijk klinkt deze veronderstelling niet. Reeds eenige jaren komt er Russisch graan ter markt (nadat sedert het begin van den oorlog tot 1928 toe aanvoer van die zijde achterwege was gebleven) en de beurs is daarop dus min of meer voorbereid. Zoodat het quantum al groot moet zijn wil daarvan een extraprijsdruk uitgaan. Het termijnaanbod van de Sovjets in Chicago deed trouwens de noteering onmiddelUjk vrij scherp terugloopen, zoodat een winst uit dien hoofde toch al problematiek is. En tenslotte is er nog een derde mogelijkheid, die, ware het niet dat men steeds geneigd is achter Russische transacties diepere bedoelingen te zoeken, de meest voor de hand liggende oplossing zou zijn. Zooals reeds gezegd, is in de laatste jaren Rusland regelmatig in de markt voor verkoop van zijn graansurplus (?). Tot nu toe werden deze verkoopen a contant afgesloten. En nu plotseling in Chicago de contante verkoopen vonden in Europa, het afzetgebied voor Rusland dus, plaats - op termijn werd afgegeven heeft men dat ge nterpreteerd als blancoaf giften", als zuivere baisse-verkoopen. Wat natuurlijk geenszins vast staat. Immers een belangrijk deel van de termijn transacties aan de goederenbeurzen is op zeer reëele basis gefundeerd. Wanneer een graanhandelaar (of een boerencoöperatie) weet dat hen over drie maanden tarwe ter beschikking zal staan, en vreest, dat de prijs zal terug loopen, dan kan hij aanleiding vinden om thans reeds het graan te verkoopon tegen de noteering voor driemaandslevering. Zijn bedoeling niet die verkoop is dan allerminst speculatief, integendeel zijn opzet is om speculatie op het toekomstig prijsverloop uitteschakelen. Hetzelfde is het geval met de meelhandelaar die op termijn inkoopt om zeker te zijn van de prijs, en dat doet hij weer omdat hij met zijn bakkers-afnemers reeds te voren eenmeelprijs gefixeerd heeft. Wanneer men nu aanneemt dat de Sovjets een verdere prijsdaling voorzagen, en zich voor de tarwe die in December voor af levering ter beschikking zou komen reeds thans wilden secureeren van de nu nog geldende termijnnoteering, dan is dat een zeer plausibele verklaring van de transactie. Is straks in December wanneer in Europa het graan a contant kan worden verkocht de prijs aanmerkelijke!' lager dan do driemaands-prijs van thans dan is de opzet gelukt. Want ter afdekking van de termijnverkoop kan dan in Ohicago ook evenredig lager worden ingekocht. Stijgt daarentegen de prijs dan wordt op de t-ermijntransactie verloren, maar op het in 'Europa verkochte graan wordt een hooger prijs gemaakt dan verwacht werd. In deze interpretatie komt de affaire daarop neer dat Rusland zich voor zijn graansurplus een bepaalde prijs heeft verzekerd, in de verwachting dat deze hooger zal zijn dan die welke op liet moment van de werkelijke verkoop te bedingen zal zijn. En de transactie heeft dan niet de strekking van ecu baisse-verkoop; zij is in werkelijkheid geen blaiicoverkoop, maar een reeëelo affaire. * * * Welke van deze drie oplossingen nu mot de waarheid overeenkomt zullen wij misschien straks in December kunnen uitpluizen. Maar hoe dit ook zij, reëel of niet reëel, de transacties van de Sovjet hebben de marktpositie stevig aangetast. En het valt niet te ontkennen dat indien al niet de bedoeling heeft voorgezeten om prijsdruk uittooefenen, dit toch het gevolg is geweest. Want de baissiers, mennende een welkome steun uit Rusland te ontvangen, hebben hun activiteit in dit toch reeds zoo gunstige tijdvak verdubbeld. Wij schre ven de vorige keer dat de baissiers onder bepaalde omstandigheden een daling kunnen doorzetten ook al is die door de verhouding van vraag en aanbod alleen nog niet geheel gemotiveerd. Ook hier kan zich weer zulk een geval voordoen. De baisse kan steunend op de verwachting, dat Rusland met defaitistische bedoelingen on/e markten blijvend in wanorde tracht te sturen haar praktijken uit oefenen, los van zuiver economische overwegingen dus. Als de Sovjets daarvan eens de smaak te pakken kregen en hun activiteit ook tot andere producten gingen uitbreiden? Een klein surplus aanbod is bij de zwakke marktpositie van dit tijd vak voldoende om het toch al labiele evenwicht te verstoren. Ook voor de effectenbeurs is deze kwestie van groote beteekenis. Omdat immers juist nu de samenhang tusschen productsprijzen en stemming voor aandeelen zeer nauw is. Men moet dan ook hopen dat de Sovjet zich beperkt tot de graanmarkt, en dat bovendien de trans acties daar een reëele ondergrond hebben, een gewone daad van koopmanschap zijn. Want zou Rusland kans zien om onze prijzen in het honderd te sturen dan zou dat behalve het politieke effect aanmerkelijke voordeden opleveren. Doordat de regeering alleen importeert kan de nadeelige invloed der prijsdaling niet in Rusland zelf door dringen, maar voor de invoeren welke hot land nog in ruime mate noodig heeft kan men wol van de lage prijsstand elders profiteereri. wanneer althans ....onder die omstandigheden Rusland nog crediet kan krijgen. VAN DER HELST SIGAREN GOED! SIQABEH II EER BESCHAAFDE VKBPAKKINQ BEURSSPIEGEL Bij Ruwe Huid Purol Donderdag, 30 October DE productenmarkten zijn in de laatste week een niet te onderschatten steun voor onze beurs geweest. Terwijl in Amerika tengevolge van de technische positie van de aandeeknmarkt deze factor nog weinig invloed had, heeft hier het ge middelde koerspeil ongetwijfeld de steun daarvan ondervonden. Aandeelen H.V.A. brachten het zelfs tot nagenoeg 100 punten boven het laagterecord van eenigen tijd geleden, een verschijnsel dat wel niet in de eerste plaats zal zijn te verklaren uit een plotseling zoo sterk toegenomen kooplust, maar veeleer uit de contramine die het raadzaam achtte haar posities in te dekken toen eenigen tijd achter een de New-Yorksche prijzen eiken dag eeïi stijging registreerden. Gisteren kwam die beweging plot seling tot staan, hetgeen gegeven de bijzondere oorzaak van de stijging niet anders dan logisch is. Immers na elke dekkingskoersstijging" volgt een reactie; en daarbij kwam dat de New-Yorksche noteering even inzakte terwijl het gerucht liep dat de V. J.P. bij de verhoogde limitcs niet zoo gemak kelijk koopers kon vindiüals men op grond van het Amerikaansche marktveiioop wel zou hebben vermoed. Daarbij komt dat, nu de besprekingen met Cuba binnenkort voor de deur staan, het publiek even een afwachtende houding aanneemt. De overige afdeelingen tor beurzo werden door do gunstiger stemming voor cultuurwaarden min of meer op sleeptouw genomen. Met uitzondering mtusschen van aandeelen Philips, waarvoor het aanbod zoo overwegend bleef dat de koers geleide lijk afbrokkelde. Nog steeds weet men niet uit welken hoek die verkoopen komen. Een nieuwe theorie daaromtrent is dat enkele groote houders hun aandeelen wenschen om te zetten in conver teerbare obligatun van de nieuwe leening. Op grond van gerucht dat het dividend voor dit jaar verlaagd zou worden tot 15 a 16 pCt. kan men nml. calculeeren, dat bij omzetting van een aandeel in drie obligatun het rendement van het aldus omgezette kapitaal gelijk blijft. Door het conversierecht houdt men de goede kansen voor de toekomst, maar de kwade schakelt men uit. De premie die men voor die eenzijdige gunsti ger kansorienteering betaalt is 100 pCt. per aandeel, omdat immers de conversiekoers, naar de voorloopige berichten luiden, op 400 pCt. zou zijn vastge steld. * * * In den oliehoek wil het ook nog maar niet erg vlotten. De productie is weer stijgende, en reeds eenige malen is de ruwolieprijs verlaagd. Er is trouwens geen reden om aan te nemen dat de de pressie niet ook op deze tak van bedrijf zou door werken ; reeds eenige jaren stijgen de olievoorraden, zelfs toen het verbruik voortdurend toenam. Allicht zal dus de situatie verscherpt worden nu door de neergaande conjunctuur het verbruik bovendien nog daalt. Welke invloed nu de huidige verhou dingen op de dividenden zullen hebben is moeilijk nategaan. Men kent het argument dat de Konink lijke als grondstof-tot-eindproduct-bedrijf geens zins alleen afhankelijk is van de opbrengst van de oliewinning. En daarom kan men bij benadering den invloed van het prijsverloop op de winsten niet bepalen. En al wist men dat, dan nog zegt dat niets ten aany.ien van het dividend. Het gerucht loopt, dat de Shell Union (waarvan de dividendpasseering onlangs de eerste stoot omlaag aan de aandeelen Koninklijke gaf) dit keer haar kwar taalsdividend weer zal betalen. C. K. RECTIFICATIE In de besproking van den nieuw-ontdekten Vermeer in het vorige Nr. wordt Lot's ne dochter door den zetter voorgesteld als ,.in afschuw" bij den wijnkan verkeerencl: naar waarheid toeft zij er ..in schaduw."