Historisch Archief 1877-1940
Kerstnummer
23
Pioniers: Zoutwaterbaden
en als zoodanig belast met het handhaven der tucht onder de stu
denten. Hij heeft er niet veel aan gedaan ; zoo was hij.
Maar keeren wij terug naar 1895, bijv. naar het Panopticum-caféin
de Amstelstraat, waar in die dagen een Oostenrijksche dameskapel
concerteerde. (Het kan ook in 1896 zijn geweest). Iedereen was verliefd
op die meisjes en zij verdienden dit in elk opzicht. Ja, zeker.
Op het Rembrandtplein was nog het origineele roode Mille Colonnes
(nu Heck's Lunchroom God beter 't), waar men 's avonds laat altijd
den ouden heer Judels kon vinden en ook veel jonge menschen, die
later hél bekend zijn geworden. Speciaal veel jonge socialisten. Het
Gouden Hoofd was er ook al: voor 40 cent kreeg je daar eerf halve
bief stuk met aardappelen en groente. Kom daar nu eens om !
Maar ik spreek bijna uitsluitend over koffiehuizen, alsof wij niets
anders deden dan kroegloopen. Ganschelijk niet ! Wij bezochten elkaar
ook veel op onze kamers. Wat geen Amsterdammer was, woonde toen
op kamers in de Pijp, om het Sarphatipark of in de Van Woustraat,
de Govert Flinckstraat, de Jan Steenstraat enz. Dat was onbeschrijf
lijk gezellig, inderdaad een soort
Quartier latin. De heer De la Fuente
in de Van Woustraat is er rijk ge
worden. Hij verkocht tot 4 uur
's nachts en later blikjes sardines,
kreeft, za'm, augurken, paling en
alles. Zelfs oesters, maar die waren
wel eens een beetje roestig. Men
trof er midden in den nacht altijd
een gezelschap dames en heeren,die
uit het vuistje een zouten augurk
knaagden of een stuk gerookte pa
ling kloven; in n woord alleraar
digst. Hij gaf ook crediet aan wie
het waardig was.
Als het erg laat was geworden,
kocht je 's morgens om vijf uur
een gloeiend versch brood
(desverlangd met boter) bij den bak
ker, die het uit de bakkerij door
het kelderraam aangaf. Dit werd
dan gulzig opgegeten. Hoe is het
mogelijk, dat men dit kon verdra
gen? Maar het ging best. Nu
hebben wij goddank de
bakkerswet !
Wij kwamen ook wel eens aan
de Oude Mannen Huis Poort op
college. Het was des tij ds mos"
voor het Candidaats-Examen Rech
ten geen college te loopen. Voor
het doctoraal examen kon men het
niet laten. Dat waren gelukkig bijna uitsluitend namiddagcolleges,
dus dat ging wel.
De juridische professoren tut dien tijd zijn allen overleden,
behalve Gort van der Linden, tegenwoordig Minister van Staat,
die staathuishoudkunde gaf. Asser was toen al geen professor
meer, Van Hamel Sr. was toen in zijn volle glorie.
Meisjesstudenten waren zeer schaarsch. Hilda van Suijlenburgh
moest nog verschijnen (of was pas verschenen). Er bestond nog geen
vereeniging van academisch gevormde vrouwen. De jonge meisjes
waren nog gewoon gevormd en wilden graag trouwen. Nu is dit
anders.
* *
*
Teekening door Isaac Israëls
De studenten waren ruwer dan de tegenwoordige; zij dronken en
vloekten energieker, maar het bier kostte ook maar 10 cent en een
whisky and soda 30 et of 40 cent, zoodat je met n gulden een heel
eind kon komen.
Zeer velen waren in dien tijd
socialist. Dit stond toen gekleed.
Ik ken er, die nu keurig op hun
fatsoen en op de centen passen.
Enkelen waren zoo verstandig zich
aan het socialisme te houden: die
hebben nu goede baantjes.
Wij lazen veel, vooral Zola, De
Maupassant en Flaubert; dweepten
nog met van Deijssel en. ... rook
ten goede sigaren van de vier (om
een dubbeltje) van ,,De Wildeman"
in de Kalverstraat. Cigaretten wer
den weinig gerookt: bij extra gele
genheden kocht men een doosje dure
cigaretten bij Stael in de Vischsteeg.
De studenten van 1895 waren
ook onzedelijker" dan de tegen
woordige. Weliswaar bestonden er
zgn. menschen van het ernstig
besef, doch zij werden door de
groote meerderheid uitgelachen. De
meerderheid heeft altijd ongelijk.
Maar dat ik niet het fundament van
ons staatsbestel aantaste in dit
Kerstnummer, dat evenmin de plaats
is voor de beschrijving der immo
raliteit eener vorige generatie. Wij
zijn gelukkig een stuk vooruitgegaan
in 35 jaar, ten minste wat de
studenten betreft.
Overigens, betwijfel ik, of. . . .