DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 JANUARI 1931 No. 2799 Radio en Grammofoon Ontvangsttoestel met beeldweergever Televisie-uitzending in Nederland door L. J. van Looi AAN het einde van deze week zullen wij in Nederland de eerste uitzending van televisie krijgen. De bekende DuitscheTelehor-maatschappij zal deze eerste uitzending voor de V.A.R.A. verzorgen en er is een lezing van den radio-ingenieur dr. Noack in het Koloniaal Museum aan vooraf gegaan. Voor die lezing ijn. autoriteiten en radiotechnici uitgenoodigd. Na de eerste proef neming zullen in eenige steden van het land ontvangapparaten worden opgesteld, teneinde den belangstel lenden lieden te laten zien, hoever men op het oogenblik niet de televisie over den gewonen radiozender ge komen is. Dit initiatief is voor ons land stel lig belangrijk en. het zal hoogst waarschijnlijk zooveel belangstelling wakker roepen, dat het tevoren reeds noodig zal zijn om kort uiteen te zetten, wat het eigenlijk beteekent. De uitzendende vereeniging heelt de invoering van televisie in liet normale omroepprogram niet aan geduid als een normaal ,,nummer" en den luisteraars wordt de televisie gelukkig niet voorgespiegeld als een voldongen feit. De luisteraars zelf, zulten dus wel bemerken, hoever men op dit gebied is. Degene, die er zich niet onmiddellijk voor inte resseert en er slechts uit de bladen en uit de radio-programma's kennis van krijgt, loopt de kans den indruk te krijgen, dat de zege-tocht van de televisie een aanvang heeft ge nomen. ''.'? '. ' ,'. * * * -'? ' '. Zóó is hét niet t De tocht van de televisie is geen zegetocht, het is Interieur beeld-ontvanger een zware gang vol hindernissen. De televisie is nog geen wetenschap. die voor algemeen gebruik geschikt is. Wij zijn nog niet in staat om den luisteraar een voetbalwedstrijd in huis te tooveren op dezelfde gemak kelijke wijze als het met een muziek stuk het geval is. Voor den gewonen radioluisteraar is de televisie dus nog niets. Hy zal er hoogstens plezier in hebben om op een van de openbare demonstraties eens te gaan kijken, hoe een televisie-weergave er uit ziet. Maar wij hebben in Holland een zér groot aantal werkelijke amateurs, die zelf hun ontvangtoestel hebben gemaakt, die ook in staat zijn om met verstand van zaken radio-ontvangst te ..plegen". Amateurs, die weten, wat zij doen als zij een bepaalde lamp op een bepaalde plaats zetten en die de radio-ontvangst bedrijven voor een groot deel uit technisch genoegen. Aan deze amateurs heelt de radio-omroep indirekt veel te danken. En deze amateurs zullen dankbaar zijn voor de invoering van televisie in het Hollandsche omroepprogram, al zal dat zich natuurlijk moeten beperken tot wel licht een kwartier per week. * * Er bestaan twee soorten van tele visie. De televisie, zooals de leek zich diévoorstelt, is het overbrengen van beelden van personen, die voor den zender staan en bewegen. Dat is, laten wij zeggen, de hoogste vorm van televisie. De tweede vorm is het overbrengen van lantaarnplaat jes en filmbeelden. Daarbij is dus eerst 'van de te televiseeren persoon of groep een film-opname gemaakt en die opname wordt in den televisie zender ,,gestopt" en overgeseind. Het is dus indirekte televisie". Deze vorm zullen wij in Holland te zien krijgen. En het is ook deze vorm, die op het oogenblik het meest volmaakt is. Men kan op deze wijze reeds een tamelijk ingewikkeld, beeld overseinen en ik heb bijv. een tamelijk uitgebreide straat-scène in den tele visie-ontvanger gezien. Bij de overseining van de beeltenissen van leven de personen moet men zich nog beperken tot een of, twee hoofden, die dan tamelijk goed te herkennen zijn. ? De grootste moeilijkheid van de praktische televisie ligt in de gevoet" '; '*4?& ANNA PAWLOWA, de in ons land overleden danseres, in een van haar dansen 'Hgheid van het ..eleetriseh oog", de fotocel, waarover ik vroeger reeds schreef en in het feit. dat men. om een voldoende gedetailleerd beeld te verkrijgen, meer plaats in den aether noodig heeft voor een televisie-zender dan eenige behoorlijke telefoniefetations. De plaats in den aether is op de gewone omroepgolven tocli al zér beperkt! De film of de man, waarvan een beeld wordt overge seind, moet nog steeds door een zeer sterken lichtstraal worden be licht. Wat de Telehor-maatschappij over den V.A.R.A.-zender zal laten zien, is m.i. het beste, wat op het oogen blik, op televisie-gebied kan worden geboden. Onder de leiding van den Hongaarschen ingenieur Okonysciany heeft deze maatschappij zich toegelegd op het bruikbaar maken van de televisie in haar huidige ont wikkelingsstadium voor den omroep. Men heeft daarvoor een aantal zend en onvangstapparaten ontwikkeld, waarbij men niet heeft geprobeerd om buiten de praktische mogelijk heden te gaan. Men heeft zich be perkt tot een fijnheid van beeldraster, die door den telefonie-zender nog verwerkt kan worden en heeft daarbij niet gepoogd om beelden, levende personen, direkt over te seinen, doch is bij de filmbeelden gebleven. Door de apparaten gedu rende eenige jaren te vereenvoudigen en verbeteren, heeft men thans een samenstel gekregen, dat werkelijk genietbare filmscenes draadloos kan overmaken en ontvangen, De ont vang-apparaten, zooals die thans in den handel worden gebracht,; zijn ongelooflijk eenvoudig en er behoort waarlijk slechts weinig technische kennis toe, opa ze in elkaar te z,etten. Wanneer men zich dus hoedt voor overdreven verwachtingen, dan < kan Nieuwe toestellen Philips 2601 Een toestel, dat alle in de radio organen genoteerde stations voor treffelijk van geluidssterkte en goeden klank doorgeeft en bovendien nogeen aantal stations, dat niet tot ong. dagelijksch menu behoort. Enkele stations echter zijn niet geheel uit elkander te houden, (waarmede nietsten nadeele van de 2001 gezegd is, doch wel van de stations) hoewel met' dit toestel al zeer veel verbeterd is. Het is bedroevend dat men met dekracht der uitzendingen elkandermeent te moeten overtroeven; veel luisteraars-leed wordt daarmede ge schapen: een programma, dat men. nu juist hooren wil, wordt op gehoortergende wijze overstemd. Dit echter terzijde; zoóals gezegd, valt dit niet in het credit van dit nieuwe apparaat, dat voortreffelijk genoemd mag wor den. Toestel en luidspreker zijn in een staande kast gebouwd; de ontvangst is mogelijk met] gewone, raam, en kamerantenne. Het geluid is tot een. groote sterkte Op te Voeren (vijf lampen bewijzen haar diensten), zoodat het apparaat voor groote ruimten is te benutten. Natuurlijk is het geheel wisselstroom; het nknopsysteem.mefc extra geluiddemper, is toegepast. De hooge toonea kunnen desge \venscht zoowel bij radio-ontvangst al grammofoonplaten-weergeving (waar voor het instrument zich eveneens. bijzonder goed leent) geheel onder drukt worden door gebruik van een. 1 speciaal aan den luidspreker aange brachte regelingsknqp. Pe afwerking is tot in finessesjdegelijk en verzorgd. D. de invoering van televisie in ' ons land, dat bekend staat om zijn knappe amateurs-garde, een belangrijke ge beurtenis zijn. No. 2799 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 24 JANUARI 1931 Op zoek naar Muziek in Amsterdam , Carlton-hotel" HET ..C'arlton-hotel" is in de laatste jaren uit gegroeid tot de groote mondaine gelegenheid van Amsterdam,in welks zalen de grootmeesters van de amusements- en dansmuziek zich laten hooren ter opluistering van het bezoek en tot genoegen van de gasten. Jack Hylton en zijn boys hebben er gedaverd", Dajos Belawaser, het Plantatiou Orchestra", negerorkest uit Nice; Johan Strauss heeft er de meeslepende Weensche walsen aange voerd, telkens zijn er de beste bands aan het werk: de directie is er steeds op uit waarlijk iets te ..bren gen", zooals het heet. In de bovenzaal spelen thans tusschen 4 en (3, bij de thee, en van 7 uur af onder het diner, en later, de Curtis-band, uit het Parijsche Lido. en de Argentijnsche band van Juan Mordrez. twee uitste kende en slagvaardige ensembles, die elkaar af wisselen, het Fransche bedreven in hot-jazz. het Argentijnsche in languissante, melancholisch ge rekte tango's, gezongen en gespeeld, waarbij het licht op blauwe schemer" gedraaid wordt en de voeten der dansers langzaam en droomerig gaan als een gedicht. Doch dan zet de Curtis-band ons weer in het volle zonnetje met een vaardige fantasie op het beroemde Leutnant bei den liusaren," met verschuivende rythmen. geïmprovi seerde wijzigingen en fel koper-geschetter. En al de voeten gaan weer rapper, met kwieken stap.... Rolschaatsen-danseuse CARLTON-HOTEL door Constant van Wessem Teekeningen voor de Groene Amster dammer" door Henri van de Velde Inderdaad liet is een stuk ..groszstatlt" in de boven zaal van ('arlton-hotel, gedemonstreerd in de verscheidenheid der orkesten. De roode blouses deiArgentijnen wisselen voor de keurige smokings der negermuzikanten of de huiselijke colbei-tjes der Fransehen en zoo nu en dan wordt de dansvloer ontruimd ten behoeve van een danserspaar, dat de meest gracieuze toeren volbrengt op rolschaat sen. Men ziet het, ook hierin houdt het C'arltonhotel zijn naam op om een t/root hotel te zijn. Argentijnsche violist Offenliaeh-herdenlting: de dochter van tien tamboer-majoor Vijftig jaar geleden (eigenlijk in October 1880) stierf te Parijs Jaeques Offenbach, de grootste Fransche operette-componist, die in zijn genre eenige onsterfelijk geworden meesterwerken naliet,'muziek, die de harten nog steeds verheugt en een toevlucht is voor hen, die draaierig geworden in het labyrinth -der gecompliceerde moderne har monieën en rythmen, weer een .oogenblik willen ..uitblazen" in vlotte melodieën en pikante rythmen. Wij noemen slechts La belle Helene", ,.La granduchesse de Gérolstein", ,,Orphée aux enfers", ,,Les contes d'Hoffmann"....'.. Offenbach wordt thans ook ten onzent herdacht met een modelopvoering van zijn voorlaatste werk, La fille du tambour-major", zijn honderdste partituur, in zijn voorlaatste levensjaar, te samen met het posthuum geworden Contes d'Hoffmann" op zijn langdurig ziekbed geschreven. Aan het gezelschap der Haghezangers komt de eer van deze modelopvoering toe. Modelop voering inderdaad, het woord heeft thans geen leegen klank, het was waarlijk alles model" wat de Haghezangérs gaven en ik herinner me nauwelijks een vertooning van dit gezelschap, die zoozeer in alle onderdeden af was, in ensceneering, in tempo, in zang, in bege leiding door het orkest. De voorstelling had vaart, er waren brillante finales, nergens zakte het peil en ook muzikaal bleef alles helder en vast. De typeeringen waren meestal zeer geslaagd. De tamboer-majoor van Boskamp was een echte oude ijzervreter met een week vaderhart, zijn doch ter een snoes" en allerliefst gezongen door Mevr. v. d. Bosch?Schmidfc; Kalman Knaak liep als de oude hertog Della Volta alle bedrijven door rond met een gezicht van zeven dagen vies weer, maakte zijn bekende hulpelooze bokkesprongen en ontdekte telkens weer te laat, dat er iets voorviel", Harry De Argentijnen Boda was een brave idioot van een tamboer en Emile van Bosch een zegevierende jonge luitenant, Het frisch marketenstertje van Netty Gerritse moet ook genoemd worden en eigenlijk verdienen alle overigen een pluim voor hun levendig zingen en spelen, waarmede zij deze Offenbach-op voering tot een van de genoegelijkste Xederlandsche pres taties sinds jaren maakten. Het orkest speelde onder Kollenberger met veel entrain en onthaalde ons in de pauzes op een brillante potpourri uit Offenbaeh's andere werken. Inderdaad. Offenbach werd ditmaal grootscheepsch gehuldigd ! : ? Xle u we aanplakbiljetten Een plaat welke juist heel sterk van eenigen afstand bezien, aanspreekt is die door J. J. Voskuil in linoleum gesneden voor de Tentoonstelling van Ambachts-kunst van de Vereeniging ..de Trek vogels". Zinspelend op dezen naam gaf de ontwerper twee fantastische vogels welke schuin over het witte blad papier wieken en daarnevens stelde hij in een volkomen evenwicht de belettering. In enkel zwart en wit werd hier iets bereikt dat opvalt en dus, niet het minst door duidelijkheid, het beoogde doel volkomen dient. ' O. v. T. Tango -U i i l