Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 29 NOVEMBER 1930
No.
Het elfde deel van Van Marie*s
Standaardwerk
Boekbespreking door Prof. Dr. W. Martin
Raimond van Marie, The
Developmer.t oi Italian Paintinij.
Vol. XI the Hague, M.
Nijhoff.
Er zijn in Italiënog tal van plaatsen,
waar men kunstwerken kan bewon
deren op de plek, waarvoor zij oor
spronkelijk zijn gemaakt en waar
tevens nog de stemming, de
atmosfeerbewaard is, die zulk een kunstwerk
behoeft. Ben van de meest indruk
wekkende oorden van dien aard is
het Umbrische stadje Borgo San
Sepolcro. Daar kan men vrijwel
stellig zonder hinder van andere
toeristen en zonder zichzelf toerist te
voelen, in een soort van bedevaart
stemming stil neerzitten vóór een der
meest aangrijpende fresco's der vijf
tiende eeuw, de Verrijzenis des
Heeren, door Piero della Francisca
onïstreeks 1480 geschilderd op een
wand van de raadhuishal zijner ge
boorteplaats.
Het is goed gezien van Dr. Raimond
van Marie, dat hij met een fragment
van dit magistrale schilderij het elfde
deel van zijn standaardwerk over de
Italiaansche schilderkunst opent. Hij
brengt ons hiermede dadelijk in de
sfeer, die wij behoeven om de uiteen
zettingen in dit deel te kunnen volgen.
Deze illustratie opent de reeks van
391 afbeeldingen, die op uitnemende
wijze den tekst toelichten. V.ooral het
kiezen van details uit bekende kunst
werken en het afbeelden van vele
teekeningen, hetgeen de schrijver
meer en meer gaat doen, is van niet
te onderschatten waarde voor het
volgen van zijn betoog. Zij zijn, gelijk
wij dit van de fa. Nijhoff gewend zijn,
zeer goed uitgevoerd.
Dit deel behandelt het tweede
geslacht der Florentijnsche schilders
van de Renaissance, allereerst den
forschen Piero della Francesca, wiens
kontoeren, karakterkoppen en prach
tig koloriet ook buiten Italië, met
name in de National Gallery te Londen,
te genieten vallen. Wonderlijk,"
merkt van Marie terecht op, dat
er over dezen alom bewonderden
genialen meester nog geen behoorlijke
monografie bestaat."
Dan komt Gozzoli aan de beurt, de
verteller, van wien iedere bezoeker
van Florence de rijke tapijt-achtige
fresco's kent in de kapel van het
Palazzo Riccardi. Naast vele schil
derijen beeldt de schrijver ook enkele
karakteristieke teekeningen van dezen
zeer productieven nreester af.
In het derde hoofdstuk worden
Baldovinetti, Graffione en Finiguerra
besproken, in het vierde de beide
Polaiuolo en hun volgers, terwijl een
volgend hoofdstuk geheel gewijd is aan
Andrea del Verocchio. Deze beeld
houwer heeft ook geschilderd en nu
is de moeilijkheid, te weten hoe dit
schilderwerk eruit ziet. Er is slechts
n enkel vast uitgangspunt: de Doop
van Christus door Johannes den
Dooper (Uffizi). Het boek bevat uit
nemende afbeeldingen ervan, ook
details. Van Marie zet de moeilijk
heden uiteen (bldz. 497), waarin zich
degenen bevinden, die zoeken naar
schilderijen van Verocchio. Deze heeft
veel geschilderd, en nu is het maar
de vraag of de kwaliteit van zijn
schilderwerk even hoog staat als die
van zijn be?ldhouwwerk. Van Marie
meent van niet en daarom is hij
milder dan menig ander in het toe
schrijven van schilderijen aan Ve
rocchio.Hij geeft hem
bijv.deAnnonciatie uit de Uffizi. die men lang voor
een jeugdwerk van Leonardo heeft
gehouden. Hij schrijft hem eveneens
toe het Leonardeske vrouweportret,
met die prachtige, ragfijn geschilder
de vegetatie als achtergrond, in de
collectie Lichtenstein te Weenen.
Ook schrijft hij hem verschillende
Madonna's toe (Berlijn, Frankfort,
New-York). Dit alles is hypothese,
maar het betoog is telkens van dien
aard, dat men moet zeggen, dat 't
niet onmogelijk is en zelfs verre van
uitgesloten. Dit geldt al evenzeer
voor het negatieve werk, dat de schrij
ver verricht door allerlei wat als
Verocchio geldt te verwerpen, o.m.
den zeer bekenden Tobias met den
visch, uit de National Gallery. Dit is
leerlingen-werk, zegt van Marie o.i.
zeer terecht. Zoodat wij ten slotte
een geheel anderen schilder Verocchio
krijgen dan voorheen, maar dan toch
een meester, die een tastbare per
soonlijkheid is en minder vaag vooral,
omdat de draagwijdte van zijn talent
aanmerkelijk beter is afgepaald.
Na in het zesde hoofdstuk nog
Rosselli en enkele andere Florentijnen
te hebben besproken sluit de schrijver
dit deel af met wat correcties en de
Naareigen
ontwerpen in onze
werkplaatsen te
Oosterbeek
vervaardigd
EUBELEN
Spoor's
l , ?;'-. -. ??' .:=',, ^-".
Mosterd
W. A. Spoor Jr., Culemborg.
Sea~Horse
de allerbeste
wever
M.P.POLLEN & ZOON ROTTERDAM
STEUNZOLEH
S VST. PROF. HOFFA/
NAAR MAAT'
FA J.A.MASSING conri.vEm
O.Z.VOORBURGWAL 334 Amsterd«m
l/a WET BINNENGASTHUIS
cKlag Wtffeom IY
O SCOTS WHISKY
VERTEGENWOORDIGERS:
Ni HOOGEWERFF, CHABOT & VISSER's
WIJNHANDEL
DEN HAAG - ROTTERDAM - ARNHEM
HENDRICHS BRANDBLUSCHMATERIAU
ALLEENVERKOOP DER
APPARATEN EN INSTALLATIES
KNOCK-OUT"
(SYSTEEM BOUILLON FRERES)
's-Gravenhage - Van Hoeijlaan 15
TELEFOON: 71766
gebruikelijke indices, die. gelijk steeds,
bijzonder uitvoerig en nauwkeurig
zijn. Ook de literatuuropgaven zijn
overweldigend compleet.
Er behoort veel geduld, organisee
rend talent en netheyt" toe, om zóó
in alle opzichten op peil te blijven in
een boek,wat een zoo geweldig om
vangrijke stof beheerscht.
Dat de schrijver er zijn frischhcid
niet door verliest, strekt hem tot
groote eer.
Witte tanden: Chlorodont
De heerlyk frisch smakende Pepermunt-Tandpasta Chlorodont maakt de tanden sdiitterend wit en
verwydert leelyken tandaanslag het beste door hetgelyktydig gebruik van den Chlorodont-Tandenborstel,
welke het reinigen en wit poetsen der tanden ook aan de zykanten mogelyk maakt. Overtuigt U eerst door het
koopen van een tube van 35 cent, groote tube 60 cent, Chlorodont-Tandenborstels 75 cent, voor kinderen
45 cent. Men verlange alleen de edite Chlorodont-Tandpasta met rood-wit-blauwen garantiestrook en
wyze iedere namaak af. Leo-Werke, Dresden, Bykantoor Amsterdam.