DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 17 JANUARI 1931 Afo. 2799 No. 2798 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 17 JANUARI 1931 Om de Ronde Tafel door Barbarossa Teekeningen voar de Groene Amsterdammer" door Eelco ten Harmsen van Beek Nog geen van do heeren. Karel? Direct, meneer, direct. Is u heelhuids de straat overgekomen? Ik bedoel met die relletjes. (leen schram,>je. Karel. /ij doen me niets. Is u dan soms leider van de werkloozen? Ik? Ja, meneer. Heeft u het Volk gelezen, dat de leiders van de stakkerds zoo hartig uitscheldt, omdat zij buiten schot blijven? («oef ze ongelijk, Karel. De schedel van een mensch is niet zoo heel dik. Het is altijd zoo geweest. Blijft een goed generaal niet een dagmarsch van het front vanJ daan? Ik herinner me nog van een vijf en dertig jaar geleden, toen ik in den Hollandschenschouwburg bediende. Ook rumoerige tijden. Ook kloppartijen. Er was een vergadering waar van der.Goes sprak. U hadt hem moeten hooren ! Net of je nu Loutje de Visser of Wijnkoop hoort. En ze moesten zich niet laten afdrogen door de politite. als ze de straat opgingen. Nou!.... Politie links en politie rechts en het duurde geen vijf nijnuten of je hadt de poppen aan het dansen. En ik overdrijf niet als ik U zeg, dgt ze de afgehakte ooi-en bij elkaar konden vegen; zoo was het er toegegaan! En meneer van der Goos? Die sloop stiekum weg langs den'huizenkant en het bestuur liep nog harder. Gelijk hadden ze. Stel je voor dat zoo'n leider een oor op het slagveld achterliet en later met n oor minister zou worden, als een stille getuige van hun vroegere revolutionnaire gezind heid ! Zoo is het. meneer. Daar zijn de andere heeren. U een licht.... Bonsoir, bonsoir, bonsoir. - Er valt wat uit uw zak^ meneer. ? Dank je* Karel. O, het programma van de begrafenis van J of f re. r?O.... je was in Parijs.'*.. dat is iVaar pok. Toch niet het feestprogramma, zooals ze dat indertijd verkochten op den Rijswijkschen weg toen er een zekere Oranje-vorst begraven werd? - Daar zijn de Franschen te'waardig, voor. ' - En de goede Jof f re heeft zijn oogen nog niet goed dicht of ze beginnen al aari zijn roem te tornen. "??Meneer zeker een donker en de andere heeren.... ? Wie maakt nu tegenwoordig uit, welke gene raal een slag wint. Het is meer geluk dan wijsheid met die ontiegelijke legers, en die afstanden. ? Geluk? Ik voor niij geloof dat degeen wint, 'die de grootste stommiteiten uithaalt. Daar1 hebben. de anderen niet van turug. Da/t heet dan een geniale streek. l /e /eggen dat de eigenlijke slag aan de Manie gewonnen werd door (niesde, de socialistische minister of wat hij dan iu de regeering was. Ook al weer tegengesproken. Het was Vaillant. de andere socialist die hem won. Die er tenminste in zijn Kamerfractie op aandrong, dat ze aan de Marne zouden stand houden. Wat een vechtersbazen, die socialisten ! Drie licht en een donker, heeren. Er is versche rammenas.... Het tocht hier. Karel! Direct meneer. .. eenaschbak... Asjeblieft niet zoo mooi als de nieuwe gemeentelijke papiermanden. Daar moesten ze maar meteen minstens de helft van de redevoeringen van de raadsleden in deponeeren. En de andere helft.. . . ? Precies. Het is anders nog erg koest met de gemeenteraadsverkiezingen. Liefhebbers genoeg S Denk je maar. Brengt niet veel meer op. Wie verzuimt, krijgt niet uitbetaald. - Dat was vroeger beter. Toen maar even op de presentielijst geteekend en je twee rijksdaalders waren verdiend. Een sigaar, Ivarel ! Ben je nog op de receptie van den Burgemeester geweest? Direct, meneer. Is die dan verloofd? De Nieuwjaarsreceptie ! Mij te gcmêleercl, tegenwoordig. Jan en alleman. Waarom mag de democratie er ook niet komen ? En veeg de buffetten ook niet af ! Zal je ook gebeuren een heelen avond vrij bier op kosten van de gemeente. Vrij bier! Vijf bier. direct meneer! Champagne be doel je. En komen de kerkelijke heeren nu ook op zoo'n fuif? ? Waarom niet? Steekt er dan kwaad in? ' Wiït is tegenwoor dig kwaad ? Ik heb met een christelijke dame gedanst.... tralala. Jongen, jongen», wat een temperament.... en ik mocht haar niet eens leiden. Zij moest mij leiden ! ??Karel, een rondje voor rekening van meneer omdat hij geleid is. ? - Direct, meneer ! ? Waarheen heeft ze je geleid? Netjes blijven, heeren, netjes ! Telefoon voor u, meneer. Een dame.... Daar zul je der hebben l Of zijn eigen vrouw die er achter is gekomen ! Jullie zijn me met dat rondje van hem voor geweest, andei's had ik.... ;?Je bent toch niet jarig? Neen, maar ik heb een pandje staan aan de Utrechtschestraat en die wordt verbreed. Wanneer? Over een jaar of vijftig, het kost een bagatel. Een 70 A 80 millioen. De heele stad willen ze verbreeden.En mijn pandje staat aan den goe den kant. Hoe weet je dat? Omdat ze de straat aan weers kanten gaan .w gbreken. Toen ze aan de Vijzelstraat begonnen, heb ik nog in een ingezonden stuk gewaarschuwd: doe het niet aan een kant. heb ik gezegd, die zul jarenlang er uit ?/ien als een vergaan gebit van een ouwe juffrouw. En hoe /iet het er uit? Heb ik teveel gezegd? En' ik heb ze voor gerekend dat liet geen cent, met een dame aan den goeden kant Kunstzaal van Lier Rokin 126 Amsterdam» Oosterscho A Europeescha antiquiteiten Oude en Modarne schilderijen en plastieken Negerkunet A Ethnographlca SPREEKZAAL Samengesteld" In zijn bespreking van den bundel Twintg1 Noord- en Zuid-Nederlandsche verhalen", aan. welks samenstelling ik mij schuldig heb gemaakt,, meent de heer llelman, dat de uitdrukking sa mengesteld" door mij onjuist is gebe/Jgd. Men heeft hier echter wel degelijk te doen met een publicatie van: Twintig N. en Z.N. verhalen", die samen als; boek een bundel, een overzicht, een panorama of wat men wil vormen en \vel door een samenstelling,. welke ik A'errichtte. Ik heb opzettelijk niet het woord bijeengebracht" gebruikt, omdat dit her innering zou wekken aan verzamelen," wat niet het geval is. Ik heb wel degelijk een aantal schrijvers door middel van een duidelijke uiteenzetting van mijn bedoeling uitgenoodigd mij voor do samen stelling van mijn bundel een verhaal toe te zenden,, het aan hen zelf overlatend wat zij daarvoor in aanmerking achtten te komen, mits beantwoordend aan een zeker literair peil en mits nog niet elders in boekvorm gepubliceerd. Dat ik niet zonder meer maar twintig verhalen lukraak bijeenbracht be wijst ten overvloede nog deze zinsnede uit mijn inleiding: Bij de keuze der schrijvers en van hun werk is met een zoo ruim mogelijke vertegenwoor diging rekening gehouden, maar tevens met de min of meer uitgesproken symptomen van de moderne verhaalkunst. Er is zeer zeker een bepaald geheel in mijn samenstelling beoogd, al is het mij niet gelukt in den bundel al degenen te krijgen,. die ik er toe heb uitgenoodigd en draagt de heer llelman, (een der uitgenoodigden, met den heer Kuyle) er zelf schuld aan. dat twee belangrijke vertegenwoordigers onder de jongeren tot mijn spijt zeer ten nadeele van een goed overzicht der hedendaagsche verhaalkunst in Nederland, ontbreken moesten. En dat ten slotte de totaal-indruk niet over weldigender is geworden, welnu, waarde heenllelman, ben ik ook aansprakelijk voor de Nederlandsche literatuur? CONSTANT VAN WESSEM Nederlandsche Munt Holland's beste 10 cents sigaar hoefde te kosten, die heele verbreeding aan weers kanten, omdat ze van den overkant als ze di ook onteigend hadden, grof geld hadden gemaakt. Maar het zijn.... Had je soms perceelen gekocht aan den ver keerden kant? Op advies van een raadslid? Niet insinueeren, alsjeblieft. Als een mensch toch vooruit kon weten waar ze gaan breken.... Hij heeft zeker goed nieuws aan de telefoon gehoord. Kijk, hij komt alweer dansend terug ! Hij zal weer geleid worden.... Karel, afrekenen alles wat de heeren gebruikt hebben ! Direct meneer ! Taxi, meneer? ? ? Enne.... goed nieuws gehoord ?.... Goed nieuws? Tralala !.... de rest voot jou, Karel. Tralala! ! ! VKOS5EM SPREEKZAAL De Rentevergoeding der Rijkspostspaarbank. J N het nummer van ,.De Groene" v«,n 10 Januari jl. schrijft Prof. Mr. F. G. Schelt erna vóór renteverhooging bij de H ij kspost spaarbank waarbij ik liet volgende zou willen opmerken. De particuliere spaarbank heeft het oude devies gelegenheid geven tot sparen," vervangen door een nieuw bevorderen van het sparen" en de praktijk heeft geleerd, dat onder de middelen ter bevorderong van het sparen, hoogere rente vergoeding wel medetelt, maar niet in die mate als men algemeen vermoedde en dan nog hoofd zakelijk voor de grootere bedragen. Daarmede hield de particuliere spaarbank reke ning, want zij zoekt vooral op, de kleine en heele kleine spaarders en als die hun geld niet komen brengen, dan haalt zij het, waarvoor zij een afhoaldienst inrichtte, die geld kost en die zichzelven zelfs nog in geen jaren zal kunnen bedruipen. Verder betaalt de particuliere spaarbank koste loos belasting, waterleiding, gat,, electriciteit, rekeningen, enz, van de spaarsaldi der spaarders. Zij stelt haar postrekening kosteloos ter beschik king van spaarders, kortom zij verleent aan de spaarders allerlei faciliteiten, waardoor deze zooveel gemak van de spaarbank ondervinden, dat zij al lengs meer hunne inkomsten over de spaarbank laten loopen en deze daardoor economischer leeren beheeren. Dat is de schoone, sociale taak der moderne spaarbank, ma*ar dat sociale werk kost geld, zeer veel geld en daarom zal de moderne spaarbank nooit kunnen komen tot een hoogere rente dan 3 pCt. omdat door al die faciliteiten praktisch veel meer dan 3 pCt. wordt vergoed. Dat de spaarbank zulks kan doen is een gevolg van het feit, dat nog altijd een belangrijk deel der beter gesitueerde spaarders, een relatief-belang rijker saldo, dat tevens rustiger is, bij de spaar bank heeft staan. Maar wanneer nu de postspaarbank, niet alleen de maximum inleg, maar ook de rente gaat verhoogen, de laatste boven de rente der particuliere spaarbanken, dan spreekt het toch vanzelf, dat juist de rustige, grootere spaarders zullen verhuizen naar de postspaarbank en dan zal de particuliere spaarbank, wil zij kunnen blijven bestaan moeten ophouden met de vervulling van dat deel van haar taak, dat juist uit sociaal oogpunt het belangrijkste en het mooiste is. M.a.w. door aanzienlijke verhooging der rente (tot 4pCt.) door de Postspaarbank, zal deze de particuliere spaarbanken dus het be^tc deel van haar arbeid onmogelijk maken. Waar de postspaarbunk slechts een aanvullende taak heeft, naast de particuliere spaarbanken, en /.ij haar taak heel wat beknopter en eenvoudiger opvat dan deze laatste, zij dus heel wat minder nut sticht, daar zou zij door rente-ve.iiooging het betere dooden. Als dit de taak moet zijn van een ^Rijksinstelling, die toch bovenal het algemeen welzijn moet dienen, dan weet ik niet meer wat algemeen welzijn is. Tenslotte nog dit. Mij lijkt de vraag gewettigd of de Staat, die ten volle garant is voor de aan de Postspaarbank toevertrouwde gelden, wanneer zij een billijke rente vergoed (en 3 pCt. voor daggeld is billijk te noemen) voor de door haar verleende garantie niet cenige winst zou mogen maken. Het is toch boven allen twijfel verheven, dat zoo de reserven der K ij kspost spaarbank door koersverlies of anderszins zouden verdwijnen, de Staat (dat wil zeggen alle belastingbetalers, ook de niet spaarders) voor het volle obligo aansprakelijk blijft tegenover hare spaarders en dus zoo noodig uit de belastinggelden zal moeten bijpassen. . A. en. VAN OORSCHOT Criminaliteit in Amerika Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. ?. Jordaan Hfr;rrn7r^rTTw^ ?'^QV^- M ?'-?'':/»^&iJs. l \ j*v/ 'v ! -jf ...... - . ? . ,.>?""*??"* ._..i««' S*. Jonathan: Helaas! Die compromitteerende horentjes ...' Directeur run De te Hilversum. Prof. Scheltema heeft niet alleen de gevolgen cener rentevorhooging voor.de particuliere spaar banken, doch ook voor de gewone handels- en andere banken dienen te bekijken. De economische verhoudingen in ons land hebben zich misschien nog niet dusdanig ontwikkeld, dat zij aanleiding hebben gegeven voor diep gaande beschouwingen van dien aard; in het buitenland,, met name Duitschland, was dat reeds ,\vel het geval. Wij maken hier op het oogénblik een periode door, waarin de banken zwemmen" in hun liquide middelen en dikwijls de grootste moeilijkheden hebben hun liquide middelen, winstgevend te beleggen. And'-vs wordt het echter 'in tijden van grooto credietvroag. Laten wij zien hoe de verhoudingen' in Duitschland zijn. , De spaarbanken vergoeden daar nun inleggers een percentage, dat groote zuigkracht voor spaar gelden blijkt te bezitten. Voor een groot deel zijn daar de banken de dupe van. Wat is het gevolg? De banken wier liquiditeit, dóór verschillende oorzaken de laatste jaren zeer sterk is afgenomen, zien oen belangrijke geldbron 'ten deele opdrogen en zijn genoodzaakt de erudiet-, verleenirtg te beperken, willen ze hun liquiditeit niet al te zeer schaden. Men zal mij tegenwerpen, dat hier te lande de situatie in velerlei opzicht verschilt van d Duitsche. Toegegeven. Men verlieze echter niet uit het ' oog, dat de huidige ^onjunctuur-eonsteJIatiéab normaal is en dat onder gewone omstandigheden de banken steeds erop uit z'jn een zoo groot mogelijk deel der eigen- en vreemde middelen rentegevend aan handel en bedrijf uit te Icenen. Ken Verminde ring der depositugelden tengevolge van aantrekke lijke rentevergoeding bij de spaarbanken, moet zich dus onmiddellijk in het totaalbedrag der verleende credieten weerspiegelen. Daarbij komt, dat er den laatsten tijd een sterko strooming is, welke van de banken verlangt, dat zij een grooter deel hunner middelen op langen termijn aan de industrie ter beschikking stellen. 'Wil men dat, dan moet men bedenken, dat zij dan. in de gelegenheid moet worden gesteld hun liqui diteit aanzienlijk te versterken. ? Concludeerende moet de spaarbank zich tot taak stellen een goedgeleid instituut voor tijdelijke belegging van kleine bedragen te zijn, waarbij de rentevergoeding een ondergeschikte rol moet spelen. 7' J.A.F.tiI.H.VANDENBKOEKE. f Van ridactuvtftje &.A'o. t). ?'.'-.'? ?f ? ? . ? ' GOOSEN.SWAGERflAN