SCHILDERS EN I Socialistische Kunst h Kathe Kollwitz Socialistische kunst, te Amsterdam Het wezentlijk-revolutionnaire is in Holland zeldzaam, dat blijkt uit deze tentoonstelling. Er zijn hier zonder twijfel een goed getal werken, die niets in zich hebben van den feilen opstand; die alleen (werden zij daarom aangenomen ?) onderwerpen voorstel len, die ook revolutionnair zouden kunnen zijn behandeld, maar het niet werden. Mijn bezwaar is dus een twee ledig; er is niet scherp genoeg gekeurd wat schoonheid n wat politieken aanval aangaat. Ge zoudt hiertegen kunnen beweren, dat een politieke prent niet op schoonheid hoort te worden gekeurd, met andere woorden: op het eeuwige, omdat zij door haar wezen tijdelijk tegen iets tijdelijks te keer gaat, maar zij moet toch. wil zij ook tegen zulk tijdelijks scherp te keer gaan, vele elementen bezitten, die wel zeer dicht bij de schoonheid te vinden zijn. Zij kan misschien iets meer declamatoir zijn dan die schoonheid eigentlijk verdrt agt, maar ook hier is gauw een hol pathos ren gevaar voor een wezentlijke uit werking. En dan nog iets, waarom worden sommige hollandsche prenten gemist, die, gezien de aaid dezer verzameling, daar hooiden te wezen. Waar is de indruk wekkende prent van Holswilder: Toekomst muziek, met den zwaren drachtdervaandels opdenachtergrond, waar zijn de pren ten van ToDrop enz.: van Koland Holst uit het tijd schrift, dat een zwakkere naboot sing was van La Feuille. en waarom zijn er bijv. geen teekeningen van Dirk Xijland, die toch eens ook zóó goed opstandig was als velen hier, al zijn de laatste twee nu wellicht meer te rekenen tot het ..conserva tieve deel onzer natie," om het poli* \: M. de Roode tiek jargon te gebruiken ? Maar in allen gevalle is hier Albeit Hahn Sr. in de HollandscJie ujdeellwj te vinden, de teekenaar van de nog revolutionnaire sociaal-democratie. Hij behoort op deze tentoonstelling ^ot de historische afdeeling; beteekent dat, dat zijn actie tot het verleden behoort, en dat de partij nu, natuur lijkerwijs ! in een anderen geestesstaat zuiverder zich thuis voelt:' Maar Hahn is ongetwijfeld een wezentlijk politiek teekenaar; hij was de voor stander van een bepaald oekonomisch stelsel en heeft van daar-uit aanval op aanval ondernomen tegen de poli tieke, oekonomische tegenstanders ? Hij heeft talent genoeg gehad en dat is niet weinig typen te kunnen scheppen, waartoe niet alleen de werkman (forsch n als reeds van zijn kracht bewust) ri de kapitalist behoort (overda dig gevleesd, over dadig gekleed en wreed !) maar hij heeft, zooals ik reeds schreef, ook van Kuyper een voorstelling gege ven, die aesthetisch genoeg voltooid, zielkundig menschelijk genoeg was om steeds te blij ven bestaan. Zulke typen te schep pen, te kunnen scheppen, is 't bewijs van kunnen en van een kracht in de overtuiging. Teekeningen als Xo. 5 en 7. en IJ, zijn politieke prenten van groot en dooidringer.d vel mogen. en zij waren zeker een middel den tegenstander te verzwakken: zij zijn en dat is hier vast te stellen. borentil sati/risc/i en werken ktddig; meer nog dan in de andere prenten is H ah n Sr. hier belangrijk : deze aan val op Kuyper etc. is van uit de hoogte kleinerend; zij is meer algemeen psychologisch dan dogmatisch. Tot de historische afdecling woidt verder en verkeerdelijk de .losselin de Jong gerekend (er was in hem niets van den revolutionnair); juister wijze vin den wij hier Steinlen, den teedere. maar ook den opstandige, den anar chist; anarchist, omdat hij gekwetst werd door het onrecht hulpeloozen aangedaan. 'Kij hem weid dat aange daan onrecht aanleiding om. schoon ! platen te teekenen, groot als Ie Ba:.de dts Malfaiteurs, teeder als menschen uit het volk en de dieren. fel en ra'ik als hij de Vrijheid den S-ueten zag vóórgaan, klaaglijk als hij Peter Alma DOOR A. P L de weerstandloozen gaf. Het gevoej in Steinlen, minder dogmatisch dan dat van Halm, was van eedier wezen: van allooi zeer zuiver ! van kracht zeer lenig, soms sierlijk ! En ik vraap mij dan af, wanneer zulke werder toegelaten en gekozen; wat heef* dan ileyenbrock hier te hangen. van der ]>eck, wat ('hr. de Moor, wat Oepts. wat Schotel, wat van l'rk, wat eigentlijk van der \Valle, wat Elly rl\:mminga en nog veel dergelijken ? wat eigentlijk van IJell ?... Mevrouw de Koode?Hevei-mans kan hier verdragen worden, hoewel zij zeer zwak tee kent; niet gemist konden worden Ahna. Jiriedéen Churlci/ Toorop. Deze zijn ten min ste echt. hoewel verschillend van intensiteit. liried heeft het wezen van de politieke prent in zich en ook de phantaisie er voor; Ahna. de communist is een dogmatisch vlakversierder, duitsch tegenover Steinlen. dogmatisch zich selirap-zettend meer dan bevlogen tel kens van een innerlijke n ei ing. Jlij is de meest stelselmatige van allen: een verbeten eentonigheid is in zijn platen, ('hailey Toorop kon hier evenWim