DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 MAART Is helderziendheid bedrog? door W. G. Burger DEN laatsten tijd hebben twee helderzienden" nml. de heeren Fred Mnrion en ErikHunuvsen de aandacht van het Nederlandsche publiek ge trokken door de merkwaardige wijze waarop zij in staat bleken te zijn gedachten, gebeurtenissen en karaktereigenschappen te zien, welke voor de telepathen volkomen verborgen werden geacht. Terecht werd in verschillende persverslagen de opmerking gemaakt dat het alles heel bijzonder was, maar dat niemand er een verklaring voor wist te geven. De opvatting, welke eenige decenniën geleden nog algemeen in het Westen heerschte dat helder ziendheid" een handig soort goochelarij was, heeft men thans min of meer verlaten. In het Oosten heeft deze opvatting nooit bestaan. Daar is men door de inderdaad vee,l meer voorkomende gevallen van helderziendheid, ook in het leven van allendag zoo bekend met dit vermogen dat de breede volksmassa het niet meer als een wonder baarlijke gave beschouwt. Langzamerhand is men dan ook in het Westen er toe gekomen alle ver schijnselen in verband met helderziendheid op wetenschappelijke wijze te bestudeeren. Het was daarbij noodzakelijk uiterst nauwkeurig te werk te gaan, daar er onder het geringe aantal helder zienden, zeer weinigen waren, die dit ..zesde zin tuig" zoodanig hadden ontwikkeld dat het weten schappelijke waarde had voor het nemen van ex perimenten onder scherpe controle. Wij wijzen hierbij op het werk van de Vereeniging voor Psychisch onderzoek, waaraan een aantal geleerden en wetenschappelijk gevormde menschen zooals Dr. W. H. C. Tenhaeff, Dr. F. A. Dietz, Prof. Drs. D. van Hinloopen Labbeiion, Ir. Felix Órtt, Dr. K. H. E. de Jong en anderen aan medewerken. * * Er zijn verschillende soorten van helderziend heid. Er is die zgn. lagere helderziendheid, welke opgewekt kan worden door het kristal staren", waarbij men door intens op een lichtpunt in kristallen van bepaalde vormen te turen een zekere helderziendheid kan ontwikkelen. Maar deze vorm kan slechts tot een geringe mate kunstmatig opgewekt worden. Er is ook nog de gave. welke sommige zeer sensitieve naturen van kinds af aan bezitten, welke echter niet beheerscht wordt en slechts af en toe, en dan vaak op uiterst verwarde wijze optreedt. Er bestaat echter ook een hooger soort van helderziendheid, welke degenen, die dit vermogen bezitten geheel naar willekeur kunnen gebruiken, zooals ieder normaal mensch zijn gewoon gezichtsvermogen gebruikt. Deze gave kan niet ontwikkeld worden door het simpele kristal- ' staren," doch de ontplooiing er van vereischt een langdurige wetenschappelijke training. Het zal weinig menschen bekend zijn dat de wetenschap van het zienerschap'' op even nauw keurige en experimenteele wijze is opgebouwd als de meer orthodoxe en materialistische wetenschap pen. Een merkwaardig boek, dat zeer zeker ver diend te Worden bestudeerd, in de eerste plaats door hen, die belangstellen in nietaphysica en parapsychologie, is het werk van een Engelschman: Geoffrey Hoilson: The Science of Seership, welk boek verschenen is bij Rider en C'o te Londen. Het doel van dit boek is oen critisch onderz'oek in te stellen naar de mogelijkheden van eenboven, normaal waarnemingsvermogen. De schrijver geeft een' aantal voorbeelden uit zijn eigen ervaring. Hij legt daarbij heel sterk den nadruk op het feit dat deze helderziendheid niets te maken heeft met de meer bekende toepassingen van den be roepsziener", van den kaartlegster of planeetlezeres of van het spiritistisch medium. Indien helderziend heid inderdaad een bruikbaar vermogen is, kan ? men dit vermogen toepassen bij wetenschappelijke onderzoekingen. In de oudheid hadden de verschillende philosofische scholen van Voor-Indiëhun systemen van Yoga", een traininingsstelsel waardoor zij in staat Avaren boven-normale vermogens te ont wikkelen. De Chaldeeën en Babyloniërs hadden hun inrichtingen voor de opleiding van astrologen en droomuitleggers, die door hun visionaire gaven vaak zelfs in belangrijke staatszaken van advies dienden. De oude Israëlieten hadden, zooals wij dat uit het Oude Testament weten, ook hun pro feten en zieners. In dezen tijd worden er wel eens kinderen geboren met een bijzondere aanleg voor helder ziendheid. Een bekende oogarts uit Madrid Dr. Pedro Xiel heeft het vorig jaar een merkwaardig geval daarover medegedeeld in een Spaansch blad, waarvan een vertaling verschenen is in The Medical World" van 10 Mei 1929. Dr. N iel had gedurende een achttien-tal maanden een kind onder observatie. Zijn vader, een dorpsschool meester gaf den jongen, toen hij vier-en-een half jaar oud was, les in lezen en schrijven. Op een dag verbaasde het kind zijn vader door een geheim zinnig vermogen, waardoor hij in staat was de letters van het alphabet te lezen uit een gesloten boek. De vader begon er proeven mee te nemen en tot zijn verwondering moest hij constateeren dat het kind door den dikken omslag heen las. Eerst meende de man dat zijn zoon alles uit het hoofd had geleerd, maar de zaak werd nog mysterieuser toen zijn vader eens zocht 'naar een vestknoop. De kleine Benito riep toen uit dat het voorwerp in een tabaksdoos was, die de man in zijn vestjes-zak droeg, hetgeen inderdaad zoo uitkwam. Toen de JDngen er over ondervraagd werd, zei hij dat hij de knoop in die doos yezien had en dat er bovendien nog vier cigaretten in waren. De vader nam daarop een proef en deed er thans drie cigaretten in. Benito kon slechts tot vijf tellen en zeide prompt: een, twee, drie. Een maand later bracht de man hem naar Dr. Niel om de oogen van den jongen te laten onder zoeken, maar Dr. Kiel kon niets bijzonders aan die oogen ontdekken. Hij hield daarop het kind anderhalf jaar in observatie en nam voortdurend proeven met hem, waarvan hij zeer nauwkeurig aanteekening hield. Het bleek den oogarts dat de jongen gemakkelijk door metalen doozen en zelfs door drie- of viervoudige omslagen kon zien. Hij kon zelfs heel duidelijk kleuren onderscheiden. Het bleek echter dat de jongen niet door hout kon zien. Het geheele geval, waarover Dr. Niel mededeelingen heeft gedaan op een congres van oog specialisten te Parijs, verwekte een groote sensatie in medische kringen. Men kan nog steeds geen verklaring geven van dit merkwaardige verschijnsel. POLROGER&C* LE CHAMPAGNE ENVOGUE JAGER-GEPLINGS HAARLEM Don Hnnn fijnere waarnemings-instrumenten te construeeren; om het in de onzichtbare werelden doordringend, vernuft van den mensch te kunnen volgon, zou men wellicht de veronderstelling kunnen maken of deze wetenschappelijke soort van helderziend* heid niet ten slotte aan den mensch de mogelijk heid zal verschaffen om de grenzen van zijn onder zoekingen nog oneindig veel verder te verzetten. De wetenschap heeft haar hoogste punt nog niet bereikt en.... de wonderen zijn de wereld nog niet uit. Geoffrey Hodson heeft proeven genomen met wetenschappelijk-gevormde onderzoekers, die zijn vermogen aan een strenge controle onderwierpen. In flesschen met een kleurlooze vloeistof werden buiten medeweten van Hodson verschillende ba cillen gedaan, waarvan men met het bloote oog niet de minste verschijnselen kon waarnemen. ? Degenen, die bij de proef aanwezig waren, wisten ook niet welke stoffen er ia die verschillende f lesschen gemengd waren, zoodat er geen sprake kon zijn van gedachte-overbrenging of gedachtenlei&en. De heer Hodson, die verschillende ziekten en bacteriën reeds eerder helderziend had waargenomen-en wist, welke verschijnselen zij voor zijn geestes-oog" vertoonden, beschreef volkomen nauwkeurig de verschillende radio-actieve eigen schappen der bacillen, welke men in de f lesschen had gedaan. De experimenten werden honderden malen herhaald, soms met dezelfde bacteriën dan weer met andere stoffen. Zoo.werden tallpoze onderzoekingen gedaan op bacteriologisch en scheikundig gebied en zelfs op het terrein der sterrenkunde. Voorts bracht de; heer Hodson zijn vermogen in toepassing bij het stellen van diagnosen, waarbij hij in staat was groote hulp te verieenen aan geneesheeren, die de juiste oorzaak van een of andere ziekte niet konden vinden. Wanneer men ziet welk een snelle vorderingen de wetenschap de laatste jaren maakt, waarbij men zich afvraagt hoe het mogelijk zal zijn steeds _ l ]. B. BENNER 6 ZOON PIANOHANDEL S^SS I | DEN HAAG 97 NOORDEINDE g llllllllllllllllUlltllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllltlllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllll'lli Tentoonstellingen Pictura, Dordrecht. Werk van Joep Nicolas e» Leo Franssen. Tot 9 Maart. Kunstzaal Van Lier, Amsterdam. Schilderijen door Wim Schuhmacber. Tot 12 Maart. Rotterdamsche Kunstkring, Rotterdam. Werken van A. Neuhuys en A. van der Plas. Tot 13 Maart Kunsthandel Huinck en Scherjon, Amsterdam. Nederlandsche Schilderkunst van omstreeks 1860 tot heden. Tot 15 Maart. Kunsthandel D. G. Santee Landweer, Amster dam. Prentkunst van Fransche Kunstenaars. Tot 15 Maart. Kunsthandel Aalderink, Amsterdam. Japansche Prenton. Tot 10 Maart. Gebouw B.A.I. te Amsterdam. 29ste Beurs van de Dameskroniek. Tot 10 Maart. Kunstzaal van Lier. Werk van de pottenbakster Nel Houtman. Tot 28 Maart. Kunstzaal Willem Brok, Hilversum. Schilde rijen door Peter van der Brake. Tot 31 Maart. Kunstzaal Vecht, Amsterdam. Werk van Conrad Kickert. Tot l April. Kunsthandel van Meurs, Amsterdam. Werk van Steinlen. Tot l April. Kunstzaal Schelf hou t, Amsterdam. Schetsen en teekeningen door Jan Toorop. Tot l April. Stedelijk Museum, Amsterdam. Italiaansche Kunstnijverheid. Tot l April. SCHAKEL 'iGe>>i/eG 11-17-AMSTeQDA Klccrmakcrii Bij ons verkrijgbaar N.R.V MOJSTA SCHOENEN t «f l t No. 2805 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 MAART 1931 UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE Groquante Croquetjes door Alida Zevenboom XK heb meneer Ford maar meteen om een klein Fordje geschreven, zoo een van twee-onder-de-kap, want ik hoor dat hij in die dingen heel aardig moet zijn en ook heb ik hem om een betrekking voor neef uit de Commelinstraat gevraagd en er bij geschreven, dat als er soms heeren van het kantoor een goed pension zoeken, met goede bediening en huise lijk verkeer, zij bij mij terecht kunnen en heelemaal niet duur en twee eieren bij het ontbijt en een glas melk. en dan moet u weten, wat die dame van schuin hierover, die met der zes en dertig honden, durft te vragen voor een tochtige kamer met ontbijt! Het duizelt me nog van al de cijfers die meneer Abrahams in de. krant heeft laten zetten over zijn handeltje met meneer Ford en ik heb er meneer Stanislafski eens over gesproken en die lachte. Nou, zei die, als de gemeente eiken dag zoo voordeelig was, zouden wij met zijn allen gauw failliet zijn, want de grond kost al meer dan meneer Ford er voor betaalt en er komt nog een ton of wat bij voor alles wat er gedaan moet worden door de gemeente, en aangezien wij nu wel weten hoe ge meente-cijfers er meestal uit zien, kunt u er staat opmaken dat er nog minstens een ton zal bijkomen. Ik moet u zeggen dat ik hem stond aan te kijken, want ik dacht dat met de komst van meneer Ford in Am sterdam in ns al onze ellende uit zou zijn. Maar dat is nog niet alles, zei meneer Stanislafski, want laten wij eens aannemen dat er een duizend werklieden zullen' werken, hoeft u dan wel eens uitgerekend wat die de gemeente gaan kosten aan allerlei sociale maatregelen, en zooveel belas ting kan de opvolger van meneer Wibaut niet op het gas en de electriciteit en het water en de tram leggen, dat hij dat er uit slaat. En dan denk ik maar wat burgemeester van Leeuwen eens in den Raad zei: Wat moeten wij hier doen met al die industrie die ons maar geld kost aan zieken huizen ert onderwijs, en de rest" en als /ij gaan stemmen, dan stemmen ze nog rood ook. hoewel hij dit laatste er niet bij zei. Och, och, wat is dat allemaal toch ' moeilijk om een stad te besturen, en meneer Abrahams is er nog wel erg trotsch op dat hij het Rotterdam heeft afgesnoept, net als meneer de Burgemeester zoo blij moet zijn met hot, Paleis op den Dam, nu de rer geering het wil ruilen voor een stad huis op het Frederiksplein. Maar het zal voor ons, oude Amsterdammers, toch een vreemd gevoel zijn als wij het Paleis kwijt zijn en dan zul je zien dat ze de kleine steentjes" direct weer in eere herstellen en dan komt er misschien ook weer een hoofdwacht" in, en ik weet nog heel goed, dat wij r de inwendige zen deling en ik van een avondje uit de Nes bij meneer Wittkówer Gerzon uit de Vic", vandaan kwamen en de inwendige zendeling woorden kreeg met een marinier, die wat tegen me zei en het liep zoo hoog dat de hoofd wacht voor ons in het geweer kwam ' en den zendeling en den marinier en zijn vrienden en ik werden opge bracht naar het Paleis, waar wij oen uur gezeten hebben en toen mocht ik alleen naar huis. En ik kan het niet helpen, maar als ik Koningin was, zou ik niet in dat leege Paleis op den Dam willen logeeren, want ik heb hooren vertellen dat er niet eens een badkamer in is en in mijn pension is op alle verdiepingen stroomend warm en koud water en er moet ook geen electra zijn. Neen, wij moesten voor Hare Majesteit maar achter het Museum, op de plek waar ze Lion van Lier's Theater-Museum willen bouwen, een mooi, geriefelijk Paleisje zetten, met een vroolijken tuin, waar Prins Hendrik nog eens uit kon blazen van de vermoeienissen en wie weet - als wij meneer Abrahams aan het handelen laten gaan, wat voor een voordeeligen koop hij dan nog met het rijk doen kan. Als ik het voor het zeggen had, dan moest het Paleis op den Dam weer een stuk Stadhuis worden, al zou het alleen daarom zijn dat het heelemaal omringd is door kleerenmagazijnen en ik het geen omgeving voor een vorstelijk verblijf vind, ook al wordt er veel .vergoed door het hoekraam van de Groote Club", waar je tenminste nog de laatste knappe mannen van Amsterdam ziet zitten. En gelooft u ook niet dat de de omgeving den mensch maakt en zou de Raad zich niet veel waardiger voelen als hij in het Paleis verga derde dan in die verzameling daken en gooten die op den Achterburgwal Stadhuis" heeten? En wat een genot' voor den burger als tijdens de Begrootingsmaanden het Stadhuis opt den Dam stralen zal van het licht en hij weten zal dat daar de keur der burgerij bezig is te waken over zijn belangen! Zoo als men in Londen gaat kijken naar het aflossen van de \vacht voor het Paleis van den Koning, zoo als het acteurtje me verteld heeft, zoo zal men dan in Amsterdam gaan kijken naar het aangaan van den ?Raad en als dat nu met een beetje meer plechtigheid kon gebeuren dan tegenwoordig, bijvoorbeeld met een escadron van de Burgerwacht er bij, zou er veel minder dan thans op den Raad gehakt worden en werd het misschien weer een eer er lid van te zijn. En dan bij plechtige gelegenhe den heel het college op het balcon. En dat zou men ons willen atnenien 'r Nieuwe uitgave Brochure No. O van het weekblad Handelsbelangen: Oneerlijke Con currentie" door Mr. Dr. J. de Vrieze, advocaat te Amsterdam. In deze brochure wordt behandeld, wat onder Oneerlijke Concurrentie" is te schik ken, de verschillende middelen die den koopman ten dienste staan om er tegen op te treden, de verschillende wettelijke voorschriften op dit gebied en de toepassing er van door de Rechtspraak. t t ONOVERTREFBAAR ^ *?rt