Historisch Archief 1877-1940
OERNE KUNST
'tingen in Amsterdam
l in München
NSTKRONIEK
ALBERT PLASSGHAERT
hebben gegeven Het
komt toch op het door
dringend vermogen der
teekeningen etc. in de
eerste plaats aan; niet
op den wensch mee te
kunnen doen, maar op
het vermogen den ge
hate ts kunnen vernie
len, en hem zijn macht
te ontnemen door schrij
nende juistheden tegen
hem uit te spelen, of
zooals ik zei, door hem
belachelijk te maken
(dan vervalt
mogelijW- rOTtTèt kerwijs zijn macht) of
door een haat, zóó uit
bundig of bits te kunnen
verwerkeilijken, dat deze haat in een
kunstiwerk geopenbaard den haat van
janderen eveneens opwekt! Dat zijn
idaden voor den politieken teekenaar
ivan een partij; die vinden wij hier
:naast de grootere teekening, welke als
jeen omarming is van weerloozen, of
als oen niet te weerhouden aanklacht,
van uit den kern onzer beste ge
voelens, tegen machtswellust en
machtsmisbruik. . . .
Hint Lucas, Steil o] ij k Museum,
Auvstïr.lam. Figuur ea Portret
Er zijn op deze tentoonstelling een
aantal behoorlijke stukken met figuur
en portretten. En dat is zeldzamer
dan meestal gemeend wordt, en zeld
zamer dan ge zoudt aannemen, wan
neer ge met vertrouwen goed ?hartige
kritieken leest, die alleen kritiek
en zijn zonder zelfvertrouwen en
zonder eerbied voor wat eerbied past.
In langen tijd toch, om naar het werk
terug te keeren, was Lizzy Ansingh
niet zoo gelukkig als in Dokters
in vroeger eeuwen (Xo. 2) waar een
felle satyrieke vorm een psycholo
gische waarheid duidelijk maakt. Als
aangename schilderkunst is dan nog
van haar Xo. 3. de goede kindermeid
te vermelden, waai- een negerin, in
rood gekleed, een kindje in geel
vastfrsgilde omstreeks 1665. Museum te München
'
Francais de Bolcskey
(Tentoonstelling van Lier)
Landschap
houdt. Het vrouweportret van
Bobeldijk (20) behoort misschien niet tot de
meest typische van dezen schilder,
maar heeft in een fleurige huiselijk
heid ongetwijfeld iets, dat eer aange
naam is. Freule Oalcoen schilderde een
meneer B. te paard. Er zit een zeker
talent voor kleur in dit werk, maar het
verband der vormen van het lichaam
etc. is niet juist genoeg, niet
noodzakelijk-gerioeg gegeven. Beter is Me j.
A. van der Feer in haar portret van
een meisje tegen een blauwen grond.
Vooral de aandachtigheid in den kop is
hier te loven en een zekere
stijgingvan de figuur tegenover dien achter
grond. Een der beste portretten is
dat door II. U. Karnerlingh Onnes
van Dr. V. Het is niet het eerste
portret van Onnes. dat ik te prijzen
heb; de meesten zijn of als kleur óf
als onafhankelijke uiting van psy
chologie te waardeeren, maar hier
is bij alle juistheid een eenvoudige,
een natuurlijke gemakkelrkheid in
vele opzichten, die het we:'k eerder
doet voorbij gaan door wie niet ziet,
maar die langer boeit hem. die een
menschelijke beeltenis steeds belang
rijk wil vinden.
Krabbéis de schilder, dien ik
niet binnen den kring van mijn
waardeering kan krijgen; Iluib Luns
is vaardig, in staat tot veel. zie zijn
zelfportret, maar hij kan er weinig
keer iets van maken, waarin niets
stoort en waar de schoonheid ontstaat
uit een kleur, die diep en edel is.
N. l'ieneman is leeg; hij doet maar wat
modern daarbij: als altijd is ('oba
Kitsema een der wezentlijke goede
schilderessen. Het meisje met de waaier
in het wit. etc., tegenover den
rooden achtergrond heeft een zwier.
die een andere grootere latente;
diepte vervangt, maar die voor een
Hollandsche iets ongewoons is. en
haast fransch van smaak werd. Jan
Sluyters negerin met het rosse hemd
is een der belangrijke dingen op
>St. Lucas. En als kleur, n zooals
Ie figuur in de lijst staat heeft het
vele der goede eigenschappen van
dezen schilder; een ingehoudenbeid
in de kleur geeft het in dien zin een
deftigheid. Een mogelijkheid tot dis
tinctie is in het portret van Mevr.
T. v. B. de Meyere. Van de beeld
houwwerken noem ik Mevr. Weiss'
Harry van Tussenbroek: de eigen
aardige kop behield onder haar han
den zijn leven en geestigheid.
Een onderdeel van deze tentoon
stelling wordt nog gevormd door oen
verzameling werken van oprichters
en eerste leden: van Dorkinderen is er
een modelstudie, van Jac. van Looy
een modelstudie en skelet (er rond een
halven kring van banken met
teekenaais) van Meiners een smousje,
van Jan Veth twee portretten etc.
van Toorop Mussolini (uit 27)....
Itij Aaldcrink: Harry Kooien
Deze Kooien is een leerling van de
Amstenlamsche Akademie, ging. Lim
burger. terug naar Limburg, naai'
Heer. Wanneer ik liet werk goed bezie.
lijkt me dat dit een verkeerde
gangvan hem is geweest. Deze werken,
vertoonen in 't algemeen zoowel in
de figuur als in liet landschap een
neiging tot innigheid maar die door
gebrek aan een wezentlijken prikkel
tot sufheid kwam. Ook innigheid
moet intensiteit bezitten ! Ik vermeld
a's twee werken, beter dan de anderen.
beide in een duistere kleur: de vrouw
met het blauwe schort en het
dorpsgezichl.
f
Hij van ? Eiicr, Fraiicois <lc
Kölcskt-.v
Ik zou haast schrijven: hupsch van
schriftuur zijn deze schilderijen, land
schap en figuur, zoo ge daaronder ver
staan wilt een elegantie, zonder den
weemoed, die haar groot maakt. Het
beste zijn dan ook die werken.
waar het ..schrijvend" element der
schilderkunst het gemakkelijkst kan
worden gegeven, o. a. een
dorpsgezicht met huizen en ranke hoornen.
een moestuin erbij, of dat met kippen
1) ij een boerenhuis. 10 n de kleur is.
natuurlijk van den/elfden, aard als
de lust tot het neerschrijven van de
vormen is. Ook zij heeft niets zwaars.
is eer luchtig in haar rooden, in haar
geel en groen of rood en geel. Alles
te saam heeft deze kunst iets van een
glas goeden aangeiianien wijn. d ie zeker
niet zwaar is.
PLASJSOHAERT
X'ieuwc
Fred Marion: Mijn yfheini't Een
verklaring van onverklaarbare expe
rimenten uit mijn praktijk. Uitgave:
Ernst Krauss. Amsterdam.
H . AsMon.-IVolfc, tolk bij de
('rimineele- en civiele rechtbanken, De Roes
der HfisiÜKtfl. CJ eau toriseerde
vertalingvan J. L. J. F. Ezermau. Met 35
illustraties. Uitgave van J. Philip
Kruseman te 's-Gravenhage.