DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 FEBRUARI 1951 No. 2801 No. 2801 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 FEBRUARI 1931 ;l L SPREEKZAAL Ontwapening of nationale verdediging ? D EX Volkenbond te versterken doo hem ben leger ter beschik king te stellen is even ongerijmd als geestelijke vrijheid door censuur te willen bevorderen, in den trant on geveer van Sovjet-Rusland's methode. Wie dit doen wil is een formalist, die den vorm verkiest boven het wezen. Niet de Volkenbond is hoofdzaak voor ons, maar zijn doel: de inter nationale vrede, en dit doel mag nooit ondergeschikt gemaakt worden aan den Volkenbond zelven, zoodat de zedelijke idee consessies doet aan het geweld dat zij wil bestrijden. Deze gewraakte methode willen nu de heeren v. d. Woestijne en Josephus Jitta toepassen, als zij zeggen, dat het lid Nederland van den Volkenbond verplicht is een legermacht te onder houden, omdat het medewerken aan den Volkenbond absolute, principieele weerloosheid uitsluit." K In het voorbijgaan merken wij op, dat een lid van den Volkenbond zich ook kan weren, door boycott, zonder leger. Deze dubbelzinnige zinsnede is al een vaststaande legende geworden en wordt N. B. l in de pers onvoor waardelijk aanvaard, om den eisch van een legermacht te rechtvaardigen. De heeren Josephus Jitta, v. d. Woestijne. c.s. willen ter bevordering van het doel van den Volkenbond, den internationalen vrede, den Bond de macht toekennen met bruut ge weld den .vrede te verwezenlijken. Niet de Volkenbond, maar het ze delijk idee. dat zij vertegenwoordigd, is de hoofdzaak, en zedelijke denk beelden worden nooit ingevoerd door legers en politieagenten. Zij kunnen er zelfs niet door gehand haafd worden, wat de dagelijksche practijk uitwijst. Men kan dit der go gemeente wijsmaken, maar niet den gene, die het doel van het middel weet te onderscheiden. E. R. J. FRANK Onderwijs in het Friesch De heer Faber breekt in zij n artikel een lans voor het onderwijs in het Friesch op de lagere school. Dit in te voeren zou m.i. een groote stap in de verkeerde richting zijn. Inplaats dat de lagere school zich zou gaan bezig houden met, naast het Nederlandsen, een internationale taal te geven, zou ze een dialect moeten onderwijzen? l De heer Faber is het toch zeker met mij eens, dat de versnippering op taalgebied in de wereld al bedroe vend genoeg is t L. LOPEZ CARDOZO KWATRIJNEN Mijn hart, mijn hart, waarom te slaan Wanhopig lu.idt met een verlangen, , Dat slechts bevrediging in zangen Vindt, die tot Gods vrede gaan. Omdat uw hart mijn hart is, kind, Bén ik, zoo ver van U, bij Ui In alles, liefste, zie ik nu '.'? ic leven, dat mijn teven vindt. JAN J. ZKLDENTHV1S INCASSO-BANK N.V. Volgestort Kapitaal f30.000,000.?Reserve f 9.000.000. Heerengracht 531?537 ADVIEZEN VOOR BELEGGING INLICHTINGEN OMTRENT FONDSEN Effecten-af d. voor particulieren (INGANGi SAFE-DEPOSIT) Nederlandsche Handel-Maatschappij, N.V. AMSTERDAM. AGENTSCHAPPEN te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE Vestigingen in Nederlandseh-Indië, Straits-Settlenients, Britsch-Indië, China, Japan en Arabic ALLE BANKZAKEN SAFE-DEPOSIT. KOFFERKLUIS. LEVENSVERZEKERING Mij. ARNHEM" de basis voor een zorgenvrij bestaan. ! j$!fi!nlfiUW!fitf!fi!ntt!^ ! N.Y. Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland, * gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23, i waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voo i [ Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8. i | BIJKANTOREN: Amsterdam, Westermarkt No. 2. * Utrecht, Boothstraat No. 15. Groningen, Turfsingel 9. Verkrijgbaar: 4£% pandbrieven tegen beursnoteering, aflosbaar door uitloting binnen 25 jaar. l De Directie. ilWffiKfaiiinTfflfi^^ N.V. Residentie Hypotheekbank 's-GRAVENHAGE - Anna Pauhwnastraat 97 TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE. Hypotheekbrieven in circulatie f 15.300.000.~. 4*12 pCt. Hypotheekbrieven tegen 100% pCt. Directie: K. E, ABBING..?D. VAN OORDT, ALGEMEEN ADRESBOEK OER STAD AMSTERDAM PrIJ» 116.?Jaargang 1930?1931 PrIJ» 115. Verkrijgbaar bij lederen Boekhandel of rechtstreeksch bij de UitgeVer's M. JtnulBftoche Boek- en Sfeandritaij vi EUER&MH, I1RHS & Ce. Warmoeaatraat 147?151 Telefoon 40396 en 417O1 In tfezen jaargang zijn voor het eerst alle nieuwe wijken en straten met de adressen der bewoners oomp'eet opgenomen en bevat de nieuwe jaargang dan ook buitengewoon talrijke veranderingen, waardoor alle vorige jaargangen als hoogt onvolledig te beschouwen zijn. N. V. Rotterd. Hypotheekbank voor Nederland Opgericht in 1864 Maatschappelijk Kapitaal f 10000.000, waarvan geplaatst r 8.400.000, waarop l O pCt. gestort. Verstrekt geld op eerste hypotheek. Voor inlichtingen wende men zich tot het kantoor der Bank, Schiedamsche Singel 89 te R'dam of tot hare Agenten. De Directie: Mr. Th. Reepmaker, Mr. N. P. C.v. Wijk, Mr. B. van Rossem. H.V. Insulaire Hypotheekbank te ZIERIKZEE, geeft uit 41% Pandbrieven a 100 i %. Aan Pandbrlevèn in omloop voor ± f 21.000.000.N.V.- STANDAARD HYPOTHEEKBANK te ROTTERDAM Directie : Mr. H. H. C. C ASTEND IJK en /. MOSSELMAN De Bank geeft onder controle van het Algem. Administratie- en Trustkantoor 4$% Pandbr. tegen beurskoers uit. De HoIL Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 7.«. De Bank verstrekt gelden tot fik bedrag met een minimum van f 1000.?op zake lijk onderpand en onder borgtocht, mer in pandgeying eener polis van levensver. zekering van gelijk bedrag, en verkoopr 5% schuldbrieven in stukken van f J 000 f 500?en f 100.- tegen Beurskoer*. NVZUIDER HYPOTHEEKBANK Pandbrieven a 101 pCt* Direetiet MrAUG. L. H EI} B ROE K Mr. K. A, NËDERLOF I ! Spaarkas-misère door C. A. Klaasse EK /ijn in. do gelederen dei- spaarkassen hier te lande, sedert het in werking treden van de Wet op hetLevensverzekeringsbedrijf, al heel wat slachtoffers gevallen. Maar tot nu waren het steeds t«l" kleine en een enkele middelgroote spaarkasonderneming, welke onder de noodregeling werden «'plaatst of faillissement over zich hoorden uitspreken. Nadat cenige jaren lang het zoo welig tierende onkruid was uitgewied, begon men lang zamerhand de overtuiging te krijgen dat het tert'«'tn nu schoon was. En in haar laatste jaarverslagen h»»eft de Verzekeringskamer die opvatting ver sterkt door uitdrukkelijk de verwachting uit te spreken dat het ergste nu wel geleden zou zijn. Kr wachtte ons echter nog een verrassing. Reeds ????nige maanden was het bekend dat er bij de Algemeene Spaarverzekering in den Haag, n van <ln drie grootste en bekendste spaarkassen in ons land, en naar den omvang van het nominale h.edrag der inschrijvingen zelfs de grootste, iets niet in den haak was. Wat er precies was gebeurd wisten alleen de direct bij het bestuur betrokken personen, en natuurlijk de Verzekeringskamer. J1'n officieel is er nog steeds niet nauwkeurig meei?t*deeld, wat nu wel de oorzaak is van de gerezen .moeilijkheden. De circulaire door het bestuur onder ?t<' spaarders verspreid spreekt van ..onregelmatigfunlen in het vroegere beheer", en over de gevolir«»ii van de gestie van den vorigen directeur''. Kn ook valt uit dit geschrift wel op te maken over welk bedrag zich ongeveer de onregelmatigheden". uitstrekken. Wanneer alle beschikbare activa van <U- maatschappij (dat is dus het actief dat het kapitaal en de vrije reserven ad tezamen ruim *![? ton vertegenwoordigt) worden aangewend tot vrtrhooging van het spaartegoed, dan nog zal dit blijven beneden het bedrag dat onder normale ? xnstandigheden voor de spaarders zou zijn geaccu muleerd. De circulaire noemt een verlies op liet tegoed van tenhoogste 10 pCt. Neemt men dit percentage als basis aan dan komt men met inbe grip van het gen vermogen tot een weggewerkt" faedrag van ruim 13 ton, of wel ongeveer 15 pCt. van het spaartegoed. :. - '- ' *,*''? Het schijnt, dat de onregelmatigheden"?hoe vreemd dit ook klinken moge voornamelijk -/i.jn toe te schrijven aan concurrentiezucht. De voornaamste attractie van een spaarkas is een jon hoog mogelijke uitkeoring. Welnu men kan «lus het best de concurrentie vliegen af vangen, wanneer men zorgt voor uikeeringen die grooter zijn <lan dio van andere maatschappijen. Sommige kassen hebben dit doel probeeren te bereiken door te streven naar een zoo hoog mogelijk rendement «»p de uitzettingen waaronder natuurlijk de qualiteit moest lijden. In dit geval heeft men zich van -Ut middel: riskante beleggingsobjecten met extre me speculatieve kansen niet bediend. De belegging vond op vrij normale en safe wijze plaats. Grootere mtkeei'ingen dan de concurrentie waren dus maar ?>p n manier mogelijk, ninl. door eenvoudig bij de vordewUng van een spaarkas dat wat er ontbrak ;jan de beleggingen om de som welke.men 7.ich had v< >orgesteld te kunnen uitkeeren te putten uit de beleggingen die eigenlijk van de stortingen op and cue kassen afkomstig waren en derhalve toekwamen Jtan de spaarders van die kassen. Aldus werd steeds l.u't eene gat met het andere gestopt, de .gelden d«r nieuwe spaarders werden gebruikt om aan de , oude meer te betalen dan zij zelve bijeengebracht hadden (inclusief ven te en ,.overlijdensaccres"). En dat spelletje heeft naar men aanneemt ver scheidene jaren voortgeduurd, en zou nog jaren hebben kunnen voortgaan, mits er maar steeds nieu we spaarders waren ingevlogen (hetgeen gezien de fraaie productie der laatste jaren niet op al te groote moeilijkheden scheen te stuiten), en mits er niet een spaak in het wiel was gestoken, zooals dat thans gebeurd is. Ken van de eerste vragen die bij de meeste spaarders is opgekomen is natuurlijk deze: had niet de Verzekeringskamer hier moeten ingrijpen en de onregelmatigheden moeten ontdekken. Waarvoor dient nu het staatstoezicht op het ver zekeringsbedrijf wanneer die controle toch niet opgewassen is tegen gevallen als deze ? Nu moet in dit verband allereerst worden opgemerkt dat onze Wet op het Levensverzekeringsbedrijf in de aller eerste plaats gebaseerd is op het, oorspronkelijk Engelsc.he, systeem der publicatie. De overweging daarbij is deze: dwing de betrokken bedrijven tot publicatie van die gegevens, welke door wet en Verzekeringskamer worden aangegeven, en van zelf zullen pers en publiek de bokken van de schapen scheiden. Een soort preventief middel dus. Maar daarnaast wordt inderdaad door de Verze keringskamer actief gecontroleei-d, en die controle heeft in de laatste jaren al heel wat zwakke onder nemingen doen verdwijnen. Het ligt echter voor de hand dat het omvangrijke werk dat aan zulk een controle verbonden is niet in eens kan worden gedaan. Voor men alle bedrijven onder de loupe heeft genomen duurt geruimen tijd. En het is begrijpelijk dat men het eerst is begonnen bij de 'kleine bedrijven, waar de kans op ongerechtig heden over het algemeen het grootst wordt geacht. De Verzekeringskamer heeft er in haar verslagen dart ook eenige malen op' gewezen dat haar controle bij de groote levensverzekering- en spaarkas maatschappijen voorloopig nog vrij summier was, en voornamelijke betrof het naleven van de pu blicatieplicht. Eii of nu tenslotte niet toch de zaak door de Kamer aan het rollen is gebracht? Hier omtrent weet men weinig' oïniets. Maar wat wel vaststaat is, dat naast de directeur, die natuurlijk in de eerste plaats de verantwoorde lijkheid draagt, de gedelegeerde commissarissen en de accountant in deze een zware last op zich hebben geladen. Immers in de verslagen is door de gedele geerde commissarissen de volgende verklaring verstrekt: ndergeteekenden verklaren over de administratie, evenals vorige jaren, et-n nrmtrkeuriye controle te hebben gevoerd, daarbij bijge staan door den accountant der vennootschap don heer W. Deze controle heeft zich uitgestrekt zoowel over de dagelijksche uitgaven als over de beleg gingen der Spaarkassen.... De verantwoording der regelmatig binnenvloeiende spaargelden en de verrekening van het de vennootschap toekomende administratieloon werden maandelijks (loor den accountant lot in ondïidxlen nagegaan, zoodut.de boeking der spaargelden volgens de door hem onrfrrteekentte borderellen is qcschied. Ondeigeteekenden (gedel. conuniss.) verklaren" zich met het beheer door de Directie gevoerd en zich met de cijfers in dit verslag genoemd volkomen te kunnen ver eenigen." Een vrij positieve verklaring, dus. Wanneer op het moment van het onderteekenen der laat ste balans de nieuwe wet op de N.V. tnet zijn zware aansprakelijkheid voor commissarissen al in werking getreden was.... Maar zelfs nu? '?*?*.' . Het meest opvallende in deze aangelegenheid is wel dat de voornaamste oorzaak welke destijds heeft geleid tot het toezicht op de verzekerings bedrijven t.w. de levenskansen, welke eraan ver bonden zün, en het bijzondere karakter der wiskun dige calculaties daarmede verbonden, tnet dit geval riifta uittestaan.hebbpn. Precies eenzelfde geval kan zich bij elk bedrijf voordoen: de crediteuren benadeelen door zoo scherp te concurreerëh dat er ver liezen worden geleden. Tegen fraudes van dien aard is moeilijk optetreden. Men heeft toch_na de eerste opwinding over de Veendammer ook niet a tort et a travers de eisch doorgezet om het hypotheekbankbedrijf ten behoeve der spaarders door den staat te te doen controleeren ? Al zal misschien dit geval de Verzekeringskamer nog wat meer op haar qui viye doen zijn. * * Eri tenslotte nog een kwestie. In overleg met de Verzekeringskamer is door de Rechtbank overeen komstig de wet op het levensverzekeringsbedrijf vonnis gewezen, dat de spaarportefeuille overgaat aan een andere maatschappij, i.c. de H.A.V. Bank. Bij vele spaarders is natuurlijk de vraag opgeko men of men niet beter had gedaan met het actief maar te verdeelen, opdat de spaarders dan zelf konden bepalen wat zij met de ontvangen gelden willen doen. Nu worden zij, willen zij niet het nadeel van den lagen af koopprijs nemen, min of meer gedwongen om bij de nieuwe instelling op welker keus zij geen invloed hadden premie te blijven doorbetalen. Inderdaad zou er wellicht bij spaarkassen iets voortezeggen zijn geweest om in de wet inplaats van overdracht" der portefeuille in geval van financieelémoeilijkheden verdeeling van het actief te voorzien. Deze bepaling houdt echter recht streeks verband met die ten aanzien van de porte feuille van levensverzekeringsmaatschappijen. En daarbij was overdracht van het geheel noodzake lijk wilde men niet verzekerden benadeelen. Wan neer men daarbij tot uitkeering zou overgaan, zou den vele polishouders in het geheel geen verzeke ring meer kunnen afsluiten of althans op veel minder gunstige voorwaarden. Men denke slechts aan achteruitgang van den gezondheidstoestand in verband met keuring die natuurlijk bij oversluiten door de individucele verzekerden buiten; verband eener algemeene overdracht noodig zou zijn. En zoo is ook voor de spaarkassen deze regeling op genomen. Wat tot op zekere hoogte ook te motiveeren is. Wanneer iemand over 14 jaar geld noodig heeft en daarvoor et-n spaarkasbrief neemt. en over U jaar zou de spaarkas liquideereti, hoe moet hij dan zonder verlenging der oude overeen komst zijn doel bereiken, umi. over 7 jaar een bedrag ontvangen zooals dat uit een spaarkas zou zijn gekomen r Elke regeling heeft- natuurlek zijn bezwaren. Maar met het feit voor oogen dat de Verzekerings kamer doorbetalen der premie adviseert zullen spaarders.waarschijnlijk .het best doen dezen raad te volgen. Het verlies is geleden en valt toch niet meer goed te maken. Voor''de jonge spaarpolissën loopt het verlies trouwens maar over een gering deel der nominale waarde. *4& ** «.?«A*Va*>* A«** wnO» +$&*&$»<* r«*"«»t**