Historisch Archief 1877-1940
8
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 JANUARI
No. 2799
J. D. STRUIJS 6 Zn.
Prinsengracht 837 <- Telefoon 37906
BEGUFENISSEH (naar ERUEIING met RliTOiN oi AUTO'S]
CREMATIE. - TRANSPORTEN.
N* V* Meubelmagazijn Eden"
MOLSTEEG ~ AMSTERDAM
BOEKENKASTEN
Oiyl
oon<
Voor het Dessert.
Gember uit China In
amandelchocolade.
Zèltoe,
dat ge Tfosks
Een sieraad aan den wand
is een fraaie schildering van Uw
FAMILIEWAPEN.
HERALDISCH ATELIER
MARTEN N. DAMSTRA,
Kapelstraat 46 Utrecht
Honderden dankschrljven (ook uit Indië)
G J. DE KONINGSZOON
Keizersgracht 447,
Opgericht Ao.
GASFORNÜ1ZEN.
P E N S I O N Ier R A N G
POUR JEUNES FILLES
DE BONNE FAMILLE
»
excellente nourriture
Belle situation, chambres conforfcables
Mademolselle DE BROT
Villa Grammont 14 Ave des Alpes
LAUSANNE
.Facultc de fecevoir Teiueiffnement du f rampen* et de
l'anglau a la matton, on de future leó cour* de
l'Univeróitéet 3có coleéde mturujue.
JlademotéeUc N. M. Middelbeek
FUttgeb. Zorgvliet LA HAYE
BEGRAFENISVEREENIGING
N. SAX ]r.
P.C. Hooftstraat 38 AMSTERDAM Telef.s 20341, 24250
REGELING VAN BEGRAFENISSEN EN
CREMATIES VAN UIT ALLE PLAATSEN
EIGEN LIJKKOETSAUTOMOBIELEN
Kolde wey & Corbière
Leidschestraat 30 * Amsterdam
Specialiteit in: Wiegen en Kinderledikanten
FIRMA K R O N ER
Nieuwendijk 167 AMSTERDAM Tel. 43186
SPECIAAL ADRES
voor JAEGER ONDERGOEDEREN
WIT EN JAEGER FLANEL
IN EEN MODERN HUIS
behoort een moderne PIANO
off VLEUGEL, niet alleen in stijl
maar óók in kleur.
De Förster Vleugels en Piano's
worden in groen blauw rood en
elke gewenschfte kleur geleverd,
mat off fijn gepolijst, als met spiegelglas overdekt.
Vraagt catalogus No. 57
9HEESEC2DELFT
r ^
l
Voornaamste Kleedinginrichtin
op elk gebied
i--v."
No. 2799
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 JANUARI 1931
ONZE MEUBELEN UIT DEN BIEDERM AYER-TIJD
Zullen de meubelen uit ± 1890
antiquarische waarde krygen?
door JAC. AALDERINK
Vroeg Biedermayer
± 1550. Mahonie
Laat Biedermayer ± 1875. Mahonie
WANNEER we willen trachten op boven
staande waag een antwoord te geven, dan
is een eisch, dat we ons bewust maken:
Ie. welke maatstaven aangelegd plegen te
-worden aan voorwerpen, die antiquarische waarde
hebben, en
2e. welke de meubelen uit ± 1890 waren, en
«f zij aan die maatstaven beantwoorden.
Wanneer men antiquiteitenliefhebbers vraagt,
?wat hun tóch bekoort in n of ander oud voorwerp,
«lan is het antwoord gewoonlijk: de stijl, óf: de
liefde waarmede het voorwerp in kwestie ver
vaardigd is (men denke aan de groote vakbe
kwaamheid l), of de door
den tijd ontstane kleur
en gloed, of: de soliditeit,
«of: de gedachte dat het
voorwerp stamt uit lang
vervlogen tijd, f: eigen
dom van een historische
persoonlijkheid is
ge?weest, en zoo meer.
Ongetwijfeld is het
«eerste motief, dus de
«tij!, in de oogen van de ^
?ware verzamelaars en
handelaars het meest
-waardegevende element,
slechts in zeer enkele
gevallen speelt de historische waarde n rol, maar
?dan ook vaak een zeer buitengewone. (Men denke
-aan de fabuleuze prijzen voor sommige voorwerpen,
?die eigendom waren van groote historische per
soonlijkheden).
Stijl is dus, volgens de gangbare opvatting, het
meest waardegevend.
Van zelf rijst dus de vraag of de onderhavige
periode door een stijl"
gekenmerkt werd.
Nu hebben on/.e
aestheten", indertijd
voorgegaan door Berlage
en aanhangers, uitge
maakt, dat juist de ne
gentiende eeuw het tijd
stip 'van de stijlloosheid
is geweest, immers de
Louis Philippe-, de Bie
dermayer- en de z.g.n.
Willem III stijl" ont
stonden, door een slaaf sch
en ondoordacht terug
grijpen naar vormen van
vorige cultuur-perioden:
dus door gebrek aan eigen
vormenspraak.
Wist men aanvankelijk
nog eenigs/ins maat te houden, weldra ontstonden
?de met ieder logisch begrip van gebruik en
materiaal in strijd zijnde vormen en versieringen.
We vinden in den Biedermayer"~tijd terug
vormen ontleend aan den Lodewijk XIV, XV en
XVI stijl en talrijke vreeselyke verbasteringen
er van, terwijl aanvankelijk de ,E.mpire" stijl
slaafsche navolging vond. Het onderscheid be
staat dan hierin, dat men in den vroegen
Riedermayer-tijd fijnere houtsoorten gebruikte: een
kastje b.v. inEmpirestijl met kersenhout gefineerd,
moet, als tot den Biedermayer-tijd behoorend,
?worden aangemerkt.
Het pompeuze, kenmerk dor Barok, en in zijn
tijd als verschijnsel te accepteeren. treedt steeds
meer op den voorgrond, naarmate de
Biedennayerperiode vordert, en diverse, ook volgens de meest
makke aesthetici, monstruositeiten worden ver
vaardigd.
Maar: nog steeds is het handwerk, en bij aan
dachtige beschouwing treft- ons toch de zorg waar
mee alles werd gemaakt.
En dan, wat een hout gebruikte men; het mooiste
Cubaan sch e mahonie kostte blijkbaar geen geld.
Laat Biedermayer
± i8jo. Mahonie
Laat Biedermayer
± 1875. Mahonie
.Laat Biedermayer
d: 1870. Mahonie
Zeist als Woonplaats.
BOUWTEBRBIN TE KOOP In het centrum
van Zetet, aan den verkeersweg utrecht
Arnhem, In de onmiddellijke nabijheid van
het Raadhnla, de Hotel* Hermitage en Figt
en het ttlot van Ketst. Prachtig opgaand
geboomte, stofvrije wegen, voorclen ran
rloleerlag, gas, water en eleetrleiteit.
Nadere gegeven* worden verstrekt door de
N,T. PARK KJBR8BCBOEN,
Montanbanstraat 4, Zeist.
Wellicht waren de meubelmakers uit den Louis
Philippe- en vroegen Biedermayer-tijd de knapste
vaklieden.
'
In den z.g.n. Willem III stijl (het zeer late
Biedermayer) hebben alle vormen, langzaam aan
iedere bekoring verloren: uit de gedachtenlooze
vermenging van diverse stijlen" is een reeks
wanstaltige, gedrochtelijke vormen ontstaan, die
hun wedergade niet gemakkelijk vinden zullen.
Dan begint ongeveer 1800 de periode van
machinale vervaardiging.
Wat oorspronkelijk nog, als met zorg en groote
kundigheid vervaardigd handwerkwaardeerbaarkan
zijn, werd allengs door de weinig geperfectioneerde
machinale bewerking grof en lomp. Waar boven
dien het machinale product weldra in goedkoopere
houtsoorten werd uitgevoerd, ontstonden slecht
gekleurde, ruwe, onbeholpen meubelen, welke,
door hun lagere prijzen, grif koopers vonden onder
de minder gesitueerden, die hun voorkamers"
aldus versierden met de oranje-achtig gekleurde
beukenhöuten krulstoeten. De geplette rood trijpen
zittingen verhoogden de schoonheid.
De mahoniehouten meubelen waren bestemd
voor beter gesitueerden.
Een tusschenvorm, uit notenhóut met
zwartaangezette uithollingen in het steekwerk was dan
voor den middenstand.
Hoe staan de menschen van dezen tijd tegen
over deze meubelen?
Er zijn inderdaad ook in ons land nog bewon
deraars.
Wie wel eens in onze volkswijken huizen binnen
komt, weet dat in de gezinnen van meer bejaarden
nog vele van deze zorgvuldig gewreven goed onder
houden meubeltjes voorkomen, die nog zwaar be
wonderd worden door .kinderen en kleinkinderen.
Maar de meer ontwikkelde betergesitueerdon,
die met hun tijd meegaan, voelen zich verheven
boven deze bombast.
Alleen, .... er zijn wel enkele, toch zeer artis
tieke, menschen, die, misschien uit protest tegen
Laat Biedermayer ± 1890. Mahonie
de doodnuchtere operatiekamerachtige
vernikkelde en chroomstalen meubelen, welke de zake
lijkheid van dezen tijd ijzigkoud in te leiden of te
demonstreeren heeten, de voorkeur geven aan een
milieu, waarin aan de misschien wel eenigszins tam
te noemen romantiek van den Biedermayer-tijd"
een plaats wordt ingeruimd, wijlde voortbrengselen
van dien tijd toch een sfeer" voor hen scheppen,
misschien mede wel door de sentimenteele over
weging, dat ze er als ..kind" of kleinkind" aan
gename herinneringen aan bewaren, of .... door
dat hun financieele positie hun niet toestaat froed
modern te koopen.
Misschien mag in .dit
verband even gewezen
worden op de ultra
;.revolutionnaire
opvat^ingen der z.g.n. Fransche
,. sur-reaUsten", die hun
artistieke scheppingen
het gelukkigst geplaatst
vonden in een omgeving
van de meest bizarre
Biederaiayer - voortbrengse
len. benevens
voorouderen afgodsbeelden en
maskers van Nieuw Guinea en de Zuid
rzeeeilanden. speciaal Nieuw Ierland. Dat was dan
pas haute chicque" in Parijs, eenige jaren terug.
Of die kwaal geheel genezen is. weten we niet.
Ook niet, of hier of daar nog niet een na-bloei
te vreezen is, of zich misschien reeds ontwikkelt.
Er zijn dus inderdaad menschen, die
Biedermayèr-meubélen, zij het dan uit den begintijd,
ambieeren. Dit wat ons eigen
land betreft. %?'?
Wanneer we echter naar het
buitenland kijken, wordt de
situatie geheel anders. Waar
iedere stijl speciale eigenaar
digheden in een bepaald land
voortbrengt, zullen dus de voor
ons ..gewone" meubelen inliet
buitenland ongewoner zijn en
dus gemakkelijker bewonde
raars vinden. De zeldzaamheid
van een product oefent altijd
grootèn invloed op de waarde
uit. Vooral zullen in landen,
die een snelle economische ont
wikkeling hebben meegemaakt,
waardoor velen er bovenop ge
komen" zijn, n afzetgebied te vinden zijn voor die
zeldzame" meubelen.
In het volgend artikel zullen wij die afzetge
bieden eens bezien,
Laat
BiederMahonie
Vet-arme Yoghurt van
OUD-BUSSEM
verschaft een jeugdig teint.
1!
y
:\\