De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1930 20 december pagina 26

20 december 1930 – pagina 26

Dit is een ingescande tekst.

26 Kerstnummer De Amerikaansche Moord van Raamsdonk door Henrik Scholte ALS Gij (bij uitzondering) tien dronken Amerikaan sche matrozen ziet, dan zult Gij gemeenlijk uit hun mon den een langgerekte, diep-ernstige hymne kunnen hooren, die Gij wellicht voor het Ameri kaansche volkslied houdt. Het zou kunnen zijn, gezien de op dit' punt bestaande tekst-ver warringen. Maar tien tegen een dat zij de eindelooze ballade zingen van de blonde Frankie, die haar lovingest man" ( = ke rel) doodschoot met een reuzenpistool, omdat hij in het kamertje boven het cafézat, loving up Alice Pry". Als Gij tijd van leven hebt, hoort Gij ook den afloop: de roerende plechtigheid van Johnny's begrafenis door de complete gang" en de nog roe render dood-door-den-strop van Frankie. Dit alles wordt U ge schilderd met een eenvoud en een plastisch welbehagen als alleen ongeschreven volksballaden be zitten. Een versmaat van mono tone alexandrijnen, met zonder linge scansies en uithalen, nog zonderlinger rijmen, die de mooi ste regels van onzen Moord van Raamsdonk" concurreeren. Oh, bring on your rubber-tired hearses, bring on your rubbertired hacks. They're taking Johnny to the cemetery and they ain 't a-bringinghimback. Frankie walked up to the scaffold, as calm as a girl can be, And turning her eyes toward Heaven she said, Good Lord, I'm coming to Thee." Wat de historie omtrent de dieven en het bloedbad der babies te Raamsdonk weet mee te deelen ben ik nooit te weten gekomen. Van Frankie en Johnny" heb?ben de Amerikaansche journa listen dat echter onlangs onder zocht. Als zoo vaak stelde ook hier de werkelijkheid te leur, zij . was vrij wat minder romantisch. Tegen het eind van de vorige eeuw, toen er voor het eerst van ordentelij k-georganiseer de raqueteers" sprake was, schoot in Chicago de vrouwelijke kellner Frankie Baker haar faithless brownskin lover", Albert Britt, dood. Door de aanwezigheid van de halve onderwereld werd het een monsterproces, waarbij echter de lieve Frankie, ofschoon zij geen ander motief opgaf dan wat later de fameuze woorden van het lied werden: ,,he was my man, but hèhas done me wrong", toch werd vrijgesproken wegens justifiable homicide". De volksverbeelding dacht er echter anders over. Zij wrocht in de kroegen eerst, in de cabarets toen een gruwelballade met de meest verbazing wekkende détails en vermakelijkste wendingen. Aiover Amerika bleef de ballade als een officieus volkslied bestaan, zelfs de droog legging, die toch de geboren vijand van dergelijke liederen is, kon haar niet doen verdwijnen. Zij heette aanvankelijk Frankie en Albert", doch al spoedig Fran kie and Johnny", staat echter ook als Alice Bly and Katie Fly" bekend. Er zijn nette, min der nette en heel onnette uit gaven van bekend, zij werd gejazzt en vooral ook voor teemerig ukelele bewerkt. Het laatste jaar werd zij voor het eerst opge schreven door John Huston in een zoo juist bij Boni, New York, verschenen bock, waarvan na tuurlijk in het bizonder de zeld zaam geestige en in haar histo rische" kleur onverbeterlijke illus traties van Covarrubias een g\ n o t zijn. Die sfeer van 1895 bleef trou wens altijd nauw aan de ballade verknocht. In de laatste jaren zijn er wederom vele tooneelbewerkingen van verschenen. John Kirkland schreef er zelfs een dood-serieus drama over, dat dezen herfst in New York vertoond werd. De bekende Joodsche soubrette Fannie Brice en Hal Skelly als Frankie en Johnny" droegen in de knalscène uit de laatste Broadway-revue, een scène, die zich, door het tusschen drama en melodrama zwevend spel deiacteurs, reeds den bijnaam van Amerikaansche Drie-stuivers opera" verworven heeft, costumes om van te watertanden. Wanneer zal men voo_ onze revues, die elk jaar met Nieuwjaar een slapperen grog van finales en dansjes brengen, eindelijk eens naar dien schat van expressieve volksromancen grijpen? Hebben wij ooit De Moord van Raams donk" op het tooneel gezien, met De jongste en de oudste Koningin van Europa. (Bij koningin Victoria 1895). zijn naakte akeligheid en zijn gran dioos verachten van alle proso dische wetten ? Herinnert Gij U ? De dieve kwanie van heel ver, Zij name mee een breek-ijzer, Trarara-diedeldiedeldom, Trarara-diedeldiedeldom, Trarara-diedeldiedeldom, Trararara. Of die andere Halewijn-his tories van Maria, waarom weent (jij zoo?" (5 x herhaald) en van Henderik, den boozen moorde naar. Wie ensceneert hier eens dergelijke bloederige histories, waarin de poëtische verbeeldings kracht (van het Amsterdamsche volk in het bizonder) steeds zoo heeft uitgeblonken?

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl