Historisch Archief 1877-1940
4
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 JANUARI
No. 2800
No. 2800
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 31 JANUARI 1931
. ft'
De week lacht en de wee-klacht
door Barbarossa
Teekeningen voor de Groene Amsterdammer" door Eelco ten Harmsen van Beek
Donderdag.
lm Westen iets Neues. Een gala-avond in ons
grootste f Urn- theater. Iedereen in avondkleedy.
Schoone vrouwen. Zachte parfums. Veel kale
hoofden. Een avond zooals men ze vroeger kende
in onzen Stadsschouwburg als er een Fransche
troep optrad. N'escaliez pas sur ma robe".
Nu spreekt men English. So sorry" en bye bye"
en so long".
Een nieuwe concurrentie dus voor ons arme
fcooneel en hoe moet de stumperd zich verweren
als ons beste publiek liet best aangekleede,
Het best aangekleede....
wel te verstaan zijn mooiste kleeren aantrekt
om Duitsche soldaten Amerikaansch door hun
neusgaten te hooren spreken? Gelukkig dat de
voorname film-deskundigen het er over eens worden
dat de spreek-f Urn bezig is te mislukken. Misschien
dat de bekoring van het tooneel, van het wellui
dende woord, van den levenden tnensch dan toch
nog te redden is.
Anders maar van den Stadsschouwburg een
bioscoop gemaakt. En zelfs daar is het gebouw
niet geschikt voor.
Vrijdag.
Nog altijd tooneelmoeilijkheden. Nu vermeerderd
door de houding van de ..Nederlandsche
Tooneelkunstenaarsvereeniging", die waarschuwt tegen
de ..concentratie".
.,De voorgestelde regeling is opniexiw een handel
van twee in moeilijkheden verkeerende directies.
die wederom de eenheid van het touneel in Neder
land niet zal brengen." zegt deze vereeniging. Maar
waarom moeten wij ..eenheid" hebben? Hoe meer
zielen hoe rneer vreugd in onze tooneelwereld.
Maar dan moeten het ouk ..zielen" zijn, waarin wat
omgaat dat de moeite van het vertoonen waard is.
Nu is het alleen erg ..zielig", wat voor een groot
deel de ontstane moeilijkheden verklaart.
Uit een onderhoud met den wethouder voor
.Schoone Kunsten, in een ,, Handelsblad" van ver
leden jaar:
..Dus: concentratie?"
De wethouder:
Ik zou het zoo niet willen noemen. Dat het
woord concentratie" een zeker burgerrecht heeft
verkregen, acht ik verkeerd. Onder concentratie
versta ik een samenvoeging van eenige gezelschap
pen, in dezen van wellicht drie a vier ensembles.
Wat inderdaad wordt beoogd, is een hergroepeering
der krachten. Directen invloed kunnen B. en W.
daarop niet uitoefenen. D eden zij dit wel,dan zouden
zij een Verantwoordelijkheid op zich laden die de
gemeente niét kan dragen; dan zouden de acteurs
eri de actrices in werkelijkheid gemeente-ambte
naren zijn. Wat B. en W. wenschen, dat is een zoo
sterk mogelijk gezelschap, niet quantitatief maar
qualitatief".
Aldus sprak de wethouder. Dus geen concen
tratie. Wat hij onder concentratie" verstaat,
schijnt nu het Nederlandsch Tooneel" als
redNederlandsche Munt
Holland'a beste 10 cents sigaar
middel te willen: samenvoeging van wellicht
drie A vier ensembles. Wat inderdaad moge
lijk is, is een hergroepeering. Saalborn in den
Stadsschouwburg, van Dalsum in den
Hollandschen, Verbeek in den Bika-Hopper-Schouwburg.
B. en W. dienen daarop invloed uit te oefenen.
Van Dalsum krygt daardoor eindelijk eens een
behoorlijke kans en van hem verwacht al wat
vernieuwing van het tooneel wenscht, veel. Saal
born zal in den Stadsschouwburg geen kwaad doen.
De mantel van Boyaards die hem omgeworpen is,
is hem -veel te lang en hy heeft er niet veel
anders in gedaan dan gestruikeld. Maar misschien
valt het mee als hy geen al te groote stappen
neemt....
En waarom zou Cees Laseur bij Bika Hopper
ook niet eens een kans krijgen?
Als B. en W. in deze richting invloed uitoefenen,
waarom worden de acteurs en actrices dan geen ge
meente-ambtenaren? En wij krijgen drie qualitatief
zoo sterk mogelijke ensembles.
Wat wil de wethouder eigenlijk meer? ,,A
blessing in disguise", zouden de
tooneelmoeilijkheden dan worden.
Zfiterdag. \
Anna Pavlova.... het laatst dat ik haar zag,
op het station te Utrecht. Een koude, trieste
regenochtend met een guren wind. Het ballet
gezelschap verkleumd op het perron. Niet uitge
slapen, mies. Herrie over de bagage. Koffers zoek.
Zij, als een kleine koningin, daar tusschen. Veel
eerbied om haar heen. Maar zorg op haar gezicht.
Scherpe trekken en een verbeten mond. Nergens
een spoor van lichtzwevende poëzie. Toen weer
kwestie over het gezelschapsbiljet. Zij dieper in
haar, niet al te kostbare, pels. Huiverend in,den
D-trein, op weg naar de zooveelste stervende
zwaan. '
Een hondenleven
Zondag.
Uit een brief uit Cannes:
Gesprek tussehen twee koningen, die daar ten
nisten:
Hoe gaat het met je vrouw?
De koningin ligt te bed. zei de andere, zij is
verkouden.
Mijn vrouw heeft hier een paar jaar geleden
ook een straf
"fe verkoud
heid
opgeloopen. Wat
- haar gehol
pen heeft?
Ik weet niet
meer wat
voor een
pastille haar
eerste hof
dame haar
gegeven
heeft.
Een pas
tille?
Ik weet
niet meer
wat het was.
De naam heeft in een.of andere krant gestaan.
Ja, mijn vader werkte ook altijd met van
die middeltjes. Hy moest van dokters niets
'hebben.
Er zy'n toch wel goede dokters, maar het ont
breekt hun wel eens aan de noodige autoriteit.
Ik houd bijvoorbeeld veel van een goed glas
bier. Maar de dokter heeft het me verboden.
Mijn omgeving weet dat en als ik een enkele maal
een glas bier wil drinken, zoeken ze allerlei uit
vluchten om het me te beletten. '
Melk maakt mij dik,, zei daarop de ex-koning
van Portugal. En wat is het hier heet I '
Dat is het hjer altijd om dezen tijd van het
jaar, zei de koning van Zweden. Je moet er aan
wennen. Maar in mijn uniform zou ik het ook
warm hebben. In een uniform vat ik altijd kou".
n
Koningen onder elkaar.
CARRp
A.DRIESSEN
Zoo spreken koningen onder elkaar op het.
tennisveld....
Maanday*
Een mülioen op nooddruft!
Onmiddellijk 2 millioen pond noodig!"
. ,,Aanvragen om voedsel en kleeding waren .200»
talrijk in de laatste dagen dat \olgens matige
schatting, een millioen menschen aan het begint
der volgende maand hulp zullen noodig hebben."
Binnen tien dagen, zoo verklaart een autoriteit»
zal de toestand zoo zijn, dat een vierde van
debevolking, dat zijn 550.000 menschen, geholpen?
dienen te worden."
Van waar deze noodkreet? Uit Rusland? Neen
uit het ryke Amerika uit Arkansas J In het daar
heerschende stelsel schijnt toch ook het een en.
ander te haperen.
Dinsdag
Wat een week. De film de voetbal de auto L'
Het kon niet op. Alles wat het hart van den
modernen mensch begeert. Eerst lm Western
Geen radio-uitzending
nichts Neues". Het blijkt nu wat de
nationaalsocialisten eigenlijk tegen de' film hebben:
dehumor van den oorlog ontbreekt er in ! Hoeveel
van de tien millioen gesneuvelden zouden zich dood
gelachen hebben?
Toen de voetbal: Ajax?Z.F.C. Vijftienduizend
menschen en nog minstens vijf en veertigduizend
die plaatsen hadden wijlen hebben. En, helaas.
geen dialoog tusschen de heeren Hollander en Vogt
op het dak der tribune. Geen radio-uitzending.
opdat de andere amateurs-vereenigingen geen,
financieele schade zouden lijden. De Koninklijke
Nederlnndsche Voetbalbond is, zooals u weet, een
bpnd van amateurs, voor amateurs.
Er stond op de tribune een kunst-impressario
naast me die tranen met tuiten huilde.
Ik heb het beste van het beste gebracht..
zuchtte hij en mijn record publiek? Drie betolenden
en zestien, vrij biljetten l
De film, de voetbal en óók nog de Bai!" Waar
is eigenlijk'de malaise?....
Woensdag
Italiaansche onderscheiding. ?
W. J. B. DBEESMAN.
Z.M. de koning van Italiëheeft tot commandeur
in de Orde van.... de kouseband neen, natuurlijk
niét..... in de orde van de Kroon van Itali
benoemd den heer W. J. B. Dreesman te Amster
dam."
Onze hartelijke gelukwenschen. Wat is het
geweest: twaalf tricot onderbroeken voor den Dtice P
l
HOE ANDEREN
ONS ZIEN...
Geachte Jïedadie,
B is n trek, die den
vrijzinnig-democratischcommunistischen staf van medewerkers aan do
Groene tegenwoordig in het bijzonder teekent:
de groote onkunde over, de gezamelijke haat tegen
de sociaal-democratie.
Nog steeds geeft de kladschilder Jantje in zijn
politieke prenten het gecaricaturiseerde portret
van onzen nobelen, diep betreurden vriend Sannes,
zij 't dan ook de laatste maal met de naam
aanduiding Albarda" l
Nu weer in de Groene van 17 Januari stelt de
anti-democratische journalist Barbarossa zonder
eenige motiveering de figuur van Frank van der
Goss met Loutje de Visser" gelijk, terwijl hij den
nu zeventigjarigen strijder en geleerde een vijf en
dertig jaar geleden" de volgende rol laat spelen:
eerst opzetten van een vergadering tegen de
politie dan, als deze er op slaat, stiekum weg
sluipen langs den huizenkant, uit angst, van ver
minkt te zullen zijn.... als hij eens minister zal
worden t
Dit over den man, die ook in zijn persoonlijk
leven voortdurend tegen den stroom heeft durven
oproeien (men herinnere zich zijn conflict op de
Beurs) en die steeds een verklaarde tegenstander
van het ministerialisme in zijn partij is gebleven t
Is het nu werkelyk de bedoeling der Bedactie,
dat door deze Telegraaf- Tribune- journalistiek (het
nieuwste strijdmiddel tegen de sociaal-democratie)
haar blad wordt tot het groene
condensatieproduct der vrijzinnige" en communistische
antidemocratie?
Laat zij dan maar op dezen weg voort gaan!
Mr. M. VAN. DER GOES VAN NATEBS
De klacht, dat Jantje, na den dood van Mr.
Sannes, diens portret in een teekening heeft op
genomen, is juist. De redactie betreurt dat en zij
heeft aanstonds maatregelen genomen, dat zulks
niet meer zou voorkomen. Dat het sindsdien nog
eens gebeurd zou zijn, kan zij zich niet herinneren.
Van uw overige klachten kan de redactie ev
geen enkele gegrond vinden. Uw bewering, dat de
medewerkers van de Groene voornamelijk of uit
sluitend Vrijzinnig-Democraten of Communisten
zijn, is even onjuist als dwaas. Wij hebben ook
heel wat zeer gewaardeerde Boomsch-Katholieke,
Christelijk-Protestante, Liberale en Socialistische
medewerkers.
Dat een enkele plaat of een enkele uitlating
soms iets te scherp is; is mogelijk. Meeningen daar
over zullen altijd uiteenloopen.
De redactie verwondert er v.ich echter in hooge
mate over, dat een Sociaal-democraat het stand
punt inneemt, dat men in een blad als de Groene
de S.D.A.P. niet zou mogen critiseeren, of geen
caricaturen op haar zou mogen maken. Een derge
lijke opinie moest een S.D.A.P.er aan
Mussoliniof aan Keizer Wilhelm overlaten.
Dat de Notenkraker, Het Volk of de Voorwaarts
hun tegenstanders in dit opzicht sparen, hebben
wij nimmer bespeurd.
Wanneer u geen kritiek op de S.D.A.P. kunt
verdragen, moet u de Groene niet lezen. Niemand
zal in de Groene, dat n algemeen weekblad wil
zijn, uitsluitend artikelen vinden, waarmede hij
het eens is. De redactie pok niet. Wanneer de
redactie een artikel of een plaat opneemt,
beteekent dat niét, dat zij het met het standpunt van
den schrijver of teekenaar volkomen eens is, doch
uitsluitend, dat zij het de moeite waard vindt, dat
die meening, voor de verantwoordelijkheid van
den schrijver, in de Groene wordt uitgesproken.
DE BEDACTIE
Voor den duce
BOOTMOTORE
P A R S O N S
FAY & BOWEN
Prijsc. Gratis en Franco opaanvr.
BINGHAM & LUGT
Piri IIEUIEiUTDI 136 boik Koutaut 1 - OTTEIDW.
De Ronde Tafel" exit
Teekening voor de Groene Amsterdammer" door L. J. Jordaan
?'l i ' I»fe»- '" i*'» ' -?' w **v ? "^^%^*»«^'
li*^-<*r*'f''^l»*J*''^>'«*"?!» ?''.'??"f **^?***??-.'^v'.:ii'~,r^.".'-.,V'Y ri*.;'>,"^*t1',üf <..*V,-u,;rr.*WPW!i
l ^ T
Waar mot 't meubel natoe3 meesterp"
Breng 't maar naar Genève!"
MUZIEK
door Constant van Wessem
-Mozart-feest I
A de Offenbacii-herdenking, die in de groota
muziek" totaal is voorbijgegaan, hebben
wij thans de Mozart-herdenking of liever een
Mozart-heidenking, want was het vroeger ge
woonte alleen notitie te nemen van eeuwen, in
onzen ongeduldigen tijd brokkelt het al af tot
150 en zelfs 175 jaar dit en dat, en herdenken
wij thans het feit, dat 175 jaar geleden Mozart
geboren werd. Doch wie zal zich niet verheugen
over de gelegenheid, dairmee geboden, om nog
eens ter dege muziek van Mozart" te maken,
muziek, die men hoewel niet te weinig, cok niet
te veel hoort of te veel kan hooren, aangezien
de werken van Mozart ook voor onze 20ste eeuwers
nog steeds een dierbaar bezit zijn gebleven, waar
voor wij weliswaar niet meer met de slechte
lyrische bewoordingen van vroeger de Muze
danken, maar waarvoor wij, wat nóg beter is,
hi ons hart altijd dankbaar blijven.
. Het Mozartfecst, dat onder leiding van Brurio
Walter staat en dat behalve eenige instrumentale
concerten ook een opvoering van ,.Die
Zauberflöte" door de Wagner-Vereeniging omvat, zetto
Donderdagavond in met het eerste instrumentale
concert door het Concertgebouw-orkest, gediri
geerd door Bnino Walter. En deze dirigent, dio
een uiterste aan klankwoolde, aan tederheid van
speelsch en vlug rhythme. van Wcensche Bokoko
uit deze muziek weet te halen, herschiep deze
eerste hulde van Mozart tot een echt feest der
muziek, waarop ieder.zijn bevrediging vond. Met
speelsche vaart snelde ons ,.dtvFiguro"-ouveiturti
voorbij, in een ons onbekend Divertimento in Bes
dat in eerste uitvoering ging, ontdoktc iuen schat
ten van schoonheid wat betreft zingende melodio
en pittige rhytmiek. en daarop speelde Walter
zelf aan den vleugel, het A-dur piano, iets' te
weinig solistisch, iets ta veel opgenomen in het
orkest/dat hij van uit zijn ongemakkelijke positie
tevens had te dirigetTeri, maar niettemin, vcoral
in de finale, met groote, boeiende levendigheid
en bravour. , ~.v ,
Tot besluit de g-rnoll-syinphonie, reeds bekend
uit een vroegere vertolking van hem, buitenge
woon van zuigende klankenweelde en van bewe
gelijke vaart in de finale. Een veirukkclijk con
cert reeds, dit eerste.
Tentoonstellingen
Kunstzaal van Lier, Amsterdam. Schilderijen
van Henri v. d. Velde. Tot 11 Februari.
J. A. Spijer en Zoon, Amsterdam. Schilderijen
van Johan de Vries, Tot 15 Februari.
Buffa & Zoon, Amsterdam. Werk van
Wenceslas d'Erceville. Tot 15 Februari.
i'
t'
F'
t'?
*|
?'l