l' T' t' r ' 8 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN zo JANUARI 1931 No. 2797 J. D. STRUIJS e Zn. Prinsengracht 837 ~ Telefoon 37906 BEGRAFENISSEN (naar VERKIEZING met RIJTUIGEN of AUTO'S) CREMATIE. - TRANSPORTEN. N. V. Meubelmagazijn Eden" MOLSTEEG ~ AMSTERDAM BOEKENKASTEN P E N S I O N Ier R A N G PO U R JEUNES FILLES DE BONNE FAMILLE excellente nourriture Belle situation, chambres confortables Mademoiselle DE BROT Villa Grammont H Ave des Alpes LAÜ5ANNE Facullc de reccvoir l'cnjeigncmcnl du frattfat* et de l'anglaw a la rnaiéon, ou Be suivrc leo courj e ilc et det coleó de musique. Renéeignement^: jflademotélle N. JU. JUuföclbeek Flalgcb. Zorgvliet LA HAYE il AS P! BOB^BINDBR K0RKSTRAAT58 AMSTB=?DAM BEGRAFENISVEREENIGING N. SAX Jr. P.C. Hooftstraat 38 AMSTERDAM Telef.: 20341, 24250 REGELING VAN BEGRAFENISSEN EN CREMATIES VAN UIT ALLE PLAATSEN EIGEN LIJKKOETSAUTOMOBIELEN Cerises au Kirsch DE kersen - Betuwsche Meikersen - op kirsch. Een Droste" Bonboni i /iel toe. dut ge Droste* FIRMA K R O N E R Nieuwendijk 167 AMSTERDAM Tel. 43186 SPECIAAL ADRES voor JAEGER ONDERGOEDEREN WIT EN JAEGER FLANEL Koldewcy & Corbière Leidschestraat 30 - Amsterdam SPECIALITEIT I Ni Slaapkamcrmcttbclcn Matrassen Dekens 6 ,J, DE KONINGSZOON Keizersgracht 447, Opgericht Ao« Warmwatervoorziening. i»iif,.<!»nii 'Vbor alle doeleinden jOiefaKunatinrtchting loirkSchnabel Amsterdam. * i Voornaamste Kleedinginrichtinr op elk gebied k\ . 2797 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 10 JANUARI 1931 Amerikaansche Boeken door J. van Schaick?Willing Tioenty^?y-,,,,,, Ifours by Louis Brom f leid dooreengeweven, zoodat de waarschijnlijkheid van New York : Frederick A. Stokfs Cotnpa »»y, liet go val niet al te zeer in het gedrang komt, artistiek doof Jeanne van Schalk?Wilt ing. verantwoord is hier de techniek geenszins. Het is Wanneer Babette Deuiach in haar fijnzinnige, ' * ' ~"L 1! ' 1!i ' in Nederland al te zeer miskende boekje In such .a Night *)" de belevingen van haar figuren in n ?enkelen nacht te zatnen dringt, heeft ze daar haar goede reden voor. Ze beschrijft niet den roman van Lsonard, van Pauline, van Marshak en Simone ?en hoe de vele feestgenooten, die een gedenkwapr«ligen avond in 't huis der Peacocks samen waren heeten mochten, neen, ze beschrijft een nacht, een nacht van vervoering, van zinsverbijstering ?door muziek en lamplicht en brilianten gees-t en drank, ze beschrijft, in haren titel zinspelend óp Shakespeare's ,,De Koopman van VenetiëV. l, hoe in zulk een nacht dat raadselachtige zoeken begint van 't bloed* het lokken van de vrouw en het besluipen van den man, alle! doorgloeid en -verheerlijkt door illusie en behekste faatasie tot .boven die bacchanale van losgewoelde hartstochten ?een kreet weerklinkt, de kaeet eener vrouw, die in datzelfde huis het leven schenkt aan een kind ?en bij dat geluid is 't alsof' de betoovering is geweken, de heksenkring breekt, het lamplicht taant voor den goeden ochtend, die door de reten ?der gordijnen schijnt, en met een verademenden rglimlach laten de gelieven elkan der los en ziet echtgenoot echt;genoote over den rand van 't geheven glas met helderen blik -van verstandhouding in de oogen. Ook van Dos Passos is 't nie* «en willkeurig grapje dat hij in Manhattan Transfer" op eenigsrzins andere wijze de kunst van het Simultani*nu toepast. Want -ook daar worden niet in de eerste plaats de romans van enkele tnenschen vervolgd, maar gaat het om de gigantische nienschkolonie New-York, die zich in stapels steen en cement en staal uit het water heft en torenhoog ?oprijst, waatin milHoenen levens krioelen waarover Dos Passos hiev ?en daar een zoeklicht flitsen laat en daarbij natuurlijk ook men schen bestrijkt. Thans is bovengenoemde roman verschenen, waarin dezelfde tech niek is toegepast. Louis Bromiield is een succesrijk jong auteur, die reeds ?oenige lijvige romans op zijn geweten heeft, waarin ?de romantiek in modern costuum kwam zwijmden in kasteelen, onder oude familieportretten, zoo eerwaardig en illuster als enkel een van al dit :schoons verstoken Amerikaan ze zich droomen kan. , Nochtans Louis Bromfield had met zijn ,,Possesssion", The green Baytreu", Lilly Barr", Early Autumn" A good woman" een doorslaand .succes en niet geheel ten onrechte. Moge de inhoud wel wat hol blijken, op den vorm van zijn boeken valt weinig af te dingen. Hij schrijft een zwaar en gedragen Amerikaansch, dat zich onderscheidt van de nonchalante, levendige journalistieke taal in wording door de voornaamste letterkundigen gebezigd. Zijn geheele opzet doet denken aan onzen Van Genderen Stort, doch waar de strenge waardig heid en sonoriteit van den Hollander door een nobelen geest wordt geadeld, is Bromfield's gebaar .altijd net even te zwierig of te deftig, zijn vrouwen -zijn te geheimzinnig en op den duur merken we "verbouwereerd dat we langs wegen van verheven "wulpschheid in Hollywood zijn beland. Na de ge noemde romans vdgt ,,The Strange case of mibs Annie Spragg" een duistere geschiedenis op occulten grondslag, waarover de pers goedmoedig ?gekscherend sprak als over the Strange case of Mr. Bromfield." Thans verscheen air volkomen rehabilitatie het stormachtig toegejuichte Twentyfour Hours." De gebeurtenissen in dezen roman .spelen zich ook in een enkelen dag af. De zeven menschen, die een bepaalden avond om den disch van Rector Champion vereenigd zijn zullen binnen de vier-en-twintig uur in een nieuwe levensfaze zijn gewenteld. Maar hoewel de schrijver de draden ?waaraan zijn marionetten hangen met mëesterhand bestuurt, ofschoon hij hun avonturen listig heeft Louis Bromfield geenszins. niets anders dan een stukje knappe literaire acrobatiek, die ons vertoond wordt, waarna wij, zooals betamelijk is, dankbaar klappen. liet is ondoenlijk om den inhoud van dit ingewikkelde boek te vertellen, ik wil het ook niet probeeren. Stel u slechts voor een tafel waarom zeven men schen zitten. Na afloop verdwijnen de gasten in de duisternis van New-York. Dan geeft het noodlot een harden mep tegen 't rad van avontuur en alle levens veranderen zoodat, indien dezelfde menschen na vier-en-twintig uur nog eens om denzelfden disch vereenigd waren, hun innerlijk, hun toekomst, hun onderlinge verhouding een volkomen ander aspect had vertoond. De respectabele man van gisteren moet heden vluchten voor eeu schandaal, de overspelige vrouw hervindt haar man, de cy nische avonturierster droomt van nieuwe liefde. De zakenman heeft zich bevrijd van een lastige verhouding en heeft huwelijksplannen, de onnoozele jongeling is dien nacht geïnitieerd in de geheimen der liefde, de oude vrijster entert kordaat den ouden vrijer. Een schoone cabaret-artiste wordt vermoord. In, de buitenwijken wordt een kind geboren. En niet alleen dat de lotgevallen van al deze menschen vaardig door elkaar heen worden geklost, maar ook de afzonderlijke karakters worden vergaand ontleed en zijn knap volgehouden. En toch, (ondank baar zijn we naast zulk een be drevenheid) we gelooven niet in deze menschen. Hun blos moet schmink zijn, hun huid was, hun zielen een fijn gelede. door Freud ontworpen machinerie. Er is iets hols, iets bizavs, iets onmenschelijks aan deze wezeris. Hebt ge wel eens gewandeld in een renaissancctuin en zaagt ge» tusschen de geschoren heggen midden op een gazon een groote zilvemi bal, Uie rustte op ? een kleine ? zuil van graniet? En zaagt RO toen bij geval een ge/elschap, dat aan kwani drente len gespiegeld in het zilver 'f De dames in het rose en met parasols, de heeren met wit f lanellon broe ken? Iedereen en alles was te herkennen en toch was do quintesscnce der menschelijkheid verdwenen uit het verscherpte, kromme beeld. Op dezelfde wijze is Bromfield's wereld een wereld, gespiegeld in den zilveren bol van een onaahdoenlijk intellect. Hij is zich van deze eigen aardigheid bewust. Dikwijls beschrijft hij figuren, die uit gebrek aan innerlijk azen op het leven van oen ander.Hector Champion schept bewust pijnlijke en onkiesche situaties om uit de verbijstering zijner gasten een surrogaat-emotie te trekken. Alida gluurt met een tooneelkijker urenlang naar het 'huis, waar een moord uit hartstocht werd gepleegd. En wellicht is de critiek die de schrijver der actrice Jahy Fagan te lezen geeft, toepasselijk op hemzelf: ,,Haar spel is ondanks perfectie van details hol, gelijk een marmeren zuil soms hol is van binnen en opgevuld met hout en allerlei' rommel. Een volmaakte gave schrijn, waarin nooit een licht ?werd ontstoken." De terugslag op dezen koelen verstandelij ken aan leg is een onrijp*: dweepzucht van den auteur met alle uitingen des vleezes. Verzuim de chaamslicfde om geen prijs" luidt het parool van dit en andere boeken, ge zult van uw kieschkeurigheid later spijt hebben. Dertig jaar geleden zoowat werd' bij ons de deerne in de literatuur verheerlijkt. Zij was uit Frankrijk geïmporteerd. Het was prachtig om te zien hoe de bourgeois haar met een sentimenteelen traan en verheerlijkt door zijn eigen edelmoedig heid de hand schudde met een neem me niet kwalijk dat ik niet heb geweten dat je een mensch was'!" Bromfield'H gebaar js eenigszins anders.' Hij kijkt als een stoute schooljongen stiekum naar de puriteinsche meesters van zijn land', haalt op zijn teenen n bpr-sphynx, n Gioconde, n Kiki Toegepaste kunst door Otto van Tussenbroek Tentoonstelling van weefsels door Ble Knapper In het Stedelijk Museum te Amsterdam hield Rie Knapper een zeer aantrekkelijke tentoonstel ling van haar werk dat uitmunt door velerlei eigen schappen: beheersehing van tal van technische moeilijkheden en.... mogelijkheden; toepassing van allerlei fijne kleurschakeerjngen en vervloei ingen en, dit laatste niet het minste: fantasie, welke, voor wien de Kunst als levens-taak en roeping verkoos, zeker wel het meest waard is, al zijn knapheid van doen en fijn afgestemd kleur* gevoel daarbij zeker onmisbaar. Nu kan men zich gemakkelijk moderner werk den ken doch deze weefster geef t haar arbeid zooals die haar 't naast aan het hart ligt zonder zich eenigerlei geweld aan te doen en hoe prettig is dan ook de onopzettelijke, haast speelsche manier waarop zij haar voorkeur voor weelderige dingen, in soepele, dunne materialen (veel zijde), hier en daar door een gulden gloed verlevendigd, (gouddraad), uitleeft in een natuurlijken drang het schoone te dienen, daarbij de eischen van practisch nut en gebruik niet verwaarloozend. Mij komt het voor dat Rie Knapper, die eigenlyk toevallig haar weg tot dit echt vrouwelijk kunst ambacht vond, een geboren weefster mag heeten. Dat zij gelegenheid vond zich in het buitenland te bekwamen kwam ongetwijfeld haar' werk ten goede, maar wat zou een aanleg voor de weeftechniek, gepaard aan goede scholing, beteekenen zonder dat de kunstenares zichzelf gevonden had. d.w.z. iets bereikt had, dat den weerschijn is van eigen zuiverste wezen en dat dus, in het weven, als haar persoonlijk ..handschrift", golden kan en als zoodanig kan worden ...afgelezen." Dit nu r,ie ik in enkele werkstukken (niet alle) ten duidelijkste gegeven: er is een fijn jasje met gouddraad doorvlochten, waarin iets van een Perzische pracht leeft; er zijn doeken waarin het stralende en stroomende besloten ligt als van zon en van zee; er zijn sjaals waai'bij hot kleurscala welhaast broos kan heeten en in dit alles (ook in fraaie tasschen van leer en wol dooreengevlochteh) herkent men t.'lkens weer dezelfde hand, welke een zekeren luister aan de eenvoudigste dingen meegeeft, waarbij de verschillende verwerkte materialen middel blijken tot een zich volkomen uitleven in het nobel handwerk dat weven heet. van Montparnasse. n Salome. zet ze óp een rijtje, kruist de armen a la Napoleon en zegt fier en tartend: voila. Maar laat ik voorzichtig zijn! ' Holland gaat bedenkelijk dezelfde richting uit. Mijn radio zingt heden voor de vierde maal: Ich bin von Kopf bis Fusz auf Liebe eingestellt." O blauer Engel l *) /« zulk een NacMt" Babctte Deutéch, Leopold's Uiiijcvers Mij. De uitstekende vertaling is van Mevr. R. Wiessing?de Stercke. Wat eten wij toe? VruÉensla met rauwe room van OUD-BUSSEM