Historisch Archief 1877-1940
V
bal
dat
een
noc
Ba
om
hij
i
bal
te
me
kaf
«m
in
scli
scli
caf
?aai
ma
als
on
?\ve
int
vet
tei
hu
bn
rot
de
a a
l
lat
M«
ve
gel
sol
va
zei
vo
h
\vu
scl
stc.
de
zij
's j
.op
hij
aa
zij
kn
pa
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 JANUARI 1931
No. 2800
LETTERRAADSEL L
l . Uit onderstaande lettergrepen
moe2 , ten 16 woorden gevormd worden,
wier Ie en 3e letter een versregel van
?{ Xavier Privas vormen:
t.
s.
ba - bo - cel - cus - do - den - e - e - en.
er - f ers - ge - gen - gi - gre-i - il ? klui - la
len - lie - Ion - lu - lui - ma - moe - neer
o - prik - ra - ra - ra - rijn. - roe - sie -
spelta - te - teit - thus - ti - tie - tra - tra
tra - turn - ui - ui - va - ver - vi - wa
wa - xu - ze - zig.
De omschryving luidt:
10.
1 l. hatelijkheid, 2. eenzelvigheid,
12 3. krompraten, 4. Ned. Schrijver,
,.. 5. muziekinstrument, 6. ontkorrelen,
7. verfstof, 8. Grieksch myth. persoon,
11 0. drukfout, 10. treurspeldichter, 11.
115 verwoesting, 12. afwerking, 13. schoon
maakartikel, 14. droombeeld, 15.
leeg1". ? ? ? looper, 16. onstuimig.
Voor de inzenders van de goede oplossing zijn als prijs beschikbaar:
BOEKWERKEN OF GRAMMOFOONPLATEN
naar keuze van den winnaar ter waarde van tien gulden
Inzendingen, liefst op een briefkaart, voor Woensdag a.s. 2 uur.
Op adreszijde vermelden: Oplossing LETTER-RAADSEL.
Oplossing Letter-Raadsel XL1X
De weerelt gaet door druk en vreught by beurte.
Vondel
1. deurwaarder, 2. Eckermann, 3. weeshuis, 4. eendvogel, 5. ervaring,
6. rariteit, 7. evenement, 8. Leuven, 9. toga, 10. gehoor, 11. antenne, 12. Elbe,
13. Tryne, 14. Debora, 15. overmacht, 16. opus, 17, Rurik, 18. datum,
19. roekeloos.
Prijswinner werd (na loting), N. J. Aaldcrsen, Hattem, die gelieve op te
geven wat verlangd wordt aan het secretariaat van de redactie, doch zonder
vermelding Letterraadsel.
STOOKT DEN KETEL
van uw centrale verwarming met een
HERINGA-JOHNSON
.
O L l E B PANDER
Geen bediening, zindelijk, eenvoudig
HERINGA & WUTHRICH
CENTRALE VERWARMINGEN
Amsterdam, HAARLEM. Den Haag
de bakkersgezel uit IJmuiden
had wel een» de klok hooren lulden
maar de atakker wist niet
waar men de klepel liet
want van d'uitkljk had h IJ nooit hoeren verluiden.
De oplossing van de tooneelcrisis
BIJVOEGSEL van »Dt Gromt Amsttr dammer" > Wttkblad voor Ntekrlcmd van 31 Januari 1931
N.V. AMSTERDAMSCHE GARAGE, voorheen
C. L. D E GROOT
OVERTOOM 197-205 Tel. 82525 AMSTERDAM
Chevrolet - Buick
Oldsmobile
G.M.C.-Trucks
REPARATIËN
STALLING
GEKARD B. RIJKE Jr.
BINNEN ARCHITECTUUR
KEIZERSGRACHT 559 - Tetef. 30559
Complete Meubileer in g
TAALSCHUT
XXVIII
EU hebben zich voor het maken
van op- en aanmerkingen bij
Schut XXVI zoo veel bondgenooten
aangemeld, dat ik ditmaal den loop
van mijn beschouwingen afbreek, om
hen wüte laten hebben van hun zeer
gewaardeerde moeite.
Dr. P. J. J. H. .'te Xieuwendam
onderricht me, dat ik met Strijsch of
Strijer op den verkeerden weg was,
toen ik in Stiïjen een datief van plaats
vermoedde. Want de naam van het
dorp is dezelfde als die van een water,
de Striene, dat daar nog in de lle eeuw
stroomde. Dr. H. klinkt van zijn
verblijf to Strijèn nog het
hartverheffende volksdeuntje in /do noren:
liet is heel goed te zien
Wij gaan vooruit 'mostrien
.- , i ' :
on van het heerlijk Striensche gebak,
dat na dien zang werd opgepeuzeld,
geniet hij den smaak in stilte nog na.
Het eetargument is vóór den goeden
vaderlander overtuigend en te stryden
voor Strijenach zij voortaan mijns
'levens hooger doel.
De heer B. D. te Middehbeemster
komt met talrijke zeer bekende voor
beelden aan, om te bewijzen, dat
?iimer de vaste uitgang bij de Friesche
plaatsnamen op -urn is. Dit neemt
niet weg, dat deze uitgang omslachtig
en onnatuurlijk blijft. Een meerder
heid heeft dikwijls ongelijk tegenover
een minderheid. Gelijk hebben
Surhuist-er-veen bij Surhuizum ea
Hemeier Oldefaart bij Hemelum. Wel
geoft de kaart Hemelunusr, maar een
jonge Friescho vriend uit die streek
verzekert' mij, dat iedereen daar
Heraeler zegt. Ook al moet ik nog
eenig Friesch bloed in de aderen heb
ben en al draagt mijn eene zoon met
fierheid den ouden Frieschen
koningsnaam Adgild, tot dusver heeft mij de
gelegenheid ontbroken, door te dringen
tot den taalschat van het Landfriesch.
Maar ik maak mij sterk, dat daarin
nog menig erf stuk van hei/ Oude
Friesch te ontdekken zou zijn, dat mijn
gevoelen aangaande het goed recht
van den enkelen uitgang -er zou
bevestigen.
Do heer W. B, Th. te Groningen
heeft geen vrede met mijn grammati
cale gissingen over voldoende. Als
ik het een substantief durf noemen
en het dan plaats bij veel liefs, weinig
goeds, weerspreekt hu: Dat zijn toch
geen substantieven? Hoogstens (ten
hoogstea.u.b.) kan men spreken van
gesubstantiveeïdo onbepaalde
hoofdtelwoorden*'. Komaan, de grammatica
is niet op haar mondje gevallen. Zij
buide hier echter iets in. Beeds in het
oud-Germaansch vervulde veel de taak
van een substantief niet den genitief
en reeds in het Middelnederlandsch
verschijnt iveinig ook als onzijdig
substantief. Als wühen beide het
hun 'volgende woord in den 2den
naamval laten regeeren, kennen
wij hun ongedacht het gewicht van
oen substantief toe. Voldoende sluit
in ,deze begripsrij tusscberi veel en
weinig gemakkelijk aan. Het meer en
minder is het eigenlijk evenzoo. Zelfs
enkel smaakt naar een substantief,
als n van con sinjeiir moet getuigen:
Hel is cnJffl kwaad(s) wat hij
brouwt" - Inzender keurt ook af.
dat ik in ..veel, weinig plezier hebben"
de gelegenheid openliet, veel en weinig
als graad bepalingen op to vatten. Die
zijn ook hier volf-ens hem onbepaalde
telwoorden. Dit komt, omdat hij
,,plezier hebben" ziet als een werk
woordmet een voorwerp, in den trant
van kinderen hebben". Ik heb.
Wat heb je? Veel kinderen. Houd ze
dan. -?Ik heb. Wat heb je? Veel
plezier. Houd het dan,. Maar hij moet
plezier hebben" /Jen als een'
onscheidbaren vorm. Die beteekent het
zelfde als genieten". Iemand nu, die
veel genoten heeft van de wereld,
beseft naderhand soms maar al te
goed. dat veel hem een hoogen graad'
van ongemak berokkent.
De heer B. P. van de Haagsche Post
is een ware fijnproever. Het smaakt
hem niet, dat helselfde als deel van
het gezegde in geslacht en getal ver
bogen wordt. Ook dit heeft het
Duitsch op zyn geweten. Als voor
beelden noemt hy: De omloopsnelheid
van de aarde om de zon is niet altijd
dezelfde. De toestand was in 1080
dezelfde als in 1920. Ze zijn in ieder
opzicht dezelfden gebleven. Overal
moet hier z.i. hetzelfde staan 1.
Wat dunkt de vrienden . hiervan ?
Ik zou 'op het eerste gevoel zeggen:
in den eersten zin heizelfde, in den
tweeden dezelfde, 'in den derden ia het
een kwestie van voorstellingswijze.
Want het lijkt mij, dat -zelfde in zijn
1 vergelijkende functie zich naar zijn
betrekkingswoord schikt, maar dat,
het zich vastzet in den vorm hetzelfde
wanneer het is gaan beteekenen:
niet veranderd. In den derden zin of:
ze zijn dezelfde (personen) gebleven
(die ze vroeger waren) of: ze zijn
hetzelfde (onveranderd van uiterlijk,
van humeur) gebleven. Het is de
vraag of de taal deze merkwaardige
onderscheiding van nature heeft me-'
«logebracht. Ik geloof eerder, dat zij
er gaandeweg toe gekomen is. Hoe dit
zij, wij hebben voor haar behoud zorg
te dragen. '
CH. F. H.
In Schut XXVII. late kol. r. 20 v.b.
Londensch te veranderen in Londsch.
INHOUD:
M.
3.
Mr. A.
rentit.
J. 'F. W.
Pawlowa.
Jockes, De ronde
iafelconfe
Werumeus Buning, Anna
Joh. Braakenslek, Gandhi in vrijheid
yylt ^ ?-?- -"
-*.. _?spelen trammetie.
Barbarossa, Weeklacht, mtt leekeningen
Harmsen van Beek.
5. Hoe anderen ons zien . . .t?L. J. Jordaan,
De ronde tafel Constant van Wessem,
Muziek.
(H Jan van Mijlen. Fransehc boeken.
7. J. Drijver, Uit de Natuur Mr. Frans
Coenetï.lKrontek.
9. Otto van Tussenbroek n P.S., De Auto
tentoonstelling Herman Middendorp.,
Boekbespreking. ' . . ?
10?II. A. Plasschaert en A. E. v. d. Tol,
Schilderkunst.
12. L. J. Jordaan. Bloscopy.
10. Jac. Aalderlnk, Meubelen uit den
Btedermayer-tljd. >
14. C. K. Beursspiegel.
15. C. A. Klaasse, Australiëheilstaat Ro
van Oven, Boekbespreking.,
16. Mr. H. Schplte, Dramatische Kroniek.
17 Lou Licht veld, Mechanische Muiiek.
? J8. A. Thlry, Cinema Royal (feuilleton),. i
19. Uit het Kladschrift van Jantje Alk»»
Zevenboom, Croquante Croquetjes
t-na20. Leitenaadsel Dr. C. F. Haje,Taatsehut.
Omslag: Sptlprotitemen.
«-f-MiBljvoegsel: Joh. Braake-nslek, De oplonlnK
van de tooneelcrtsis
\:
,v
«im.t. Bot», ea Sttcndr. v/h. Ellcrnail. H*rmi 6 C«. N.V
Blanke ballast
TYP: N.V. AHST. BOEK- EN 8TBENDRUKKEB1J V/H. BLLBBM^N, HABM8 & Oo.