GROENE AMSTERDAMMER VAN zo JANUARI 1931 Na. 2797 LETTERRAADSEL XLVII \. T'it onderstaande lettergrepen moe2 ten 15 woorden gevormd worden. wier 80 en Ie letters een spreuk vnn ' * *" * Roemer Visscher vormen: 4. 6. 6. 7. 8. 9. 10. ,. nrd - bel - bu - cad - del - der - dict dig - drijf - du-e-e-e-e-er-fagen - ger - heid - h i - ke - kei - kort las - lijk - misch - moe - ne - ne -nis|o ? pe - ret - rhyt - ring - schans stan - t<- - te - te - te - ti«xk - tijd - ve ver - we - wer - zar. De omschrijving luidt: 11 1. vijand. 2. muziekwerk, 3. ver.» haal. 1. realiteit. 5. voornaam. 0. besluit. 7. deficit. 8. ontspanning, 13. M ^,.... 0. rekbare stof, 10 straat in A'dam. l v ^ 11. verdriet. 12. gymnastische uit??..-.. drukkjug, ja. voertuig, 14. opofferend. 16 ? 15. assyrisch vorst. Voor de inzenders van de goede oplossing zijn als prijs beschikbaar t BOEKWERKEN OF GRAMMOFOONPLATEN naar keuze van den winnaar ter waarde van tien gulden Inzendingen, liefst op een briefkaart, voor Woensdag as. a uur Op adreszijde vermelden: LETTER-RAADSEL XLVII. Oplossing Letter-Raadsel XL VI Unser Auge ist sonnenhaft, sonst sahe es die Sonne nicht. Jacob Bruckhardt 1. uitoefenen, 2. nonnen, 3. Simson, 4. erwtensoep, 5. ranselen, 6. Anna. 7. uiterste, 8. gekheid, 0. elleboog, 10. internaat, 11. Soesterberg, 12. tand arts, 13. Steinlen, 14. onderzoek, 15. Nelson, llï. Nero, 17. eminent. 18. noenmaal, 19. Homerus, 20. aannemer, 21. felicitatie, 22. Tischbein, 23. Sinterklaas. Prfjswinner werd, (na loting), Jhr. Mr. L. J. van Ingen. Den Haag, die gelieve op te geven wat verlangd wordt. t De Eeuwigdurende Lucifer STOOKT DEN KETEL van uw eentraU verwarming mat a«n HERINGA-JOHNSON O L l E B R l G «en bediening, zindelijk, eenvoudig i HERINGA & WUTHRICH 'CENTRALE VERWARMINGEN Amatardam, HAARLEM, Dan Haaf hoe kon tooh die slager in schagen da slagen van 't noodlot verdragen, wel geen slager vergaat zoolang d'uitkljk" bestaai", want daar Is 't, dat de schlagers" steeds slagen! Nieuwe uitgaven Kalenders Van de yen- York Central Line* ontvingen wij dooi' bemiddeling van de American 'Express Coin party een bijzonder fraai iiitgevoerden Kalender die de bekende express-treinen af beeldt, snellende door een van do Amerikaansohe valeien. . * * * Ken andere zeer fraai uitgevoerde kalender ontvingen wij van de firma Timmerman* >'nn Turcrhoui, Snhoenfabrikant on t*» Waalwijk. Kveneens . van de firma Kllcrnian. ?Harntn d- Co, Boek en Steendrukkers te Amsterdam, getuigde van moderne opvattingen inzakt» druk en.. zetwork. ZakagendaOLVEH Yrtn <li> OLVKH ontvingen wij een /.oei1 bruikbaar en goed verzorgd y.akkalendertje metpras*-twh verdeelde ruimte oj> <1<» agenda voor annto<«keningen. Bij de Uitgevers W. J. Thieme & Cie te Zutphen is een 2e druk verschenen van Joodschc Riten en Symbolen, door S. PU. de Vries Mzn.. Rabbijn te Haarlem. JVora'a ntnflicten. door Anke Ser-. vaes. Met vele illustraties en drie kleurendruk-omslag van R ie Reindorhoff. Dr. C. Serrurier gaf bij Xijhoff te 's-Gravenhage een weidsche en klare monografie uit over ..Pescartes' leer en leven", en leverdo hiermede een bijdrage die Nederland reeds lang sclmldig was. aan de nagedachtenis van den grooton filosoof, die op onzen bodem zijn voornaamste werk ver richtte. Een practisfh Jaarboekje roor dr Huisvrouw werd door Iloogewerff en Riehard, in samenwerking met de af d. Rotterdam van de Vor. voor Huisvrouwen uitgegeven.' A. K. Brehm. Het teven van tle rlicren. Opnieuw bewerkt door Dr. W. Koch. Jn het Xederlandsch ver taald onder toezicht van R. Blijstra. met 318 platen. Kerste deel: Zoog dieren I. N.V. Uitgevers Maatschappij E. X.U.M. Amsterdam.} ??< ». | Bij de ervan .T. .T. Tijl te Zwolle is A-erschenen een Xederlandsche bewer king van het WendepunJct?KocKbuch van B. Brupbacher?Bircher, Direc trice van Bircher?Benners Sanato rium te Zurich. Dit kookboek bevat «en ruime keuze van zeer smakelijke gerechten, waarbij vloesrh is uitge schakeld. Bép Otten. Fï"«/ <h tt?rntman bw-hl aan Marjolijntjc eh Martijnfje. Een aardig kerstverhaal met teekeningen van Willy Schermele. Vitgave van A. W. Sijthoffs Uitg. Mij. Tuiden. D. Wachmann. Hel /tejorm-TaalnndcrtviJR np pst/eholofjisch-empirwehen firondslfiri. Referaat gehouden in het Duitsch en het Erigelseh den Oen Sept.-1030 te Luik op het ..Interna tionaal Congres voor Honger Handelsonderwijs." Thans in het Neder? landsch verschenen bij de N.V. Kcmink en Zoon te .Utrecht. 'f AAL SCHUT' XXV de latere jaren EEN grof staaltje van.afstomping van het jbaalgevoel en misvorming van het taalgebruik biedt het s*1 V.^Hvoegsel laten', /rirr;.. t n IK latere tijd. V.'i j nebben het de laatste jaren zien opduiken. Kr is nog kans het dood t trappen. Mr. Van Kossum. <;<»n onzer letterHevende toeristen van den latcren tijd. Tusschcn ons gezegd en gezwegen. dezen heer heb ik als een der ergste beulen van het Xederlandsch loeren kennen Met onmiskenbare virtuo siteit is hier de moeilijke en ten onzent vrijwel in de latere jaren onge moeid gelaten kunst der satyrc be oefend. (Roei Houwink over een der laatste geschriften van Ritter Jr.) De heer Houwink is van zyn latere jaren blijkbaar zoo geschrokken, dat hij het poogt te kalmeeren met een vrijvfel", hoewel dit bij ongemoeid gelaten" behoort -r- Zonder dat. zooals in de latere jaren uit nood is geschied, de bodem van het publiek recht wordt verlaten. Het toekennen van deze bevoegdheid ligt geheel in de lijn van de wetgeving en rechts wetenschap der latere jaren. Die taalvruchtjes van de Haagsche regeeringsbureelen kunnen soms toch wel erg aangestoken zijn. Later - ieder normaal Nederlander woet dit is de comparatief van laat en wordt gebezigd of nadat de positief genoemd is: Gisteren was hij laat. vandaag kwam hij nog later; óf al» een positief er dadelijk bij gedacht wordt: Latere geslachten (dan het tegenwoordig levende) zullen van 's mans roem getuigen. Later absoluut gebruikt, d.w.z. zonder uitbreiding van den positief, meer als zelfstan dige tegenstelling van vroeg of jong, beteekent, gevorderd van leeftijd": Vondel leerde op lateren leeftijd (in zijn latere jaren) Latijn. Maar nooit heeft de taal aan een absoluut gebruik van later gedacht bij een tijd, die als pas verstreken, onlangs, wordt voorgesteld of die nog gelijk met het heden opgaat, iets waartoe men haar in de boven aan gehaalde voorbeelden zou willen forceeren. Dan zegt en schrijft ieder ongedeerde Nederlander laatst: Den laatsten tijd heeft de heer G. zich koest gehouden 1). Wij zaten laatst bij Haartje. Dat laatste krabbelt je van Jantje was al heel aardig. Maar bij gebreke van gedachten willen zoo vele onzer sehrijverkens wonder doen met baldadig kinderwerk tegen dn taal te bedrijven. Zij durven bij haar de ruiten wel inwerpen, omdat zij van. Hen toch nooit schadevergoeding kan vragen. 1) behoudens in.de viesiologie. De heer W. H. te Rotterdam vraagt, waarom men- wel schrijft Huizer (van Hulzen) en niet Larer (van: Laren), maar Larensch. Antwoord: Huizer is juist, Larensch Is onzuiver. moet wezen Laarder. In Schut XXVI zal Ik dit punt met u bekijken. . Den heer R. H. te Groningen. U hindert Hollandsen voor Nederlandsen. Niet erg zacht zinnig spreekt u zelfs van dat verdomde Hollandsch", Het komt hierop neer, dat U aan Holland, en Hollandsch het beperkte begrip toekent, dat de landzaten, buiten de provinciën Holland wonende, aan die woorden wel verbinden. Het staat echter vast, dat de naam Holland al sinds verre tijden op gronden, die de historie aangeeft, op heel Noord-Neder land van toepassing is geworden en dat -het Hollandsch den grondslag heeft gelegd en den grootsten voorraad aangebracht tot de algcmeene Nederlandsche schrijftaal, welke b IJ de ingezetenen der niet-Hollandsche provinciën evenzeer gangbaar is geworden. In uw heelen uitval tegen Hollandsch ontmoet ik trouwens geen enkel woord, dat niet ,,verdomd Hol landsch" is te noemen. De heer B. de K. te Rotterdam betrapt mij op een verkeerde constructie. Ik schreef: Of het Engelsch hierop ook gewerkt heeft, is niet onwaarschijnlijk te achten. Moet zijn: Dat enz. De grammatica Is bij Inzender in bétere handen dan bij mij e'n ik buig het hoofd. Maar toch . . taal laat zich niet knellen dóór spraakkunst. Dit heb ik meer dan eens be waarheid. Het dooreenlobpen van constructies laat de taal ter wille van de beknoptheid soms zeerzeker toe. Bij mij was de twijfel o/het waar schijnlijk was verbonden aan het vermoeden dot het waarschijnlijk was. Beide elementen vatte ik samen, door den bijzin voorop te zetten. Ik deed.dit des bewust, want ik kon niet al te stellig zijn Tegen de grammatica lx: Ik heb liever overdag dan dat ]e 's avond» komt". Overdag staat bij komt, maar de schrij ver meent de twee bijzinnen dat je overdag dan dat je 's avonds komt", door overdag" te brengen naar den hoofdzin, te kunnen ver eenigen. En de taal verbiedt hem dat niet. Tegen de grammatica zou naar de opvatting van inzender zelfs de constructie moeten zijn: Hoe vond je. dat hij er uitzag?", i.p.v. Hoe zag hij er uit'1, vond je?" Want hoe" hoort bH er uitzien" en niet bij vinden, verzekert de scnolarchle.Een kunstig ingewerkte constructie, waarvan meester Hasseboek de koude koorts zou hebben gekregen, maar die de taal gaarne vergoelijkt.zat in de verklaring van mijn ouden vriend Hansen: dat hij niet wist, waar of dat hij woonde. CH< Ff H. TYP t N.V. AMST. BOB&- KN BTEENDRUKKtRlJ V/H. ELLERMAN, HARMS «fe Uo. BIJVOEGSEL van D* Grcxnt Amsurdommtr", Wttkblad vooïNederland om 10 Januari \ . i . . <. .' -i \ 1 Aaut. Botk- «n Su<«dr.v b. ll«ra«a. H«rt» 6 Co. N.V Mars: Mijn uitvinding is al zesduizend jaar oud!"