DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 FEBRUARI 1957 No. 2801 No. 2801 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 FEBRUARI ) : l ;-p.. l ' fc' Tikblaadjes door Dr. R. Feenstra l>e grootp concurrent MAAKT Rmlaml. dat liet brood in de Kinkerstraat kortelings Voor S cent verkocht werd. tegen vroeger voor 20? .Maakt Ktnland, dat op de benzinepompen de prijzen nis beurskoersen in mekaar zakken, en levert het al niet voor zes cent bij het vat? Maakt Rusland, dat het bont nog sneller in waarde mindert dan de kunstbij. Kn ware het niet dienstig en tijd, dat de Visp een stillen agent in Odessa aanstelde om er de suikerbaaltjes te tellen, die naav Boinbay en bet verre Oosten ver scheept worden ? Zeker is het, dat Busland te midden van do cilsis-malaise paraisseert al» ..de" groute concurrent, die dank xij ?/.'n Bolsjewieksche haardos overal makkelij c bijgesleept kan worden; of de handelsreiziger hem noodig heeft, of de economische redacteur; of ten slotte de wol keldert of bet radium. De Hussisehe rug is van oxuls een breede. Dit heeft vele politieke scharrelaren al. óver doen loopen. En mis schien was Llqyd George daarvan de grootste. Hij is in zijn laatste duur verkochte kranten-artikelen totaal door den wind; hij ziet het Russische «'Xperiment naderen tot zijn doelstel ling; en een gelukkig groot welvarend volk. waarmee de rest van de wereld eenvoudig gedwongen zal worden te rekenen, den economischen morgen tegemoet gaan; terwijl overal rondom dit volk démist en de duisternis doortl ringen. Nu is een man als Lloyd George, als oude budget-rat er natuurlijk inge lopen op de. Sovjetbegrooting voor ':il, die bij 21.2 milliard roebel Rijksiakomsten, op de uitgavenzijde slechts 19.7 milliard aanwijst, en dus een reservepotje zal overlaten. Maar ook minder biologeerbare scharrelaren neigen er in de laatste maanden toe, Rusland plotseling, van een nonvaleur. hoogor te gaan waar deeren op de volkenmarkt. Dat grondt zich eener/.ijds op zeer veel reisverhalen-i'opy uit Rusland. die gewaagt van een zeker enthousias me, een werkwil, een offer/in althans bij de op/i-jhtei'sklasse. AVaar vindt mon bij ons dit enthousiasme nog l" Xiet eens bij een 25-javige X.Y.V. Waar vindt mon het in. Kuropa i'gens nog, behalve bij Hitleriaiien als ze witte muizen in vergaderingen, diezij willen storen, loslaten; of bij eenige fascistische, oud-gardisten? Overal i? apathie, verander/in, onvastheid van lijn; het bekennen tot tl e oude groote leus: aprés nous Ie deluge. * * Het grondt zich anderzijds op het het feit, dat Stalin jn Rusland thans onbeperkt meester is, en dat deze man werkt van den vroegen avond tot den laten -avond als een koelie; en dat hij precies weet wat hij wil; blijk baar?wat veel erger is - ook wat hij kan. Hout jeruftheld en roodheid, pukkeltjes " " j:, worden v/eggenomen door Hoeuharin heeft hem een D^cbin^ies -Chan-karakter genoemd. ..Axiaat" bij uitstek; Voor wieii de wümeer beteekent dnn de geest: een soort Nap om in het West Kuropeeseh te spreken: maar /.onder de boeien van diens Oorsikatvmeh temperament. Stalin is een man -/onder woorden n schijnbaar zonder temperament; niets dan koel bloedige wil. gansöhelijk onbeteugeld. Het woord ..llemmung" van Freud bestaat voor hem niet; bet woord Hücksiuht nog minder. Hij heeft van 't zomer en najaar onder zijn vrienden en partijgenooten huisgehouden. Eerst viel de leider van het conjunctuur-instituut Kondatriew, toen. de schepper van het staatsplan C!roman, de chef van bfink en valuta politiek .lurowskii de agrarische big .man Tsehajanow, de inspirator van de Ameiïkanisecring Makarow.'Het was altentaai schadelijk, kruipend ge dierte; kevers, die het groene blad, dat aan den Russischen boom nog zichtbaar was. wegvraten. De heele industrie ...partij" deed dat trouwens volgens .Staïin. li«j werd zelf industrie partij; en hoe. De vader der electrificatie Kryschanowski kreeg gedaan, zooals onder het kapitalistisch regime ook niet anders wordt opgeruimd. En het politieke drietal dat nog'dwars'zat: Rykow, Tomsk.i en Bucharin werd geloosd, zooals de eerste consul zijn beide medeconsuls loosde. De baas wist het zelf wel; en zou he.t voortaan alleen doen. En zoo is de oüjarige Stalin ..de" groote concurrent van ons allen ge worden; of wij in bontvelletjes doen, of benzine, in suiker, graan of hout. Een gemeene,harde,besloten r cksichtlose concurrent. Toen Stalin in 1007, in vollen vredes tijd, een geldtransport naar de staats bank te Tiflis met bommen atta queerde, en fueer dan 50 menschen, matrozen, publiek, Armeniërs op offerde keek hij niet op zij; maar de 310 duizend roebel die hij gapte, liet hij zonder n kopeke korting aan het revolutionnaire comitéaf dragen. De crimineel had reeds het integere formaat van den macht,? hebber, die hij eens, veer later, zou worden. ..De" groote concurrent is ongetwij feld een mensch van zeldzaam f oitnaat, een geduchte persoonlijkheid. Of. hij een staatsman is, zullen de naaste ( jaren moeten loeren; of hij een groot/ economisch' schaakspeler i's temidden van jobbers, psychosen, een gederailleerden wereldhandel, blijkt mo gelijk reeds het naaste jaar. In ieder geval is hij de veldheer van het general-Hnie-plan. Sluit zijn staatsrekening werkelijk voor '31 met anderhalf milliard roebel batig slot, gelijk ijn begrooting; en gaat de arbeidsmachine als een ploegwala verder over het Sovjet' rijk ? misschien komen dan de dagen, die. Lloyd George, belust op. journalistieke primeurs,' reeds meent te moeten aan kondigen. ' , Maar voor het eerste lustrum zullen zij nog wel sensationeele ,,fantasie" blijven. Want een kolen-en-metaalbasis, bij .verwaarloozing der verwer kende industrieën, was nog nergens j economische basis voor welvarend volksgeluk. OOSTËR&EEK Leveil uitsluitend aan particulieren Sea~Horse de allerbeste //ouiwyn Jenever M.P.POLLEH 6- ZOON ROTTERDAM STOOKT DEN KETEL van uw oentrale verwarming mat een HERINGA-JOHNSON OLIEBRAND ER Geen bediening, zindelijk, eenvoudig HERINGA & WUTHRICH CE NT KALE VERWARMINGEN Amsterdam, HAARLEM, Den Haag STEUNZOLEH SYST. PROF. HOFFA/ HAAR MAAT' FA J.A.MASSING coMn.vtm 3.Z.VOORBURGWAL 334 Amstirdain V* HET BINNENGASTHUIS 457 3236 Mz School of wnóaaöes. upo prospectus. RASSENFOSSE EXPOSITIE FEBRUARI 1931 J, H DEBOIS KRUISWEG 68 HAARLEM ABONNEMENTSPRIJS van. De Groene Amsterdammer" per jaar, bij vooruitbetaling franco per post: Voor Nederland ... f 10 Ned.-Indiëp/mail . 13.50 t, ,, p/zeepost 10. ab. binnen Europa 11.50 uitgezonderd: M Engcland-Italic Zwitserland ,. Amerika . . ,, Zuid-Afrika. :alië- j ? ? ) 15.50 ,, 13.50 11.50 Postgiro No. 72880 Gemeentegiro G. 1000 Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr, Cukmborg-. Hlrrlit» n u f «l o «MI «l «? Ii*ilp: IJK AC'Ol Vraagt «xiMffratlN NO m» hoek ovor dit onderwerp. N.V. AMERICAN ACOUSTICON-Nieuwe Plein34- AltNHKM Kin g William iv SGOTS WHISKY VERTEGENWOOKDIGD DOOR: N.Y. HOOGEWERFF, CHABOT & VISSER'S WIJNHANDEL. 'DEN HAAG ROTTERDAM ARNHEM de bakkersgezel uit IJmuiden had wel eens de klok hooren luiden maar de stakker w|st'niet . waar men de klepel liet / .,. . want van d'uitkijk'had hij nooit hooren verluiden. Uit de Natuur ?^^-?: ';. ???'*& ~( J^ .* _ _ .. i*. . jff-,« Duinlandschap in sneeuw Foto J. P. Strijbos F E B R U A R I door Dr. Jac. P. Thijsse OLGEN-S de traditie hebben we in Februari ~V recht op vier zomersche dagen". Doorgaans komt dat wel uit. Een enkele maal gebeurt hét niet, maar zelfs dan, bij heldere vorst, zijn er nog wel een paar uren op den middag, dat de rijzende zon er in slaagt om sommige hoekjes warm te stoven, den grond oppervlakkig te ontdooien, zoodat merel, koperwiek, roodborst, vink en koolmees er nog met kans op profijt aan het werk kunnen gaan. Maar die echte royale zomersche dagen ! Reeds een uur voor zonsopgang weergalmt de tuin van. vogelzang: roodborst, winterkoning,heggemusch^ zanglijster. Je zoudt denken, dat er wel een stuk of twintig tegelijk , zongen, maar hoogstwaar schijnlijk zijn het er niet meer dan een half dozijn. Vooral de zanglijster verstaat de kunst om zich te vermenigvuldigen en door felheid en tempo n door zijn vaardigheid in het nabootsen van anderen zang. Deze zanglijster is nu geen overwinteraar, maar hij is pas teruggekeerd uit zijn winterverblijf en neemt nu bezit van zijn broedgebied. Als de zon opkomt beginnen de musschen en spreeuwen. Ook die spreeuwen zijn pas teruggeko men uit Ierland en Engeland. Februari is de maand van den terugkeer der vogels en den hernieuwden vogelzang. Het eerst komt het drukke drietal leeuwerik, spreeuw, zanglijster, dat zijn ook juist de vogels die het talrijkst worden waargenomen aan de» vuurtorens, soms tienduizenden op een enkelen nacht. En dan, ook al even talrijk, komen de kievitten opdagen als inleiders van den grooten trek der waad- en zwemvogels. In de weiden buite len ze al boven hun broedplaatsen in gezelschap'van de leeuwerikken en graspiepers. Het gras ziet nog bleek na de laatete strenge vorst, maar groent reeds langs de greppels en slooten. In bosschen en tuinen hebben de pimpelmeezen al den heelen winter gezongen, maar zij geven nu meer kracht en verscheidenheid te hooren. en de kool meezen helpen al hun best. Altijd blijft het even aardig om in den loop van den winter waar te nemen hoe de schildvinken gaandeweg van lokroep en herhaalde lokroep overgaan tot halven, slag en heelen slag. Op deze zonnige Februaridagen zijn ze in vollen zang en als ze rondloopen in het kale beukenbosch zie je telkens hun witte vleugeldekveertjes opflikkeren, naarmate ze een bepaald donker veerengroepje daarover spreiden of weer intrekken. De bonte specht roffelt soms reeds in Januari, doch eerst in Februari komt hij flink op dreef en dam pelt ook de groene specht in de krui nen der boomen. Houtduiven geven aan al dat geluid een vasten achtergrond. i De hazelaars hebben al den heelen winter hun bloeikatjes gereed en reageeren dadelijk op de zomersche Februari-dagen. De katjes die eerst stijf, naar allerlei kanten gericht stonden, hangen nu opeens loodrecht, heldergeel en bij het minste zuchtje of rukje gaan wolken stuifmeel de lucht in. En nu. in het helder zonlicht, zie je langs de bruine takken ook duidelijk de karmijnroode stempels van de knopvormige groene vrouwelijke katjes, die later de hazelnoten zullen leveren. Zoo'n haze laar in vollen bloei kan wedijveren met de mooiste sierheesters uit de prijscourant.. Tegelijk komen ook de sneeuwklokjes in bloei en de crocussen: eerst de gele, later de witte en de paarse. Al deze bloempjes zijn uiterst gevoelig voor licht en warmte en geven nu weer een prachtige gelegenheid om te constateeren, dat verschillende plaatsen in den tuin daarmee verschillend bedeeld zijn. Ook liet klein Hoef blad dat wegen en ruigten siert met zijn lichtgele stralende bloempjes is al even gevoelig. De meeste insecten verkeeren nog in winterrust. sommige als ei, andere als larve, nog andere als volwassen insect. Maar de flinke honigbij is den heelen winter gereed, om uit te trekken naar zon en'warmte en ontbreekt dan ook nooit op zomer sche Februaridagen. Zij treft het, dat dezelfde tenperatuur die haar n'aar buiten lokt ook sneeuw klokjes, crocussen en hoef blad dwingt om zich te openen en kan dus daar verscheh honigvoorraad halen, ook stuifmeel. Als het zoo uitkomt, neemt de honigbij ook wel stuifmeel Van hazelaars en elzen, ofschoon die eigenlijk windbloeiers zijn. Het is wel de moeite waard, om er eens op te letten, dat nog al veel windbloeiers" om hun stuifmeel toch door insecten bezocht worden. Behalve de honigbijen zien we in Februari op de bloemen nog eenige soorten van vliegen of vlinders, die ook den winter in volkomen-insecttoestand hebben doorgebracht in een rustig hoekje, waar ze den vorst kunnen trotseeren. We weten altijd nog niet zeker, of ze dan al of niet bevrie zen." Wel weten we, dat ze zeer lage temperaturen kunnen doorstaan. Let op een zomersenen Februaridag ook eens op de boomen. Die bloeik noppen aan de iepen worden snel grooter, .werpen hun bronsbruine knopschubben af en nu ? ligt over de boomen opeens het licht wijnrood waas, dat den bloei aankondigt. De jong^ 'twijgen- van de linden' kleuren zich al dieper en dieper rood en over de kronen van berken en beuken komt een donkere purpergloed. Scherp steekt daartegen af het stroogeel van de populiertwijgen. Alleen dit kle renspel is reeds waard om het Koninginneduin in Bloemendaal te bestijgen en daar dn bosschen van bet duin en van den duinrand te bewonderen Als nu Februari vier zomersene dagen heeft, hoe staat het dan met de 24 andere? Nu dat kan HOTEL- CAFÉ- RESTAU RANT HETGOUDEH HOOFD REMBRANDTPLEIN 37-59 -TEL 34I5O De Bonbonnière van het Rembrandtpleln Couvert i f2.50. Restaurant Ier tage. KRONIEK Van Speyk's Heldendood Van Speijk herdacht l Wij h3bben het Heldehfeit moeten vieren, dat, mét alle andere heldenfeiten van den Belgischen opetand, na een korte periode van ietwat overdreven geestdrift, reeds in de laatste dertig jaar der vorige eeuw gemeenlijk enkel zacht glimlachend werd her dacht door de meerderheid onzer landgenooten. Die Tiendaagsche Helden-veldtocht, het bombardement van Antwerpen en Papa Chassé, de slagen" bij Has selt en Leuven, ten slotte Van Speyk's heldendood, 't hoorde alles tot een categorie van eenigszins twijfelachtige waarden, welke in de herinnering een bepaald operette-achtig karakter aannamen. Ten zij men dan liever aan een vadeiiandsch kluchtspel wilde denken. Die nationale opgewondenheid leek. achteraf gezien, wat hél groot voor de zeer .twijfelachtige zaak, waarom 't ging, en de resul taten van het omvangrijk krijgsbedrijf leken evenmin in verhouding tot al het spektakel, dat men er van maakte. Men scheen zoo blij met de eigen opwinding, alsof niemand eigenlijk op zooveel nationaal vuur had gerekend, dat vervolgens weer ruimschoots gelegenheid had af te koelen. En dat is het, geloof ik. wat de heele beweging bij den terug blik een beetje mal maakt. De zelfverteederde verbazing der natie bij het aanschouwen van eigen vuur en eigen energie'tegenover een vijand, die er eigenlijk of aanvankelijk niet was. En toen hij er later kwam. waren wij" er niet meer. Desniettemin, die Heldendood van Van Speyk was een Dood. en een daad, welke aan heel wat menschen meteen het leven kostte: Menschen, die volstrekt niet allemaal begeerden Vaderlandsche Helden te zijn. Het was tenslotte de daad van een heethoofdigen, heetbloedigen. jongen man, die ernst maakte met de militaire en andere begrippen, waarin men hem had opgevoed. Begrippen, die. vooral sedert den grooten oorlog, ons vredelievend volk beweert te verfoeien. Van Speyk kon het niet helpen, dat hij er in geloofde en met zijn eenvoudigen aard hen ook in praktijk bracht. Maar wij. die dit soort van zelfopoffering regelrecht uit den booze achten, die ontelbare vredes- en volkenbondsvereenigingen cultiveeren, behooren dezen mis leiden jongeling rustig in zijn graf te laten en zijn ,,daad" te begrijpen, maar zeker niet te vieren. Want ten slotte was ook zij vooral een bravourstuk, met ijdelheid als grondslag. Z?lfs in Van Speyk's gedachtensfeer zou de ,,eer-van 's lands vlag" _ nog niet met de overgave van n kannoneerboot verloren zijn gegaan. Het zijn alle frases, waar achter zich een kleine, egoïste ikheid verbergt, al gaat hij, die er in gelooft, er voor in den dood. Dat is dan eerlijk gemeend, maar een volmaakt misverstand. . ' ' F. C. meevallen en wanneer er soms een enkele winterweek in valt dan kunnen we opmerken dat die ?weer meer gang heeft gebracht en het zich ont wikkelend lenteleven juist zóoals de kweeker doet met de warmte-baden, koude^baden, chl roformbehandeling, bestraling en wat dies meer zij, om zijn bloemen te trekken". Zeist als Woonplaats* BOUWTBltREIN TE KOOP in het centrum van Zeist, aan den verkeersweg Utrecht Arnhem, In de onmiddellijke nabijheid van het Raadhuis, de Hotels Hermitage en Flgl ? en het Slot van fcelst. Prachtig opgaand geboomte, stofvrije wegen, voomien van rloleerlng, gas, water en electrlcltelt. Nadere gegevens worden verstrekt door de \.V. PARK KERSBERGEX, Montauban?traat 4, Zeist. ? ? . _?K i » {ft II