\ e Groene rcckbl \ omraer Telefoon 37964 Postgiro 72880 Gem. Giro G. 1000 ONDER HOOFDREDACTIE VAN A, C. JOSEPHÜS JITTA Redacteurent L. J. JORDAAN, F. O. SCHELTBMA EN M. KANN. Secretaris, der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 355, AMSTERDAM C, OPGERICHT IN 1877 No. 2798 ZATERDAG 17 JANUARI 1931 Van bedelaar tot millionnair geschiedenis van liet X. V. T. H KT is niet alleen in Amerika, dat men in korten tijd van bedelaar millionnair kan worden: dat een arm rn bescheiden man, die oen eenvoudig beroep, als dat van krantenjongen uitoefent, in weinige jaren tot macht en aan/ion kan geraken. Van een dergelijke ontwikkeling in ons land in < >n/.cn t ijd kan moeilijk een meer sprekend voorbeeld worden gevonden, dan in de positie, die het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen in de ?wandeling N.V.V. gehecten de sterkste centrale van a.rbeidsvakvereenigingen in ons land. in een kwart eeuw heeft weten te verwerven. Aa>i het eind van de vprige eevnv bedroeg het .aantal arbeiders, dat in ons land in vakvereeniging*m georganiseerd was. naar schatting 30.000; Thans zijn meer dan 600-.000 arbeiders georgani seerd. Het N.V.V., dat in den loop van 100") tot stand kwmu en dat op l Januari 1000 zijn werk begon. telde bij het jubileum, dat het eenige dagen geleden gevierd heeft, ruim een kwart millioen leden. Het heeft '-en vermogen van 12.."» millioen gulden en «?en inkomen, dat zeker ettelijke millioenen 's jaars bedraagt. , f)e toestand, waarin de arbeiders in het begin van deze eeuw verkeerden, werd door een der hunnen, een dichteres, in de volgende, regelen geschetst: Wij zijn geboren in Armoeland, Waar koning Honger regeert. Wij wonen in kleine huisjes, Kn zijn zoo .stil als muisjes, Dat heeft men ons geleerd, Thans kan.het N.V.V. er prat op gaan. dat do beginselen en denkbeelden, die het voorstaat, door o]) n na de machtigste politieke partij in ons land worden verdedigd, dat zijn vertegenwoor digers zitting hebben in nagenoeg alle colleges die dr regeering-van voorlichting hebben te dienen «?n dat bovendien in alle politieke partijen het parool, dat door do arbeidersorganisaties wordt uitgegeven. misschien meer dan de woorden van eenige andere organist ie van belanhebbenden. '/.ijn invloed op 's lands zaken doet gelden. Merkwaardiger no'g dan d«> macht en d<- groote invloed, die de lejdeivs'van de. .socialistisch georien' t eerde vakbeweging in een kwarteeuw hebben weten te verwerven, is de wijziging in hun denk beelden, die met die verandering in positie ge paard is gegaan. Trouwens, waar zou er minder aanleiding kunnen ?/.ijn om zich'te verwonderen over den invloed, dueen gewijzigde machtspositie heeft op de denk beelden van de personen, die in macht en aanzien groeien, dan inden kring dergenèn. die voor een belangrijk deel nog aanhangers zijn van de leer, die het wezen van het leerstelsel van het historisch materialisme uitmaakt: dat onze denkbeelden het product, het uitvloeisel zijn van de economische. positie, welke wij innemen. , . ' ? , Aan het eind van de Vorige eeuw leefden de 'leiders der socialistische vakbeweging, naar het getuigenis van een van hun bekwaamste, mannen, in de stellige verwachting van een spoedige ineen storting van de zoogenaamd kapitalistische maat schappij. Doch niet lang geleden -?dus een jaar of 25 later sprak een der meest revolutionnaire voorzitters, die het N.V.V. ooit hebben geregeerd. als zijn meening uit: dat de leiders der arbeidersvakvereenigingen hun organisaties moeten leiden in evolutionnaire banen, en dat zij die organisaties moeten ontwikkelen tot een ..de productie dienend orgaan''. Kn hij voegde daaraan toe. dat het gewenscht is, dat de machtstrijd tusschen onder nemers en arbeiders, die naar zijn oordeel onver mijdelijk is, op meer praetische wijze en in mildere vormen moet worden gevoerd. De vertegenwoordigers van de socialistische Vakvereenigingen hebben met de vertegenwoor digers van de andere Vakvereenigingen zitting in. nagenoeg alle vaste en tijdelijke colleges, die de regeering op sodaal en economisch terrein van voorlichting moeten dienen. Wanneer zij nog nimmer zitting hebben gehad in 's lands regeering, dan is dat voor een belangrijk deel het gevolg van hun eigen weigering, om mede de verant woordelijkheid te aanvaarden. Des te grooter is de invloed die zij hebben verworven in de .Staten-Generaal, in de IVovinciale Staten en in de gemeenteraden. Misschien treedt de groot e mate van medezeggen schap, die de Vakvereenigingen der arbeiders in het bedrijfsleven hebben weten te verwerven, nog het best aan den dag, in het .steeds toenemend aantal collectieve arbeidsovereenkomsten, dat tusschen de organisaties der ondernemers eii die dr r arbeiders is gesloten en die de arbeidsvoorwaarden in ouii ? groot aantal bedrijven regelen. Die collectieve ?-arbeidsovereenkomsten regelen in de practijk niet'alleen de arbeidsvoorwaarden van de arbeiders, die lid z»jn van de vakvereenigin-' gen» die aan het collectieve contract hebben mede gewerkt. Zij plegen ook voor de niet georganiseerde arbeiders te. gelden en worden in den regel ook aanvaard door de ondernemers, die niet deel uit maken van de patroonavereenigingen, die liet contract hebben gesloten. Do overheid neemt voor de. arbeidsvoorwaarden, die zij vopr haar eigen personeel heeft vast te stel Jen, do collectieve con-' ' tracten als model, al legt zij er .soms, om het goede voorbeeld te, geven,, nog een schepje boven op. De rechter, die het ..normale'' of een ..behoorlijk'' Joon in'bepaalde geschillen heeft vast te stellen, gebruikt het loon van do collectieve contracten als richtsnoer. Du regeoring heeft reeds Verscheidene jaren in uitzicht gesteld, dat zij een wetsontwerp zal in dienen, dat de mogelijkheid opent om bepalingen uit collectieve contracten, die, voor het grootste deel der bedrijfsgenooten gelden en diénaar het oordeel van den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid voor liet geheele bedrijf behoorden te gelden, kracht van wet t o geven, ook voor die bedrijfsgenooten, die door die regeling niet recht streeks gebonden zijn. Er zijn aan een. dergelijke regeling voordeden en nadeelen verbonden, liet voornaamste voordeel is, dat de scherpe concurrentie tusschen de. onder nemers onderling niet op de ruggen der arbeiders wordt uitgevochten. 'Het voornaamste 'nadeel is, dat bedrijven, ondernemingen en arbeidsvoor waarden in stand kunnen worden gehouden, die Inhoudsopgave staat op pag* 20 uit een oogpunt van efficiency en van algemeen belang- dienen te worden gewijzigd. Over de vraag, of een dergelijke regeling van de verbindendverklaring van collectieve arbeids overeenkomsten gewenscht is, zal ik mij op dit oogenblik. nu het ontwerp nog niet bij de StatenGeneraal aanhangig is gemaakt, niet uitlaten. Voor ons onderwerp de evolutie van de mede zeggenschap der arbeidersvakvereenigingen in de laatste kwarteeuw - is het voldoende, op dit voornemen de aandacht te vestigen. Ken Fransch tooneelstuk, dat enkele jaren geleden met groot succes in Parijs werd opgevoerd, ,,Les nouveaux messieurs" gehéetcn, en dat in zijn Nederlandsche vertaling onder den titel ..Nieuwe hoeren", .hoezeer, de details der zedenschildering niet voor Nederlandsche toestanden gelden, ook hier te lande veel succes heeft geoogst -?welke toeschouwer herinnert zich niet Kooyaards' creatie van den ouden senator beschrijft de ontwikke ling in tle denkbeelden van een .arbeider in den. korten tijd. die verloopt tusschen zijn afspraak met een dame uit hoogere kringen en hun eerste ontontmoeting ^ in welke periode de arbeider het van electrit'ien tot Minister, van Arbeid, ja zelfa tot gevallen Minister van Arbeid, brengt. De conclusie, die deze arbeider uit zijn ervarin gen trekt, is. dat hij ernstig zal moeten studeeren, alvorens hij de groote taak. die in de toekomst voor hem is Weggelegd, zal kunnen vervallen. De socialistische vakbeweging in ons land heeft uit de kwarteeuw en meer ervaring van haar werk zaamheden in het openbare leven de conclusie getrokken, dat haar een zware taak wacht, wil zij de medezeggenschap in het bedrijfsleven, die zij voor haar organisatie opeischt, niet kennis van zaken en vermoedelijk in beperkter muie, dan zij zelf verwacht, vervullen. De ontwikkeling van het sociale vraagstuk in. ons land in de naaste toekomst, en de ontwikkeling van onze geheele volkswelvaart, die met die sociale ontwikkeling ten nauwste samenhangt, wordt beheerscht door de vraag, of de vakbeweging zich naar de gelukkige formuleering van een van haar leiders zal weten te ontwikkelen U>t een ,,,de pro ductie dienend orgaan.*' Het komt mij voor, dat de kwart eeuw ervaring, die op het oogenblik achter, ons ligt, ons leert, dat de symptomen., die een gelukkige oplossing doen verwachten, heel wat talrijker zijn, dan de ver schijnselen, die aannemelijk zouden maken, dat de nieuwe heeren" tegen hun nieuwe taak niet opge wassen zullen blijken te zijn. A. -C.' J OS KPJI I'S JITTA l f V t-.